Kwalifikacja zdarzeń drogowych oraz polecenia i sygnały wydawane przez policjanta na miejscu zdarzenia drogowego

(1)

142 MATERIAŁY DYDAKTYCZNE

Robert Rozenek

• Jerzy Przasnyski

• Michał Gemza

Kwalifikacja zdarzeń drogowych

oraz polecenia i sygnały wydawane przez policjanta

na miejscu zdarzenia drogowego

CENTRUM SZKOLENIA POLICJI

(2)

(3)

Wstęp ... 5 1. Rodzaje zdarzeń drogowych oraz ich kwalifikacja ... 6 2. Algorytm czynności policjanta na miejscu kolizji drogowej na podstawie

wytycznych nr 3 Komendanta Głównego Policji ... 11 3. Obowiązki uczestnika wypadku drogowego, w którym nie ma osoby zabitej

lub rannej ... 13 4. Obowiązki uczestnika wypadku drogowego, w którym jest zabity lub ranny ... 14 5. Postępowanie policjanta podczas zabezpieczania miejsca wypadku drogowego

wynikające z wytycznych nr 3 Komendanta Głównego Policji ... 15 6. Dokumenty stosowane podczas czynności wykonywanych na miejscu

kolizji drogowej ... 18 7. Polecenia i sygnały wydawane przez policjanta podczas regulacji ruchem

wahadłowym ... 41 8. Podsumowanie ... 44 Wykaz aktów prawnych ... 44

(4)

(5)

Wstęp

Wypadki drogowe stanowią poważny problem współczesnego świata. Są jedną z głów-nych przyczyn wszystkich urazów, które stanowią trzecią przyczynę zgonów na świecie. Każ-dego roku na drogach świata ginie około milion osób (dorosłych i dzieci), a kilkanaście mi-lionów zostaje rannych. Umieralność z powodu obrażeń poniesionych w wyniku wypadków drogowych stanowi 2,2% wszystkich zgonów na świecie.

Problem wypadkowości drogowej pojawił się już w początkowej fazie rozwoju moto-ryzacji. Pierwsze ofiary automobilizmu związane były najczęściej z popularnymi w końcu XIX w. rajdami samochodowymi. Sprzyjały temu przede wszystkim: brawura kierowców, brak nawyków zachowania ostrożności wśród kierowców, brak nawyków ostrożności wśród przy-padkowych pieszych, bardzo szybki wzrost osiąganych przez pojazdy prędkości i niski poziom ich bezpieczeństwa, brak dróg przystosowanych do ruchu pojazdów mechanicznych oraz brak przepisów prawnych regulujących ruch.

W ciągu zaledwie kilkudziesięciu lat od tych zdarzeń problem wypadkowości na drogach nie zmalał, a wręcz przeciwnie, rozrósł się do rozmiarów epidemii i współcześnie stanowi jedno z najważniejszych zagadnień polityki bezpieczeństwa publicznego. Ofiarami wypadków drogowych są nie tylko kierowcy i pasażerowie pojazdów, ale również piesi, najczęściej dzieci i osoby w podeszłym wieku.

Według danych Zespołu Profilaktyki i Analiz Biura Ruchu Drogowego Komendy Głów-nej Policji, w 2013 r., w Polsce wydarzyło się:

• 35 847 wypadków drogowych, • 3357 osób poniosło śmierć, • 44059 osób zostało rannych.

W 2013 r. do jednostek Policji zgłoszono 355 943 kolizji drogowych. Obecnie na świecie śmiertelny wypadek drogowy zdarza się średnio co 50 sekund, a co dwie sekundy powoduje on obrażenia u ludzi. Według szacunkowych danych opublikowanych przez Światową Orga-nizację Zdrowia, w 2020 r. liczba ofiar śmiertelnych na skutek wypadków drogowych może zwiększyć się nawet do 2 milionów.

Pomimo różnorakich działań, które są podejmowane w celu poprawy bezpieczeństwa na polskich drogach, liczba rannych i zabitych na skutek wypadków drogowych jest w dalszym ciągu bardzo duża, a straty ponoszone przez społeczeństwo wysokie. Aby poprawić stan bezpie-czeństwa na drogach naszego kraju, konieczne jest kontynuowanie wielokierunkowych działań mających na celu systematyczne podnoszenie poziomu bezpieczeństwa ruchu drogowego.

(6)

1. Rodzaje zdarzeń drogowych

oraz ich kwalifikacja

KWALIFIKACJA ZDARZEŃ DROGOWYCH

1) wypadek drogowy (art. 177 k.k.), 2) kolizja drogowa (art. 86 k.w.),

3) darzenie z art. 97 k.w., tj. inne zdarzenie drogowe niż wymienione w pkt 1 i 2, 4) zdarzenie z art. 98 k.w.,

5) tzw. szkoda parkingowa.

