Maria Prussak
Od rytuału ku teatrowi. O "Ślubie"
Gombrowicza, Janusz Morgański,
"Ruch Literacki" z.4 (1986) :
[recenzja]
Biuletyn Polonistyczny 30/3-4 (105-106), 366
MONTUSIEWICZ Ryszard: Prefiguracja męki i adoracja Dzie ciątka w utworach kolędowych Kaspra Twardowskiego. Próba interpretacji ikonograficznej. "Roczniki Humanistyczne KUL." Literatura polska, t. 32, z. 1, Lublin 1984, s. 117- -133.
Doświadczenie poetyckie Kaspra Twardowskiego jest znakomi tym przykładem przewartościowań ideowych i estetycznych w poe zji barokowej, nastawionej coraz bardziej na maksymalne wyzys kanie efektu per movere, jest także czytelnym obrazem dojrzewa nia i krystalizowania się gatunkowej formuły kolędy, oddalają cej się stopniowo od źródeł ikonograficznych i tworzęcej własny literacki język przekazu. Dwa bardziej szczegółowo omówione utwory: "Kolęda, nowe lato,'szczodry dzień abo piosneczki Em- aanuelowe" (1619) i "Kolebka Jezusowa, Pasterze, Trzech Króli" (1630 lub 1632) sę przykładem nieodwracalnych zmian gatunkowych, które zaważyły na typie przedstawień Bożego Narodzenia w lite- turze i folklorze.
B P / 1 0 5 - 1 0 6 / 1 1 1 ________________________________________ K.M. MORGAŃSKI Janusz: Od rytuału ku teatrowi. 0 "ślubie" Gom browicza. "Ruch Literacki" 1986 z. 4 s. 281-298.
Artykuł jest próbę rekonstrukcji poetyki “ślubu" jako rzeczywistości subiektywnej, w której podmiot podejmuje grę o poznanie otoczenia. W otoczeniu tym istnieje i równocześnie je stwarza. Gra z rzeczywistości? jest więc rozpięta między rytua łem kreujęcym przestrzeń sacrum a teatrem.