Monitorowanie zakażeń

(1)

FORUM ZAKAŻEŃ 2018;94:209212

PRACA POGLĄDOWA

GRZEGORZ DUBIEL1,2_{| ALEKSANDER DEPTUŁA}3,4

MONITOROWANIE ZAKAŻEŃ

INFECTION MONITORING

1 Zespół Kontroli Zakażeń Centrum Pulmonologii i Torakochirurgii w Bystrej 2 Oddział Anestezjologii i Intensywnej

Terapii Centrum Pulmonologii i Torakochirurgii w Bystrej 3 Sekcja Antybiotykoterapii i Kontroli

Zakażeń Szpitalnych Szpitala Uniwersyteckiego nr 1 im. dr. A. Jurasza w Bydgoszczy 4 Katedra i Zakład Propedeutyki Medycyny Collegium Medicum im. L. Rydygiera w Bydgoszczy Uniwersytetu M. Kopernika w Toruniu

}ALEKSANDER DEPTUŁA

Sekcja Antybiotykoterapii i Kontroli Zakażeń Szpitalnych,

Szpital Uniwersytecki nr 1 im. dr. A. Jurasza w Bydgoszczy,

ul. M. Curie-Skłodowskiej 9, 85-094 Poznań, Tel.: 52 585 43 92,

e-mail: deptula.aleksander@gmail.com Wpłynęło: 07.08.2018

Zaakceptowano: 17.08.2018 DOI: dx.doi.org/10.15374/FZ2018044

STRESZCZENIE: W niniejszej pracy przedstawiono rys historyczny rozwoju kontroli zakażeń w Polsce i na świecie oraz historię monitorowania zakażeń w Polsce. Omówiono najważniejsze publikacje z ostatnich lat, oparte na analizie polskich danych, programy monitorowania zaka-żeń funkcjonujące w wybranych krajach oraz założenia, na których powinny opierać się współ-czesne programy monitorowania zakażeń w szpitalach na szczeblu regionalnym i krajowym.

SŁOWA KLUCZOWE: kontrola zakażeń, monitorowanie zakażeń, proﬁlaktyka zakażeń ABSTRACT: This paper presents the history of infection control both in Poland and around the world, as well as the history of infection monitoring in Poland. The following have been discus-sed: the most important recent publications, which were based on analysis of data gathered in Poland; information on infection monitoring programs functioning in certain countries; and the core principles on which contemporary national and regional infection monitoring pro-grams implemented in hospitals should be built on.

KEY WORDS: infection control, infection monitoring, infection prophylaxis

WSTĘP

5R]ZyMZLHG]\GRW\F]ąFHM]DNDĪHĔV]SLWDOQ\FKDQJKR- VSLWDODFTXLUHGLQIHFWLRQV±+$,VMHVWQLHRGáąF]QLH]ZLą-]DQ\]SRVWĊSHPZQDXNDFKPHG\F]Q\FK:;9,,,ZLHNX -RKQ 3ULQJOH ZLą]Dá Z\VWĊSRZDQLH LQIHNFML ] SU]HSHáQLH- QLHPVDOFKRU\FKRUD]]áąZHQW\ODFMąZyZF]HVQ\FKV]SL- WDODFK=NROHL;,;ZLHF]QHREVHUZDFMHLRGNU\FLD,JQDFH-JR6HPPHOZHLVD-RVHSKD/LVWHUD/XGZLND3DVWHXUDRUD] 5REHUWD.RFKDSR]ZROLá\QDSR]QDQLHÄZURJD´±PLNURRU- JDQL]PyZ±LW\PVDP\P]DSRF]ąWNRZDá\UR]ZyMZVSyá-F]HVQHM DVHSW\NL GH]\QIHNFML RUD] VWHU\OL]DFML : SLHUZ-V]HM SRáRZLH ;; ZLHNX VWZRU]RQR SRGZDOLQ\ ZVSyáF]H-VQHJRV\VWHPXNRQWUROL]DNDĪHĔ-XĪZURNX%ULWLVK 0HGLFDO 5HVHDUFK &RXQFLO UHNRPHQGRZDáR ]DWUXGQLHQLH

ZSHáQ\PZ\PLDU]HJRG]LQOHNDU]D]DMPXMąFHJRVLĊSUR- EOHPDW\NąNRQWUROL]DNDĪHĔSLHUZRWQLHFRQWURORILQIHF- WLRQR൶FHUQDVWĊSQLHLQIHFWLRQFRQWUROGRFWRU±,&'QD-WRPLDVW Z ODWDFK ;; ZLHNX SRZVWDáD NRQFHSFMD SLH-OĊJQLDUNL HSLGHPLRORJLF]QHM DQJ LQIHFWLRQ FRQWURO QXUVH ±,&1:URNXZ$WODQFLHRGE\áDVLĊSLHUZV]DPLĊ- G]\QDURGRZDNRQIHUHQFMDSRĞZLĊFRQDSUREOHPDW\FHNRQ-WUROL]DNDĪHĔ]DĞZURNXSLHUZV]DPLĊG]\QDURGRZD NRQIHUHQFMD+RVSLWDO,QIHFWLRQ6RFLHW\:W\PF]DVLHXND- ]\ZDá\VLĊMXĪWU]\F]DVRSLVPDGRW\F]ąFHZ\áąF]QLHNRQ- WUROL]DNDĪHĔ>@3URMHNW6(1,&DQJ6WXG\RQWKH(൶-FDF\RI1RVRFRPLDO,QIHFWLRQ&RQWUROVWDQRZLáSLHUZV]ą SUyEĊRFHQ\HIHNW\ZQRĞFLSURJUDPXNRQWUROLLQIHNFMLRUD] Z\ND]Dá]QDF]HQLHSURFHVXPRQLWRURZDQLD]DNDĪHĔZFHOX ]PQLHMV]HQLDZ\VWĊSRZDQLD+$,>@

