Zlepieńce miedzianogórskie w zachodniej części Gór Świętokrzyskich

(1)

ZLEPIENCE MIEDZIANOGORSKIE W ZACHODNIEJ CZF$CI

GOR

SWIJ4tTOKRZYSKICH

(Komunilkat wsU:iPny)

OdcWJ1all Swi~tokl"ZYsk.i

ro

w K.ielca-ch, prowad!zllc wrejonie lMiedzi.an~ G6ry .i lNiewachJ.owa k<mplek-sowe prace kartogralf.icme, ,geofi~e, lW'iertnieze cmIIZ g6rnicze, IpOn:owme ro.zpo:mal: 7J8Igaidk:o~ seri~

2llepleil.oow mBedZlllmOg6roskidh (2). lPoo:iewa:z badama

.tr.wad~ nad'8ll na ra:.zie poda:n.e zostanfl tyllro kh wst~p

ne, tliemal robocze wyniki. ;pooJZs,21111 pub'likacja ma uzupein1t: szer.szymJ :woniMkami! '1 'IlIowymi falotaani po-przecmi kOOloUlIJIk.at .ogtoszony w 1006 r. (6).

UWAGI 0 GENEZIE if POZYC11I TEKTONICZNE.J ZLEPIE8'COw IMIEDZlAN000BSKICH

W GOBACH S~.KBIZYSK!ICH

Zlepi:eniec miedziaoog6rsJci w obszarze od

lMiedzia'-oe:i

G6ry 'PO [)Il:brow~ lit. lKie'lc le:ty telrlOnd.cznie me... zgodnie, rtj. z dyskor.danlC'jll dr.flto~ i hi:&tusem straty-graficzm.ym na ramillcych si~ Utologicmie, a wd~

.iwiekowo, 'OsadaCh S'za'l"oglazowyoh, :iD.astych oraz na-sbo-mulowcowyoh 'g6meg.o syluru i zapewne dolnego li:edyn/u.

rw

zlepleilcadh rejonu Niewachlowa, od! s~gu 6lerii

:00 :;jej Btropu, :mu-ejestrowaDlO nast~llcll ee~wencj~

liItologi'cZNl: (1 - zlepieiice

°

spoiwie w przewadze

pi.aszczy\Stym, 2 - ~lCe 0 dominujll~ spo,iwi'e 'lla6tym, 3 ~ zlepieiice

z

ool~tami. 04 - !k:war-cyty 1 piaUowce zl~eiicowate. Wymiemcme w p\ltlktlaeh r3 i 4 Odm.!Laony Pl'zewll!t'9twIaljll si~ wzajem·nJie or~ m-wdera:jll 'coraz to gl"Ubsze w1dladJd kwarcy!towe.

J. l..~kII. (infcmna-eja arehiwa.J.na), kt6ry bedal pod miJIkT09kopem seri.t: mepieiicowatll z oolitami twierd2li,

ze

ooility te &~ pseud<monfozy kaoli-nowe po azamozycie; ' . typowe ~oi.'WIO orilawialIlYch Zlepie6c6w jest Ibardzo c~ pt.asz-czystlH'ielazisto--'kaolioowe d: zdallld'eim J. l..~ckiego molglo byc pier-wo1m:ie

ro\l\lllld!eZ

ezamozy,towe. .

-lPrzedtJta.wiona sekweooja osad6w, podkrel§lona 7JIlliIlDejszaniem si~ iku stropowi lrozml:aT6w c~Iowo

obtoczODego

materiahl

okr.ucoowego,

a

pmade

JWSZY;9t-Ikim obecndlit: oo1Lt6w wgeru'je, ze zlJepience pDW&baly

w

plytlde, etrEffie 1J.ag.u~ {'fll'Ol'ISIdej) d 'wU\lZll si~'

20

sedymentacy:iWl ci~oSci~ z nadleglymd. lPiaSkowc8m.i kwaTCytowymii dolnego dewonu.

