• Nie Znaleziono Wyników

Konfrontatywne nauczanie języka polskiego w grupach Polonii ze Wschodu

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Konfrontatywne nauczanie języka polskiego w grupach Polonii ze Wschodu"

Copied!
8
0
0

Pełen tekst

(1)

A C T A U N I V E R S I T A T I S L O D Z I E N S I S K SZT A ŁC EN IE PO LO N ISTY CZN E C U D Z O ZIE M CÓ W 7/8, 1996

Barbara Krucka

KONFRONTATYWNE NAUCZANIE JĘZYKA POLSKIEGO W GRUPACH POLONII ZE WSCHODU

N auka języka polskiego w grupach polonijnych nastręcza wiele problemów, innych niż w zespołach słuchaczy z terenów niesłow iańskojęzycznych. Przyczyną trud ności jest interferencja języka rosyjskiego (w bard zo nieznacz-nym sto pniu ukraińskiego i białoruskiego), utrw alo ne niepo praw ne struk tu ry polszczyzny kresowej, a często także przekonanie o wystarczającej znajom ości języka polskiego i w związku z tym brak m otywacji d o d osk onalenia

i rozw ijania wyniesionej z do m u polszyczyzny.

F ak t istnienia niezwykle skom plikow anego system u m iędzyjęzykow ych tożsam ości i ko n trastó w im plikuje nauczanie języka polskiego w ujęciu ko nfro ntaty w ny m . Tylko system atyczne i up orząd ko w ane przedstaw ienie po dob ień stw i różnic pozw oli n a przezwyciężenie interferencji.

W pływ ruszczyzny obejm u je w szystkie poziom y języ ka, w zw iązku z czym podejścia ko nfron tatyw nego wym aga nauczanie fonetyki, m orfologii, składni, a także leksyki i frazeologii.

Słuchacze grup polonijnych m ają wiele trud ności w opano w an iu p raw id -łowej wym owy polskiej. Zadaniem nauczyciela jest uśw iadom ienie różnic między fonetyką polską i rosyjską, wykształcenie umiejętności ich postrzegania i w yrobienie popraw n ych naw yków fonetycznych.

Niezwykle istotne jest uświadom ienie różnicy między charakterem polskiego i rosyjskiego akcen tu, któ ry m a wpływ na wymowę akcentow anych i nieak- ccn tow any ch sam ogłosek. D la ak cen tu rosyjskiego isto tn y jest iloczas i napięcie artykulacyjne. S am ogłoska w sylabie ak centow anej jest dłuższa od sam ogłosek nieakcentowanych, a jej wymowie towarzyszy większe napięcie n arząd ów artykulacyjnych, tworzących wyrazisty kan ał głosowy1. Sam ogłoski nieakcen tow ane w ym aw iane są krócej, z m niejszym napięciem n arząd ów

(2)

m ow y, podlegając zm ianom ilościowym i jakościow ym . W języku polskim akcent polega na zróżnicow aniu to nu sam ogłosek akcentow anych i nieak- cen tow any ch (istnieją także inne ujęcia fizycznego c h arak teru polskiego ak centu) i nie wpływ a n a zróżnicow anie ich wymowy2. P o n ad to sam ogłoski rosyjskie m ają, w przeciwieństwie do polskich, ch a ra k ter d y fto ng o idaln y3.

Polacy ze W schodu przenoszą n a p olską fonetykę obce naw yki m o w ne, co po w o d uje sw oistą śpiew ność języka, c ha rak te ry zu ją cą nadaw cę pod względem tery toriu m , z któreg o pochodzi.

Jeśi chodzi o spółgłoski, to niewielkie tru dn o ści ob serw ujem y przy artykulacji wargowych. W wymowie rosyjskich spółgłosek wargowych twardych język cofa się ku tyłowi jam y ustnej i zbliża ku po dnieb ieniu m iękkiem u, a wargi wysuwają do przodu. Cechy te przenoszone są autom atycznie na p olską wymowę wargow ych, k tó r a cechuje się płaskim położeniem języ ka i bardziej n eutralnym układem w arg4.

