DOBÓR PARAMETRÓW REGULATORÓW PID
1. Metoda bezpośrednia
Przykład 1Transmitancja operatorowa badanego obiektu ma postać:
0 1 2 2s a s a a 1 ) s ( K + + = (1)
Zaprojektować regulator pracujący w układzie zamkniętym, tak aby przy wymuszeniu skokowym:
- przebieg miał charakter inercyjny,
- czas odpowiedzi układu zamkniętego był równy T=2s, - wzmocnienie nie uległo zmianie (przyjmujemy k=1) .
Ze względu na wymagania dotyczące charakteru przebiegu przejściowego układu zamkniętego założono, że jego transmitancja operatorowa powinna mieć postać:
1 sT 1 ) s ( K Z Z = + . (2)
Transmitancję regulatora wyznaczamy przekształcając wzór na transmitancję układu zamkniętego: K K s K s K s K s Z R R = + ( ) ( ) ( ) ( ) 1 , (3) K K s K s K s R Z Z = − ( ) ( )[1 ( )], (4) Z 0 1 2 2 Z 0 1 2 2 Z R sT a s a s a ] 1 sT 1 1 [ a s a s a 1 1 sT 1 ) s ( K = + + + − + + + = , (5)
stąd po podzieleniu otrzymujemy równanie regulatora PID:
s T a s T a T a ) s ( K Z 2 Z 0 Z 1 R = + + . (6)
2. Kryterium optimum modułu
Optymalizacja nastaw regulatora, według kryterium dopasowania modułu, związana jest z tym, że moduł transmitancji widmowej układu zamkniętego powinien dla dobrej jakości przebiegu przejściowego utrzymywać wartość bliską jeden, w możliwie szerokim paśmie:
1 ) ( j
ω
≅K z . (7)
Przykład 2
Niech obiekt regulacji będzie miał postać podaną wzorem (8):
0 1 2 2s a s a a k ) s ( K + + = (8)
Korzystając z kryterium dopasowania modułu dobierzemy optymalną nastawę regulatora PID o transmitancji (9): K s K K s K s R( ) = p + I + D 1 . (9)
Transmitancja operatorowa układu zamkniętego:
I p 0 2 D 1 3 2 I p 2 D 0 o z kK s ) kK a ( s ) kK a ( s a kK s kK s kK ) s ( K 1 ) s ( K ) s ( K + + + + + + + = + = , (10)
wobec tego transmitancja widmowa układu zamkniętego:
) a ) kK a (( j ) kK a ( kK jkK kK kK ) j ( K 3 2 p 0 2 D 1 I p 2 D I
ω
ω
ω
ω
ω
ω
− + + + − + − = , (11)Wyrażenie podane wzorem (7) będzie spełnione jeżeli: 0 kK a 2 kK a 2 a 0 p 1 I 2 0 + − = (12) 0 ) kK a ( a 2 kK 2 a D 2 0 p 2 1 + − + = (13) oraz a22
ω
6−>0.Stąd po przekształceniu (12) i (13) otrzymujemy warunki na nastawy Kp oraz KI.
k a 2 kK 2 a a 2 a K 2 D 0 2 2 1 p + − = (14) k a 2 kK a 2 a K 1 p 0 2 0 I + = (15)
3. Minimalizacja kwadratowego wskaźnika całkowego
Optymalne nastawy regulatora PID można wyznaczyć korzystając z wartości minimalizującej wartości wskaźnika całkowego I2. Kwadratowy wskaźnik całkowy ma postać:
∫
∞ = 0 2 2 [e(t)] dt I , (16)gdzie: e(t) – błąd regulacji,
Jeżeli transformata operatorowa błędu E(s) ma postać:
0 1 n n 0 1 1 n 1 n d s d ... s d c s c ... s c ) s ( E + + + + + + = − − (17)
oraz układ zamknięty jest stabilny, czyli pierwiastki równania charakterystycznego
d sn n+ +... d s1 +d0 =0 mają ujemne części rzeczywiste, to wartość wskaźnika I2 może być
wyznaczona na drodze analitycznej, przy wykorzystaniu następujących wzorów:
= − + − + = + = = . 3 , ) ( 2 ) 2 ( 2 , 2 1 , 2 3 0 2 1 3 0 3 2 2 0 3 0 2 0 2 1 1 0 2 2 2 1 0 2 2 0 2 1 1 0 2 0 2 n d d d d d d d d c d d c c c d d c n d d d d c d c n d d c I o (18) Przykład 3a.