Zlepience miledzi8lIl.og6r.sJde tworzyly &i.~ przewai-ni.e ze s1abo anecNmiC2lllie przerobiony-ch lr'UIIloszy

zw·l.etrzel~C'h :lllotonych gl6wme ze &kat kambr.u

i podlodZllCYcl1

.z

"C2leJr'WOllego"

Utdu

kaledoiiakiego . Nadlege w sW6u:nIru do zlepieiic6w piaskowce kwar-cytowe, przyn.ajmniElll po~tkow'o rowniei mor&kie, le-r!" zapewne 'ku iE -1 SE przekraczajlt(!o na serif 2Ile... ,pieiloowej. T3'!O wtl:8!Sn.ie ,zjawiskiem moZ.na by tIluma-{!7JC

ewentualny

bra!k opisanych zl'epieiie6w w rejo-Illlie !Barczy.

W swietle ~1'IIlnye'h :takt6w przypuszozac n:aleti:y,

i:Z zlepieo;i-ec miecma,oog6rstd. reprezentuje podistawo-WY. ,j:r.aru!~esyWtiy· 'osad no.wego -cyld'll sedymenta-c.y'joego, a Die l'Egres.y.wn.y - etarego cyklu kale

don-likilego.

IZ cnalC'isJd.em (p(ldk.rElllit: trzeba, :ie zlepieiice mie-dzianQg6:nsllrle me pozostajll

w

Itadnym

str/Jtygraticz-D!o4acj~ zwi'llzku z jakimikolwdek seriami

sy-luru. iRfrimll si~ 1:eZ di3;metrolrtme od 7Jlepieiioowaltych

ankoz, ,grubozla.rnJstych szaro.g}a!z6w i ZWLrowcOW .zna-nyeh

z

,gOrnego syl'llIIU poludniowej ~ci

GOr

Swic:-tokr.zyskidh. Serla mtiedzimog6l1Ska: jest w sposob oczywisty 1 ,scll11y w'komponow8'Il.a przestrzemne w

tektoniiczny ;plan dewonu, ,tj. plain 'W'81"yscY'jski, zasad.. niczo r6'my 'Odstarszego

l;Jla:n:u

~aledl(}iislkiego podloZa

('ry.c. '1).

NiemaG. rwylllomie kam1bryj8~ ana'ilerial budujllC'Y otoczaki §wisdczY, Ze poprzedzajllca sedymeIit&C'j~ de-Dlldaeja .by. dlugotrwsa 1 lbard2Jo glt:boka oraz ze zacllodzlia w teren[e 0 'IlTozmadconej monfologii.

.A.naliza skiadu zlepieiic6w i l.ch milli&Z06cl (od JW-iku do -ok. i20 m), 011; ta/ktie rozmiar6w .j, ro:zmies21C7JeIlia otOC7Jllk6w pozwala ;pr-zypuszczae, ie okrucmowy bu-dulec ,z1.epieii·c6w miedJzianog6r&k:lch (pochod,2'M raezej

.) W 1962 r. H. Tomc:$ razwata! teo.retyeznle podOIbnll

mo£Uwot~, ~ednalk ;Pl"Z)' br~ ~lNdcbIko1'W1ek dawodaw

(2)

s

3fOm n.p.m.

Fig. 1. Cross section through the northern slope of GOra Bukowa, near Niewach16w, according to P.

Fi-looowicz and Z. Kowalezewski. Scale 1:2000

I MOtuwoSC

W E ltJcj8morskie • ~ _ _ _ -:..-..:.. .• ~.:..-:... ~:""";'--;ftJ&je ~ olrJ-redu

~

...

~ ~ 1.1..1 j;;j ~ _~ ~

....

g

~

..,

)... ~ ~ _to Im pod.

4---

7 I /"

le I WARSTWY BOSTOWSKIE <./ WARSTWY ZE $LUPCZY

~

L ____________

'-"'- ______ •

§

I

{

WARSTWY Z aOiEG0D.4RU

-I

~:

WARSTWY RZEPINSKIE •

I

fil

~

I

WARSTWY RZEPlNSKI£

I

~

I

WARSTWY WYDRZYSZ(}I'ISKIE IVARSTWY WYDRZYSZOWSKI£

I

~

:t

I

I~

R1Ie. 2. Sehemat1l wzajemn1lch stoBUnk6w jacjaln1lch

z

przelomu dewonu

t

syluru w lJysogarach.