W ym owa polskich spółgłosek wargowych m iękkich jest w przeciwieństwie d o język a rosyjskiego asynchroniczna, pojaw ia się po nich spółgłosk a i, por.

p'iasek, v ’iara. R ealizacja w tych pozycjach synchronicznej p alatalno ści,

ch arakterystycznej d la wymowy rosyjskiej, jest n iepop raw na.

U w agę zwrócić należy tak że n a wym owę polskiego u, k tó re jest zam ien-nikiem rosyjskiej głoski lateralnej [/]. T ak że po lska dziąsłow a sp ółgłoska tw ar d a [/] jest często zastęp ow ana przez rosyjską zębow ą m iękką, por.

[pľac], [ľas].

Różnice w wymowie m iędzy polskim i i rosyjskim i głoskam i [s] i [ž] polegają n a ich welarncj wym owie w języku rosyjskim (cofnięciu języka ku tyłowi) i d od atko w o wysunięciu w arg d o przod u, co stw arza wrażenie większej tw ardo ści5.

K łop o tó w słuchaczom polonijnym przysparza także w ym ow a polskiego [с]. Tow arzyszy jej często do datk o w y ruch grzbietu języ ka ku podnieb ieniu tw ardem u, co wywołuje większy lub m niejszy efekt m iękkości.

Obserwujem y także błęd ną realizację środkow ojęzykow ych ś, ź, ć, 3 , którym w języku rosyjskim odp ow iadają spółgłoski przedniojęzykow o-zębowe m iękkie.

T ru dno ści w m orfologii d otyczą m iędzy innym i rod zaju rzeczow ników (por. błędne formy: W dali widać kopól soboru; Na slupie ogłoszeniowym

powiesili afiszę; To jest informacyjny centr całego kom pleksu; N a leży stosować humanitarny m etod uśmiercania zwierząt rzeźnych), dopełniacza i m iejscow nika

lp. rzeczowników m ęskich (por. Kupiłam trochę seru; Teraz sytuacja Tatarów

żyjących na terenie K rym a znacznie się polepszyła; W staro żytn ym R zym u

2 Tam że, s. 82. 3 Tam że, s. 83. 4 Tam że, s. 53-54. 5 Tam że, s. 64.

(3)

rozwijała się filozofia ), rodzaju m ęskoosobow ego przym iotników (sprawiedliwy ludzie), biern ika rzeczowników żywotnych (Z au w ażył sześciu sępów ) i in.

Błędy obserwuje się także przy tw orzeniu try b u rozkazującego, np.:

Poszli na przerwę 'ch odźm y na przerw ę’; Dawajcie mówić na tem at m ów m y

n a te m at’; Dawajcie grać w brydż. F o rm y te są utw orzone n a w zór języ ka rosyjskiego, w któ rym tryb rozkazujący 1 os. Im. tw orzy się przy pom ocy partyk uły dawaj(tie) i bezokolicznika, np. dawajtie igrat. F un kcję tryb u rozkazującego może także pełnić 1 os. Im. czasu przeszłego kilku czasowników ru ch u, np. pojechali!6

S poradycznie spo ty ka się błędne stru ktu ry słow otwórcze, np. elegantný:

Główny bohater był elegantným i wykształconym człowiekiem (por. ros. ełegantnyj)\ elegantność: Elegantność je st dla mnie bardzo ważna. (por. ros. elegantnosť)', abstraktność: Współczesną sztu kę cechuje abstraktność fo rm .

