Dzieje Biblioteki Głównej Wyższej Szkoły Rolniczej w Olsztynie

Bieguszewska, Cecylia

Dzieje Biblioteki Głównej Wyższej

Szkoły Rolniczej w Olsztynie

Komunikaty Mazursko-Warmińskie nr 3, 372-387

C E C Y L IA B IE G U S Z E W S K A

D Z IE JE B IB LIO T E K I G ŁÓ W N EJ

W Y Ż SZ E J SZK O ŁY R O L N IC Z E J W O LSZTY N IE

1. P O C Z Ą T K I B IB L IO T E K I W S R -u

W yższa S z k o ła R o ln ic za w O ls z ty n ie p o w s ta ła w e w rz e ś n iu 1950 r. n a p o d s ta w ie ro z p o rz ą d z e n ia R a d y M in istró w z d n ia 31 V 1950 r . 1). U c ze ln ia o ls z ty ń sk a n ie o rg a n iz o w a ła s ię ja k o z u p e łn ie n o w a , a le u tw o rz y ła się z d w ó c h is tn ie ją c y c h u c z e ln i lik w id o w a n y c h w o p a rc iu o te n s a m a k t p r a w n y : W y ższej S zk o ły G o s p o d a rs tw a W ie jsk ie g o w C ie sz y n ie i w L o d zi.

U c z e ln ie t e w n io s ły do O ls z ty n a c ały sw ó j m a ją te k ru c h o m y , d o ro b e k n a u k o w o -d y d a k ty c z n y o ra z w ie lo le tn ie tra d y c je . U s ta w a w y ż e j w s p o m n ia n a d a ła ró w n ie ż p o d s ta w ę p r a w n ą d o z a ło ż e n ia B ib lio te k i G łó w n e j W SR w O ls z ty n ie , k tó r a p r z e ję ła w s w e p o s ia d a n ie k s ię g o z b io ry b ib lio te k i W SG W z C ie sz y n a i Ł odzi.

U c z e ln ia c ie sz y ń sk a is tn ia ła ju ż w o k re s ie m ię d z y w o je n n y m , p o w s ta ła b o w ie m w p a ź d z ie rn ik u 1919 r. w B y d g o szczy ja k o A k a d e m ia R o ln ic za . N a s tę p n ie w e w rz e ś n iu 1922 r. p r z e n ie sio n a z o sta ła d o C ie sz y n a p o d n a z w ą P a ń s tw o w e j S z k o ły G o s p o d a rs tw a W ie jsk ie g o , k tó r a p r z e tr w a ła do 1939 r.2). K sięg o z b ió r b ib lio te k i z te g o o k re s u z o sta ł c a łk o w ic ie zn iszczo n y . P ie rw s z y p ro to k ó ł z p o s ie d z e n ia R a d y G łó w n e j W S G W w C ie sz y n ie z d n ia 1 X I 1945 r. s tw ie r d z a , że: „ B ib lio te k a s k ła d a ją c a się z ok o ło 9 ty s. to m ó w d z ie ł i p o d rę c z ­ n ik ó w n a u k o w y c h z w y ją tk ie m m a łe j części p r z e s ta ła is tn ie ć . N ie m c y w e d le r e la c ji m ie js c o w e j lu d n o ś c i p rz e z n a c z y li j ą n a m a k u l a t u r ę ’*3). Z c h w ilą r e a k t y ­ w o w a n ia u c z e ln i c ie sz y ń sk ie j w 1945 r. ro z p o c zę ło się g ro m a d z e n ie k s ię g o z b io ru od n o w a i w c h w ili lik w id a c ji u c z e ln i b ib lio te k a lic z y ła ju ż 8376 w o l.4). C ały te n k s ię g o z b ió r w ra z ze s p rz ę te m b ib lio te c z n y m p r z e ję ła B ib lio te k a G łó w n a W S R -u w O lszty n ie.

B ib lio te k a G łó w n a W y ższej S zk o ły G o s p o d a rs tw a W ie jsk ie g o w Ł o d z i z o rg a n iz o w a n a z o sta ła ró w n o c z e ś n ie z u c z e ln ią w 1945 r. Z g ro m a d z iła ona w ty m k r ó tk im o k re s ie c z a s u k s ię g o z b ió r lic z ąc y 12 437 w o l.3). K się g o z b ió r te n p o s ia d a ł szc z eg ó ln ą w a rto ś ć ze w z g lę d u n a z a k u p io n ą w 1947 r. b ib lio te k ę ’) D z ie n n ik U sta w , 1950, n r 24, poz. 216. 2) L u d w ik P e l c z a r s k i , D o m in ik W a n i c, Z ż y c ia W y ż s z e j S z k o ł y R o l­ n ic z e j w O ls z ty n ie , K o m u n . M a z u rs k o -W a rm ., 1960, n r 4, s. 637—648; D zie s ię c io ­ le c ie W y ż s z e j S z k o ł y R o ln ic z e j w O ls z ty n ie , O ls z ty n 1960, s. 12— 15; W y ż s z a S z k o ła G o sp o d a r s tw a W ie js k ie g o w C ie sz y n ie , C ie sz y n (b. r. w .) s. 5— 7. 3) K się g a p ro to k o łó w z p o s ie d z e ń R a d y G łó w n e j o d p a ź d z ie r n ik a 1950 — m a rc a 1951 r. w C ieszy n ie. P r o to k ó ł n r 1 z n a j d u je się w A rc h iw u m w K o rto w ie . J e s t to je d y n a w ia d o m o ść d o ty c z ą c a w ie lk o śc i k s ię g o z b io ru b ib lio te k i u c ze ln i c ie sz y ń sk ie j z o k re s u m ię d z y w o je n n e g o . 4) T a k ą lic z b ę w y k a z u je in w e n ta r z p rz e k a z a n y B ib lio te c e G łó w n e j W S R -u w O lszty n ie. 5) S p ra w o z d a n ie B ib lio te k i G łó w n e j W SG W w Ł o d z i za o k re s o d 1 1 1950 — 30 X I 1950 r., s. 5. (Z n a jd u je się w a k ta c h B ib lio te k i G łó w n e j W S R -u ).

372

p ro f. S ta n is ła w a W ło d k a , lic z ą c ą 5500 w o l., co n a s tą p iło d z ię k i u s iln y m z a b ie ­ gom p ro f . T a d e u s z a W ró b la — o p ie k u n a B ib lio te k i G łó w n e j, k tó r y z d o ła ł u z y sk a ć o d p o w ie d n ie k r e d y ty n a te n c e l G).

K się g o z b ió r B ib lio te k i G łó w n e j W S G W w Ł o d zi n ie z o sta ł w cało śc i p r z e ­ k a z a n y o ls z ty ń s k ie j u c z e ln i, g d y ż część — 1603 w o l. — o trz y m a ła B ib lio te k a W y d z ia łu P r z e m y s łu R o ln e g o p rz y łą c z o n e g o do P o li te c h n ik i Ł ó d z k ie j i B ib lio ­ te k a Z a k ła d u K w ia c ia r s tw a p rz y P o lite c h n ic e w e W ro c ła w iu — 199 w ol., w ty m b a rd z o c e n n e c za so p ism a. T a k w ię c B ib lio te k a G łó w n a W S R -u w O ls z ty n ie w c h w ili p o w s ta n ia p o s ia d a ła ju ż p o k a ź n y k sięg o z b ió r.

2. O R G A N IZ A C JA B IB L IO T E K I W S R -u W O L S Z T Y N IE

R o zp o c z ę cie ro k u a k a d e m ic k ie g o 1950/1951 n ie z b ie g ło się z o tw a rc ie m B ib lio te k i. Z b io ry b ib lio te c z n e le ż a ły b o w ie m n a w e t n ie ro z p a k o w a n e . S p r a ­ w a m i b ib lio te k i n ie b y ło k o m u w ó w cz a s s ię z a ją ć . Ż a d e n b o w ie m b ib lio te k a rz , z a r ó w n o z C ie sz y n a j a k i z Ł o d z i, n ie z d e c y d o w a ł się n a p rz y ja z d d o O l s z t y n a 7). Z b io ry t e p rz e le ż a ły b e z u ż y te c z n ie a ż d o lu te g o 1951 r., tj. do m o m e n tu z a a n g a ­ ż o w a n ia n a s ta n o w is k o k ie r o w n ik a B ib lio te k i m g r a L u d w ik a P e lc z a rs k ie g o —

p r a c o w n ik a W o je w ó d z k ie j i M ie js k ie j B ib lio te k i P u b lic z n e j w O lszty n ie. W o k re s ie p ie rw s z e j s e s ji e g z a m in a c y jn e j m ło d z ie ż u p o m in a ła się o w ie d z ę u w ię z io n ą w s k rz y n ia c h . P r o b le m n ie b y ł j e d n a k ła tw y do ro z w ią z a n ia . D o p ie ro p o o b ję c iu k ie ro w n ic tw a B ib lio te k i p rz e z m g ra L. P e lc z a r s k ie g o i p r z y d z ie le n iu B ib lio te c e 'lo k a lu p rz e z d y r e k to r a a d m in is tra c y j n e g o Z o fię Z e n to r — w ilości 5 p o k o i w b lo k u 21 z ac z ę ła się p la n o w a i s y s te m a ty c z n a p ra c a . Ze w z g lę d u n a n ie je d n o lite o p ra c o w a n ie k się g o z b io ru z C ie sz y n a i Ł o d zi p o s ta n o w io n o u m ie ś c ić k się g o z b io ry w d w ó c h ró ż n y c h p o k o ja c h , co m ia ło p o z w o lić n a z o rie n to w a n ie się czy B ib lio te k a b ę d z ie m o g ła o p rz e ć s ię n a s y s te m ie p r o w a ­ d z e n ia je d n e j z n ic h , czy te ż t r z e b a b ę d z ie c ale o p ra c o w a n ie ro z p o c zą ć od n o w a . O t a k im p o d z ia le d e c y d o w a ła te ż szc z u p ło ść p o m ie szc z eń . N a jw ię k s z e p o m ie s z ­ cze n ie p rz e z n a c z o n o n a c z y te ln ię , a d w a p o z o sta łe n a k a n c e la rię , g ro m a d z e n ie , o p ra c o w a n ie i p o rz ą d k o w a n ie b ie ż ą c y c h cza so p ism , k t ó r e n a d c h o d z iły do O ls z ty n a w c ią g u 6 m ie s ię c y i k tó r e p o rz ą d k o w a n o p ó ź n ie j p rz y p o m o c y a s y s te n tó w : A lic ji C zy żo w ej i I r e n y D ra b ik .