z E,

tNIE

.1 IN niZ z 5 Ilub SW. A wd~c obsza'l"Y

zr6dlo-we

dla materillllu akrudhowego wzlepiencach zn:a,jodo-waly s~ pr2lede IWSZYStJkim! VI l"egionie lyso.g6rskim, (? I). P~dobIul opion.k: wyrazil j.u:i wcz~Die'j

w

1193!P r. J. Czamoc1d ('2).

iRomUes7JCzenlie serii. mie<tzianog6rekie'j w G6rach ~ok:rzy.slrleh i jego wzrutaj~ca ~u WlNJW

mlortr!-6~ We'ka2ll1je !la many 00' dlllWna lderunek GbDftla.-Dia si(: den zatok mol'!Slcich, a wdf:c i przytblitl:ony kiIe-runak., ,z kt6rego przyazla transgres;jla, tj. iWINlW (loo W ezy ~ Ki'erunld .pr.zeciwne, ,tj. E, 5, lE, SE i E Sll kierunkami wnika'll'ia (zatakami) do]nodewo6s3dej tnlnsgresji '.W' lka!edoilski masp,v swi~tokmyski.

iZe str>ukmralnego punktu WIlcbenda zlepierui-ec mle-dzi&Ddg6rsk1. reprezell!f;U'je stan<Jzy odpowiedn.Jk: 6wi~

tokrzyskrego zlepi:eiica7,Ygm'lmtowsJdego. PDbUsol!::ie

:wy~wanie obu :zll-epieilc06w

me

jest dzie1em przy-pa'dku, ale wapr6lnego prlllPOCUltku wde1kich epikale-doilsklcb element6w depresnnych w G6ra~h Swi~W

kTzyskDcIh.

UWAGI 0 POZYCJI STRATYGRAFiICZNEJ ZLEPIEftCOW iMlIEDZIANOGORSKICH

. W GORACH SWIlVl'OKRZYSiKICH

Jeid'oomalCzoe ustacrende pozyeji. S'tratY'gl"lllficznej zl-epie6c6w miedzLanogorsirl'ch jest na razie ndemoZli-we, ndie moZna bowie!lll precy%y1jme ,wd:Dkumentowac .wieku semi IDIld i pOd2l1Jepiencowej. Pewne jest tylko,

~e zl~ien1ec miedzianogorsoki- iety w ·oko1:ka-ch Nf:e-lWachlowa i Miedzi!lfIlej G6ry IW sp~gu typowej serU

rdolnego dewolltU. .

I moillwoM (rye. 12). lNadl~ z1epieilcowy kom-pleks IlIS8d6w piaskowcowyCh 1 ilastyClb mo1Jna' z bar- . odzo duiym prawdopodobieflstwem paraaeUzow~ ~

tzw. serf, barczMsk, ly90g6rs.ld:ego() dolnego emsu

.N Rye. 1. Przekr6; przez p61noene zbocze G6ry Bukowe; kola Nie1Da-ehlowa. wg P. FUonowieza i Z.

Ko-walczewskiego. Skala 1:2000

SYlout': 1 - dlowce, 2 - -OClazy;

de-'Woo: 3 - Irleplence, 4 - p1as.ll:owce

kwarcytowe, Ii· - mulOWlCe 1 lJowce.

S11Udan: 1 - olaystones, II -greywackes; DevOlI1an: S -

con-glamerlltes, 01 - quartute SlIIIIdstooInes, 6 - sIltstones and

olaYoStones.

11 Moiuwosc

w

E .. . . oo" . . . . old-retia Im

r--- ___ ,..

.

fXIlIJ/JtIf I /"

~ I WARSTWY BOSTOWSKI£

<"

WARSTWY ZE SWPCZY

'~L _{~I ---~---.}

"

~

i

.