Przyjmijmy, że transmitancje obiektu regulacji i regulatora mają postać:
0 1 2 2s a s a a k ) s ( K + + = , (19) K s K K s K s R( ) = p + I + D 1 . (20) K(s) KR(s) Z(s) Y(s) E(s) Yzad(s)
Schemat blokowy rozpatrywanego układu przedstawiono na rys. 1. Wyznaczmy optymalne parametry regulatora PID, korzystając z kwadratowego wskaźnika całkowego jeżeli na układ działa wymuszenie z(t)=1(t), czyli Z(s)=1
s.
Dla rozpatrywanego układu, dla wymuszenia Z(s), transformata operatorowa błędu E(s) wynosi: E s K s K s KR s s ( ) ( ) ( ) ( ) = + 1 1 , (21) czyli: s 1 kK s ) kK a ( s ) kK a ( s a ks ) s ( E I P 0 2 D 1 3 2 + + + + + = . (22)
Pierwszy warunek wiążący poszczególne parametry układu, związany ze stabilnością jest następujący:
0 kK a ) kK a )( kK a ( 1+ D 0 + P − 2 I > . (23)
Zgodnie z wzorami (18) dla n=3 całka I2 jest równa:
] a kK ) kK a )( kK a [( kK 2 ) kK a ( k I 2 I D 1 P 0 I D 1 2 2 + + − + = . (24)
Aby wyznaczyć optymalną wartość parametru całkującego KI regulatora PID, należy
wyznaczyć: 0 min ) ( 2 2 = ∂ ∂ → = I I K I K
I (warunek istnienia ekstremum), (25)
0 k a K 2 ) kK a )( kK a ( 0 K I 2 I D 1 P 0 I 2 = ⇔ + + − = ∂ ∂ , (26) stąd k a 2 ) kK a )( kK a ( K 2 D 1 P 0 I + + = (27) Przykład 3b.
Wyznaczmy optymalne parametry regulatora PID, dla układu podanego transmitancją (1), korzystając z kwadratowego wskaźnika całkowego jeżeli na układ działa wymuszenie
yzad(t)=1(t), czyli Yzad(s)=
1 .
s 1 ) s ( K ) s ( K 1 1 ) s ( E R + = , (28) czyli: I P 0 2 D 1 3 2 0 1 2 2 K s ) K a ( s ) K a ( s a a s a s a ) s ( E + + + + + + + = . (29)
W tym przypadku całka I2 jest równa (wzór 18, n=3):
] a K ) K a )( K a [( K 2 ) K a ( a K ) a a 2 a ( ) K a ( K a I 2 I D 1 P 0 I D 1 2 0 I 2 0 2 1 P 0 I 2 2 − + + + + − + + = (30)
Aby wyznaczyć optymalną wartość parametru całkującego KI regulatora PID, należy
wyznaczyć: 0 min ) ( 2 2 ∂ = ∂ → = I I K I K
I (warunek istnienia ekstremum), (31)
Przyjmijmy: ) K a ( u= 0 + P ) K a ( v= 1+ D ) a a 2 a ( y 0 2 2 1 − = 0 ) v a yK u a K )( K a 4 uv 2 ( ) K a uv ( K 2 ) y u a ( 0 K I 2 0 I 2 I I 2 I 2 I 2 I 2 = ⇔ + − − − + + = ∂ ∂ , (32) Po przekształceniach otrzymujemy: 0 uv a 2 K ) v a a 4 ( K ) y a 2 u a 2 ( 22 + 2 2I + 20 2 I − 20 = (33)
Przy założeniu KI>0 otrzymujemy:
) y a 2 u a 2 ( 2 uv a 2 ) y a 2 u a 2 ( 4 ) v a a 4 ( ) v a a 4 ( K 2 2 2 2 0 2 2 2 2 2 2 0 2 2 0 I + + + + − = (34)