W p o c z ą tk o w y c h p r a c a c h j e d n a o so b a n ie w ie le m o g ła zro b ić. D z ię k i w s p ó łp ra c y z p ie rw s z y m r e k to r e m W S R -u p ro f. M a r ia n e m G o to w c em , j a k ró w n ie ż d z ie k a n e m W y d z ia łu Z o o te c h n ic z n e g o p ro f. J a n e m L a n g ie re m o ra z p rz e w o d n ic z ą c y m K o m is ji B ib lio te c z n e j p ro f. A n to n im K u la m o w ic z e m u z y ­ s k a n o do p o m o c y k i lk u a s y s te n tó w (K a z im ie rz B e r liń s k i, S ta n is ła w G ra b a rc z y k , H e n r y k P a n a k , A n n a K ra u z e i w ie lu i n n y c h ) я). A sy s te n c i ci w n o sili n a p i e r w ­ n) Ib id e m , s. 1.

7) B ib lio te k ę W S G W w C ie sz y n ie p ro w a d z iła je d n a o so b a, J . K a łu ż y ń s k a . B ib lio te k a W SG W w Ł o d z i p o s ia d a ła 5 p ra c o w n ik ó w , co p o tw ie rd z a z n a le z io n y w A rc h b v u m w K o rto w ie „ W y k a z p ra c o w n ik ó w B ib lio te k i” z a tru d n io n y c h W S G W w Ł o d z i n a d z ie ń 1 IV 1950 r. 1) A b ra m o w ic z S ta n is ła w — u r. 15 IV 1921 r., a sy s t. b ib l. 2) C z a jk o w s k a H e le n a — u r. 4 X II 1901 r., s e k r e t a r z bibl. 3) P e liń s k a U rs z u la — u r. 21 X 1904 r., a sy s t. b ib l. 4) P e tr a ż y c k a Z o fia — u r . 15 V I I 1912 r., k ie r . b ib l. 5) R o m a n ę w ic z K r y s ty n a — u r . 14 I X 1927 r., a sy s t. b ib l. B ra k p o s z a n o w a n ia d o k u m e n ta c ji b ib lio te c z n e j, d u ż a p ły n n o ś ć k a d r s tw a r z a p o w a ż n e tru d n o ś c i w o d tw o rz e n iu p o c z ą tk o w y c h d z ie jó w B ib lio te k i W SG W z C ie sz y n a i Ł o d zi. W t a k ie j s y tu a c ji d o c h o d zi s ię często d o b a rd z o p ro s ty c h rz e cz y d ro g ą o k rę ż n ą z n ie m a ły m n a k ła d e m c za su i p ra c y .

я) W ia d o m o śc i u z y s k a n e n a p o d s ta w ie r e la c ji d y r e k to r a B ib lio te k i G łó w n e j W S R -u m g ra L . F e lc z a r sk ie g o .

sze p ię tro p a c z k i z k s ią ż k a m i, k tó r e n a s tę p n ie s p r a w d z a n o z d o k u m e n ta m i z n a jd u ją c y m i się w n ic h . W g o d z in a c h p o p o łu d n io w y c h u k ła d a n o k s ią ż k i n a p ó łk a c h . W ty m c za sie d z ie ń p ra c y k ie r o w n ik a B ib lio te k i G łó w n e j t r w a ł od g o d z in y 8 do 20, g d y ż a s y s te n c i m o g li p o św ięc ić p ra c y w B ib lio te c e ty lk o k ilk a go d zin d z ie n n ie, a p o śp ie c h b y ł z u p e łn ie u z a s a d n io n y . W te n sp o só b w cią g u p ó łto ra m ie sią c a o b y d w a k s ię g o z b io ry z o sta ły u p o rz ą d k o w a n e i w ó w cz a s z d e ­ c y d o w a n o o p rz e ć się n a s y s te m ie o p ra c o w a n ia k s ię g o z b io ru B ib lio te k i G łó w n e j W SG W w Ł o d zi. K się g o z b ió r te n , p o d o k o n a n iu p o d z ia łu p o m ię d z y w s p o m n ia n e ju ż b ib lio te k i, b y ł od n o w a z in w e n ta ry z o w a n y , s k a ta lo g o w a n y i s k la s y fik o w a n y p rz y p o m o c y B ib lio te k i U n iw e r s y t e tu Ł ó d z k ie g o . N a te n cci u z y s k a n o n a w e t d o d a tk o w e k r e d y ty z M in is te r s tw a S z k o ln ic tw a W y ższeg o w s u m ie 160 000 zł.

K się g o z b ió r c ie sz y ń sk i b y ł n a to m ia s t z u p e łn ie o d m ie n n ie o p ra c o w a n y . I n w e n ta r z i k a ta lo g rz e cz o w y p ro w a d z o n o w z e sz y ta c h , co w p ó ź n ie jsz y m o k re s ie sk ło n iło B ib lio te k ę G łó w n ą W S R -u w O ls z ty n ie do p o n o w n e g o o p ra c o ­ w a n ia te g o k s ię g o z b io ru n a w z ó r łó d z k i. W ta k ie j s y tu a c ji tr z e b a b y ło ro z p o ­ cząć u d o s tę p n ia n ie z b io ró w , o g ra n ic z a ją c się do k się g o z b io ru łó d z k ie g o , a j e d y ­ n ie s p o ra d y c z n ie w y k o rz y s ty w a ć ta k ż e k s ię g o z b ió r c ie sz y ń sk i. B ib lio te k a o tr z y ­ m a ła w k ró tc e trz y e ta ty . J u ż p o m ie s ią c u z a a n g a ż o w a n o je d n ą s iłę a d m i n i s t r a ­ c y jn ą , k tó r a p ro w a d z iła k a n c e la r ię o ra z in w e n ta r y z o w a ła n a b y tk i. D ru g im p ra c o w n ik ie m B ib lio te k i b y ł m g r H e n r y k N ie sn e r (b y ły d y r e k to r g im n a z ju m w M o rą g u ), k tó re m u p o w ie rz o n o u d o s tę p n ia n ie z b io ró w . P o n ie w a ż o d c z u ­ w a ło s ię b r a k p o m ie szc z eń , w y p o ż y c z a ln ię z o rg a n iz o w a n o w m a g a z y n ie , k tó rą n a s tę p n ie u d o s tę p n io n o s tu d iu ją c e j m ło d z ie ży i. p ra c o w n ik o m n a u k o w y m 17 m a rc a 1951 r. T rz e c im p ra c o w n ik ie m b y ł s t u d e n t J e r z y C w in a ro w ic z , p o s ia ­ d a ją c y p e w n e p rz y g o to w a n ie do te j p ra c y . O b ją ł on s p ra w y z w ią z a n e z p r o ­ w a d z e n ie m czaso p ism . W c za sie fe r ii le tn ic h u z y sk a n o d o d a tk o w o n a 2 m ie siąc e k ilk a sił, k tó r e z a ję ły się o p ra c o w a n ie m k się g o z b io r u cie sz y ń sk ieg o . N o w y p ra c o w n ik B ib lio te k i — B ro n is ła w W a rz y b o k z a ją ł s ię k l a s y f ik a c ją ty c h z b io ­ ró w . C z y te ln i je d n a k , ze w z g lę d u n a b r a k p ra c o w n ik ó w , n a ra z ie n ie u d a ło się u ru c h o m ić , m im o że is tn ia ł ju ż lo k a l.

W ła śc iw y ro z w ó j B ib lio te k i ro z p o c zą ł się w ro k u a k a d e m ic k im 1951/1952. g d y p ra c e k o m a ę a c y jn e z o sta ły u k o ń c zo n e , a k s ię g o z b ió r c a łk o w ic ie p rz y g o to ­ w a n y do u ż y tk u c z y te ln ik ó w . O g ó ln y ro z w ó j u c ze ln i, p o w s ta w a n ie n o w y c h k a te d r i z a k ła d ó w rz u to w a ł ró w n ie ż n a c ią g łą ro z b u d o w ę B ib lio te k i, a s zc z eg ó l­ n ie n a je j u d o s tę p n ia n ie . N a leż a ło s ta l e c z u w a ć n a d z d o b y w a n ie m n o w y c h e ta tó w i p o m ie szc z eń . S z c z e g ó ln ie d y n a m ic z n y ro z w ó j B ib lio te k i G łó w n e j o b s e r w o w a n o za k a d e n c ji r e k t o r a p ro f . A lo jzeg o Ś w ią tk a . W 1956 r. B ib lio te k a u z y s k a ła n o w e p o m ie s z c z e n ia i e ta ty , co u m o ż liw iło z k o le i z o rg a n iz o w a n ie C z y te ln i C za so p ism . W 1957 r. n a s tą p iła d a ls z a ro z b u d o w a B ib lio te k i d z ię k i u z y s k a n iu p o m ie sz c z e ń p o S tu d iu m W o jsk o w y m o ra z 4 e ta tó w , co p o zw o liło n a w y o d rę b n ie n ie W y p o ży c z a ln i M ię d z y b ib lio te c z n e j j a k r ó w n ie ż z w ię k s z e n ie ilo ści p ra c o w n ik ó w d o g ro m a d z e n ia i o p ra c o w a n ia z b io ró w . N a p o d s ta w ie d e c y z ji M in is te r s tw a S z k o ln ic tw a W y ższeg o z lu te g o 1959 r. p o d w y ż sz o n o s to ­ p ie ń o rg a n iz a c y jn y B ib lio te k i tw o rz ą c tr z y o d d z ia ły : O d d z ia ł G ro m a d z e n ia i O p ra c o w a n ia Z b io ró w , O d d z ia ł U d o s tę p n ia n ia Z b io ró w i O d d z ia ł I n f o r m a ­ c y jn o -B ib lio g ra fic z n y . D w a p ie rw s z e O d d z ia ły z a tw ie r d z ił r e k to r p ro f, d r E u g e ­ n iu s z G ra b d ą ju ż 1 V 1959 r. p o w o łu ją c n a k ie r o w n ik a p ie rw s z e g o o d d z ia łu W ik to rię Ż u r a w s k ą , z a j m u ją c ą s ta n o w is k o st. b ib lio te k a rz a , d ziś ju ż k u s to sz a . K ie ro w n ik ie m d ru g ie g o o d d z ia łu z o s ta ła C ec y lia B ie g u sz e w sk a ; a trz e c ie g o o d d z ia łu , k t ó r y p o w o ła n o d o p ie ro 1 X I 1959 r. z o sta ła E le o n o ra L a m p a rs k a , w ó w cz a s b ib lio te k a rz , d ziś st. b i b l i o t e k a r z 9).

9) K ro n ik a B ib lio te k i G łó w n e j W S R -u w O ls z ty n ie 1959 r.