Artykuł jest dostępny na zasadzie dozwolonego użytku osobistego. Dalsze rozpowszechnianie (w tym umieszczanie w sieci) jest zabronione i stanowi poważne naruszenie przepisów prawa autorskiego oraz grozi sankcjami prawnymi.

(2)

FORUM ZAKAŻEŃ 2018;94

210 © Evereth Publishing, 2018

MONITOROWANIE ZAKAŻEŃ SZPITALNYCH

W POLSCE

3LHUZV]D NRQIHUHQFMD GRW\F]ąFD ]DNDĪHĔ V]SLWDOQ\FK Z 3ROVFH RGE\áD VLĊ Z URNX D Z URNX ]JRG- QLH]5R]SRU]ąG]HQLHP0LQLVWUD=GURZLDL2SLHNL6SRáHF]- QHMZSURZDG]RQRRERZLą]HN]JáDV]DQLDSU]H]OHNDU]DSUR-ZDG]ąFHJR NDĪGHJR SU]\SDGNX +$, GR LQVSHNWRUD VDQL-WDUQHJR MHGQDN Z SUDNW\FH SU]HSLV\ WH SR]RVWDZDá\ PDU-WZH >@ 2ERZLą]HN PRQLWRURZDQLD ]DNDĪHĔ V]SLWDOQ\FK ZSURZDG]LáD8VWDZD]GQLDZU]HĞQLDURNXRFKRUR-EDFK]DNDĨQ\FKL]DNDĪHQLDFK>@=JRGQLH]SXQNWHP WHMXVWDZ\NLHURZQLF\]DNáDGyZRSLHNL]GURZRWQHMREFLą-ĪHQL Vą RERZLą]NLHP ELHĪąFHM RFHQ\ V\WXDFML HSLGHPLROR-JLF]QHM RUD] WZRU]HQLD UDSRUWyZ SU]HND]\ZDQ\FK SRZLD-WRZ\P VWDFMRP VDQLWDUQRHSLGHPLRORJLF]Q\P 3XQNW ZSURZDG]DQDWRPLDVWZ\PyJSRZRáDQLD]HVSRáyZNRQWUR-OL ]DNDĪHĔ D WDNĪH RNUHĞOD LFK VNáDG L ]DGDQLD -HGQRF]H-ĞQLH XVWDZD QLH SUHF\]XMH VSRVREX SURZDG]HQLD QDG]RUX QDGLQIHNFMDPL8VWDZD]GQLDJUXGQLDURNXR]DSR- ELHJDQLXRUD]]ZDOF]DQLX]DNDĪHĔLFKRUyE]DNDĨQ\FKXOX- G]LZSURZDG]LáDRERZLą]HNRFHQ\U\]\NDZ\VWąSLHQLD]D- NDĪHQLD]ZLą]DQHJR]Z\NRQ\ZDQLHPĞZLDGF]HĔ]GURZRW- Q\FKPRQLWRURZDQLDF]\QQLNyZDODUPRZ\FKRUD]SURZD-G]HQLDNRQWUROLZHZQĊWU]Q\FKZ]DNUHVLHUHDOL]DFMLG]LDáDĔ ]DSRELHJDMąF\FK]DNDĪHQLRPV]SLWDOQ\P>@.ZDOL¿NDFMH F]áRQNyZ]HVSRáyZNRQWUROL]DNDĪHĔRNUHĞORQRZ5R]SR-U]ąG]HQLX0LQLVWUD=GURZLD]GQLDPDMDURNXSU]\ F]\PQDOHĪ\SRGNUHĞOLüĪHZ3ROVFHQLHLVWQLHMHVSHFMDOQRĞü OHNDUVNDĞFLĞOHGHG\NRZDQDSUREOHPRZLNRQWUROL]DNDĪHĔ QDWRPLDVW LVWQLHMH RGSRZLHGQLD VSHFMDOQRĞü SLHOĊJQLDUVND >@:URNXXWZRU]RQR3ROVNLH6WRZDU]\V]HQLH3LH- OĊJQLDUHN(SLGHPLRORJLF]Q\FKZ\GDMąFHNZDUWDOQLNÄ3LH-OĊJQLDUND (SLGHPLRORJLF]QD´ 3URIHVMRQDOLVWyZ ]DDQJDĪR-ZDQ\FKZNRQWUROĊ]DNDĪHĔVNXSLDWDNĪHSRZRáDQHZ URNX3ROVNLH7RZDU]\VWZR=DNDĪHĔ6]SLWDOQ\FK6WRZDU]\- V]HQLH+LJLHQ\/HF]QLFWZDURN0DáRSROVNLH6WRZD-U]\V]HQLH.RPLWHWyZL=HVSRáyZGV=DNDĪHĔ6]SLWDOQ\FK RUD]6WRZDU]\V]HQLH(SLGHPLRORJLL6]SLWDOQHMURN 0RQLWRURZDQLH]DNDĪHĔQLHVWDQRZLFHOXVDPHJRZVR- ELHMHVWQDWRPLDVWQDU]ĊG]LHPVáXĪąF\PSRSUDZLHEH]SLH- F]HĔVWZDSDFMHQWyZRUD]HIHNWyZOHF]HQLD=WHJRZ]JOĊ-GXQDG]yUQDG]DNDĪHQLDPLZ\PDJDQDNDĪG\PV]F]HEOX RĞURGNDUHJLRQDOQ\PNUDMRZ\PMDVQHJRRNUHĞOHQLDFHOX PRQLWRURZDQLD]DVWRVRZDQHMPHWRG\]DNUHVX]ELHUDQ\FK LQIRUPDFMLLZDOLGDFMLZ\QLNyZ=DWHPQDMEDUG]LHMORJLF]- Q\PSLHUZV]\PNURNLHPZWZRU]HQLXQDG]RUXQDG]DND-ĪHQLDPL MHVW SU]HSURZDG]HQLH DXG\WX PDMąFHJR QD FHOX RNUHĞOHQLH SULRU\WHWyZ Z\EUDQLH SRSXODFML OXE SURFHGXU NWyUH PDMą SRGOHJDü PRQLWRURZDQLX RNUHĞOHQLH PHWRG\ PRQLWRURZDQLD RUD] ]GH¿QLRZDQLH SU]\SDGNyZ SRGOHJD-MąF\FK PRQLWRURZDQLX 3ULRU\WHW\ EĊGą UyĪQH Z ]DOHĪQR-ĞFL RG VSHF\¿NL RĞURGND OXE UHJLRQX RUD] VWZLHUG]RQ\FK