(p or. ros. abstraktnosť)-, inteligentność: Podoba się mnie jeg o inteligentność. (p or. ros. intelligientnosty, spotknąć się: Na tych schodach łatwo spotknąć

się. (po r. ros. spotknuťsiá)', zmogła 'd a ła sobie rad ę’: Jedno dziecko Reja zm o gła uratować, (por. ros. sm ocz); rozpowiadać 'o p o w ia d ać ’: D ziadek rozpowiadał m i o wywiezieniu do Kazachstanu, (por. ros. ra sska zyw a ť)’, system obuczania 'n a u cza n ia’: Tu je st trochę inny system ubuczania. (por.

ros. sistiem a obuczenija)', postąpić na uniwersytet 'w stąpić n a uniw ersytet’:

Chciałbym postąpić na uniwersytet w Krakowie (por. ros. p o stú p iť w uniwier- sitiet)', jaw ić się 'zjaw iać się’: Bogowie nigdy nie jaw ili się bezpośrednio (por.

ros. ja w iťsia).

Najwięcej błędów pojaw ia się w konstrukcjach składniow ych. W zdaniach osobow ych razi zbyt częste użycie zaim ków osobowych (por. kiedyś W alentyn

wrócił późno, ale on się zachowywał cicho i na pewno on nikomu nie p rzeszka -dza), co wiąże się z właściwością stru k tu raln ą języ ka rosyjskiego: zaim ki

osobow e przy czasow nikach opuszcza się z reguły tylko w tedy, gdy w tym sam ym zdaniu kilka czasowników nazyw a czynności odnoszące się d o tego sam ego po dm io tu (por. On mienia obidiel i razozlił, ale: Tania i Siergiej

rasstałis’ posłe okonczanija sriedniej szkoły. Oni nikogda uże nie wstrietilis').

Polskim zdaniom osobow ym z rzeczownikiem w m ian ow nik u i fo rm ą oso bow ą czasow ników musieć, móc od pow iad ają często rosyjskie kon struk cje bezpodm iotow e z pred ykaty w am i nado, możno, nieobchodimo i in. (por. ros.

M nie nado s toboj pogow oriť, pol. M uszę z tobą porozmawiać)7. Zan otow ałam

następ ujące błędne zdania: Teraz mnie tylko należy żałować, że nie mogłam

w porę dojrzeć tych starań moich koleżanek. Na m stypendium trzeba zabrać szyb ko. Jemu m ożna ju ż zacząć.

6 A. N. G w o z d i e w , Sowriem iennyj russkij ja zy k, M oskw a 1973, s. 330-331; Grammatika sowriemiennogo russkogo litieraturnogo jaz yka , ried. N . J. Szwiedowa, M oskw a 1970, s. 416.

7 A. B o g u s ł a w s k i , S. K a r o l a k , Gramatyka rosyjska w ujęciu funkcjonalnym, Warszawa, s. 31-32.

(4)

Polskim zdaniom osobow ym z czasow nikiem chcieć o dp o w iad ają często ko nstru kcje bezpodm ioto w e z czasownikiem chotiet'sia i celownikiem (por. ros. Jej chotielos' ra sska za ť obo wsiom mużu\ poi. Chciała o w szystkim

opowiedzieć mężowi)*. W edług tego m odelu zostały zbud ow an e n astępujące

zdania: Kobietom zawsze chce się pogwarzyć. Chciałoby się porozm aw iać

z Eugeniem, chciałoby się zrozum ieć, dlaczego on zrobił w szystko tak a nie inaczej.

N a uwagę zasługują w yrażenia predykatyw ne złożone z czasow n ik a czasu przeszłego i rzeczow nika w liczbie m nogiej. W języku polskim i rosyjskim obow iązują różne reguły akom odacji (por. ros. żenszcziny żdali, M użcziny żdali, poi. kobiety czekały, m ężczyżn i czekali). Ten k o n tra st m iędzyjęzykowy jest źródłem tw orzenia błędnych konstrukcji typu stud entki zdawali egzamin.