O g ó ln a ro z b u d o w a a g e n d b ib lio te c z n y c h , w z r o s t lic z b y k s ię g o z b io ru , ro z w ó j c z y te ln ic tw a o ra z p o w s t a n ie n o w e j g ru p y p r a c o w n ik ó w - b ib lio te k a rz y d y p lo ­ m o w a n y c h p rz y c z y n iło się do te g o , że w s ie r p n iu 1962 r. k ie ro w n ik B ib lio te k i m g r L . P e lc z a rs k i, n a w n io s e k re k to r a , o trz y m a ł z M in is t e r s tw a S z k o ln ic tw a W y ższeg o n o m in a c ję n a d y r e k to r a . W 1964 r. w z w ią z k u z o p ra c o w a n ie m n o w e j s t r u k t u r y o r g a n iz a c y jn e j d la b ib lio te k p o d le g ły c h M in is t e r s tw u S z k o ln ic tw a W y ższeg o s to p ie ń o rg a n iz a c y jn y B ib lio te k i p o d w y ż sz y ł się je sz c z e b a rd z ie j. B ib lio te k a W S H -u o trz y m a ła 5 o d d z ia łó w : 1) G ro m a d z e n ie i U z u p e łn ia n ie Z b io ró w , 2) O p ra c o w a n ie D ru k ó w Z w a rty c h , 3) O p ra c o w a n ie D ru k ó w C ią g ły c h , 4) U d o s tę p n ia n ie Z b io ró w , 5) In f o r m a c j a N a u k o w a , p o n a d to p ra c o w n ię m ik r o ­ film o w ą i k o m ó rk ę a d m in is tr a c y j n ą 10). W 1964 r. B ib lio te k a w y ło n iła p rz y O d d z ia le In f o rm a c j i N a u k o w e j k o m ó rk ę d o s p r a w b ib lio te k z a k ła d o w y c h .

O rg a n e m k o o rd y n u ją c y m s p r a w y b ib lio te c z n e n a t e r e n ie u c z e ln i b y ła K o m is ja B ib lio te c z n a s k ła d a ją c a s ię z p ro f e s o ró w r e p r e z e n t u ją c y c h p o szc z eg ó ln e W y d ziały . R o z w in ę ła o n a ż y w ą d z ia ła ln o ś ć w o p a rc iu o re g u la m in w p ro w a d z o n y z a rz ą d z e n ie m n r 70 M in is t e r s tw a S z k ó ł W y ższ y ch z d n ia 17 X I I 1953 r .11). K o m is ja z b ie ra ła s ię 3— 4 ra z y w r o k u z u d z ia łe m p r o r e k to r a d o s p r a w n a u k i. N a z e b r a n ia c h p o r u s z a n o w s z y s tk ie z a g a d n ie n ia d o ty c z ą c e o rg a n iz a c ji i ro z ­ w o ju B ib lio te k i G łó w n e j o ra z b ib lio te k z a k ła d o w y c h . R o z p a tr y w a n o p la n y p ra c y , s p ra w o z d a n ia , b u d ż e t, u d z ie la n o w s k a z ó w e k w z a k r e s ie g ro m a d z e n ia i u d o s tę p n i a n ia z b io ró w . P r a c a K o m is ji s ta n o w iła d u ż ą p o m o c d la k ie r o w ­ n ic tw a B ib lio te k i w ro z w ią z y w a n iu t r u d n y c h p ro b le m ó w a k c ji ro z w o jo w e j B ib lio te k i. W o m a w ia n y m o k re s ie d z ia ła ln o ś c i B ib lio te k i G łó w n e j W S R -u is tn ia ło k ilk a K o m is ji. P ie rw s z a K o m is ja n ie p r z e ja w i a ła w ię k sz e j a k ty w n o ś c i. S p r a w a m i B ib lio te k i d o 1952 ,r. in te r e s o w a ł się je d y n ie je j p rz e w o d n ic z ą c y d r A n to n i K u la m o w ic z . D ru g ą K o m is ję B ib lio te c z n ą p o w o ła n o w 1953 r. w s k ła ­ d zie 10 c zło n k ó w z p ro f. T o m a s z e m D z ia m ą ja k o p rz e w o d n ic z ą c y m . W 1959 r. p o w o ła n o n o w ą K o m is ję B ib lio te c z n ą lic z ą c ą 7 c zło n k ó w z p rz e w o d n ic z ą c ą p ro f, d r T e r e s ą H u le w ic z o w ą . W 1961 r. w z w ią z k u z p o w s ta n ie m n o w e j g ru p y p r a c o w n ik ó w b ib lio te c z n y c h - b ib lio te k a r z y d y p lo m o w a n y c h K o m is ję tę p rz e ­ m ia n o w a n o n a S e n a c k ą K o m is ję B ib lio te c z n ą . P r o f. d r T. H u le w ic z żyw o i n te r e s u je się ro z w o je m B ib lio te k i i je j d z ia ła ln o ś c ią , b lis k ie s ą d la n ie j ró w n ie ż s p r a w y p e rs o n a ln e B ib lio te k i.

Is tn ia ła ró w n ie ż p rz y B ib lio te c e K o m is ja d o S p r a w I m p o r tu K sią ż e k i C za so p ism w s k ła d z ie : p rz e w o d n ic z ą c y p ro f, d r J ó z e f D u b is k i i c z ło n k o w ie : p ro f, d r W ito ld N ie w ia d o m s k i (W ydz. R o ln y ), p ro f. A lo jz y Ś w ią te k (W ydz. M lec z a rsk i), a d j. m g r S ta n is ła w Ś w ią te k (W ydz. R o ln y ), p ro f, d r R o b e r t T o w a r - n ic k i (W ydz. R y b a c k i). K o m is ja ta ro z p o c z ę ła p ra c ę w 1951 r. o d b y w a ją c d w a p o s ie d z e n ia w ro k u , z k tó ry c h j e d n o p o ś w ię c o n o u s ta l a n iu w y k a z u z a k u p u c za so p ism z a g ra n ic z n y c h z k r a j ó w k a p ita lis ty c z n y c h . C zy n n o ść ta b y ła rze cz ą n ie z m ie r n ie t r u d n ą ze w z g lę d u n a to, że „ R u c h ’’ p rz y z n a w a ł n is k i lim it. N a d r u g im z e b r a n iu d o k o n y w a n o s e le k c ji z a g r a n ic z n y c h k s ią ż e k s to so w n ie do lim itu d e w izo w e g o . W 1957 r. K o m is ja t a z o sta ła ro z w ią z a n a , a fu n k c ję je j od 1959 r. p r z e ję ła częścio w o K o m is ja B ib lio te c zn a .

W s t r u k t u r z e o rg a n iz a c y jn e j u c z e ln i B ib lio 'tek a w y s t ę p u je ja k o s a m o d z ie ln y z a k ła d n a u k o w y , k t ó r y p o d le g a b e z p o ś re d n io re k to ro w i, w z g lę d n ie p r o r e k t o ­

10) D z ie n n ik U rz ę d o w y M in. S z k o ln . W yższ. 1964, n r 1. P is m o M in. S z k o ln . W yższ. D. P .-III-7 /2 /6 4 z d n ia 24 I 1964 o d n o ś n ie s t r u k t u r y o r g a n iz a c y jn e j B ib lio ­ te k i G łó w n e j W S R -u w O ls z ty n ie z a tw ie r d z a ją c e 5 O d d z ia łó w . (Z n a jd u je się w a k ta c h B ib lio te k i).

ro w i d o s p ra w n a u k i U s ta w a o s z k o ła c h w y ższy ch z d n ia 5 lis to p a d a 1958 r. w sp o só b ścisły u s ta l a z a d a n ia b ib lio te k i: „S z k o ła w y ż sz a p o s ia d a b ib lio te k ę 0 z a d a n ia c h n a u k o w y c h , d y d a k ty c z n y c h i u s łu g o w y c h ” . U s ta w a t a z w ięk sz a ? a k r e s d z ia ła ln o ś c i b ib lio te k u c z e ln ia n y c h i d o te g o m u s i p rz y g o to w a ć się B ib lio te k a w O ls z ty n ie , g d y ż d o ty c h c z a s g łó w n y w y siłe k je j s k ie r o w a n y b y ł n a p r a c ę o rg a n iz a c y jn ą i u słu g o w ą .

B ib lio te k ę n a z e w n ą trz re p r e z e n t u je d y re k to r. W ch o d z i on w s k ła d S e n a tu u c z e ln i i b ie rz e u d z ia ł w je g o p o s ie d z e n ia c h . Z a p ra s z a n y j e s t on ró w n ie ż n a p o ­ s ie d z e n ia R ad W y d ziało w y c h , gd y o m a w ia n e s ą z a g a d n ie n ia b ib lio te k z a k ła d o ­ w y c h lu b c z y te ln ic tw a m ło d z ie ży s tu d iu ją c e j. Z in ic ja ty w y p ro f, d ra Ż a b k o - P c to p o w ic z a , d y r e k to r a B ib lio te k i S G G W z W a rsz a w y , n a k o n f e re n c ji w e W ro ­ c ła w iu w d n iu 4 IV 1959 r. p o w z ięto u c h w a łę o u r z ą d z a n iu ra z w ro k u , w ró ż ­ n y c h o śro d k a c h a k a d e m ic k ic h , z e b r a ń d y re k to ró w b ib lio te k W S R -ó w w p o sze ­ rz o n y m g ro n ie z u d z ia łe m k ie ro w n ik ó w w ię k sz y c h b ib lio te k ro ln ic z y c h 1 le śn y c h n ie p o d le g a ją c y c h M in is te r s tw u S z k o ln ic tw a W y ższeg o ,3). D o ty c h cz a s c i b y ł y się 4 ta k ie k o n fe re n c je , z te g o je d n a w O ls z ty n ie w dn . 3— 5 V 1963 r. w B ib lio te c e G łó w n e j W S R - u H). U d z ia ł w n ie j w z ię li: p o za d y re k to ra m i i b ib lio te k a rz a m i W S R -ó w , p rz e d s ta w ic ie le M in is te r s tw a S z k o ln ic tw a W yższego (m g r S te fa n ia D ra c z k o — n a c z e ln ik b ib lio te k i m g r W . H e jm a n o w s k i — p r z e d ­ s ta w ic ie l D ep. R o ln ic tw a ) o ra z p rz e d s ta w ic ie l C e n t ra ln e j B ib lio te k i R o ln ic ze j, B ib lio te k i I n s t y t u t u E k o n o m ik i R o ln e j, B ib lio te k i I n s t y t u t u L e ś n ic tw a , I n s t y ­ tu t u Z o o te c h n ik i w K ra k o w ie o ra z S e n a c k a K o m is ja B ib lio te c z n a z p rz e w o d u , p ro f. T. H u le w icz o w ą .

K o n fe re n c ję tę p o św ię c o n o z a g a d n ie n io m w sp ó łc z e sn e j b ib lio g r a f ii, n a u k o ­ w ej in fo r m a c ji ro ln ic z e j, w sp ó łp ra c y z o ś ro d k a m i p o s tę p u te c h n ic z n e g o is tn ie ­ ją c y m i p rz y W S R -a c h o ra z s p e c ja liz a c ji b ib lio te k ro ln ic z y c h w z a k r e s ie czaso p ism . Z a g a d n ie n ie s p e c ja liz a c ji b ib lio te k ro ln ic z y c h je s t c zę ścią o g ó ln o ­ k ra jo w e g o z a g a d n ie n ia s p e c ja liz a c ji b ib lio te k n a u k o w y c h w P o lsc e, k tó r e n ie w y sz ło je sz c z e ze s ta d iu m z a w iłe j d y s k u sji. W p io n ie b ib lio te k ro ln ic z y c h 1S) p r z y jm u je ono je d n a k k s z ta łty n a jb a rd z ie j re a ln e .