{WARSTWY Z BOt£GODARU

I

~

I WARSTWY RZEPfNSKIE • .

f

~

I

WANSTWY RZEPlNSKIE

I

~

I

~TWY WYLWZYSZOW~/.f ~

WYORZYSZOWSKI£

r~

i

I

I~'

I~

Fig. 2. Schemes of mutual facial relations in the Gysogar1l Mountains at the time between D~onian

and Stlurian .

i wytszego zlgenu. iZ sel'ii 'llIaIdzlEIPiencowej J. Czar-([)ocki

(1'

wymienia Tyby pance1"lle, a obecnie znajdu-jemy

tarn.

r6wni'ez (w stropiie) s7JCZI}Uicl. fiory, naio-miast sam <l6ad 1W .g16wnej ewej ma.si.e me trudny do

okreSlen.i;a chalr.aktoer; przylbr.zeiJno-lagunowy iub

wr~z iUmnicmy. Zrodzon" WlttPHwoSc

· zawarill

w

py-tanlJu: jaJk: pog·odzic ,flra'l'llSgresyWlIlY ·cll.arakter BerU

mied2liaDlog6mk.iE)j z jej wystwowandem u podstaWY kompleksu d'lllgunowo-lfmndcznego? - n.a!l.dy szerzej

wy'j~

Ot-M transgres'ja doJnodewoilska nie :ZaICh-odzi}a

w

telIllPie jednostajnre przyspieszonym, lecz m'ioala ok:re-sy w2lIll'<lIboo.ego rozw·oju i mamenrt;y zahamowani'ao za-J.ewu. Tendendje

te

warunkowene pulsa.c}ami

tektO-ni.cznymi ag6lniejuej IUIltury mogly doprowadzic do zUPeIDego (ale k:r6tkotl"Walego) W6tr~anda ,transgre-6ji, tak rf:e IAwi~okrzy9koie zatoOoki ~ly flracdc zwi'll-zek: z mar.zetn otwartym. W re2ll11tade anog1a, powstac gl6w.na masa 06ad6w komplek:su barczansldego 0

po-uednim

lagu.nowo-llhlrni'CZlllYDl typi-e.

SkIl;~wdemy, ze :vi magn,aiaJeji re6~kiej,

w

kt6-rej skl:ad IWchod'zi: dewon cmsza.ru §w.iQtokrzyskilego (17)

tl"aMgreBja rozpoc~a si~ jut

w

2lIgenie, IlUOgt81 'WIi~

w .g6mym zigen.i-e lUb d'olnym ems:i.e d'otrzei: do lWNW pery£eril Gilr Swi~tokr.zysokieh. Wskazywany zaIlew

me

olijl4l jedna'k -carego dbs2l8l"U swi~kr7J'\\lk.iego,

leczzatrzymal ~i~ !la jego zac'hodDich stokaeh. Mogiy

si~ wi~o

tu

wOw·czas za~aC iacje mo:rskJ.e z

tY']!Q-wyrn.i f.a.cojami . old-recta

**.

*->

0 ~eDsk.1ej 1:!ransgres;l1 wnl'kalllceJ od W na teren G6r Sw1-:tokr,zyskkh 1 0 tjednoczesnym lI:a~anlu 111'1 facl1 pl-sald k1UI:akrm;rue zIII1'6wno :1. Czamoc!k1 (01), llllk 1 M.

PaJch-Iowa (8). ~anlem H. l.otllmowsk.iego (7) zalew zlge1'lsk1 me dota.ri do samycb G6r Swd~oZyEIktcb. zaj faICj.e mOl."Skle z llldawyml za~b1aJy sill nieco dallej na W.

(3)

Z peW'llynl uproszczeniem m01m.a by powiedziec, .ze .wychodni-e zl:epienc6w w.skazuj~ n'8lll wschOldlnd! za-Bi~g nadrno.l"SIk.idh pIai g6rnego .zigEmIU. lulb dol.nego

em.&u.

(po okr6tkotr.waRym okresie ·zah.amowania transgre-sji J. 2'JW1i~zanego z tym kurc:ZJenia: .si.~ zatok rmorskich tempo 2&lew.u pooown.i.e wm'oslo w przelomie dolnoego i g6rnego

ernsu.

Izolowaoe

dotY'dhczars

od m6rz otwa:r-iycb lufb ~cz srOdl~dowe :zlbiorniki, zyskaly

panow-me

pobl'czenie z wla.sciwymi ,basenam.i! magnalfa;cjf re6skiej. Zaiew morslq W'IIIikaj~oC ·zatook:ami rora:z

da-lej na SE oi S Stopn!io.WO for.sow~ zn.is.zczone pasma kaledoil.ekioh :K'ielcyd6w. 'W'tedy rwia:Snie IPO'Wstawac mogly zleprence

typu

ble1i.6&1dch, 'C'lJ d~ch.

