PRACE NAUKOWE
Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
RESEARCH PAPERS
Sukces w zarządzaniu kadrami
Wyzwania wobec funkcji personalnej
w organizacjach w warunkach rynku
pracownika
Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu Wrocław 2018
PRACE NAUKOWE
Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
RESEARCH PAPERS
of Wrocław University of Economics
Redakcja wydawnicza: Barbara Majewska Redakcja techniczna: Barbara Łopusiewicz Korekta: Barbara Cibis
Łamanie: Beata Mazur Projekt okładki: Beata Dębska
Informacje o naborze artykułów i zasadach recenzowania znajdują się na stronach internetowych
www.pracenaukowe.ue.wroc.pl www.wydawnictwo.ue.wroc.pl
Publikacja udostępniona na licencji Creative Commons
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska (CC BY-NC-ND 3.0 PL)
© Copyright by Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu Wrocław 2018
ISSN 1899-3192 e-ISSN 2392-0041
Wersja pierwotna: publikacja drukowana
Zamówienia na opublikowane prace należy składać na adres: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu ul. Komandorska 118/120, 53-345 Wrocław
tel. 71 36 80 602; e-mail: econbook@ue.wroc.pl www.ksiegarnia.ue.wroc.pl; ksiegarnienaukowe.pl Druk i oprawa: TOTEM
Spis treści
Wstęp ... 7 Zbigniew Antczak: Tendencje ewolucji zarządzania kapitałem ludzkim: czy
digitalizacja telepracowników? / Trends in the evolution of human capital management: digitization of tele-employees? ... 11
Patrycja Błocisz, Elżbieta Kowalczyk: Zarządzanie kapitałem ludzkim
oparte na kompetencjach zawodowych pracowników / Human capital ma-nagement based on employees’ professional competences ... 21
Agata Borowska-Pietrzak, Tomasz Kawka: Wpływ związków
wych jako podmiotu funkcji personalnej na poczucie satysfakcji zawodo-wej pracowników / The impact of trade unions as the subject of the per-sonnel function on the sense of job satisfaction in an organization ... 34
Beata Buchelt, Joanna A. Jończyk: Innowacyjność jako podstawowy
wy-znacznik zatrudnialności lekarzy w szpitalach / Innovativeness as a deter-minant of physicians employability ... 50
Joanna Cewińska: Odejścia z pracy w kontekście zróżnicowania
pracowni-ków / Employee turnover in the context of the diversity of employees ... 62
Karolina Gonera: Wewnętrzny employer branding w ocenie pracowników
branży IT w świetle badań własnych / Organisations internal employer branding in employees opinion in the IT industry based on own research . 73
Wojciech Idzikowski, Wojciech Cieśliński, Piotr Głowicki: Wykorzystanie
podejścia zwinnego w budowaniu marki pracodawcy / Agile approach in employer brand building ... 84
Hanna Kądziołka-Sabanty: Zarządzanie pracownikami w wieku
przedeme-rytalnym w sferze motywowania i wzmacniania zaangażowania do ak-tywności zawodowych / Management of employees in pre-retirement age in the sphere of motivation and strengthening of engagement for profes-sional activities ... 93
Krystyna Kmiotek, Maria Wanda Kopertyńska: Oczekiwania w zakresie
motywowania pracowników wiedzy sektora IT w aktualnych warunkowa-niach rynku pracy / Knowledge workers expectations in the current condi-tions of the labor market ... 103
Jacek Kopeć: Menedżer ds. talentów wobec wyzwań przyszłości / Chief
tal-ent officer towards the challenges of the future ... 114
Anna Krasnova: Zastosowanie nowoczesnych technologii w procesie
dere-krutacji / The use of modern technologies in the decruitment process ... 123
Teresa Kupczyk, Dariusz Wasilewski, Aleksandra Mackiewicz: Pożądane
pra-6
Spis treścicowników / Necessary changes in human resources management in enter-prises seen by employees ... 133
Anna Lipka: Możliwości wykorzystania narzędzi controllingu personalnego
w zarządzaniu zorientowanym na zdarzenia krytyczne w życiu pracow-ników / Possibilities of using personal controlling tools in management focused on critical events in employees lives ... 144
Bogdan Nogalski, Przemysław Niewiadomski: Identyfikacja
organizacyj-nych korzyści rozwoju kompetencji pracowników wykonawczych w prze-myśle maszynowym / Identification of organizational benefits of the devel- opment of competence of executive employees in the machine industry .... 154
Ewa Olszak-Dyk: Rekrutacja kadry kierowniczej w branży call i contact cen-
ter – studium przypadku / The recruitment process for managerial posi-tions in the call and contact centre industry – case study ... 168
Izabela Różańska-Bińczyk: Coaching – metoda rozwoju kompetencji
mene-dżerów publicznych. Studium przypadku / Coaching − a method of devel-oping competences of public managers. Case study ... 178
Alicja Smolbik-Jęczmień, Agnieszka Żarczyńska-Dobiesz:
Absolwen-ci Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu wobec wyzwań współ-czesnego rynku pracy / The graduates of the University of Economics in Wrocław in view of the challenges of the modern labor market ... 188
Marzena Stor: Kształtowanie marki pracodawcy w kontekście strategii
biz-nesowych i wybranych charakterystyk polskich przedsiębiorstw realizu-jących bezpośrednie inwestycje zagraniczne / Employer branding in the context of business strategies and selected characteristics of the Polish companies realizing foreign direct investment ... 200
Aneta Stosik: Oczekiwania na rynku pracy w usługach medycznych –
wyzwania dla pracodawców / Expectations on the labor market in medical services − challenges for employers ... 217
Ewa Stroińska, Łukasz Sułkowski: Determinanty atrakcyjności wyboru
re-alizacji pracy w systemie telepracy – raport z badań / Determinants of the attractiveness of choosing a job in a teleworking system − research report .. 228
Gabriela Strzelec: Samoinicjowana ekspatriacja a makrotrendy kształtujące
międzynarodowy rynek pracy / Self-initiated expatriates vs. macrotrends shaping international labor market ... 237
Łukasz Sułkowski, Robert Seliga: Zarządzanie zasobami ludzkimi w
wa-runkach fuzji uczelni wyższych / Human resources management in the conditions of university fusion ... 246
Katarzyna Tracz-Krupa: Czynniki sukcesu w zarządzaniu europejskim
pro-jektem szkoleniowym – wyniki badań empirycznych / Success factors of managing European training project – empirical research findings ... 255
Zenon Wiśniewski: Aktywność zawodowa i formy zatrudnienia w Polsce /
Wstęp
Oddajemy w ręce Czytelnika rezultat XIV edycji podjętego przez nas przedsięwzię-cia badawczego z cyklu Sukces w zarządzaniu kadrami. Jest to przedsięwzięcie o długoletniej tradycji, gdyż pierwsza publikacja z tego cyklu pojawiła się w 1993 roku. Tematem przewodnim w roku 2018 są Wyzwania wobec funkcji personalnej w organizacjach w warunkach rynku pracownika. Zainteresowanie tą problematyką jest wynikiem obserwacji poczynionych w praktyce organizacyjnej, monitorowania problemów zgłaszanych przez kadry kierownicze oraz rezultatów badań naukowych publikowanych w różnych czasopismach.
Wszystkie te doniesienia prowadzą do wniosku, że w ostatnich latach na rynku pracy pojawiło się wiele istotnych zmian. Dotyczą one zarówno jego struktury, jak i równowagi między podażą a popytem na pracę. Organizacje stają przed nowymi wyzwaniami wynikającymi z drastycznie malejącej liczby osób zdolnych i goto-wych do podjęcia pracy. W Polsce są regiony, w których liczba oferowanych miejsc pracy znacznie przewyższa liczbę bezrobotnych. Coraz trudniej jest też przyciągnąć i zatrzymać w organizacji pracowników o odpowiednich kwalifikacjach i kompeten-cjach. Coraz częściej pracodawcy zmagają się z wygórowanymi wymaganiami sta-wianymi przez obecnych czy potencjalnych pracowników. W zaistniałej sytuacji zarysowują się nowe postawy i zjawiska, w tym zwłaszcza większa ruchliwość kadr.
Na tym tle decyzje i działania podejmowane w zakresie funkcji personalnej na-bierają szczególnego znaczenia. Organizacje usilnie poszukują skutecznych sposo-bów konkurowania o pracowników z innymi graczami na rynku pracy. Chodzi nie tylko o pozyskiwanie nowych talentów, ale też o zatrzymywanie i rozwijanie kadr już zatrudnionych w organizacji. Pojawia się zatem zasadnicze pytanie o zdolność organizacji do budowania i utrzymywania wizerunku atrakcyjnego pracodawcy. Jed-nakże o atrakcyjności pracodawcy stanowią nie tylko formalne rozwiązania syste-mowe w obszarze zarządzania zasobami ludzkimi, ale też społeczne środowisko pracy kształtowane przez kadrę menedżerską. Można zatem powiedzieć, że pojawia-ją się nowe wyzwania dla kadry kierowniczej i dla całej funkcji personalnej, w tym potrzeba odwołania się do działań właściwych zarządzaniu kapitałem ludzkim czy różnorodności zespołów pracowniczych.
W tym kontekście oferowany przez nas zbiór prac naukowych, podzielony na dwa tomy, stanowi pewną odpowiedź na zarysowane powyżej problemy. Tom PN 511 poświęcony został zagadnieniom zarządczo-ekonomicznym, a tom PN 512 zarządczo-psychologicznym. Podział ten odpowiada profilom naukowo-badawczym organizatorów projektu, tj. Katedry Zarządzania Kadrami Uniwersytetu Ekonomicz-nego we Wrocławiu oraz Zakładu Psychologii Zarządzania Uniwersytetu Wrocław-skiego, a ukształtował się w wyniku wieloletniej współpracy.
8
WstępArtykuły w obu tomach zostały uporządkowane według kolejności alfabetycznej nazwisk ich autorów. W pracy można jednak wyróżnić kilka głównych obszarów problemowych, którym poświęcone są poszczególne opracowania. W tomie niniej-szym, którego tytuł nawiązuje do dylematów zarządczych i ekonomicznych zarzą-dzania kadrami, zidentyfikowano pięć takich obszarów.
Jeden z nich można ogólnie zatytułować: Zaobserwowane tendencje i pożądane kierunki zmian. Podejmowana jest tutaj dyskusja nad takimi zagadnieniami, jak ak-tywność zawodowa i formy zatrudnienia w Polsce, makrotrendy kształtujące mię-dzynarodowy rynek pracy, digitalizacja działań w zakresie funkcji personalnej, roz-wój telepracy, uwarunkowania zarządzania zasobami ludzkimi w procesie fuzji uczelni oraz controlling personalny w zarządzaniu zorientowanym na zdarzenia kry-tyczne w życiu pracownika.
Drugi nawiązuje w swojej tematyce do Marki pracodawcy. Autorzy poszczegól-nych artykułów prezentują wyniki własposzczegól-nych badaniach empiryczposzczegól-nych, z których do-wiadujemy się, jak kształtowana jest marka pracodawcy w kontekście strategii bizne-sowych i wybranych charakterystyk polskich przedsiębiorstw działających na rynkach międzynarodowych, jak oceniany jest wewnętrzny employer branding przez pracow-ników branży IT, co stanowi o atrakcyjności pracy w systemie telepracy oraz w jaki sposób można wykorzystać zwinne podejście do budowania marki pracodawcy.
Trzeci z wyodrębnionych obszarów problemowych to Zarządzanie kompeten-cjami i talentami. W centrum zainteresowania znajdują się czynniki sukcesu w za-rządzaniu europejskim projektem szkoleniowym, propozycje działań dla menedżera ds. talentów pozwalające sprostać wyzwaniom przyszłości, organizacyjne korzyści wynikające z rozwoju kompetencji pracowników wykonawczych, możliwości wy-korzystania i wdrażania zarządzania kapitałem ludzkim oparte na kompetencjach zawodowych pracowników oraz executive coaching jako narzędzie wspierające roz-wój kompetencji menedżerskich.
Czwarty obszar problemowy nawiązuje do Oczekiwań i satysfakcji pracowni-ków. Ogólnie można powiedzieć, że treści ulokowanych tutaj artykułów dotyczą pożądanych kierunków zamian w zakresie funkcji personalnej z punktu widzenia pracowników i w kontekście dzisiejszych uwarunkowań rynku pracy. Szczegółowe zagadnienia obejmują wpływ związków zawodowych jako podmiotu funkcji perso-nalnej na poczucie satysfakcji zawodowej osób zatrudnionych, oczekiwania pra-cowników branży IT w zakresie ich motywowania, ale też oczekiwania pracowni-ków usług medycznych w kwestii innowacyjności jako wyznacznika zatrudnialności lekarzy w szpitalach.
Ostatni, piąty obszar mieści w sobie Wejście i wyjście pracowników z organiza-cji. Perspektywa w przyjętych rozważaniach jest zatem dosyć szczególna. Z jednej strony przedmiotem zainteresowania są bowiem wyzwania współczesnego rynku pracy pojawiające się przed absolwentami uczelni wyższych, którzy wchodzą na ten rynek, a z drugiej strony uwaga zostaje skupiona na osobach opuszczających organi-zacje. W odniesieniu do tego drugiego zagadnienia autorzy wyrażają
zainteresowa-Wstęp
9
nie odejściem z pracy w kontekście zróżnicowania pracowników, motywowania i wzmacniania zaangażowania do aktywności zawodowej osób w wieku przedeme-rytalnym oraz stosowaniem nowoczesnych technologii w procesie derekrutacji.
W naszym przekonaniu Czytelnik znajdzie w tym tomie nie tylko wiele nowych i ciekawych koncepcji teoretycznych, ale też inspirujące wyniki badań empirycz-nych, które – zgodnie z tytułem tego tomu – mogą przysłużyć się rozwiązywaniu różnorakich problemów zarządczo-ekonomicznych w nauce i praktyce zarządzania kadrami w warunkach rynku pracownika. Z kolei osoby zainteresowane problemami o charakterze zarządczo-psychologicznym zapraszamy do zapoznania się z tomem PN 512. W nim również prezentowane są najnowsze rozwiązania konceptualne oraz doniesienia badawcze, a dotyczą takich kwestii, jak współczesne preferencje pra-cownicze względem środowiska pracy, kompetencje przywódcze i menedżerskie, przeciwdziałanie negatywnym zjawiskom w organizacji, rozwój kapitału ludzkiego, kariery zawodowe kobiet oraz społeczna odpowiedzialność organizacji wobec pra-cowników.
Życzymy zatem udanej i pożytecznej lektury. dr hab. Marzena Stor, prof. UE
Katedra Zarządzania Kadrami Uniwersytet Ekonomiczny
we Wrocławiu
prof. zw. dr hab. Tadeusz Listwan Katedra Zarządzania Społeczna Akademia Nauk