R óżne reguły akom odacji obow iązują tak że w grupach no m inalnych złożon ych z rzeczow nika lm. i w yrażenia przym iotn ik ow ego (por. ros.

wysokije m użcziny, wysokije żenszcziny, wysokije doma, pol. wysocy m ężczyźni, wysokie kobiety, wysokie domy). Elim inacja błędów typ u dorosłe ludzie,

zdarzających się naw et absolw entom polskich liceów w W ilnie i Lwowie, w ym aga w ielokrotnie p ow tarzanych ćwiczeń.

R óżnice obserwujem y także w grupach im iennych złożonych z liczebnika i rzeczow nika (por. ros. dwa, tri, czetyrie studienta - poi. dwóch, trzech,

czterech studentów, dwaj, trzej, czterej studenci, ros. trid c a ť o d n a uczenica

- poi. trzydzieści jeden uczennic), a także w ich połączeniach z czasow nikam i finitywnym i (por. lm. czasownika w rosyjskich zdan iach typu trid ca ť dwa

studienta sdajut ekzamien i Ip. czasow nika w ekw iw alentnych zdan iach

polskich: trzydziestu dwóch studentów zdaje egzamin). W w yniku interferencji p ow stają błędne stru k tu ry ty pu Uschlo dwadzieścia jedno drzewo; N a

uniwer-sytecie istnieją kilka bibliotek na różnych wydziałach; W Ł odzi m ieszkają kilka tysięcy cudzoziemców.

M iędzyjęzykowe k o n trasty w ystępują także w zd aniach z orzeczeniem im iennym . D otyczą o ne zaró w no łącznika, ja k i części im iennej. W języku rosyjskim występują w czasie teraźniejszym zerowe formy łącznika b y ť (niezwy-kle rzadkie i stylistycznie nacechow ane w języku polskim ), np. On sczastliw. W yrażenie przym iotnikow e, m ające w języku polskim form ę m ian ow n ika, w język u rosyjskim m oże w ystępow ać także w narzędnik u, np. On nie m ożet

b y ť sczastliwym . P orów naj błędne zdania: N ie byłam pewną, czy uda m i się zrealizować m oje plany. Jeżeli pani postawi zly stopień, będę dotkniętą. Pokoje u nas bardzo ładne. Rodzice zaw sze twierdzili, że w górach niebezpiecznie.

W pewnych w ypadkach rosyjski czasownik b y ť m a w czasie teraźniejszym n ieodm ienną form ę jest, co znajduje wyraz w takich zdan iach jak: Różne

(5)

W pływ języka rosyjskiego obejm uje także rekcję czasow nikow ą, p or.

Chciałabym pracować w jakiejkolwiek firm ie tłumaczem (por. ros. ra botat' kiem)', On szu ka ten sens (por. ros. is k a ť kogo, czto ); Ja zawsze śledzę za modą (por. ros. sle d iť za kiem , czem); M usim y umówić się o terminie egzaminu (por. ros. dogoworiťsia o czom)\ To robiło na niego wrażenie (por.

ros. diełat' wpieczatłenije na kogo)', Przechodzień zap ytał o najkrótszej drodze

do wsi (por. ros. sprosił' o kom , czom); W tedy ona zdecydowała prosić o pom ocy brata (por. ros. p r o siť o kom , czom)', N ie śm iej się nad nim (por.

ros. sm ie ja ťsia na d kiem czem )\ W zbogaciłam swoją wiedzę dotyczącą

korzystania biblioteką (por. ros. po lzow a ťsia kiem , czem).

Słuchaczom polonijnym należy również przedstawić różnice w połączeniach czasow ników osobow ych z bezokolicznikiem . S tru ktu ry te m ają znacznie szerszy zakres występowania w języku rosyjskim , co spraw ia, że pojaw iają się błędy ty pu Policjant poprosił iść z nim; T urystom m o żna poradzić

zaopatrzyć się w dobre buty; Pewnego razu dyrektor namyślił się sprowadzić do ogrodu słonia.