PodItrelWc nalerly, ze·podcza6 sIia!gna'oji zallewu mo-.glo do~ tu d 6wdzie do lou.lnY'ch wyrJIu'l":ZJen mi~crzy

emsem dolnym a seriami wyriszyml. (np. w okoUcaeh Niewacblowa?). Lu'ki te z06taly p6tn.iej "roZSZe1"zone" dyslokac:iamL ·W iooych oQIbezarach (Il"ejon BIl'1'CI2lY) pt"oces sedymentacji trwai nieprzerwani'e..

n ~c (rye. 2) wyjaSWema pozycji straty-grafiemej ,zlepieiic6w lDIiedzian0g6rsdciclh wyndka z apindl H. l.dblm.ow.s:ki:ego (7) .twiel'dz~cego, ze

pierw-szydJolloodewOOsclrl zalew rmO'l"ski Obj$ GOry

SwiQto-krzy&kie dqpier.o W poczIltkach g6mego 'E!mSu. W ta-'k:.Jm przypadiru "Zlepieniec miedzialnogorskt

wraz z

nad_

:le.gq

oCDlIBC~ WIIlrstw typu Ibarczanskiego

reprezeIllto-waM>y wyliloCZIlie 1a~nowo-morSlki. ems wymzy. Zle-pieitce lbie1if1.Slde i dymifls'kie 1leraz baOOzo scil9le

xwill-zane

z

miedzianogorsJcimi bylylby ty~ko 0 tyle mlod-sze, 0 iJ.e po6zmej 2l8ilew morski objll,l ;w~j

ekspono-wme etrefy Kielcyd'Ow.

tz:obu dY'Skutowanych maZliwoSc.i druga wydaje

si~ nmdej prawdGpodolbna·.

UlW AGI Ko:AC.OWE

MllodakaJledoil.akfe zalburzenia iektonicznoe przebie-galy IW G6rach Swi~tok·rzy.skich odmien:n.ie w I['&nych ~oiach masywu .i maczej w roznydh k.ieru'Ilkach (np. S-IN .i E-'W) r01JC'hodzenia si~ daformacj.i. JaJk wynika z pracy K. Pawlowskrej (9) morBki cykl se'(fymentacji lka:ledon9kiej zaikoiiczyl

:siI:

Ina wechodzle W(!zemi.ej, tj.

w n.adwy~ sylurze lWarstwami z iBotegO'da!l\u.

Ob-sza,r .ten zO&taI silnie wYldZwd.gDi~ty i moC'Diej .2ld'efor-mowaJD.Y, szybciej poddalny zostaJ: ro2lWojow;i.

dtugo-tl"\'\lUej fazy tUidowej. lNatomiarst w ·centrum l.ysog6r cykl morski'ej sedymentacjol. mlodO'ka;ledoosldej trwal r6vm:i.Elt i w zedynie, lki'edy to pows-tawaly w gplyca.-j~cym s:i.~ ,zbiomiku wodnym warstwy bostowsld.e ~HI). lDopiero po. zed,ycie m6gl ,tu

Il8iI>t!lPic

(ikr6tko-trwaIy ~) epizod lildowy.

rz;aJ.ioczen.i.e iedynu do dewonu n1e przes~dzai wcaJ.e wnioaku, JiZ w r~l()D:ie !:tysogOrsldm (a pr.zyn.admniej

na jego poluldniu) musi.ala dstni~ 6edymen.rta.ey:jna

eillgloll'i6 i takton.'iona zgDldnaSc md~zy ifoxmacjami osadowymi megacyklu kailedonsldego i 'eytklu warY9-cyjsldego. A wiQC, ze .za.chodzil:a tu przyjmowa:n.a. Ho niedawna kootynuaejta rozwoju ~syrik1tn.a[nego. Ka-ledo.nsko-waryscyjskiej niezgodnooci tektoniczn.ej, W'Y-soce prawdopod!obnej, nale!y 1S2Iuokac w eentrum i na W regionu }ysogOI"'Sk.iego mi~dzy ser.itl barcza.Dsk~ a

bostowskil"· (lub

irmIl

r6wnowiekowv, a ,wi~c mi~ dzy wyiszy!n zigenml lub na;wet .em·sern IQ rlledynem.

