• Nie Znaleziono Wyników

Widok Lech Mokrzecki, Wokół staropolskiej nauki i oświaty, Wydawnictwo Gdańskie, Gdańsk 2001, ss. 486

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Widok Lech Mokrzecki, Wokół staropolskiej nauki i oświaty, Wydawnictwo Gdańskie, Gdańsk 2001, ss. 486"

Copied!
2
0
0

Pełen tekst

(1)

nieniom wychowania m oralnego. W g ustaleń A u­ tora „Nowe ideały, zestawy cnot oraz wzory osobowe stanowić miały rodzaj drogowskazów, według których miał postępować rozwój jednostki i społeczeństwa. W zgląd na użyteczność zadecy­ dował, że przedstawiciele tego ruchu stali się zwolennikami niektórych propozycji etyki utylita­ rnej” (s. 545).

W sumie, lektura książki Profesora W. Ty- burskiego dowodzi jak ważnym elem entem pol­

skich koncepcji edukacyjnych były idee moralne. Nie jest to jednak jednostronna relacja, bowiem z rozważań Autora wynika, iż prawie zawsze polskie koncepcje etyczne tworzono z m yślą o edukacji narodu polskiego i „naprawie Rzeczy­ pospolitej” . D latego też om aw iana publikacja jest godna polecenia nie tylko tym, którzy interesują się dziejami etyki, ale także tym, którzy pragną poznać polskie tradycje w ychowania moralnego.

Władysława Szulakiewicz

Noty

Lech Mokrzecki, Wokół staropolskiej nauki i oświaty, Wydaw­

nictwo Gdańskie, Gdańsk 2001, ss. 486

Wybitny gdański historyk ośw iaty i nauki okresu staropolskiego Lech M okrzecki przez lata wiele publikował na różnych łamach. Teraz część z tych cennych rozpraw drukowanych w roz­ maitych czasopismach specjalistycznych, regiona­ lnych, czasami trudno dostępnych została zebrana i opublikowana w om aw ianym tomie przez W y­ dawnictwo Gdańskie.

Autor, jak zaznacza w e wstępie, dokonał w pierwotnych tekstach wielu poprawek i zmian, dążąc do uaktualnienia zawartych w rozw aża­ niach, powstających przecież w ciągu w ielu lat poszukiwań i pracy naukowej, danych, opinii i poglądów. Tak więc otrzym ujem y tom zaw iera­ jący znane ju ż teksty, ale w now ym ujęciu i, co bardzo cenne i wygodne dla czytelnika, zebrane razem. Tom obejmuje im ponującą ilość tekstów uzupełnioną bibliografią prac L. M okrzeckiego za okres 1996-2000 (w cześniejsze prace zostały zebrane w bibliografii dołączonej do Księgi ofia­ rowanej profesorowi M okrzeckiem u z okazji ju b i­ leuszu trzydziestolecia pracy naukowej i sześć­ dziesiątych urodzin wydanej w G dańsku w 1996 roku pod tytułem Szlakam i przeszłości i czasów

współczesnych).

32 teksty zawarte w om aw ianym tomie poru­ szające zasadniczo tematykę dziejów ośw iaty i nauki w dawnym Gdańsku, m ożna podzielić na

kilka grup omawiających zbliżoną tem atykę i je d ­ nocześnie wyznaczających główne kierunki badań i zainteresowań autora.

Pierwsza grupa obejmuje teksty om awiające zagadnienia ogólne, takie jak chronologiczne uję­ cie dziejów gdańskiej oświaty, rolę nauki i ośw ia­ ty w życiu mieszczan gdańskich, wizje nauki i ośw iaty dawnych uczonych.

Druga zawiera rozważania o działalności i twórczości uczonych gdańskich. Tutaj autor om aw ia m.in. problem atykę m orską w pracach Reinholda Curicke, twórczość w ybitnego praw­ nika i historyka Jana Schultza-Szuleckiego, na­ stępnie Joachim a Hoppego i jego bratanka Sa­ m uela Joachima, dwóch wybitnych przedsta­ wicieli nauki historycznej. Obok omówienia rozważań Samuela Fryderyka W illenberga na tem at nauki i edukacji znajdujem y również przedstaw ienie sylwetki innego wybitnego uczo­ nego związane z G dańskiem - historyka, pe­ dagoga, profesora Gdańskiego Gimnazjum A ka­ demickiego Joachim a Pastoriusa. Z tą szkołą związani byli także prezentow ani w omawianym tomie Jerzy W ende, Bartłomiej Keckermann. W śród sylwetek uczonych widzimy również Jana Am osa Komeńskiego, wprawdzie nie zwią­ zanego z Gdańskiem w taki sposób jak w y­ mienieni wyżej uczeni, ale będącego znaczącą

(2)

osobow ością w dziejach dydaktyki i oddziaływ u­ jącego na nauczanie we w szystkich ówczesnych

szkołach.

Trzecia grupa to rozprawy związane z prob­ lem atyką morską. M amy więc tutaj teksty doty­ czące nauczania wiedzy związanej z m orzem oraz rozwoju nauk morskich w okresie od X V I do XVIII wieku w Gdańsku.