12) W zo rco w y S t a t u t S z k o ły W y ższej. M o n ito r P o l. 1952, n r 57, poz. 883. ,3) P r o to k ó ł z n a r a d y d y r e k to r ó w b ib lio te k W S R -ó w z d n ia 4 IV 1959 w e W ro c ła w iu . (O d p is z n a jd u je się w a k ta c h B ib l. G ł. W S R -u w O lszt.).

14) P ie rw s z a k o n f e r e n c ja o d b y ła się dn . 25— 26 I I I 1960 w B ib lio te c e S zk o ły G łó w n e j G o s p o d a rs tw a W ie jsk ie g o i C e n t r a ln e j B ib lio te c e R o ln ic ze j w W a r ­ szaw ce, w k tó r e j b ra li u d z ia ł: d y r. m g r L. P e lc z a r s k i, ‘m g r inż. B. C h o d ań i L. L a m p a rs k a . D ru g a o d b y ła s ię dn . 9— 10 I I I 1962 r. w B ib lio te c e G łów m ej W S R -u w P o z n a n iu , w k tó r e j u c z e s tn ic z y li: d y r. m g r L . P e lc z a r s k i, m g r C. B ie - g u s z e w sk a i L. L a m p a rs k a . T rz e c ia o d b y ła się w B ib lio te c e Gł. W S R -u w O l­ s z ty n ie w dn . 3—5 V 1963 r. C z w a rta w dn . 21— 23 V I 1964 r. w B ib lio te c e Gł. W S R -u w L u b lin ie , w k tó r e j b ra li u d z ia ł: d y r. m g r L. P e lc z a r s k i, m g r C. B ie g u - sze w sk a , L. L a m p a rs k a i m g r K . S ie ra k o w s k a . K o n fe re n c je t e p o ś w ię c o n e b y ły z a g a d n ie n io m b ib lio g r a f ii ro ln ic z e j i in fo r m a c ji n a u k o w e j, s p e c ja liz a c ji b ib lio ­ te k ro ln ic z y c h i z a g a d n ie n io m te c h n iz a c ji b ib lio te k o ra z w s p ó łp ra c y b ib lio te k W S R -ó w z o ś ro d k a m i p o s tę p u te c h n ic z n e g o , is tn ie ją c y m i p rz y W S R -a ch .

15) Z a g a d n ie n ie m s p e c ja liz a c ji b ib lio te k ro ln ic z y c h w P o ls c e i n te r e s u je się d r J a n P a s ie r s k i z B ib lio te k i G ł. W S R -u w e W ro cław d u . W p io n ie b ib lio te k ro ln ic z y c h p o w s t a ła s p e c ja ln a k o m is ja , k tó r e j j e s t on p rz e w o d n ic z ą c y m . J a n P a s i e r s k i , P la n o w a s p e c ja liz a c ja b ib lio te k n a u k o w y c h , P rz e g l. B ib l. 1959, z. 3. s. 193— 199; J a n P a s i e r s k i , S p e c ja liza c ja r o ln ic z y c h b ib lio te k n a u k o ­

w y c h . B ib lio te k a r z 1960, n r 6, s. 191— 199,

376

3. S P R A W Y P E R S O N A L N E I S Z K O L E N IO W E

K a d ra b ib lio te k a r s k a k s z ta łto w a ła się ró ż n ie . P ły n n o ś ć je j b y ła s to su n k o w o d u ż a. W ty m c za sie p rz e w in ę ło s ię o k o ło 60 p ra c o w n ik ó w ł6). N ie lic z n i z n ic h z w ią z a li s ię z ty m z a w o d e m n a s ta łe . W ię k sz o ść n a to m ia s t p ra c o w a ła k ilk a lu b k ilk a n a ś c ie m ie sięc y . N a p ły w o w a in te lig e n c ja p o s z u k iw a ła z a ję ć b a rd z ie j i n tr a tn y c h i z z a p e w n ie n ie m m ie s z k a n ia , czego B ib lio te k a n ie m o g ła u c zy n ić. Z re s z tą s p r a w y m ie s z k a n io w e n a s tr ę c z a ją d o d ziś w ie le k ło p o tó w w ła d z o m i ro z c z a ro w a ń p ra c o w n ik o m . N a a b s o lw e n tó w W S R -u , t a k b a rd z o p rz y d a tn y c h do p ra c y w p e w n y c h d z ia ła c h , n ie m o ż n a b y ło liczy ć ze w z g lę d u n a n is k ie p ła c e. J e ś li z d a r z a ły się w y p a d k i, że p o d e jm o w a li o n i p ra c ę w B ib lio te c e , to ra c z e j n ie w ią z a li się z n ią n a s ta łe . N ie k ie d y p o trz e b y u c z e ln i w z a k r e s ie k a d r b y ły p rz y c z y n ą a n g a ż o w a n ia b ib lio te k a r z y do p ra c y w p o sz c z e g ó ln y c h z a k ł a ­ d a c h n a u k o w y c h , g d z ie u z y s k iw a li o n i le p sz e w a r u n k i m a te r ia ln e o ra z le p sz ą p e rs p e k ty w ę n a p rz y sz ło ść ,7). N a to m ia s t b ib lio te k a rz e o p ró c z n is k ie g o u p o s a ­ ż e n ia s p o ty k a j ą s ię z n ie d o c e n ia n ie m w a r to ś c i s p o łe c z n e j ich p ra c y . D o 1956 r. o trz y m y w a li o n i s ta n o w is k a i w y n a g r o d z e n ia w o p a rc iu o s ia tk ę p ła c p ra c o w ­ n ik ó w n a u k o w y c h i n a u k o w o -te c h n ic z n y c h . R o z p o rz ą d z e n ie m R a d y M in istró w z d n . 2 V I 1956 r. o trz y m a li s ta n o w is k a s łu ż b o w e i u p o s a ż e n ie w e d łu g sia tk i p ła c tz w . s łu ż b y b ib lio te c z n e j z p ó ź n ie js z y m i z m i a n a m i 18). O d te g o czasu d a je się z a u w a ż y ć s ta b i liz a c ja k a d r y b ib lio te k a rs k ie j. W 1961 r. tw o rz y się w b ib lio te k a c h n a u k o w y c h n o w y ty p p r a c o w n ik ó w b ib lio te c z n y c h — b ib lio ­ te k a r z e d y p l o m o w a n i 19). Do o b o w ią z k ó w ich n a le ż y o p ró c z p ra c y u s łu g o w e j, d y d a k ty c z n a i n a u k o w a . P r a c o w n ik ó w ty c h w y m ie n io n e b ib lio te k i n ie m o g ą p o s ia d a ć w ię c e j n iż 25n/o o g ó ln e j lic z b y . B ib lio te k a o ls z ty ń s k a o trz y m a ła 4 e ta ty , k tó r e s to p n io w o z a j m u ją p ra c o w n ic y s łu ż b y b ib lio te c z n e j o d p o w ia d a ­ ją c y s ta w ia n y m w y m o g o m . W a r u n k ie m p rz e jś c ia do te j g ru p y p ra c o w n ik ó w je s t o d p o w ie d n i s ta ż p ra c y , k w a lif ik a c je b ib lio te k a r s k ie i w y k s z ta łc e n ie . I t a k m g r L . P e lc z a r s k i o tr z y m a ł s ta n o w is k o k u s to sz a d y p lo m o w a n e g o , m g r C. B ie g u - s z e w s k a s ta n o w is k o a d iu n k ta b ib l. od 1 IV 1962 r. W 1964 r. p o zło ż en iu e g z a ­ m in u d la b ib lio te k a rz y d y p lo m o w a n y c h o trz y m a ła s ta n o w is k o a d i u n k t a b ib lio ­ te c z n e g o m g r I r e n a S u c h ta . N a leż y d o d a ć, że n a ła m a c h ,,B ib lio te k a rz a * ' w y ­ ło n iła się d o ść c ie k a w a d y s k u s ja n a t e m a t p o w s t a n ia te j n o w e j g ru p y b ib lio te k a rz y 20).

W B ib lio te c e G łó w n e j W S R -u w O ls z ty n ie n a jb a r d z ie j p r z y d a tn i są s p e c ja ­ liśc i w z a k r e s ie n a u k ro ln ic z y c h , z o o te c h n ic z n y c h , m le c z a rs k ic h , ry b a c k ic h o b o k h u m a n is tó w . U z n a n ie m c ie sz ą się te ż p ra c o w n ic y ze ś re d n im w y k s z ta ł­ c en iem o d u ż y m s ta ż u p ra c y , k tó r z y z d o b y li k w a lif ik a c je b ib lio te k a r s k ie n a ró ż n y c h k u r s a c h lu b d o s z k o lili s ię p rz e z p r a k t y k i m ię d z y b ib lio te c z n e o r g a n i­ z o w a n e p rz e z M in. S z k o ln . W yższego.

16) L ic z b a p r a c o w n ik ó w w z ię ta z li s t o b ecn o ści, k tó r ą s p ra w d z o n o z d y r e k ­ to re m m g re m L. P e lc z a r s k im .

17) T a k n p .: o d sz e d ł m g r W ito ld R u m sz e w ic z d o S tu d i u m J ę z y k ó w O b c y ch n a s ta n o w is k o k ie ro w n ik a , n a s tę p n ie m g r K r y s ty n a P ie k a r s k a do K a te d r y B io c h e m ii n a s ta n o w is k o a s y s te n ta naukow -ego, m g r inż. B a r b a r a C h o d a ń p o p ię c io le tn im s ta ż u p ra c y do K a te d r y C h e m ii R o ln e j, in ż. H e le n a N o w a k d o S tu d i u m G o s p o d a rs tw a D o m o w eg o . 18) D z ie n n ik U s ta w 1956, n r 20, poz. 99; 1958, n r 59, poz. 295. ID) D z ie n n ik U s ta w 1961, n r 29. 2(0 R y s z a rd P r z e l a s k o w s k i , P r a g m a ty k a b ib lio te k a r z y d y p lo m o w a n y c h , B ib lio te k a r z 1962, n r 2, s. 33— 39; R y sz a rd P r z e l a s k o w s k i , A k t u a l n a p r a g ­

m a t y k a b ib lio te k a r s tw a w b ib lio te k a c h n a u k o w y c h i j e j zasiąg. B ib lio te k a rz

1962, n r 7— 8, s. 196— 204; H e n r y k A d l e r , B ib lio te k a r z e d y p lo m o w a n i — g ru p a

R o zw ó j ilo śc io w y p ra c o w n ik ó w B ib lio te k i W S R -u w O ls z ty n ie w p o szc z eg ó ln y ch la ta c h p r z e d s ta w ia z a łą c z o n a ta b e la 21) Rok Pracoiunicjj паикош і і n a u k .-techn. Służba bibliot. B ibliotekarze dpplom oioani Ргасош піср

adm inistrae. Inni Razem

1951 3 _____ _____ 1 — , 4 1952 4 — — 1 — 5 1953 6 1 — 7 1954 7 — — 1 η 9 1955 7 — — 1 9 1956 — ₁₁ — 1 I**) 13 1957 15 — ₁ 17 1958 — 15 — 1 17 1959 — 15 — 1 17 1960 — 15 — 1 — 16 1961 — 15 — 1 — 16 1962 _ _{13 2} 1 — 16 1963 — 16 2 1 Г **) 20 1964 — 16 3 1 21 *) Z a tr u d n io n y n a e ta c ie w o źn eg o , w y k o n u je p r a c ę m a g a z y n ie ra . **) P r a c o w n ik n a u k o w y K a te d r y H o d o w li R o ślin a d j. m g r B o h d a n S z y c h u lsk i o d d e le g o w a n y do p ra c y w B ib lio te c e. ***) F o to g r a f z a t ru d n io n y w P r a c o w n i F o to g ra fic z n e j. P o d z ia ł p ra c o w n ik ó w w g w y k s z ta łc e n ia . S ta n z d n ia 1 IX 1964 r. W y k ształcen ie w yższe Ś r e d n ie P o d s ta -u io m e R oln. Z o o te c h n . R y b a c k ie B ib lio ­ tek . H u m a ­ n is t. OjjóI. S p ec. Razem 3

1

!