Pragn~ podkreS1i'C, ze ,pis~c powyZsze rozwijam

!W s-tosI.mku dCJ l.y:00g6r wc1le9Diejs.ze sUgesti'e H. Tom...

czyrka (1iJ) 0 mlodokadedofl.skieh zabUll"zen.iaC'h.

Defor-moacjom !tyro przy.pisuj~ ,tu 1,ednak zupem!e iIlllUl ro.l~, a rozpll'truj~ j-e :w odmienInym kontekScie

tektCJllicz-nym call'kow.!cie zgSidzam s~ ,ze ~ pogllldami J. Zn!oski.

Wielokrotnie dyskutowa'Dll ,z J. !Znos.lro moiliwoSc nalotenia parageosynklinatn.ego eyJrlu mlodopaleo-zoiczn,ego na. 1St8irsz1l kaledoilskil fo.rma!C1~ .geosynkli'-na.l:nl\ ,uwaZam w regi.ome ~Y'sogOrrk.im za 'llB!)ba'l'dziej prawdopoddbnll, ale i otWlal"t1to

22

W powyriszym komun.lkacie

'Cwowo

rpomiu~to

spra_

~ ,tzw. warstw lklonowskich, 0 !k:t6rycll poza tym, :!e w~pujll rwe w6i. K'l{)n6w w stropie s.erld rzepitisltiej, a .pod. seriil barc:z:ans.kil f5} we wiadomo maS~j,wie me. Obecnie j~ me maina oprz~ BiQ wraZen.i.u, te mia .. nem "warstw ,klooowskich" okreSla si~ ra;z

fragment

osadbw ze stro.pu serii ll"Zepiii&kiej, a wit;:c zapewn.e

jeszc:ZJe syluru, a ra'Z

fragmenn;

wars-tw barczails.k:iC'h - .zatem dout na pew.no dewonu, a ·nie zedynu. ,W iej sytuacji pro.pcl'nOWiaDlbym' v.\9trzymac .si~ na: .razie .ze stosowaruem termilIlu "warstwy .klonowlSlde", g'dyZ jest on s-tratygraf.ilcznie wieiloznacmy.

·W 2lSIkoiiczenl!u komu'lllikatu pl"agn.: gor~co podzi~

kowa6 rmgr IIllIgr: K. lPawlow.stlciej, M. 'Pajc~{)wej, P.

!FilCJllowdezowi, 'Z. Rubi!oowsldemu, R. Lisikowi ora'Z dr .J. C:ZJerm:iiiskiemu, dr H. l.abwo\W'kiemu i dOe •

dr J. ZnOltce ZQ' oenne rady, zawsze &zcze1'!l "1 Ikry-tyczllll idy1Sk:usj~, a c~to ta.krie i za pcm().C w terenie. Z przyjemnoocill mus~ te!Z ipOdkreSlic. ilZ

w

wdelu przypaJdkaeh pr.zypacll: roi tylrko w udziale 1Ja!SZczy.t

pLllbUc2inego wyrali;eni.a analog~cznycll opindi do mws!i nurtujileyeh juz oc:f dawna lWymi.enioo.yclh badaczy·.

LLTE'RA TURA

'1. C z a r III 0 c k! i J. - Stratygra.fia ~ tak'toniilka G6r

!Sw~tokrzyskiC'h. iPr. MW, ,w,aNZ&wa 1919. 2. C z a rn 0 c ki J. - iPrze~d stratygratii i

,paleo-,geografti dewonu dolnego G6r SwU~tokrzy.skidl.

:::;praw. PllG

e.

z. 4, Warszawa 11~36.

3. C z a r n; 0 <: k i J. - O,g6lna maps; geologJ.cma

lPolski ATkusz Kielce l':.100.!)OO iPa:G, iWarsmwa

(1938.

4. CzarDlociti J .. - 'Prace geOilogiczne, 4;. fl[ T.e!k-;ton:ika :G6r Sw~wazyekich, ~ 3, Geologia Il"e.gio-iIlU ly.sog6l"6kiego IPr. IDSt. Geol. IUJ. WerszaWa

119517.