W reszcie czwarta grupa to prace dotyczące dziejów instytucji edukacyjnych istniejących w Gdańsku w okresie staropolskim . Oczyw iście na plan pierw szy dziejów ośw iaty w dawnym Gdańsku wysuwa się działające tam od 1558 roku Gimnazjum Akademickie. Stąd w om aw ianym tomie nie mogło zabraknąć tekstów dotyczących działalności luterańskich gim nazjów w Prusach Królewskich. W ym ienieni w yżej uczeni byli w większości profesoram i Gdańskiego Gim naz­ jum Akademickiego, tak więc prace o ich działal­ ności i twórczości są jednocześnie związane z problem atyką gimnazjum.

W śród szerokich zainteresowań L. M okrzec- kiego ważną rolę odgryw ają dzieje nauczania

konkretnych przedmiotów. O nauczaniu tych związanych z m orzem ju ż wspomniano, ale to tylko fragm ent zainteresowań autora omawianego tomu. Znajdujem y w nim także rozważania na tem at wychowania m uzycznego w gimnazjach akademickich, nauczania historii nie tylko w daw­ nym Gdańsku, ale także w całej Rzeczypospolitej na tle europejskim oraz uwagi o wychowaniu i wiedzy wojskowej w oświacie I Rzeczypos­ politej. W reszcie omawia autor (wspólnie w Kazi­ m ierzem Puchowskim) programy szkolnictwa sta­ ropolskiego w XVI i XVII wieku.

Jako ostatni zamieszczono tekst o kształ­ towaniu się obowiązku szkolnego w Polsce od XVI do końca XX stulecia. Tom kończy biblio­ grafia prac L. M okrzeckiego oraz indeks naz­ wisk.

Om awiany tom z pew nością zainteresuje wszystkich zajmujących się okresem staropol­ skim, dziejami oświaty tego okresu, problem atyką m orską, historiografią staropolską, czy po prostu dziejami Gdańska.

Dorota Żołądź-Strzelczyk

Pedagogika Nowego Wychowania w Polsce u schyłku XIX

i w pierwszej połowie XX wieku, pod red. Andrzeja Meissnera

i Czesława Majorka, „Galicja i jej dziedzictwo” Tom 14, Wyd.

WSP w Rzeszowie, Rzeszów 2000, ss. 445

Pedagogika Nowego Wychowania w Polsce u schyłku X IX i w pierw szej połow ie X X wieku to

kolejny ju ż 14 tom studiów publikow any w ra­ m ach serii wydawniczej Galicja i j e j dziedzictwo. Zaw iera on materiały z M iędzynarodowej Kon­ ferencji zorganizowanej przez Zakład Historii W ychowania Instytutu Pedagogiki W yższej Szko­ ły Pedagogicznej w Rzeszow ie w dniach 1 2 -1 4 października 1998 r., pośw ięconej właśnie peda­ gogice „Nowego W ychow ania” . Uczestniczyli w niej historycy w ychow ania z Polski, Słowacji i Ukrainy.

Konferencji przyświecały dwa zasadnicze cele. Po pierw sze podjęto próbę zaprezentow ania głównych idei pedagogiki „N ow go W ychow ania” na ziemiach polskich pod koniec XIX w. i w I po­

łowie wieku XX. Po drugie, podjęto również próbę ukazania roli idei pedagogicznych „N ow e­ go W ychow ania” w przebudowie polskiej szkoły w om aw ianych okresach historycznych. Pojawiła się też potrzeba oceny tego kierunku pedagogicz­ nego zarówno w odniesieniu do wypracowanych teorii, jak i praktycznych rozwiązań. Jest rzeczą interesującą, czy „Nowe W ychow anie” przeszło ju ż do historii, czy też nadal żyje we współczes­ nej pedagogice? Czy twórcze niegdyś rozw iąza­ nia i projekty reform szkolnych m ogą być dziś wykorzystane w procesie reform owania polskiego szkolnictwa?

Om awiany tom składa się z czterech części odpowiadających czterem sekcjom problem o­ wym.

Cytaty

Powiązane dokumenty

Krytyczny przegląd ksią­ żek i czasopism daje część czwarta, najobszerniejsza: obejmuje następujące działy: Socjologia współczesna (46 recenzji); Problemy demograficzne

If we assume that the advance speed of a conventional screw and a ducted propeller system behind a ship are about .equal, it can be seen from these diagrams that the increase of

Onboard Sotfware Maneuver Planning and Commanding Onboard GPS Navigation System camera data GPS data relative state (target-chaser) chaser attitude C h as er ( B IR O S)

Jan Pojda, Rozwój produkcji nawozów sztucznych; m gr Henryk Konopacki, Przemysł organiczny; mgr inż.. Henryk Olejniczak, O rozwoju przemysłu tworzyw sztucznych; mgr

hydrine bevattende water wordt teruggevoerd naar de verzeper. proces alleen wat betreft de vorming van aetheenoxyde. Met weinig water wordt de vorming van

This section presents the results divided into three sub- sections: A) the modeling and validation of the FinFET-based SRAM cell in TCAD; B) TCAD-based SEE injection

Dlatego też uczestnicy dyskusji (doc. Osińska) wysuwali wątpliwości, w jakim stopniu praca prezentuje punkt widzenia współczesnej socjologii nauki, a jakie elementy można zaliczyć

Using the tool, the designers followed a process that consists of both the creation of an individual design and a contribution to an iterative design: They had to provide their