1

4 3 3 3 3 21 P o z a w y m ie n io n y m i w ta b e la c h p ra c o w n ik a m i w E ib lio te c e p r a c u ją 3 s p r z ą ­ ta ją c e i 2 s z a tn ia rz y . S z k o le n ie b ib lio te k a rz y p ro w a d z o n e j e s t n a m ie js c u j a k r ó w n ie ż w in n y c h b ib lio te k a c h n a u k o w y c h . D w a ra z y w m ie s ią c u o d b y w a ją się z e b r a n ia w e - w n ę trz n o s z k o le n io w e , n a k tó r y c h w y g ła s z a n e są r e f e r a ty o ra z o m a w ia n e c ie ­ k a w sz e a r ty k u ły z c z a s o p ism b ib lio te k a rs k ic h k ra jo w y c h i z a g ra n ic z n y c h . N ow i p ra c o w n ic y p rz e c h o d z ą p r a k t y k ę w e w s z y s tk ic h d z ia ła c h , z a n im p o w ie rz y im się s ta ły o d c in e k p ra c y . P o p rz e p ra c o w a n iu d w ó c h l a t k ie ro w a n i b y li n a p r a k ty k i m ię d z y b ib lio te c z n e I i II s to p n ia o rg a n iz o w a n e p rz e z M in is te r s tw o S z k o ln ic tw a W y ższeg o w W a r sz a w ie i K ra k o w ie . P r a k t y k ę I s to p n ia p o s ia d a 5 o só b : E. L a m p a rs k a , M. O rło w s k a , H . W ołos, W . Ż u r a w s k a , o d b y w a ją c ją w B ib lio te c e S z k o ły G łó w n e j G o s p o d a rs tw a W ie jsk ie g o w W a r sz a w ie w latafch 1953— 1955: C. B ie g u sz e w s k a w B ib lio te c e A k a d e m ii G ó rn ic z o -H u tn ic z e j w K r a ­ k o w ie w 1957 r. P r a k t y k ę II s to p n ia p o s ia d a ją 2 o so b y : L. P e lc z a r s k i i W. Ż u ­

21) D a n e z a w r te w ta b lic y u z y sk a n o z lis t o b ecn o ści, k t ó r e B ib lio te k a p r z e ­ c h o w u je od 1951 r.

ra w s k a — o d b y w a li j ą w B ib lio te c e U n iw e rs y t e tu J a g ie llo ń s k ie g o w K ra k o w ie . N ie k tó rz y p ra c o w n ic y - u z u p e łn ia li s w o ją w ie d z ę fa c h o w ą n a k o re s p o n d e n c y j­ n y c h k u rs a c h b ib lio te k a rs k ic h (E. L a m p a r s k a i M. O r ł o w s k a ) 22). Od 1960 r. B ib lio te k a z a t r u d n ia a b s o lw e n tó w b ib lio te k o z n a w s tw a : B. O c h ra n p w ic z , D. W a ­ s ile w s k ą , J. W ró b le w sk ie g o . S y s te m sz k o le n ia b ib lio te k a r z y z m ie n ił się z c h w ilą p o w s t a n ia b ib lio te k a rz y d y p lo m o w a n y c h . O b e c n ie co n a jm n ie j p o 3 -le tn im s ta ż u w b ib lio te c e n a u k o w e j s k ła d a się e g z a m in p rz e d P a ń s tw o w ą K o m is ją d la B ib lio te k a rz y D y p lo m o w a n y c h p o w o ła n ą p rz e z M in is te r s tw o S z k o ln ic tw a W y ż ­ szego. E g z a m in ta k i zło ż y ła k o l. I r e n a S u c h ta w lis to p a d z ie 1963 r. w P o z n a n iu . W ra m a c h sz k o le n ia B ib lio te k a o rg a n iz u je w y c ie c z k i do w ię k sz y c h o ś ro d k ó w a k a d e m ic k ic h , g d z ie n a s tę p u je ró w n ie ż w y m ia n a d o ś w ia d c z e ń . W y ciec z k i ta k ie o d b y ły się: do P o z n a n ia w 1958 г., do K ra k o w a w 1959 r., d o B ia łe g o s to k u w 1960 r., d o T o r u n ia w 1962 r. i d o S z c ze c in a w 1964 r.

P o d z ia ł p ra c o w n ik ó w w g z a jm o w a n y c h s ta n o w is k z d n ia 1 IX 1964 r. Bibliot. duplom oiu. Służba bibliot. _Kier.

k an ce­ larii

F o to ­ g raf Kustosz

dppl Adj. bibl. Kustosz St.

bibliot.

В1Ы- в“ ы.

Mag.

Razem

1 2 2 4 7 I 2 1

1

21

S ta ła ro z b u d o w a a g e n d b ib lio te c z n y c h o ra z w y s iłk i, by m o ż liw ie ja k n a j l e ­ p ie j p o s ta w ić j e j fu n k c ję u s łu g o w ą h a m o w a ły w d u ż y m s to p n iu , a n a w e t u n ie m o ż liw ia ły z a ję c ie s ię p r a c a m i n a u k o w y m i.

4. K S IĘ G O Z B IÓ R

B ib lio te k a g ro m a d z i p iś m ie n n ic tw o ró ż n o ję z y c z n e d o s tę p n e n a r y n k u k s ię ­ g a rs k im -w k r a j u i z a g r a n ic ą w z a k r e s ie te m a ty k i p ię c iu w y d z ia łó w (R olniczego, H o d o w li Z w ie r z ą t, M le c z a rsk ie g o , R y b a c k ie g o i G e o d ez ji) o ra z n a u k m a te m a ­ ty c z n o -p rz y ro d n ic z y c h . -W yższa S z k o ła R o ln ic za b y ła i je s t j e d y n ą w y ż sz ą u c z e ln ią n a t e r e n ie W a rm ii i M a z u r, a d z ia ła ln o ś ć je j z w ła s z c z a n a o d c in k u ro ln ic z y m p o w in n a p r o m i e n io w a ć 'n a c a ły re g io n o ls z ty ń sk i. B ib lio te k a G łó w n a m u s ia ła się p rz y g o to w a ć ró w n ie ż do te j ro li i ro z s z e rz y ć z a k re s s w e j d z ia ła l­ ności, ty m b a rd z ie j, że re g u la m in w y d a n y p rz e z M in is te r s tw o S z k o ln ic tw a W yższego w 1953 n a d a j e b ib lio te k o m u c z e ln ia n y m c h a r a k t e r p u b l i c z n y 23). U z n a n o za rz e c z k o n ie c z n ą g ro m a d z ić r ó w n ie ż l i t e r a t u r ę re g io n a ln ą d o ty c z ą c ą W a rm ii i M a z u r o d p o w ia d a ją c ą p r o filo w i u c z e ln i, a ta k ż e w y d a w n ic tw a p o ­ ś re d n io ty lk o w ią ż ą c e s ię z z a in te r e s o w a n ia m i k i e r u n k u s tu d ió w u c z e ln i, ja k n p . z z a k r e s u g e o g ra fii, m e d y c y n y , w e te r y n a r ii, p r a w a o ra z p e w n e , w y b r a n e o g ó ln ie jsz e o p ra c o w a n ia z d z ie d z in y h u m a n is ty k i. K się g o z b ió r lic z ą c y ju ż p o n a d 100 ty s . w o lu m in ó w d o s tę p n y j e s t ró w n ie ż d la c z y te ln ik ó w sp o za u c z e ln i, k tó ry c h lic z b a z k a ż d y m ro k ie m w z r a s ta . N p. w 1963 r. z a n o to w a n o t a k ic h c z y te ln ik ó w 512. K się g o z b ió r z a w ie r a p r a c e ściśle n a u k o w e , p o d s ta w o w e p o d ­ rę c z n ik i i s k r y p ty d la W y ższ y ch S z k ó ł R o ln ic z y c h o ra z p e w n ą ilo ść w y d a w ­ n ic tw z d z ie d z in y p o p u la ry z a c ji w ie d z y ro ln ic z e j. B o g a to r e p r e z e n to w a n e są c z a so p ism a w ró ż n y c h ję z y k a c h o ra z p r a c e p o ls k ic h i z a g ra n ic z n y c h in s ty tu tó w n a u k o w o - b a d a w c z y c h . B ib lio te k a p o s ia d a r ó w n ie ż b o g a ty z e s ta w e n c y k lo p e d ii o ra z s ło w n ik ó w o g ó ln y c h i s p e c ja ln y c h p ra w ie w sz y s tk ic h k r a jó w E u ro p y . 22) K ro n ik a B ib lio te k i W S R -u . 23) Z a rz ą d z e n ie n r 48 M in. S z k o ln ic tw a W y ższeg o z d n ia 6 s ie r p n ia 1953 r.

P o lity k ą d o b o ru k s ię g o z b io ru k ie r u je d y r e k to r p rz y w s p ó łp ra c y S e n a c k ie j K o m is ji B ib lio te c z n e j od p o c z ą tk u is tn ie n ia B ib lio te k i do c h w ili o b e c n e j. Do p o w a żn y c h , n a b y tk ó w o s ta tn ic h d w ó c h l a t n a le ż ą m ię d z y in n y m i: E n c ic lo p e d ia

A g r a r ia Ita lia n a w 4 to m a c h , N e l M o n d o d e lla N a t u r a E n c ic lo p e d ia M o tta d i S c ie n ze N a tu r a li w 8 to m a c h , T h e E n c y c lo p e d ia A m e r ic a n a w 30 to m a c h

i E n c y c lo p e d ia B r ita n n ic a w 23 to m a c h .