Szczególną uw agę należy poświęcić precyzyjnem u zestaw ieniu system u polskich i rosyjskich zdań bczpodm iotow ych, w k tórych o bo k faktycznych pod obieństw (por. poi. przyw ieźli ju ż chleb - ros. priw iezli uże chleb) istnieją pozo rn e po do bieństw a (por. poi. w naszym mieście buduje się nowy bank

- ros. w naszem gorodie stroitsia nowyj bank), a także różnice (poi. tu m ów i się po rosyjsku - ros. zd ie s’ gow oriat po -russki; poi. W średniowieczu wierzono w dem ony - ros. W sriednije wieka wierili w diemony). Bardzo

często słuchacze bu d u ją polskie zdania według m odelu rosyjskiego, np.:

W tym sezonie noszą długie spódnice. N ie m a znaczenia, j a k i film ty oglądasz, każdy z nich sprawia przygnębiające wrażenie.

N ad er kłopotliw e byw ają stru k tury pozornie zbieżne typu buduje się

nowy dom - stroitsia nowyj dom. W języku polskim są to ko nstru kcje

bezpo dm iotow e, natom iast w języku rosyjskim bierne. R ó żn ica uw idacznia się w liczbie m nogiej: buduje się dom y - strojatsia doma albo w połączeniu czasow n ika z rzeczownikiem żeńskim : buduje się szkołę - stro itsia szkoła. B ardzo często słuchacze polonijni bu du ją polskie zd ania tego typ u n a wzór rosyjskich, por. W powietrzu czuje się ju ż wiosna; W tym sklepie sprzedają

się przecenione m ateriały; Nagle posłyszały się strzały.

Czasow niki d o k o na n e m ają w zdaniach rosyjskich tego typu form ę im iesłow u biernego, któ ry łączy się z form am i czasow nika byt, np. Eto

zadanije było poruczeno mnie9. Często rosyjskim ko nstrukcjom biernym

o d po w iadają polskie zdan ia bezpodm iotow e. Niżej cytow ane zdan ia m ają stru k tu rę zapożyczoną z języka rosyjskiego: B yły nam pokaza ne książki

drukowane jeszcze w X I V - X V w.; W miastach portowych b yły postawione

(6)

mu ołtarze; Bogince m orskiej Tetydzie było przepowiedziane, że urodzi syna; Jednocześnie było budowane wiele fa b ry k ; Uważane było, że ten prezent je st błogosławieństwem dla ziem i ateńskiej.

T ru d n e do op ano w ania m og ą być także konstrukcje syntaktyczne ze znaczeniem przestrzennym , przyczynow ym , czasowym , po siad an ia, w których obserwuje się liczne ko ntrasty , np. por. poi. na Kremlu - ros. w Kriemle, poi. p rzy oknie - ros. u okna, poi. przy stole - ros. za stolom, poi. nad

m orzem - ros. na morie, poi. (o) dwa kro ki od drzewa - ros. w dwuch szagach ot dieriewa, poi. ze wstydu - ros. ot styda, poi. z głupo ty - po głuposti, poi. w ciągu godziny - ros. za czas, poi. za trzy dni - ros. czerez tri dnia, poi. j a mam - ros. u mienia je st i in. W następujących zd an iach

obserw ujem y wpływ język a rosyjskiego: W Kremlu rządzi teraz kto inny.

Innym narodowościom nie ma co robić na ich ojczyźnie', Rostów na Donie to bardzo zielone miasto. W a lki toczyły się na odległości kilku kilom etrów o d Groźnego. Pocisk rozerwał się w kilku metrach o d tego żołnierza. M ylę się ciągle od roztargnienia; Nie ożeniłem się przez strach; Kręcisz włosy przez dzień? (w zn. 'co drugi dzień’). Byłem gotow y za godzinę p rzed odjazdem. Z na liśm y się za długo p rzed twoim urodzeniem 'n a dłu go przed tw oim