15. F ilo:nOWll'C 21 P. - Syl'U'r g6m,y w okOilicach iKIODOWa. KWISrt. geoL 1'965, nr

4-6. Xl 0 :wI a: 1 C z e W 6 'kri IZ. - IZLepieniee

mi!edziano-,g6rski ;w okolicach iNiJewachlowa. Kwart. geol.

1;966, 'M 4.

'1. l.ob anoWlskl! H. - ;Dolny deWCJll (g6rny ems)

,w za,cbolctniej c~s.ci iPasma 'Klooowski:ego w

G6-1l"8iC'h Swi:~tokrzyskich. lMa,szynopis pracy dQlmtor-skiej. Archiwum !PIA:N, Warszawa 1'965. . 8. ,p

a j

cbI 0 w 8/ .M. - Dewon w G6ralCh

Swif:to-1kr2'Jslddh. Przew. XXXV Zjazdu FITG. Wal"Bzawa '1962.

9. tEawl OW'8 k a IK. - W rSprawie wdelru W8/11Itw Ibostows.kich w ~zk:-u z problemem granicy

po-m~dzy s~u'l'em ~ .dewonem W G6rach Swili'to-k:rzysltich. iKlWart. geol. 1.961, nr 3.

10. Tome 2iy1k H. - Problem stratygl'8!fii oIldowiku .i syluru w iPolece w swioeble ostatm.ich badaii. IPr. Ilnst. Geol. 35, W,arszawa 1l'91J2.

1L T.ome.zyk H. - The OrdOVlician md Slluri&n Sedimentation Cydes in \poland and 1!he Pheno-mena df Caledorua.n Or·ogeny. :Bull. Ac. Pol. Sel.,

vol. XJ!., No. 2. lWarsz&WIIl 191J4.

1'2. TomczY'ko.wa E., Tomczy!k: H. - Pro-iblem grandey ~dzy syiLwrem. a dewcmem w

PGl.-sce. Pr,z. geo.l. 1961, nr 7.

SUMMARY

The author .of the article is of the opinion that tlhe llVIiectzl.ana GOra conglomerate represents the base serte6 of the Lower Devoman. and not the re&ressilve formation :cd the close of Stlurian, as it !has so far

been aecepted according to. J. Cza'l"DOcki. The series

of the Moiedziarna G6ra condomerates occurs in the western part of the Swi~tokrzyekie Mountains, tecto-nically discordantly on variOUB membem of the

Up-per Silurian aa:rd Gedinrnian formatoions fiolded during the Caledonian orogeny. They constitute the struc-tU'l"aiI. Lower Devonian equivalents of 1Ihe Zecbstein ZygmuMcon,glomerates, .since they were :formed

(4)

~~ugh bays, due to the abrasion, within t1te litt()raJ zone, mainly of the Cambrian weather.i.llig waBlte that

came from E, iNlE and £NIE, Le. from tfhe Lysogh~y

Mts.

area.

The !fact that the Miedziana. G6ra

COD€Ol<>-merates are bunt up ~Iin!ly

at

Camlbrian rocks- aLlows

1lhe author to draw a conclusion that the erosion

,pre-cedii'dg the sedimentation ()f the conglomerate series

was deep 8IIld of long duration, and that the

morpho-logy

at

1lbe basement was highly diversified.

CoIllSidering t'he stratigraphieal position of tthe iM'ie_

dziana. G6ra conglomerates., Which cm hardly be

establiShed, the 8I\lthor dr8/WtS' a c·ancluo&ion t'hBlt the

oonglanerat-es here discussed can occur either aot

the ba,se of the Upper Siegen - Lower IEmsi8D. (if

the SiegeIll trll1llSlgressi~n ·r.eac'hed the aITea of tlbe

Sw~tokrzyski.e lMoumai:n'S)., or

at

tlhe bottom of

UD-d'oulltedly marine de.posit.9 df Upper EmsiaJn age ..

In conclusion ·the author S81B that the Lysog6ry

Mountains were .aJ.so affectd !by the Young

ClIiledo-man

deformaticm6 whti.cb were earlier in the eastern

area (after Upper Lud'1ovian) amd later .in the

wes-tern area 181fter Gedinnialn,). In such a situation, the

Caledonian-Varlscan tec1;onjcal discoIlItPnuity mould

be expected IWitbin 1Ib.e iLysog6ry area, already 10 ~

Devonian formations, Le. between the Barcz serIes

(Upper Siegen - Lower ErOsillll)

wet

the Bost6w

series (GediImi8ll1').