K się g o z b ió r B ib lio te k i p o c h o d zi z 3 ź ró d e ł: z k u p n a , d a ró w i w y m ia n y . N a j ­ p o w a ż n ie js z y m i n a jw a r to ś c io w s z y m n a p ły w e m je s t o c zy w iśc ie k u p n o . D a ry i w y m ia n a c zęsto s ą n ie z g o d n e z z a i n te r e s o w a n ia m i u c z e ln i, a le w p e w n y m s to p n iu u z u p e ł n ia ją zb io ry .

W z w ią z k u ze s p e c ja liz a c ją p o d ję tą p rz e z b ib lio te k i ro ln ic z e w P o ls c e n a B ib lio te c e o ls z ty ń s k ie j ciąży o b o w ią z e k g ro m a d z e n ia c za so p ism z całeg o ś w i a ta z z a k r e s u m le c z a rs tw a i r y b a c t w a 2A). W p o z o sta ły c h w y d z ia ła c h u c z e ln i, z asięg g ro m a d z e n ia p iś m ie n n ic tw a o g ra n ic z a s ię d o U S A i K a n a d y . B ib lio te k a w O l­ s z ty n ie ro z p o c zę ła s w ó j s t a r t z p e w n y m p o d s ta w o w y m z a p le c z e m k s ię g o z b io ru d la n a u k ro ln ic z y c h . P o p o łą c z e n iu i p e w n e j s e le k c ji k s ię g o z b io ró w d w ó c h b ib lio te k z C ie sz y n a i Ł o d zi, o k tó ry c h ju ż b y ła m o w a , B ib lio te k a lic z y ła 15 956 w o l. w y d a w n i c tw z w a r ty c h i c ią g ły c h 2S). O d 19jj>l r. k s ię g o z b ió r B ib lio ­ te k i W S R -u w O ls z ty n ie ja k w y k a z u je p o n iż sz a t a b e la n ie u s t a n n ie w z ra s ta .

K się g o z b ió r w la ta c h 1950— 1963 *26)

Rok

K sięgozbiór

оргасош апу Przybyło ш tym: K sięgo­ zb ió r n ie oprać. O gółem W tym czasop. Zakup. luol. D ary mol. W ym iana шоі. Inne шої. 1950 15 956

_

_

__

_

_

_

1951 19 159 252 1955 1722 — — . — 1952 23 171 1 812 1963 1173 — . — — 1953 28 546 2 172 3239 6300 4 2087 1954 33 232 2 600 3738 250 130 — — 1955 41 624 3 445 4804 1800 9 — _ 1956 47 973 4 305 3876 2887 3 — 320 1957 • 54 081 5 398 4091 1686 148 1 3 633 1958 61 010 6 899 3853 2220 190 6 4 376 1959 67 037 8 405 4035 1134 290 128 4 566 1960 75 524 10 043 4694 868 321 9 6 572 1961 82 597 11 384 4732 991 539 — 9 338 1962 89 344 12 803 4401 1375 399 — 9 338 1963 97 954 14 151 5434 1780 412 - — 14 205 19642П 101 830 14 830 3215 835 367 — 14 205 W p ie rw s z y c h la ta c h sw e g o is tn ie n ia B ib lio te k a o tr z y m a ła w d a rz e s to s u n ­ k o w o d u żo w y d a w n ic tw . P o c h o d z ą o n e z p rz e k a z a n y c h p rz e z u c z e ln ię z b io ró w B ib lio te k i Z a k ła d u P o lity k i A g r a r n e j, ze Z b io rn ic y K się g o z b io ró w Z a b e z p ie ­ czo n y ch w B y to m iu , z B ib lio te k i P o li te c h n ik i G d a ń s k ie j, P o lite c h n ik i W a r ­ s z a w sk ie j, z C e n tra ln e j B ib lio te k i R o ln ic ze j w W a rsz a w ie , z B ib lio te k i S zk o ły

24) W y d z ia ł M le c z a rsk i i R y b a c k i — je d y n e w y d z ia ły w P o lsce.

25) L ic z b a w z ię ta ze s p ra w o z d a n ia G U S -u za ro k 1951.

2C) T a b e la i l u s tr u ją c a k s ię g o z b ió r o p ra c o w a n a z o sta ła n a p o d s ta w ie D zie ­

sięc io le c ia W S R - u , s. 178 i s p ra w o z d a ń G U S -u za l a t a 1950— 1963.

27) R o k 1964 trz y k w a r ta ły o p ra c o w a n o n a p o d s ta w ie d o k u m e n ta c ji p r o w a ­ d z o n e j p rz e z O d d z ia ł G ro m a d z e n ia i U z u p e łn ia n ia Z b io ró w .

G łó w n e j G o s p o d a rs tw a W ie jsk ie g o w W a rsz a w ie o ra z z W o je w ó d z k ie j i M ie j­ s k ie j B ib lio te k i P u b lic z n e j w O ls z ty n ie . P r z y ję to te ż k s ię g o z b ió r B ib lio te k i Z rz e s z e n ia S tu d e n tó w P o ls k ic h W y ższej S z k o ły R o ln ic ze j w O l s z t y n i e 28). O s ta tn io b ib lio te k i z a k ła d o w e z a c z y n a ją p r z e k a z y w a ć B ib lio te c e część s w y c h zb io ró w . J e d n a k ze w z g lę d u n a c ia s n o tę lo k a lo w ą , j a k ą o d c z u w a się szc z eg ó ln ie w m a g a z y n a c h b ib lio te c z n y c h , w 1964 r. z a ję to n a w e t p o m ie s z c z e n ie b iu ro w e n a m a g a z y n . C ia sn o ta lo k a lo w a z m u sz a B ib lio te k ę do r e z y g n a c ji z c e n n y c h n a b y tk ó w o fe ro w a n y c h w f o rm ie d a ró w p rz e z C e n tra ln ą B ib lio te k ę W o jsk o w ą , B ib lio te k ę U n iw e r s y t e tu J a g ie llo ń s k ie g o i W y ższą S z k o łę R o ln ic z ą w K ra k o w ie . B ib lio te k a p o s ia d a s to s u n k o w o d u ż ą lic z b ę z b io ró w n ie o p ra c o w a n y c h , p o n ie ­ w a ż n ie m o że u z y s k a ć d la n ic h p o m ie sz c z e ń n a w e t p iw n ic z n y c h . O d 1956 r. u c z e ln ia w y d a je Z e s z y ty N a u k o w e . W y m ia n ę te g o w y d a w n ic tw a p o w ie rz o n o B ib lio te c e , k tó r a n a w ią z a ła od 1957 r. d o 1958 r. k o n ta k ty w y ­ m ie n n e z 32 u c z e ln ia m i i in s t y t u t a m i k r a jo w y m i o r a z 84 z a g ra n ic z n y m i. W 1959 r. w y m ia n a w z ro sła , p o n ie w a ż p rz e z n a c z o n o do w y m ia n y 200 egz. Z e s z y tó w N a u k o w y c h 29). W 1963 r. w y m ia n a o b ję ła 146 p la c ó w e k n a u k o w y c h , w ty m 103 z a g r a n ic z n e z 43 k ra jó w . W y sła n o 1045 n u m e ró w Z e sz y tó w N a u k o ­ w y c h , z te g o 719 za g ra n ic ę . W zam ian , o trz y m a n o 71 t y t . c z a s o p ism z a g r a n ic z ­ n y c h i 20 ty t. p o ls k ic h o ra z 615 k s ią ż e k , o d b ite k i b r o s z u r 30).

L i c z b a .ty tu łó w c z a s o p ism b ie ż ąc o w p ły w a ją c y c h do B i b l i o t e k i 31)

* — Z m n ie js z e n ie ilo śc i ty t. о 15% ** — Z m n ie js z e n ie ilo ści ty t. о 12%

B ib lio te k a d ą ż y do p o s ia d a n ia j a k n a jw ię k s z e j lic z b y cza so p ism , k tó r e są n ie z b ę d n e w p ra c y n a u k o w o -b a d a w c z e j i d y d a k ty c z n e j n a u k o w c ó w u c z e ln i o lsz ty ń sk ie j.

28) D z iesię c io lec ie W S R -u to O ls z ty n ie 1950— 1960. O ls z ty n 1960, s. 178. 20) Ib id e m .

30) C e c y lia B i e g u s z e w s k a , D zia ła ln o ść B i b lio te k i W S R - u w 1963 r. W .: W y k a z n a b y tk ó w B ibl. G ł. W S R -u n r 23, s. 3. 31) D a n e z a w a r te w te j ta b e li i n a s tę p n y c h u z y s k a n o ze s p r a w o z d a ń G U S -u . R o k O g ó łem K ra jo w y c h R a d z ie c k ic h In n y c h 1951 133 75 58

_

1952 168 78 62 28 1953 248 102 72 74 1954 243 110 74 59 1955 347 144 113 90 1956 403 167 132 94 1957 514 201 152 161 1958 556 206 157 193 1959 573 215 146 212 1960 687 228 144 315 1961 748 240 129 379 1962 723 246 136 341 * 1963 763 281 139 343 ** 1964 831 345 153 333

C Z Y T E L N IC T W O

U d o stę p n ia n ie z b io ró w i ro z w ó j c z y te ln ic tw a w ś r ó d m ło d z ie ży s tu d iu ją c e j s ta n o w i je d n o z n a jw a ż n ie js z y c h z a d a ń B ib lio te k i. M a ją c to n a u w a d z e B ib lio ­ t e k a szc z eg ó ln ie ro z b u d o w a ła O d d z iał U d o s tę p n ia n ia Zbiorów 7. W 1951 r. c zy n n a

b y ła je d y n ie W y p o ży c z a ln ia, k t ó r a z n a jd o w a ła się z re s z tą w m a g a z y n ie . C zy ­ te ln ia O g ó ln a o tw a r ta z o sta ła 15 IX 1953 r. p o p rz e n ie s ie n iu B ib lio te k i do n o w e g o lo k a lu w b lo k u 41. U tw o rz o n o k s ię g o z b ió r p o d rę c z n y i z o rg a n iz o w a n o s ta ł e d y ż u ry . Do te g o c za su c z y te ln ia s łu ż y ła je d y n ie ja k o lo k a l b e z d y ż u ró w i b ez k s ię g o z b io ru p o d rę c z n e g o . D uże z a s łu g i p rz y o rg a n iz o w a n iu c z y te ln i n a le ż y p rz y p is a ć m g ro w i W ito ld o w i R u m sz e w ic zo w i, k tó r y m im o u k o ń c z e n ia p r a k ty k i I I s to p n ia o d sz e d ł do p ra c y w S tu d iu m J ę z y k ó w O b c y ch , co b y ło d u ż ą s t r a t ą d la B ib lio te k i.

K się g o z b ió r c z y te ln i d o b ra n o p o d k ą te m p o trz e b d y d a k ty c z n y c h s tu d e n tó w . W c h w ili o b e cn e j liczy o n a p o n a d 4000. Z n a jd u ją s ię t u p o d s ta w o w e p o d rę c z ­ n ik i i s k r y p ty , c z a s o p ism a b ie ż ą c e w7 jęz. p o ls k im . Z e sz y ty N a u k o w e u c z e ln i ro ln ic z y c h , e n c y k lo p e d ie o g ó ln e i fa c h o w e w jęz. p o ls k im o ra z s ło w n ik i ję z y ­ k o w e. B ib lio te k a rz e p r a c u ją c y w czy teln i, p rz e w a ż n ie p o s tu d ia c h ro ln ic z y c h , u d z ie la ją c z y te ln ik o m w ra z ie p o trz e b y in fo r m a c ji rz e cz o w y c h , b ib lio g r a f ic z ­ n y c h i b ib lio te c z n y c h . M a ją c n a u w a d z e czas c z y te ln ik a , W y p o ży c z a ln ia je s t l a k z o rg a n iz o w a n a , że o b s łu g u je n a ty c h m ia s t c z y te ln ik ó w . T e n u p ro s z c z o n y s y ste m w y p o ż y c z a n ia j e s t d u ż y m u ła tw ie n ie m d la c z y te ln ik a , k tó r y n ie m u si d w a ra z y p rz y c h o d z ić d o B ib lio te k i. D la b ib lio te k a r z y i m a g a z y n ie ró w je s t to o g ro m n y w y s iłe k , szc z eg ó ln ie w o k re s ie n a s il e n ia r u c h u c zy teln ic z e g o . W y p o ż y ­ c z a ln ia u d o s tę p n ia k s ię g o z b ió r p o za o b rę b B ib lio te k i z w y ją tk ie m je d n o e g z e m - p la rz ó w e k z im p o r tu i w y d a w n ic tw z b io ro w y c h o ra z s e r y jn y c h . D o d y s p o z y c ji c z y te ln ik ó w z n a j d u ją się d w a k a ta lo g i: a lfa b e ty c z n y i rz e cz o w y s y s te m u d z ie ­ się tn e g o . Z e w z g lę d u n a to , że c z y te ln ic y n a p o ty k a ją n a tr u d n o ś c i p rz y k o r z y ­ s ta n i u z k a ta lo g u d z ie się tn e g o , B ib lio te k a o p ra c o w a ła s k o ro w id z p rz e d m io to w y w u k ła d z ie a lfa b e ty c z n y m . P o n a d to w W y p o ż y c z a ln i z n a j d u je się k a ta lo g re g io n a ln y o ra z k a ta lo g p ra c m a g is te r s k ic h i d o k to rs k ic h . D z ięk i p rz e s z k o le n iu p ra c o w n ik ó w , j a k ró w n ie ż s ta b i liz a c ji k a d r y b ib lio te k a rs k ie j p o le p sz a się z k a ż d y m ro k ie m o p ra c o w a n ie z b io ró w . P rz e p ro w a d z o n o m e lio ra c ję k a ta lo g u a lfa b e ty c z n e g o i c zę ścio w o rz eczo w eg o , co m a d u ż e z n a c z e n ie d la c z y te ln ik a .

P rz e b u d o w a n o i ro z b u d o w a n o d z ia ły i p o d d z ia ły w w y n ik u n a r a s t a n i a k s ię g o z b io ru o ra z p o w s ta w a n ia n o w y c h k a t e d r i z a k ła d ó w . D z iał O p ra c o w a n ia Z b io ró w z a jm o w a ł się u rz ą d z a n ie m w y s t a w o k o lic z n o śc io w y c h i n o w o ści, k tó r e p o g łę b ia ły z a i n te r e s o w a n ie się k s ią ż k ą o ra z w p ły w a ły n a ro z w ó j c z y te ln ic tw a . S p o śró d w y s t a w o rg a n iz o w a n y c h p rz e z B ib lio te k ę szc z eg ó ln ie d u ż y m p o w o ­ d z e n ie m c ie sz y ła się w y s t a w a z o rg a n iz o w a n a z o k a z ji 500 ro c z n ic y b itw y p o d G ru n w a ld e m . N a w y s t a w ie te j z g ro m a d z o n o 139 c e n n y c h p o z y c ji ź ró d ło w y c h z ró ż n y c h b ib lio te k w P o lsc e. N a s p e c ja ln e w y ró ż n ie n ie z a s łu g u ją w y d a w ­ n ic tw a ź ró d ło w e z X V i X V I w .32). W c ią g u b ie ż ąc e g o ro k u z o rg a n iz o w a n o k ilk a w y s ta w , a m ię d z y in n y m i: Z a s to s o w a n ie iz o to p ó w w r o ln ic tw ie , H o d u

-32) B ib lio te k a G łó w n a W S R -u p r z e d s ta w iła n ie ty lk o w ła s n e z b io ry , lecz w y p o ż y c z y ła ró w n ie ż s z e re g c e n n y c h p o z y c ji z in n y c h b ib lio te k , m ię d z y in n y m i ze S ta c ji N a u k o w e j P o ls k ie g o T o w a rz y s tw a H is to ry c z n e g o w O lsz ty n ie , B ib lio ­ te k i N a ro d o w e j, B ib lio te k i U n iw e r s y t e tu M. K o p e rn ik a w T o r u n iu i B ib lio te k i M u ze u m M a z u rs k ie g o w O lszty n ie.

G łos O ls z ty ń s k i 1960, n r 115 z dn. 16 V.

j e m y k w i a t y i r o ś lin y o zd o b n e, X X - l e c i e W o js k a P o lsk ie g o , Ł u ż y c e i Ł u ż y ­ c za n ie , R z e ź b a A l fo n s a K a r n e g o 33).

W 1956 r., w z w ią z k u z p o w ię k sz e n ie m lo k a lu B ib lio te k a z o rg a n iz o w a ła C z y te ln ię C z a s o p ism Z a g ra n ic z n y c h , k t ó r a w 1964 r. z m ie n iła n a z w ę n a C zy ­ te ln ię N a u k o w ą . C z y te ln ia t a z a j m u je się p r e n u m e r a t ą c za so p ism , o p ra c o w u je i u d o s tę p n ia je p r a c o w n ik o m n a u k o w y m n a m ie js c u i w y p o ż y c z a n a z e w n ą trz . R ó w n o c z e śn ie k o m p le tu je się p o d rę c z n y k s ię g o z b ió r p rz e z n a c z o n y d la praco w ,- n ik ó w n a u k o w y c h . Z n a j d u j ą się ta m ró w n ie ż e n c y k lo p e d ie i s ło w n ik i fa c h o w e w o b c y ch ję z y k a c h . S tu d e n c i z l a t s ta r s z y c h i c z y te ln ic y sp o za u c z e ln i ró w n ie ż k o r z y s ta j ą ze z b io ró w C zy teln i. R o zw ó j p r a c n a u k o w o - b a d a w c z y c h s p o w o ­ d o w a ł w ię k sz e z a p o trz e b o w a n ie n a p iś m ie n n ic tw o n a u k o w e , k tó r e g o B ib lio te k a n ie m o g ła c a łk o w ic ie z a p e w n ić . W z w ią z k u z ty m w y o d rę b n io n o w 1957 r. W y p o ż y c z a ln ię M ię d z y b ib lio te c z n ą . W p ra w d z ie B ib lio te k a p o s ia d a w ie le c za so ­ p is m k ra jo w y c h i z a g r a n ic z n y c h , je d n a k ro c z n ik ó w s ta r s z y c h m u s i s z u k a ć w b ib lio te k a c h z a s o b n ie js z y c h ’ d łu ż e j is tn ie ją c y c h . W y p o ż y c z a n ie m m ię d z y ­ b ib lio te c z n y m d o c h w ili u tw o rz e n ia te j k o m ó rk i z a jm o w a ła się W y p o ż y c z a ln ia i S e k r e t a r i a t B ib lio te k i. R o zw ó j d z ia ła ln o ś c i B ib lio te k i n a ty m o d c in k u i l u ­ s t r u j e p o n iż sz a ta b e la . L ic z b a w y p o ż y c z e ń m ię d z y b ib lio te c z n y c h R ok S p ro w a d z o n o W y sła n o R o k S p ro w a d z o n o W y sła n o 1952 6 1 1958 646 33 1953 53 3 1959 526 31 1954 56 10 1960 692 21 1955 98 16 1961 559 75 1956 307 1 78 1962 511 196 1957 383 43 1963 526 198

* — W ra m a c h w y p o ż y c z e ń m ię d z y b ib lio te c z n y c h B ib lio te k a w la ta c h 1956— 1963 s p r o w a d z iła zza g ra n ic y 25 p o z y c ji o ra z w y s ła ła 3.

E i b lic t e k a p o s ia d a k a r t o l e k ę k a r t d o k u m e n ta c y jn y c h od 1951 г., k t ó r e s t a ­ n o w ią p o d s ta w o w e ź ró d ło in f o r m a c ji o ro ln ic z y m p iś m ie n n ic tw ie b ie ż ą c y m k r a jo w y m i z a g ra n ic z n y m . Z e s ta w ie n ie m te m a ty c z n y m ty c h k a r t z a j m u je się O d d z ia ł In f o r m a c j i N a u k o w e j. P o s ia d a o n ró w n ie ż b o g a ty z b ió r b ib lio g r a f ii b ie ż ą c y c h i r e t r o s p e k ty w n y c h z z a k r e s u n a u k : b io lo g ic z n y ch , ro ln ic z y c h , z o o te c h n ic z n y c h , m le c z a rs k ic h i ry b a c k ic h . O d d z ia ł te n u d z ie la in f o r m a c ji o d n o ś n ie p o s z u k iw a n e j l i t e r a t u r y d o p r a c m a g is te r s k ic h i n a u k o w y c h o ra z s p o rz ą d z a d la p ra c o w n ik ó w n a u k o w y c h u c z e ln i z e s ta w y l i t e r a t u r y n a o k re ś lo n e te m a ty , s k r a c a ją c w t e n sp o só b c e n n y c z a s ż m u d n y c h p o s z u k iw a ń . M a te r ia ły z g ro m a d z o n e w ty m O d d z ia le w y k o rz y s t y w a n e są p rz e z p ra c o w n ik ó w sp o za u c ze ln i, k tó rz y p is z ą p r a c e m a g is te r s k ie i d o k to rs k ie . P r a c o w n ic y B ib lio te k i o p ra c o w a li: W y k a z p u b lik a c ji p r a c o w n ik ó w n a u k o w y c h W S R - u z a la ta 1950— 1961 (r o ta p r in t) o ra z W y k a z c z a so p ism o tr z y m y w a n y c h p rz e z B ib lio ­ te k ę G łó w n ą w 1960 i 1964 r. B ib lio te k a w y d a je te ż W y k a z n a b y t k ó w od 1957 r., k tó re g o p rz y g o to w a n ie m z a j m u je s ię O d d z ia ł I n f o r m a c j i N a u k o w e j.

33) M u z e u m M a z u rs k ie n a w ią z a ło w s p ó ł p r a c ę z B ib lio te k ą G ł. W S R -u i co p e w ie n o k re s u rz ą d z a w y s t a w y w lo k a lu B ib lio te k i. W d n ia c h od 18 V I — 4 V II b r. u rz ą d z o n o w y s t a w ę p t. R z e ź b a A l fo n s a K a rn e g o , k t ó r a c ie sz y ła się d u ż y m p o w o d z e n ie m w ś r ó d m ło d z ie ż y s tu d iu ją c e j i p ra c o w n ik ó w n a u k o w y c h .

D z ia ła ln o ść te g o O d d z ia ła ro z w ija s ię z r o k u n a ro k i p rz y c z y n ia s ię do a k ty w ­ n ie jsz e g o w y k o rz y s ta n ia k s ię g o z b io ru o ra z ro z w o ju c z y te ln ic tw a .

W śró d B ib lio te k W y ższy ch S zk ó ł R o ln ic zy c h po d w z g lę d e m c z y te ln ic tw a z a jm u je m y je d n o z czo ło w y ch m ie js c (d ru g ie po B ib lio te c e S G G W )34). Z a łą ­ czo n a ta b e la p r z e d s ta w ia ro z w ó j c z y te ln ic tw a w la ta c h 1951— 1963. W y k a z c z y te ln ik ó w i w y p o ż y cz e ń w la ta c h 1951— 1963 R o k L ic z b a c z y te ln ik ó w Ilo ść o d w ie d z in w czy tel. W y p o ży c z e n ia n a m ie js c u d o d o m u o gółem 1951 788

_

_

2 769 2 769 1952 1 504 602 1 893 7 963 9 856 1953 1 840 3 057 6 765 9 591 16 356 1954 1 653 8 534 17 761 11 004 28 265 1955 2 068 12 294 21 175 10 274 31 449 1956 2 330 10 714 16 854 12 432 29 266 1957 2 439 12 101 15 873 12 487 28 360 1958 2 315 16 741 25 812 11 406 37 218 1959 2 306 19 253 23 158 9 348 32 506 1960 2 559 23 399 32 630 9 560 42 190 1961 2 945 28 400 34 269 10 310 44 579 1962 3 129 28 881 42 807 U 877 54 684 1963 3 626 27 142 44 865 16 445 61 310 O b s e rw u je się t u p e w n e w a h a n ia lic z b o w e d o ty c z ąc e c z y te ln ik ó w ja k i w y k o rz y s ta n y c h z b io ró w , co tłu m a c z y ć n a le ż y ty m , że lic z b a s tu d e n tó w · j a k te ż ilo ść n a u k o w y c h k o m ó re k o rg a n iz a c y jn y c h n a u c z e ln i n ie j e s t sta ła .

N p.: w s t rz y m a n i e w la ta c h 1957— 1960 n a b o ru n a W y d z ia ł Z o o te c h n ic z n y i lik w id a c ja w 1956 r. K a te d r y M a r k s iz m u i L e n in iz m u o ra z K a te d r y E k o n o m ii P o lity c z n e j s p o w o d o w a ło m n ie js z e w y k o rz y s ta n ie z b io ró w i o d w ro tn ie , r e a k t y ­ w o w a n ie K a te d r y E k o n o m ii P o lity c z n e j o ra z u tw o r z e n ie K a te d r y P o d s ta w F ilo zo fii z w ię k sz y ło ich w y k o rz y s ta n ie .

W 1960 r. p o w s ta ło S tu d iu m G e o d e z ji i U rz ą d z e ń R o ln y c h o ra z r e a k t y w o ­ w a n o W y d z ia ł H o d o w li Z w ie rz ą t, co w y ra ź n ie w p ły n ę ło n a w z r o s t c z y te ln ic tw a . Z d o b y w a n ie s to p n i n a u k o w y c h p rz e z a d iu n k tó w i a s y s te n tó w n a sz e j u c z e ln i p rz y c z y n ia się d o in te n s y w n ie js z e g o w y k o rz y s t a n ia k się g o z b io ru , a szc z eg ó ln ie c za so p ism . W o s ta tn ic h la ta c h o b s e r w u je się ró w n ie ż u s tu d e n tó w w ię k sz e z a in te r e s o w a n ie k s ią ż k ą fa c h o w ą . S tu d e n c i p is z ą c y p ra c e m a g is te r s k ie w d u ­ ż y m s to p n iu k o r z y s ta j ą z c za so p ism , co w p ły w a is to tn ie n a w z ro s t fr e k w e n c ji w c z y te ln ia c h . O d 1955 r. z p r z e r w ą w 1957 B ib lio te k a p ro w a d z i s z k o le n ie 'b ib lio te c z n e d la s tu d e n tó w p ie rw s z y c h l a t w sz y s tk ic h w y d z ia łó w . S tu d e n c i z a p o z n a ją się z o g ó ln ą o rg a n iz a c ją B ib lio te k i, ze sp o so b e m k o rz y s ta n ia ze z b io ró w i s a m o ­ d z ie ln ą p r a c ą z k s ią ż k ą . S z k o le n ie to o d b y w a się n a p o c z ą tk u r o k u a k a d e m ic ­ k ie g o i s p o ty k a s ię z p o z y ty w n ą o c en ą s tu d e n tó w i p ra c o w n ik ó w n a u k o w y c h . T r z e b a d o d a ć, że s p o śró d b ib lio te k W y ższy ch S z k ó ł R o ln ic z y c h o ls z ty ń sk a p ro w a d z i je n a jb a r d z ie j s y s te m a ty c z n ie . W 1954 r. w y sz ło s p e c ja ln e p o le c e n ie M in. S zk o ln . W yższ. z o b o w ią z u ją c e p o d le g łe m u b ib lio te k i do p ro w a d z e n ia ta k ic h s zk o le ń . P o c z ą tk o w o m ia ły one c h a r a k t e r in f o r m a c y jn o - te o r e ty c z n y

34) S p r a w o z d a n ia G U S -u .

1 n ie b y ły o b o w ią z k o w e . Z b ie g ie m l a t p r z e ro d z iły się w n o rm a ln e o b o w ią z k o w e z a ję c ia n a p r a w ie w s z y s tk ic h u c z e ln ia c h 3:’). P r a c a s z k o le n io w a B ib lio te k i n ie o g ra n ic z a się ty lk o d o s tu d e n t ó w p ie rw s z y c h la t, j e s t o n a c zę ścią s k ła d o w ą p ro c e su w y c h o w a n ia i k s z ta łc e n ia m ło d z ie ży a k a d e m ic k ie j tr w a ją c e g o p rz e z cały czas stu d ió w . M a o n a n a c elu ro z b u d z e n ie p ra g n ie n ia w ie d z y , p a s ję i n t e ­ l e k tu a ln ą , a m b ic ję s a m o d z ie ln e g o m y ś le n ia i p ra c y z k s ią ż k ą n a co d zień . N a ła m a c h „ Ż y c ia S z k o ły W y ż s z e j” p o ja w iło s ię w ie le w y p o w ie d z i p o św ię c o n y c h te m u z a g a d n i e n i u 36).

W a r u n k i lo k a lo w e B ib lio te k i o ls z ty ń s k ie j n ie s p r z y ja j ą ro z w o jo w i c z y te l­ n ic tw a , s ta n o w ią o n e d u ż ą b o lą c z k ę . N a le ż y s tw ie r d z ić , że w s z y s tk ie b ib lio te k i ro ln ic z e n ie p o s ia d a ją o d p o w ie d n ic h lo k a li p rz y s to s o w a n y c h do p o trz e b b ib lio ­ te c z n y c h . W sz y s tk ie te p o m ie s z c z e n ia s ta n o w ią m n ie j lu b w ię c e j u d a n e a d a p ­ ta c je b e z u w z g lę d n ie n ia sz y b k ie g o w z ro s tu k s ię g o z b io r u i ro z w o ju c z y te ln ic ­ tw a . T a k w ię c p ro b le m lo k a lo w y b ib lio te k c ze k a je sz c z e n a p o m y ś ln e ro z w ią ­ zan ie. S p r a w a b u d o w y B ib lio te k i W S R -u w O ls z ty n ie s t a j e się p a lą c ą k o n ie c z ­ n o ścią. C z y te ln ia O g ó ln a z 60 m ie js c a m i i N a u k o w a z 20 ju ż są n ie w y s ta r c z a ­ ją c e . A p rz e c ie ż p la n y p e rs p e k ty w ic z n e ro z w o ju n a sz e j u c z e ln i p rz e w id u ją s ta ł y w z ro s t lic z b y s tu d e n t ó w s ta c jo n a r n y c h i z ao c z n y c h ; s p o w o d u je to te ż lic z e b n y w z r o s t p ra c o w n ik ó w n a u k o w y c h , a ty m s a m y m z w ięk sz y s ię z a p o ­ trz e b o w a n ie n a u s łu g i B ib lio te k i, szc z eg ó ln ie zaś O d d z ia łu U d o s tę p n ia n ia .

5. B IB L IO T E K I Z A K Ł A D O W E

P o d s ta w ę p r a w n ą d o z a ję c ia się s p r a w a m i b ib lio te k z a k ła d o w y c h d a je

U sta w a o s z k o ła c h w y ż s z y c h i z a rz ą d z e n ie M in. S z k ó ł W y ższy ch z d n ia

18 m a rc a 1961 r .37). B ib lio te k i z a k ła d o w e o k r e ś la się ja k o w a r s z t a t p ra c y n a u k o ­ w e j i d y d a k ty c z n e j d a n e j je d n o s tk i w z a k r e s ie ściśle o k re ś lo n e j sp e c ja ln o ś c i. S z c ze g ó ło w y ro z w ó j b ib lio te k z a k ła d o w y c h , ic h k s ię g o z b ió r i c z y te ln ic tw o i l u s t r u j e p o n iż sz a ta b e la .

B ib lio te k i z a k ła d o w e w l a ta c h 1953— 1963

R ok L ic z b a bib l. Ilość w o lu m . W y p o ży c z e n ia n a m ie js c u p o za b ib lio t. 1953 41 17 215 6 439 3 521 1954 46 21 291 7 105 3 602 1955 53 26 510 36 304 6 805 1956 53 28 273 14 150 5 105 1957 53 33 381 28 268 4 830 1958 57 36 375 20 363 4 860 1959 59 47 370 31 049 8 007 1960 61 50 487 15 009 22 728 1961 62 56 559 14 776 21 996 1962 62 60 952 14 210 10 770 1963 63 65 336 b r a k d a n y c h 11629 35) M. W ó j c i k , P r z y s p o s o b ie n ie b ib lio te c z n e s t u d e n t ó w s z k ó ł w y ż s z y c h , P rz e g l. B ib l., 1961, z. 2. s. 163— 177. 36) M. G ł o w i ń s k a , U w a g i o p o g a d a n k a c h b ib lio te c z n y c h d la s tu d e n t ó w U n iw e r s y te tu W a r s z a w s k ie g o , Ż y c ie S zk . W yższ. 1954, n r 6, s. 52—59; A. G r o ­

d e k , P raca b ib lio te k i g łó w n e j s z k ó ł w y ż s z y c h ze s tu d e n t a m i , Ż y c ie S zk . W yższ. 1954, n r 6, s. 43—48; K . S o ł t y s i k , W s p ra w ie n a u c za n ia o g ó ln y c h za sa d