urodzeniem ’. U nas stypendium \> czwartek; U mnie je st zainteresowanie sztuką. Należy zwrócić uwagę na szyk przym iotnika w śród w yrazów w zdaniu, któ ry w języku polskim w p rzypadk u przydawki w yróżniającej zajm uje z reguły pozycję po rzeczowniku, np. pociąg pośpieszny, ruch ulicznyl0. W języku rosyjskim przym iotnik poprzedza rzeczow nik (por. sko ryj pojezd,

ulicznoje dwiżenije), n a to m iast pozycję po rzeczow niku zajm uje rzad k o

- jedynie w zw iązku z organizacją struk tu ry tem atyczno-rem atycznej zdania (np. Nam popalis’ owoszczi nieswieżyje) i w m owie potocznej (np. K ortoszka

molodaja je s ť , luk zielony/) " .

G ru p y nom inalne w następujących zdaniach m ają błędną stru k turę: On

m ial sprawę w najw yższym sądzie. W tym roku m am y historyczną gra m atykę. M łoda panna była w białej su kn i i welonie.

Różnice m iędzy językiem polskim a rosyjskim dotyczą także szyku relativum któ ry w zdaniu złożonym . W rosyjskim zd aniu względnym zaim ek

ko toryj m a najczęściej szyk postpozycyjny wobec rzeczow nika, przy m iotnik a,

liczebnika, zaim ka, przysłów ka, k om paratyw u, bezokolicznika i im iesłowu przysłów kow ego, stanow iących jego nad rzęd nik, np. czelowiek, żyzń koto-

ro go ..}2

W języku polskim pozycja zaim ka który jest w analogicznych przypadkach prepozy ty w na, por. człowiek, którego życie...

10 S. J o d ł o w s k i , Podstawy składni polskiej, W arszawa 1977, s. 168. 11 Grammatika sowriemiennogo russkogo litieraturnogo ja z yk a , s. 620-621.

12 J. W a w r z y ń c z y k , Studia nad rosyjskimi zdaniami ztożonym i z relativum kotoryj, Bydgoszcz 1977, s. 30.

(7)

Uw zględnić należy także szyk party kuły zw rotnej się, k tó r a w języku polskim , w przeciwieństwie do rosyjskiego, m oże m ieć pozycję p repozyty w ną w sto sun ku do czasow nika. W języku słuchaczy polonijnych obserw uje się praw ic wyłącznic występowanie partykuły się po czasow niku, np. O kazało

się, że ona teraz na ulicy nie chce ze mną nawet przyw itać się. On chciał z nią ożenić się.

Różnice składniow e do tyczą także szyku zaim ków względnych tak... ja k (ros. как... tak), co znalazło odbicie w następującym błędnie skonstruow anym zd aniu: T ata rzy pilnują swoich obyczajów ja k narodowych, tak i religijnych.

W niektórych zdaniach złożonych w ystępują spójniki charakterystyczne d la skład ni rosyjskiej, np.: ...bo ja k spojrzała na ten m an uskrypt, tak

i zamieniła się w słup soli; W ich domach mieszkają Rosjanie, co i spowodowało, że Tatarzy znienawidzili Rosjan.

W ym ienione wyżej k o ntrasty składniow e nie w yczerpują oczywiście całej bogatej i złożonej prob lem atyk i.

Wpływ języka rosyjskiego zaznacza się także w leksyce i frazeologii. K alki sem antyczne obserwujem y w następujących zdaniach: N a dworcu mnie spotkali

i im preza była zachwycająca (ros. w strietit' kogo-libo na wokzale 'wyjść po

kogoś n a dw orzec’); N igdy nie spodziewałam się, że można siebie tak

poprowa-dzić (ros. wiest i siebia 'zachow yw ać się’); Rażącym je st zachowanie ludzi

w transporcie (ros. transport 'k om un ik acja m iejska’); Tu są ka rty dzisiejszych

państw , lecz ta kże z historii (ros. karta 'm a p a ’); W dyskusji telewizyjnej brało udział kilku biesiadników (ros. sobiesiednik 'rozm ówca’); W tak smutnym mieście dzieci nigdy nie widziały kwiatów, nie słyszały ich zapachu (ros. słyszat' 'czuć’).