]DJURĪHĔ 6SRĞUyG GRVWĊSQ\FK PHWRG PRQLWRURZDQLD QD- OHĪ\Z\PLHQLüPHWRGĊELHUQąPHWRGĊF]\QQąQDG]yUFH-ORZDQ\ RUD] PHWRGĊ SXQNWRZą : NDĪGHM ] W\FK WHFKQLN QDG]yUPRĪHPLHüFKDUDNWHUSURVSHNW\ZQ\OXEUHWURVSHN- W\Z\0HWRGDELHUQDSROHJDMąFDQDZ\SHáQLDQLXNDUWUHMH-VWUDFML ]DNDĪHQLD SU]H] OHNDU]\ VSUDZXMąF\FK RSLHNĊ QDG FKRU\PSURZDG]LQLHPDO]DZV]HGRQLHGRV]DFRZDQLDF]Ċ-VWRĞFL PRQLWRURZDQ\FK ]GDU]HĔ RUD] SUREOHPyZ ] SU]H-VWU]HJDQLHP GH¿QLFML SU]\SDGNX -HM MHG\Qą ]DOHWą Vą QL-VNLHNRV]W\MHGQDN]HZ]JOĊGXQDWUXGQHGRLQWHUSUHWDFML Z\QLNLWDNLHJRQDG]RUXLGXĪHU\]\NREáĊGXPRĪQDMąUH- NRPHQGRZDüMHG\QLHZRĞURGNDFKQLHG\VSRQXMąF\FKSU]H-V]NRORQą Z ]DNUHVLH PRQLWRURZDQLD NDGUą PHG\F]Qą OXE ZV\WXDFMLJG\Z\QLNLPRQLWRURZDQLDSRGOHJDMąZDOLGD-FML SRSU]H] VWRVRZDQLH LQQHM PHWRG\ QS PRQLWRURZDQLD SXQNWRZHOXERNUHVRZHPRQLWRURZDQLHFHORZDQHZ\EUD- Q\FKSURFHGXU0HWRGDF]\QQDSU]\QRVLSRWHQFMDOQLHQDM-EDUG]LHM ZLDU\JRGQH GDQH MHVW MHGQDN QDMQ\FKSURFHGXU0HWRGDF]\QQDSU]\QRVLSRWHQFMDOQLHQDM-EDUG]LHM F]DVR- FKáRQQDLZ\PDJDREHFQRĞFLZ\V]NRORQHJRGHG\NRZDQH-JRQDG]RURZLSHUVRQHOX:VZ\P]DáRĪHQLXRSLHUDVLĊQD DNW\ZQ\PZ\V]XNLZDQLXSU]\SDGNyZVSHáQLDMąF\FK]DáR- ĪRQHNU\WHULDF]HJRGRNRQXMHSU]\JRWRZDQ\PHU\WRU\F]-QLH SHUVRQHO QDMF]ĊĞFLHM SLHOĊJQLDUND HSLGHPLRORJLF]QD LOXE OHNDU] GHG\NRZDQ\ NRQWUROL ]DNDĪHĔ : FHOX X]\-VNDQLD ZLDU\JRGQ\FK SRZWDU]DOQ\FK GDQ\FK NRQLHF]QH MHVW MXĪ QD ZVWĊSLH RNUHĞOHQLH PRQLWRURZDQHM SRSXODFML GH¿QLFMLSU]\SDGNX±REHFQLHQDMF]ĊĞFLHMVąWRXMHGQROLFR- QHGH¿QLFMH(&'&DQJ(XURSHDQ&HQWUHIRU'LVHDVH3UH- YHQWLRQDQG&RQWURO±(XURSHMVNLH&HQWUXPGV=DSRELH-JDQLDL.RQWUROL&KRUyE±XVWDOHQLHPHWRGRORJLL]ELHUDQLD GDQ\FK SU]HJOąG GRNXPHQWDFML PHG\F]QHM XG]LDá Z ZL- ]\WDFKZRGG]LDOHSU]HJOąGZ\NRQ\ZDQ\FKEDGDĔPLNUR- ELRORJLF]Q\FKRUD]RNUHĞOHQLHF]DVXSURZDG]HQLDPRQLWR-URZDQLDLVSRVREXSU]HND]DQLDMHJRZ\QLNyZSHUVRQHORZL RUD]NLHURZQLFWZXRĞURGND>@3URZDG]HQLHZVSRVyEFLą-Já\F]\QQHJRPRQLWRURZDQLD]DNDĪHĔ]RNUHVRZąDQDOL]ą GDQ\FKLSU]HND]\ZDQLHPLQIRUPDFML]ZURWQHMSR]ZDODQD V]\ENLHUHDJRZDQLHQDSRMDZLHQLHVLĊQRZ\FKSUREOHPyZ HSLGHPLRORJLF]Q\FKWDNLFKMDNRJQLVNRHSLGHPLF]QHF]\ WHĪSRMDZLHQLHVLĊQRZ\FKJURĨQ\FKSDWRJHQyZZĞURGR- ZLVNX-HVWWDNĪHPHWRGąSR]ZDODMąFąQDRV]DFRZDQLHHIHN-WyZ SURZDG]RQ\FK LQWHUZHQFML Z ]DNUHVLH NRQWUROL +$, 0RQLWRURZDQLH FHORZDQH VWDQRZL ZáDĞFLZLH PRG\¿NDFMĊ QDG]RUXF]\QQHJRRJUDQLF]DMąFHJRVLĊGRĞFLĞOHZ\EUDQHM SRSXODFMLQSFKRU]\SRGGDQLNRQNUHWQHMSURFHGXU]HFKL-UXUJLF]QHM 3R]ZDOD WR QD UDFMRQDOQLHMV]H Z\NRU]\VWDQLH GRVWĊSQHJRSHUVRQHOXRUD]X]\VNDQLHGDQ\FKSRUyZQ\ZDO-Q\FK GOD UyĪGRVWĊSQHJRSHUVRQHOXRUD]X]\VNDQLHGDQ\FKSRUyZQ\ZDO-Q\FK RNUHVyZ F]DVX OXE UyĪGRVWĊSQHJRSHUVRQHOXRUD]X]\VNDQLHGDQ\FKSRUyZQ\ZDO-Q\FK RĞURGNyZ :3ROVFHQDG]yUF]\QQ\LFHORZDQ\SURZDG]RQRJáyZQLH Z RGQLHVLHQLX GR ]DNDĪHĔ PLHMVFD RSHURZDQHJR =02 L]DNDĪHĔZRGG]LDáDFKLQWHQV\ZQHMWHUDSLL2,7>±@ 0HWRGD SXQNWRZD SROHJD QD REVHUZRZDQLX V\WXDFML HSL-GHPLRORJLF]QHM GDQHJR RGG]LDáXV]SLWDOD Z GDQ\P GQLX

(3)

FORUM ZAKAŻEŃ 2018;94 211 © Evereth Publishing, 2018 :SU]HFLZLHĔVWZLHGRZ\ĪHMZ\PLHQLRQ\FKPHWRGVáXĪ\ RQDRNUHĞODQLXFKRURERZRĞFLOLF]EDZV]\VWNLFKSU]\SDG- NyZVSHáQLDMąF\FKNU\WHULD+$,ZGDQ\PGQLXDQLH]D-SDGDOQRĞFL OLF]ED QRZ\FK SU]\SDGNyZ ]DNDĪHĔ V]SLWDO-Q\FK VWZLHUG]RV]SLWDO-Q\FK Z RNUHVLH PRQLWRURZDQLD %DGDQLH 336SURZDG]RQHSRGDXVSLFMDPL(&'&RGURNXVWD-QRZL REHFQLH MHG\Q\ RJyOQRSROVNL ZLHORRĞURGNRZ\ SUR- JUDPPRQLWRURZDQLD]DNDĪHĔSRGOHJDMąF\ZDOLGDFMLLSR-]ZDODMąF\QDJURPDG]HQLHGDQ\FKQDV]F]HEOXNUDMRZ\P =URNXQDURN]ZLĊNV]DVLĊOLF]EDV]SLWDOLXF]HVWQLF]ąF\FK ZEDGDQLXFREH]SRĞUHGQLRSU]HNáDGDVLĊQD]ZLĊNV]HQLH OLF]E\FKRU\FKREMĊW\FKEDGDQLHP2GURNXX]\VND-QRUHSUH]HQWDW\ZQRĞü]HEUDQ\FKGDQ\FKSRGNąWHPOLF]E\ áyĪHNV]SLWDOQ\FKSU]\MĊüZ\SLVyZRUD]RVRERGQLZV]SL-WDODFKXF]HVWQLF]ąF\FKZEDGDQLX:URNXZUDPDFK 132$1DURGRZ\3URJUDP2FKURQ\$QW\ELRW\NyZRSUD-FRZDQRUDSRUWDQDSU]HVWU]HQLODW±SXEOLNDFMH >±@ 1D SRGVWDZLH SU]HSURZDG]RQ\FK DQDOL] GDQ\FK RNUHĞORQR SULRU\WHW\ PRQLWRURZDQLD ]DNDĪHĔ Z 3ROVFH :\VLáNLSRZLQQ\VNXSLüVLĊSU]HGHZV]\VWNLPQDPRQLWR-URZDQLXLQIHNFMLZRGG]LDáDFKDQHVWH]MRORJLLLLQWHQV\ZQHM WHUDSLL=02]DNDĪHĔ]ZLą]DQ\FK]HVWRVRZDQLHPLQZD-]\MQ\FKSURFHGXUPHG\F]Q\FKLQIHNFMLClostridium diffici- leRUD]EDNWHULHPLL'ODQLHNWyU\FKVSRĞUyGZ\ĪHMZ\PLH- QLRQ\FK]DNDĪHĔ]RVWDáDSU]H](&'&RSUDFRZDQDPHWRGR-ORJLDDF]ĊĞüSURWRNRáyZSU]HWáXPDF]RQRQDMĊ]\NSROVNL

CELE MONITOROWANIA ZAKAŻEŃ

3UDZG]LZ\PFHOHPSURZDG]HQLDPRQLWRURZDQLD]DND-ĪHĔ V]SLWDOQ\FK MHVW RJUDQLF]HQLH F]ĊVWRĞFL LFK Z\VWĊSR- ZDQLDVWąGSUHIHURZDQ\ZRVWDWQLFKODWDFKWHUPLQÄNRQ-WUROD ]DNDĪHĔ´ REHMPXMąF\ VZ\P ]QDF]HQLHP QLH W\O-NR PRQLWRURZDQLH OHF] WDNĪH ZSURZDG]DQLH LQWHUZHQ-FML ]PQLHMV]DMąF\FK U\]\NR QDE\FLD ]DNDĪHQLD L NRQWUROĊ ZSá\ZXW\FKLQWHUZHQFMLQDHIHNW\OHF]HQLD8ZDĪDVLĊĪH RNRáR±LQIHNFML]ZLą]DQ\FK]FHZQLNLHPGRQDF]\- QLRZ\P±]DNDĪHĔ]ZLą]DQ\FK]REHFQRĞFLąFHZ-QLND Z SĊFKHU]X PRF]RZ\P UHVSLUDWRURZ\FK ]D-SDOHĔSáXFDQJYHQWLODWRUDVVRFLDWHGSQHXPRQLD±9$3 LRNRáR=02WR]DNDĪHQLDNWyU\PPRĪQD]DSRELHF >@ 6XNFHVHP ]DNRĔF]\á VLĊ SURZDG]RQ\ QD V]F]HEOX NUDMRZ\P SURJUDP QDG]RUX QDG LQIHNFMDPL ]ZLą]DQ\PL ] GRVWĊSHP QDF]\QLRZ\P Z +LV]SDQLL D REHFQLH ZGUD- ĪDQ\MHVWWDPSRGREQ\SURJUDPPDMąF\QDFHOXRJUDQLF]H-QLHF]ĊVWRĞFL9$3>@:3ROVFHRSXEOLNRZDQR]DOHFHQLD GRW\F]ąFH LQWHUZHQFML PDMąF\FK RJUDQLF]\ü F]ĊVWRĞü ]D- NDĪHĔV]SLWDOQ\FKZRGG]LDáDFKLQWHQV\ZQHMWHUDSLLVWRS-QLRZR ZSURZDG]DQ\ MHVW WHĪ SURJUDP F]\QQHJR QDG]RUX QDG ]DNDĪHQLDPL Z 2,7 RSDUW\ R GH¿QLFMH (&'& NWyU\ ZVZ\P]DPLHU]HQLXPDWHĪRFHQĊVNXWHF]QRĞFLW\FKLQ-WHUZHQFML>@

TWORZENIE EFEKTYWNEGO PROGRAMU

KONTROLI ZAKAŻEŃ

(IHNW\ZQ\SURJUDPNRQWUROL]DNDĪHĔQDSRW\NDQDV]H-UHJEDULHU3LHUZV]ą]QLFKMHVWQLHZ\VWDUF]DMąFHZVSDUFLH RGJyUQHSU]HMDZLDMąFHVLĊEUDNLHPSURJUDPyZPRQLWRUR-ZDQLDQDV]F]HEOXUHJLRQDOQ\POXENUDMRZ\PRUD]EUDNLHP ¿QDQVRZDQLD WHJR W\SX G]LDáDĔ : ZLHOX RĞURGNDFK PR-QLWRURZDQLH LQIHNFML VáXĪ\ Z GDOV]\P FLąJX MHG\QLH VSHá-QLHQLX Z\PRJX SUDZQHJR OXE Z\PDJDĔ XEH]SLHF]\FLHOD %UDN MHVW ZSURZDG]RQ\FK VWDQGDUGyZ L ]DOHFHĔ RGQRĞQLH PHWRG\ RUD] ]DNUHVX SURZDG]RQHJR PRQLWRURZDQLD 3R- PLPRGHNODURZDQHJRV]HURNLHJR]DNUHVXREV]DUyZSRGOH-JDMąF\FK QDG]RURZL QD V]F]HEOX SRV]F]HJyOQ\FK V]SLWDOL DQDOL]D Z\EUDQ\FK ZVNDĨQLNyZ ]XĪ\FLH ĞURGNyZ GR GH-]\QIHNFML UąN OLF]ED SRVLHZyZ NUZL Z VWRVXQNX GR RVR- ERGQLKRVSLWDOL]DFMLZ\UDĨQLHZVND]XMHQDREV]DU\Z\PD-JDMąFHSRSUDZ\>@1LHZSURZDG]RQRWDNĪHMHGQROLWHJR V\VWHPXNV]WDáFHQLDGODNDGU\OHNDUVNLHMZ]DNUHVLHNRQWUR- OL]DNDĪHĔ=SU]HSURZDG]RQHMZĞUyGOHNDU]\±SU]HZRGQL- F]ąF\FK]HVSRáyZ]DNDĪHĔ±DQNLHW\GDQHQLHRSXEOLNRZD-QH6WRZDU]\V]HQLD(SLGHPLRORJLL6]SLWDOQHMZ\QLNDGXĪH ]UyĪQLFRZDQLH Z ]DNUHVLH IRUPDOQHJR Z\NV]WDáFHQLD SR-VLDGDQHVSHFMDOL]DFMHXNRĔF]RQHNXUV\RGQRĞQLHNRQWUROL ]DNDĪHĔ-HGQRF]HĞQLHJUXSĊWĊWZRU]ąRVRE\RGXĪ\PGR- ĞZLDGF]HQLX]DZRGRZ\PPHGLDQDSUDF\Z]DZRG]LHOH-NDU]D ± ODW PHGLDQD SUDF\ QD VWDQRZLVNX SU]HZRGQL-F]ąFHJR ]HVSRáX NRQWUROL ]DNDĪHĔ ± ODW:\QLNL DQNLH-W\ZVND]XMąWDNĪHQDSUREOHP\ZNRPXQLNDFMLQDSR]LRPLH ORNDOQ\P ĞUHGQLD RFHQD ZVSyáSUDF\ ] OHNDU]DPL RGG]LD-áyZ RNUHĞORQD QD Z SXQNWRZHM VNDOL RFHQD ZVSyá-SUDF\]SLHOĊJQLDUNDPLZRGG]LDáDFKZ\QLRVáDSXQNWX *áyZQHRF]HNLZDQLDOHNDU]\]DDQJDĪRZDQ\FKZNRQWUROĊ ]DNDĪHĔ REHMPXMą VWZRU]HQLH MHGQROLWHJR V\VWHPX PRQL-WRURZDQLD]DNDĪHĔXVWDOHQLHPLQLPDOQHJR]DNUHVXG]LDáDĔ Z]DNUHVLHNRQWUROL]DNDĪHĔSRGQLHVLHQLHUDQJLOHNDU]\]DM-PXMąF\FKVLĊNRQWUROą]DNDĪHĔRUD]NRQVROLGDFMDG]LDáDĔSR SR]LRPLHUHJLRQDOQ\PLNUDMRZ\P

'OD SRUyZQDQLD Z NUDMDFK ] GáXJROHWQLPL WUDG\FMDPL V\VWHPyZ NRQWUROL ]DNDĪHĔ L IXQNFMRQXMąF\PL RG ODW SUR- JUDPDPLPRQLWRURZDQLDLQIHNFMLSRPLPRQLHSRUyZQ\ZDO-QLH ZLĊNV]\FK ]DVREyZ NDGURZ\FK L ¿QDQVRZ\FK PRQL-WRURZDQLHP QLH Vą REMĊWH ZV]\VWNLH SRVWDFLH ]DNDĪHĔ ZH ZV]\VWNLFK REV]DUDFK V]SLWDOD 3U]\NáDGHP WDNLHJR V\VWH-PXMHVWIXQNFMRQXMąF\RGSRQDGODWZ1LHPF]HFKV\VWHP PRQLWRURZDQLD]DNDĪHĔV]SLWDOQ\FK.,66QLHP.UDQNHQ-KDXV,QIHNWLRQV6XUYHLOODQFH6\VWHP 6]SLWDOH PRJą Z\- EUDüPRGXá\ZNWyU\FKXF]HVWQLF]ą]JRGQLH]LQG\ZLGXDO- Q\PLSRWU]HEDPLLPRĪOLZRĞFLDPL0RGXá\DNWXDOQLHIXQN-FMRQXMąFHZV\VWHPLH.,66 ,76.,66 ± ]DNDĪHQLD Z RGG]LDáDFK DQHVWH]MRORJLL LLQWHQV\ZQHMWHUDSLL 23.,66±]DNDĪHQLDPLHMVFDRSHURZDQHJR

(4)

FORUM ZAKAŻEŃ 2018;94 212 © Evereth Publishing, 2018 1(2.,66±]DNDĪHQLDXZF]HĞQLDNyZZRGG]LDáDFK LQWHQV\ZQHMWHUDSLLQRZRURGND 21.2.,66±]DNDĪHQLDXSDFMHQWyZSRSU]HV]F]H-SLHQLXV]SLNXNRVWQHJR $0%8.,66 ± ]DNDĪHQLD PLHMVFD RSHURZDQHJR ZSURFHGXUDFKFKLUXUJLLMHGQHJRGQLD '(9,&(.,6667$7,216.,66 ± ]DNDĪHQLD ]ZLą-]DQH]LQZD]\MQ\PLSURFHGXUDPLSR]D2,7 056$.,66 ± V]SLWDOQH L SR]DV]SLWDOQH ]DNDĪHQLD R HWLRORJLL 056$ DQJ PHWKLFLOOLQUHVLVWDQW

Staphy-lococcus aureusXSDFMHQWyZKRVSLWDOL]RZDQ\FK

&'$'.,66 ± V]SLWDOQH L SR]DV]SLWDOQH ]DNDĪHQLD RHWLRORJLLC. difficileXSDFMHQWyZKRVSLWDOL]RZDQ\FK +$1'.,66 ± ]XĪ\FLH DONRKRORZHJR SUHSDUDWX GR

GH]\QIHNFMLUąNQDSR]LRPLHV]SLWDODOXERGG]LDáXMHG-QRVWNLRUJDQL]DF\MQHM

3URWRNRá\ L IRUPXODU]H Vą GRVWĊSQH QD VWURQLH .UDMR- ZHJR2ĞURGND5HIHUHQF\MQHJRGV0RQLWRURZDQLD=DND-ĪHĔ 6]SLWDOQ\FK QLHP 1DWLRQDOHV 5HIHUHQ]]HQWUXP IU 6XUYHLOODQFHYRQQRVRNRPLDOHQ,QIHNWLRQHQGDQH]ELHUD- QHLZSURZDG]DQHGRV\VWHPXNRPSXWHURZHJRQDSR]LR- PLHV]SLWDOD1DVWURQLHRĞURGNDSXEOLNRZDQHVąGDQHUH- IHUHQF\MQHNWyUHPRJąVWDQRZLüGODV]SLWDOLSXQNWRGQLH-VLHQLD>@ 6\VWHPPRQLWRURZDQLD]DNDĪHĔZ:LHONLHM%U\WDQLLQLH MHVW MHGQROLW\ : $QJOLL F]ĊĞü SURJUDPyZ PRQLWRURZD-QLD LQIHNFML MHVW RERZLą]NRZD D F]ĊĞü RSFMRQDOQD 2ER-ZLą]NRZH PRQLWRURZDQLH REHMPXMH EDNWHULHPLĊ Z\ZR-áDQą SU]H] Staphylococcus aureus EDNWHULHPLĊ SRZRGR-ZDQą SU]H] Z\EUDQH GUREQRXVWURMH *UDPXMHPQH

Esche-richia coli Klebsiella VSS Pseudomonas aeruginosa

]D-NDĪHQLDRHWLRORJLLC. difficileRUD]=02>@:6]NRFML ZUDPDFKRERZLą]NRZHJRSURJUDPXQLHVąPRQLWRURZDQH SU]\SDGNLEDNWHULHPLLZ\ZRáDQHSU]H]LQQHQLĪE. coli pa-áHF]NL*UDPXMHPQH

PODSUMOWANIE

7UXGQRMHVWRNUHĞOLüQDV]F]HEOXNUDMRZ\PMDNLHVąSR-WU]HE\ SRV]F]HJyOQ\FK V]SLWDOL Z ]DNUHVLH PRQLWRURZD-QLD]DNDĪHĔDW\PVDP\PZSURZDG]LüVWRVRZQHZ\PRJL SUDZQH7RĪHZV]SLWDODFKSRZLQQ\IXQNFMRQRZDüSURJUD- P\PRQLWRURZDQLD]DNDĪHĔVWDQRZLąFHSRGVWDZĊGRRSUD- FRZ\ZDQLDZSURZDG]DQLDLRFHQ\VNXWHF]QRĞFLLQWHUZHQ-FMLQLHXOHJDĪDGQHMZąWSOLZRĞFLMHGQDNELRUąFSRGXZDJĊ RJUDQLF]RQH]DVRE\QDOHĪ\LQG\ZLGXDOQLHRNUHĞOLüSULRU\-WHW\GODNDĪGHMSODFyZNL

KONFLIKT INTERESÓW: nie zgłoszono.

PIŚMIENNICTWO

1. Forder AA. A brief history of infection control – past and present. S Afr Med J 2007;97(3):1161–1164.

2. Hughes JM. Study of the eﬃcacy of nosocomial infection control (SENIC pro-ject): results and implication for the future. Chemiotherapy 1988;34(6):553–561. 3. Dziąba E. Problem Zakażeń Szpitalnych w Aspekcie Jakości Usług Medycznych Zakładu Opieki Zdrowotnej. Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinowskie-go w Poznaniu, Wydział Nauk o Zdrowiu, Poznań, 2010.

4. Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o chorobach zakaźnych i zakażeniach. Dz.U. z 2001 r. Nr 126, poz. 1384.

5. Ustawa z dnia 5 grudnia 2008 roku o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. Dz.U. z 2008 r. Nr 234, poz. 1570.

6. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 27 maja 2010 r. w sprawie kwaliﬁkacji członków zespołu kontroli zakażeń szpitalnych. Dz.U. 2010 r. Nr 108, poz. 706. 7. European Centre for Disease Prevention and Control. Data collection and ana-lysis. ECDC (online) 2017; https://ecdc.europa.eu/en/about-us/networks/di-sease-networks-and-laboratory-networks/ears-net-data

8. Wójkowska-Mach J, Batycki R, Hulbój D, Bulanda M, Różańska A, Heczko PB. Zakażenia po operacjach cięcia cesarskiego u pacjentek szpitali Polski połu-dniowej. Ginekol Pol 2008;79(8):536–543.

9. Dubiel G, Rogoziński P, Żaloudik E, Bruliński K, Różańska A, Wójkowska-Mach J. Identifying the infection control areas requiring modiﬁcations in thoracis sur-gery unit: result of two-year surveillance of surgical site infections in hospital in southern Poland. Surgical Infections 2017;18(7):820–826.

10. Walaszek M, Różańska A, Wójkowska-Mach J. Epidemiology of healthcare- -associated infections in Polish intensive care. A multicenter study based on active surveillance. Biomed Pap Med Fac Univ Palacky Olomouc Czech Repub 2018 [Epub ahead of print].

11. Deptuła A, Trejnowska E, Ozorowski T, Pawlik K, Hryniewicz W. Badanie punk-towe zakażeń związanych z opieką zdrowotną i stosowania antybiotyków w szpitalach pracujących w systemie ostrego dyżuru (PPS HAI&AU) w Pol-sce. Raport z badania prowadzonego w latach 2014–2015. Narodowy In-stytut Leków (online) 2016; http://www.antybiotyki.edu.pl/pdf/raport_ PPS_20161228.pdf

12. Deptuła A, Trejnowska E, Ozorowski T, Hryniewicz W. Risk factors for healthca-re-associated infection in light of two years of experience with the ECDC point prevalence survey of healthcare-associated infection and antimicrobial use in Poland. J Hosp Infect 2015;90(4):310–315.

13. Deptuła A, Trejnowska E, Dubiel G et al. Prevalence of healthcare-associated infections in Polish adult intensive care units: summary data from the ECDC european point prevalence survey of hospital-associated infections and anti-microbial use in Poland 2012–2014. J Hosp Infect 2017;92(2):145–150. 14. Deptuła A, Trejnowska E, Dubiel G, Wanke-Rytt M, Deptuła M, Hryniewicz W.

Healthcare associated bloodstream infections in Polish hospitals: prevalence, epidemiology and microbiology-summary data from the ECDC point preva-lence survey of healthcare associated infections 2012–2015. Eur J Clin Micro-biol Infect Dis 2017;37(3):565–570.

15. Deptuła A, Trejnowska E, Dubiel G et al. Can ECDC PPS HAI&AU data on crobial use can be used to evaluate adherence to national guidelines for antimi-crobial treatment of community acquired pneumonia? Seventy-nine ways to tre-at community-acquired pneumonia. Pol Arch Intern Med 2018;128(4):209–215. 16. Umcheid CA, Mitchell MD, Doshi JA, Agarwal R, Williams K, Brennan PJ. Esti-mating the proportion of healthcare-associated infections that are reasona-bly preventable and the related mortality and costs. Infect Control Hosp Epi-demiol 2011;32(2):101–114.

17. Alvarez-Lerma F, Oliva G, Ferrer JM et al. Results of the implementation of the Bacte-remia Zero project in Catalonia, Spain. Med Clin (Barc) 2014;143(Suppl. 1):S11–S16. 18. Hryniewicz W, Kusza K, Ozorowski T et al. Strategia Zapobiegania Lekooporno-ści w Oddziałach Intensywnej Terapii. 1st_{edn. Narodowy Instytut Leków,}

War-szawa, 2013.

19. Różańska A, Wójkowska-Mach J, Bulanda M, Heczko PB. Organizacja i zakres kontroli zakażeń w polskich szpitalach. Wyniki programu PROHIBIT. Przegl Epi-demiol 2014;68(1):117–120.

20. Nationales Referenzzentrum für Surveillance von nosokomialen Infektionen. KISS (Krankenhaus-Infektions-Surveillance-System) Projektbeschreibung. NRZ (online) 2013; http://www.nrz-hygiene.de/surveillance/kiss/

21. Public Health England. Healthcare associated infections (HCAI): guidance, data and analysis. PHE (online) 2016; https://www.gov.uk/government/col-lections/healthcare-associated-infections-hcai-guidance-data-and-analysis