WYPADEK DROGOWY (przestępstwo) Art. 177 k.k.

§ 1. Kto, naruszając, chociażby nieumyślnie, zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym, powoduje nieumyślnie wypadek, w którym inna osoba odnio-sła obrażenia ciała określone w art. 157 § 1, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. § 2. Jeżeli następstwem wypadku jest śmierć innej osoby albo ciężki uszczerbek na jej

zdro-wiu, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

§ 3. Jeżeli pokrzywdzonym jest wyłącznie osoba najbliższa, ściganie przestępstwa określo-nego w § 1 następuje na jej wniosek.

Ruch lądowy oznacza zmianę miejsca w przestrzeni lądowej i obejmuje

ruch drogowy i kolejowy (O. Górniok, Kodeks karny z komentarzem, t. II, Gdańsk 2005). W związku z tym, miejscem popełnienia przestępstwa określo-nego w art. 177 k.k., jak i 178a § 1 k.k. mogą być: drogi publiczne, drogi wewnętrzne, strefy zamieszkania i inne miejsca dostępne dla ruchu pojazdów. Jednak nie chodzi tu o każde miej-sce, gdzie odbywa się ruch pojazdów, ale o takie, które jest przeznaczone dla ruchu. Nie mogą być zatem miejscem przestępstw drogowych (w tym i art. 178a § 1 k.k.) miejsca, w których nie odbywa się ruch ogólnodostępny, a jedynie w danym miejscu dopuszczone są do ruchu pojazdy ściśle określonego, wąskiego grona osób. Nie są nimi drogi prywatne, tj. dostępne dla ich wła-ścicieli lub osób przez nich upoważnionych, prowadzące do gruntów rolnych, z których

(7)

Zgodnie z § 3 ustawodawca nałożył wymóg złożenia WNIOSKU O ŚCIGANIE sprawcy wypadku, w którym obrażeniom uległa osoba najbliższa dla sprawcy.

KOLIZJA DROGOWA (wykroczenie)

(wykorzystano fragmenty komentarza autorstwa Magdaleny Budyn-Kulik, Patrycji Kozłow-skiej-Kalisz, Marka Kulika, Marka Mozgawy – Kodeks wykroczeń. Komentarz, Wolters Klu-wer SA, Warszawa 2009).

Art. 86 k.w.

§ 1. Kto na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub strefie ruchu, nie zachowując należytej ostrożności, powoduje zagrożenie bezpieczeństwa w ruchu drogowym, podlega karze grzywny. § 2. Kto dopuszcza się wykroczenia określonego w § 1, znajdując się w stanie po użyciu

alkoholu lub podobnie działającego środka, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny.

§ 3. W razie popełnienia wykroczenia określonego w § 1 przez osobę prowadzącą pojazd można orzec zakaz prowadzenia pojazdów.

Do jego znamion należy skutek w postaci stworzenia realnego zagrożenia w ruchu drogowym. Należy ono do wykroczeń z narażenia konkretnego na nie-bezpieczeństwo. Według Sądu Najwyższego przez zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym rozumieć należy zarówno reguły zawarte w przepisach określających porządek poru-szania się na szlakach komunikacyjnych i zachowanie się w typowych dla ruchu sytuacjach lub wyrażone przez przyjęte oznakowanie, oświetlenie i sygnalizację, jak i reguły nieskodyfikowane w sposób szczegółowy, a wynikające z wyżej wymienionych przepisów oraz istoty bezpieczeń-stwa w ruchu, które muszą znaleźć zastosowanie wszędzie tam, gdzie nie ma sprecyzowanego przepisu (uchwała SN z 28 lutego 1975 r., V KZP 2/74, OSNKW 1975, nr 3–4, poz. 33).

Spowodowanie zagrożenia bezpieczeństwa w ruchu oznacza takie zakłócenie w ruchu, które może doprowadzić do kolizji na drodze, czyli zagrożenia sytuacyjnego. Niebezpieczeń-stwo musi mieć charakter realny, co oznacza, że istnieje prawdopodobieńNiebezpieczeń-stwo przerodzenia się aktualnej sytuacji na drodze w sytuację, w której może powstać ujemne następstwo.