Błędy leksykalne są m ało przewidywalne, a więc i niełatwe do wyeliminowania. Zestaw ienie wszystkich k on trastó w leksykalnych jest niezwykle trudne.

W w yniku działań interferencji polskie związki frazeologiczne ulegają różnego typu m odyfikacjom . Zm ianie m oże ulec skład leksykalny polskiego frazeologizm u, np. L eje dzisiaj j a k z wiadra. Ż o na trzym ała go całe życie

p o d obcasem. F razeologizm m oże być użyty w błędnym znaczeniu, np. W yprowadziłeś tę zdradę na czyste wody (ros. wywiesti na czistuju wodu

'zdem askow ać’). Ona zdradziła cię, owinęła dookoła palca, sprzedając w szystkie

twoje rzeczy (ros. ob iern uť wokrug palca 'o szu k ać’). Zm ianie ulega stru k tu ra

gram atyczn a, np. przypadek, liczba, postać słow otw órcza w yrazu, form a czasow nikow a, np.: H a nka przez cały dzień była ta k wściekła, iż pom yślała,

że wstała ona z lewej nogi (ros. w sta ť s lewoj nogi). Ten w yjazd do Krakowa - to gra nie warta świec (ros. igra nie stoit swiecz). Po wyprowadzeniu koleża nki na czystą wodę j e j słowa przyjm uje za grosz (por. wyżej). Głupstwa mówisz. U ciebie chyba nie wszyscy w domu (ros. u kogo-to nie wsie doma). Po tej pigułce ból j a k ręką zdjęło (ros. как rukoj sniało).

Jak ukazuje powyższy, z konieczności niepełny, zestaw międzyjęzykowych polsko-rosyjskich k o ntrastó w , po dobieństw o obu języków m oże być n ade r

(8)

zaw od nym sprzym ierzeńcem przy nauce jedn eg o z nich. P od o b ie ństw a i różnice n ak ład ają się na siebie i krzyżują, stw arzając m ożliwości niem al nieograniczonego kalko w ania różnych stru k tu r językow ych, dlateg o też przy kształto w aniu i rozw ijaniu języka polskiego P olaków ze W schodu konieczne jest uwzględnienie ekwiwalencji m iędzyjęzykowej.

Cytaty

Powiązane dokumenty

Celem niniejszej pracy jest więc wykazanie unikalnych wartości tej polskiej drogi rozwoju również z perspektywy złożoności, nie tylko w nurcie architektury

Kiedy ludzie nie akceptują wyrazów zapożyczonych, starają się je zastąpić słowami utworzonymi z elementów wywodzących się z języka polskiego?. Nie zawsze jednak takie wyrazy

W badaniu oceniającym wpływ wykorzystania urządzenia TrueCPR na jakość ucisków klatki piersiowej zastosowanie urządzenia TrueCPR w porównaniu z bezprzyrządowym uciskaniem

Zwiększy to umiejętność uczenia się oraz wykonywania bardziej precyzyjnych i silniejszych uderzeń, które – zwłaszcza w warunkach rywalizacji sportowej mają

Należy korzystać z metody pomiaru izokinetycznego ramion w celu bieżącej i okresowej kontroli zawodniczek i zawodników uprawiających pływanie sportowe na wysokim poziomie

wystarczały, by posługiwać się polskim w życiu codziennym, ale były zbyt ubogie, by można było wykorzystywać polszczyznę jako język oficjalny.. W średniowieczu sztuką

Art. Obywatelowi Ukrainy, którego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest lub był uznawany za legalny na podstawie art. 1, udziela się, na jego wniosek, zezwolenia na

Jako podstawowe przyczyny różnic w ramach kategorii liczby można wskazać czynnik analogii do słów rodzimych (często słowa, ulega- jąc procesowi adaptacji, zaczynają