Ocena efektywności procesu szczelinowania hydraulicznego w eksploatacji gazu ziemnego z łupków
ilastych na podstawie badań mikrosejsmicznych
Celem rozprawy doktorskiej było określenie możliwości wykorzystania badań mikrosejsmicznych do ocen) efektywności procesu szczelinowania hydraulicznego oraz wypracowanie metodyki połączonej interpretacji wyników lokalizacji hipocentrów indukowanych trzęsień ziemi z danymi sejsmiki refleksyjnej. Analizie poddano jeden z pierwszych obszarów, na których prowadzono prace stymulacji wydobycia ze złóż niekonwencjonalnych gazu ziemnego na terenie Polski. W pracy przedstawiono komplementarną analizę danych monitoringu mikrosejsmicznego i sejsmiki refleksyjnej, uzupełnioną modelowaniami sejsmicznymi. W oparciu o połączoną analizę atrybutów sejsmicznych z wynikami przetwarzania rekordów otworowego monitoringu mikrosejsmicznego stwierdzono, iż szczelinowanie częściowo odbywało się w obrębie strefy uskokowej. Wpłynęło to negatywnie na efektywność procesu stymulacji wydobycia, jako że większa część energii uległa dyssypacji w strefach uskokowych, nie tworząc użytecznej dla eksploatacji sieci szczelin, w obrębie warstw macierzystych. Analiza sejsmicznie estymowanych modułów sprężystości pozwoliła stwierdzić, iż miejsce, w którym prowadzono stymulacje nie było optymalne pod względem podatności na rozwój szczelin, z powodu plastyczności ośrodka skalnego.
Appraisal of hydraulic fracturing effectiveness in the shale gas exploration based on microseismic
monitoring
The aim of the PhD dissertation was to examine the microseismic data utilization for hydraulic fracturing effectiveness appraisal and to establish a methodology of joint microseismic - reflection seismic interpretation. Chosen area of study was one of the first places in Poland where shale gas exploration with hydraulic stimulation was carried out. The thesis is a complementary study of microseismic data and reflection seismic supported by seismic modeling. In the course of combined analysis of seismic attributes with the induced seismicity processing results it was proven that hydraulic fracturing was carried out partly in a fault zone. This negatively influenced the effectiveness of the stimulation operation, as most of the energy was dissipated in the tectonic discontinuities and useful for exploration fracture network was not formed in the organic matter rich formations. Based on the seismically derived geomechanical parameters it can be stated that the area where fracturing was carried out was not optimal as the targeted layers where relatively ductile.