PE3IOME

B caoeA CTaThe aBTOP ~oxa3hIBaer, 'iTO Me~3JIHO

rypcJDdl: XOHrJIOllepaT Dpe~CTaBnJler 6a3aJIhaytO cepmo

HJOKHerO ~eBOHa, a ·He perpeCCHBHYIO cPoPM~mo

XOH-~a cHJIYPa; Kax C'lWraJIOCh ~o CHX nop corJIac.HO

c B3r~aMH H. TIapDO~Koro. CepHJI. Me~orypcKHX

KOHrJIOllepaToB aaneraeT B 3an~HoA ''IaCTH

CHeST<>-BlIIHCXHX rop C TeKTOHH'leCXKU: HecornaCHeM sa

pa3-JIK'IHhIX 3BeHhJIX BepXHero CHJIYPa H Ee~Ha, CMJIThIX

BO BpeMJI KaJIe~OHCXOa CKJI~Tocm. OHH .Dpe~CT8P

JImoT CTPYKTYPHhIe HHlKHe,lI;eBOHCXHe SXBHBaneH'l'hI

I(e:xnrreAHoBbIX 3hIl'MYHTOBCXHX KOHl'nOMepaTOB, TaK KaK 06pa30BaJIHCh B aHaJIorH'leclOIX YCJIOBHJIX

TPaHC-rpe,l(JolPYlO~ero 3aJIHBallH MOPJl, nYTeM npeo6palKeHHB

B JIHTOpanbHoA 30He npO~OB BhIBerpHBaHHJI

rnaB-HbIM: 06Pa30M Keu:6pHAcKHX uopo~, nOCTYIIaBIIlHX C BOC-TOKa H CeBepO-BOCTOXa, Ha TeppHTOpHH JIhICOrop.

B CBJl3H C TeM, 'iT0 Me~3J1HorypCKHe XOHl'no .. epaThI

CJIOEeHhI B OCHOBHOM Keil6pHAclOfMH nopo~aMH, aB'l'Op

~eJIaeT a8KJDO':IeHHe, 'ITO IIpe,ltIlIeCTBOBaBDIaJl ce~

MeHTa:qHJ!l XOHrnOMepaTOB Sp03HJI fihma Dpo~OJIlEe

TeJJbHall H npOHHKJIa Ha fiOJIbmyIO rJIy6HHY, a.

MOP-~norHJI OTJIH'l8JIaCh 6oJlh~ pa3Hoo6pa3HeM.

PaccMaTpHBaJl TPY~O ODpe,ll;enHllYIO

CTP.aTHrpaq,K-'IecKYJO n03HD;HIO Me~3J1HorypcKHX KOHrJIOMepaToB,

aBTOp ~eJIaeT BhIBO;tl, 'iTO 3TH XOSrJIOIIoIepaThI

COCTaB-JI8IOT OCHOBaHlHe DeC':IaHHKOB Bepxaero 3HreHa -

HJOK-Hero SMca (eCJIH 3HreHCKa8 TpaHcrpeCCHJI 38XBaTKJIa H CBearoJaJIHCB:HA pel'HOH), HJIH lEe 3aJIeraIOT B UO-,lI;oume HecOMBeHHO KOpcKOro BepxHero SMca.

B 3aKJIIO'l:eHHe BhICXa3hIBaeTCJI DPe~ono:m:eHHe, 'lTO

JIhIcoroPhI Tome 6hIJIH OXBa'leHhI n03~HeKaJIe~OHCXoA

CKJIa,IrlaTOCTbIO, npoJIBHBmefi:al paHq,me Ha BOCTOKe

(nocne Bepx.aero JIY~OY), a DOTO.. Ha 3an:~e (DOCJIe

Ee,ll;HHa). TaKHM 06pa30M, xane~oso-re~JlHCK:He

TeK-TOHH'lecKHe HecorJIaCHJI B JIhIcoropax ~OJOKHhI

-BhICTY-DaTh B CaKOM ~eBOHe, iKelKJIY 6ap'l:8HCKOA (Bep:xmsfi: