Dietrich Scholze
"Adam Mickiewicz und die
Positivisten. /Adam Mickiewicz a
pozytywiści/", Janina
Kulczycka-Saloni, "Zeitschrift für
Slawistik", Berlin 1975 : [recenzja]
Biuletyn Polonistyczny 20/1 (63), 267
(11) KULCZYCKA-SALONI Janina: Adam Mickiewicz und die P o s i-tivisten. /Adam Mickiewicz a pozytyw iści/. "Z eitsch rift für Slawistik' Berlin 1975, nr 1, s . 1 3 - 2 3 .
Rozprawa poświęcona jest re ce p cji romantyzmu (a szczególnie M ickie w icza) p rzez polskich pozytywistów lat 7 0 -y ch i 8 0 -y ch . Autorka wydoby wa ambiwalencje antyromantycznej postawy pozytywistycznej i oświetla szczegółowo stosunek p isarzy i krytyków do tw órczości i osoby Mickiewi c z a . P rz y ta cz a ją c kontrowersyjne wypowiedzi literatów , publicystów i his toryków z końca XIX wieku, wskazuje na pionierską ro lę tego pokolenia w reflek sji krytycznej i ocenie tw órczości poety (także i "Pana Tadeu s z a " ). Mimo odmiennych pozycji światopoglądowych i filozoficznych pozy tyw iści pierw si przekazali dziedzictwo rom antyczne, wzbogacone własną m yślą, następnym pokoleniom Polaków.
B P /6 3 /1 0 2
D .S .
(II) LIBERA Zdzisław: Adam M ickiewicz und die Tradition der pol nischen Aufklärung. /Adam M ickiewicz a trad ycja polskiego Oświe cen ia/. "Z eitsch rift für S law istik ", Berlin 1975, nr 1, s . 2 - 1 2 . Rozprawa traktuje o ro li trad ycji oświeceniowych we wczesnej tw ór cz o ści M ickiewicza o raz o stosunku poety do kultury i literatu ry XV1I1 wieku. Autor bada sz e re g w ierszy fil ornackich, by ukazać ich związki
z tendencjami oświeceniowymi ("Zima m iejska", "Oda do m łodości", "Do Joachima Lelew ela" i i n . ), następnie uwidacznia stopniowe odchodzenie poety od ciasnych założeń epoki poprzedniej. Dalej omawia m .in . podjęte w "Panu Tadeuszu" wątki kulturowe, zmiany ideowe widoczne w d ziałal n ości i tw ó rczo ści Mickiewicza w świetle jego późniejszej ro li - p rz e wodnika duchowego i poety-w ieszcza w nowej form acji kulturowej.