Potocznie stosowane określenie KOLIZJA w polskim prawie nie posiada definicji. Zgod-nie z przyjętą praktyką o kolizji mówimy wtedy, gdy dochodzi do zetknięcia, uszkodzenia pojazdu/pojazdów w wyniku tego, że któryś z kierujących/kierowców nie zachował należytej ostrożności. Jednakże nie tylko. Mogą być to również sytuacje typu:

– potrącenie pieszego, – uderzenie w zwierzę,

– zdarzenie z udziałem rowerzysty i innego uczestnika ruchu, zwierzyny,

– inne sytuacje drogowe, ale tylko te, które zaistniały na drodze publicznej, w strefie zamiesz-kania lub strefie ruchu.

Warto również zastanowić się nad sposobem dokumentowania zdarzeń na drogach pu-blicznych, strefach zamieszkania, strefach ruchu w systemach policyjnych. Kwalifikację KOLIZJA nadajemy tylko i wyłącznie dla zdarzeń zaistniałych na ww. rodzajach dróg i tylko wtedy, gdy dochodzi do zagrożenia sytuacyjnego, czyli zagrożone jest bezpieczeństwo innego uczestnika ruchu niż sprawca. Nie liczy się tu np. infrastruktura drogowa, szkoda w mieniu.

Można zadać pytanie: Czym jest sam system SWD/EKSD? Czy one definiują pojęcie KOLIZJA? Oczywiście, że nie. Kwalifikacja KOLIZJA wzięła się właśnie z praktyki i ma od-zwierciedlenie w statystykach policyjnych.

W tym miejscu jednakże warto przywołać treść zarządzenia nr 635 Komendanta Głów-nego Policji z dnia 30 czerwca 2006 r. w sprawie metod i form prowadzenia przez Policję

(8)

statystyki zdarzeń drogowych (Dz. Urz. KGP z 2013 r. poz. 75), gdzie w następujący sposób opisano wyżej wspomniane dwa rodzaje zdarzeń drogowych, tj. kolizji i wypadku drogowego. § 3. Zarządzenia 635 KGP z 2006 r.

Określenia użyte w zarządzeniu oznaczają:

1) wypadek drogowy – zdarzenie drogowe, które pociągnęło za sobą ofiary w ludziach, w tym także u sprawcy tego zdarzenia, bez względu na sposób zakończenia sprawy;

2) kolizja drogowa – zdarzenie drogowe, które pociągnęło za sobą wyłącznie straty materialne. Dokumentem, który określa sposób postępowania policjanta na miejscu zdarzenia drogo-wego – „kolizji” i „wypadku”, są wytyczne nr 3 Komendanta Głównego Policji z dnia 5 lipca 2007 r. w sprawie postępowania policjantów na miejscu zdarzenia drogowego (Dz. Urz. KGP Nr 17, poz. 133).

Odpowiedzialności za wykroczenie z art. 86 k.w. może podlegać także pieszy, który to np. wtargnie na jezdnię, zmuszając kierującego pojazdem do wykonania manewrów, których normalnie nie musiałby wykonać, czyli np.: nagłe hamowanie, zmiana pasa ruchu w celu unik-nięcia uderzenia w pieszego – nie dochodzi do uderzenia w pieszego, pojazd nie ulega uszko-dzeniu. Jednak wtedy nie mówimy o KOLIZJI drogowej, ale o spowodowaniu innego niż koli-zja drogowa zagrożenia bezpieczeństwa ruchu drogowego.

Czym jest należyta ostrożność?

Zachowanie należytej ostrożności oznacza, jak trafnie wskazał Sąd Najwyższy, ostroż-ność wymaganą w danej sytuacji. Każdy uczestnik ruchu drogowego jest obowiązany do zacho-wania ostrożności, czyli do postępozacho-wania uważnego, przezornego, stosozacho-wania się do sytuacji istniejącej na drodze. W niektórych sytuacjach ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (art. 2) wymaga jednak od uczestnika ruchu drogowego ostrożności szczególnej, a więc większej niż zwykle wymagana. Taka szczególna ostrożność to ostrożność polegająca na zwiększeniu uwagi i dostosowaniu zachowania uczestników ruchu do warunków i sytuacji zmieniających się na drodze w stopniu umożliwiającym odpowiednio szybkie reagowanie (wy-rok SN z 29 kwietnia 2003 r., III KK 61/03, niepubl.).

Kierowca ma obowiązek nie tylko prowadzić pojazd zgodnie z obowiązującymi prze-pisami, lecz winien on także prowadzić pojazd w sposób rozważny i ostrożny. Oznacza to, że kierujący pojazdem winien zachować bezpieczną prędkość, czyli dostosować ją do konkret-nych warunków drogowych, między innymi do natężenia ruchu, warunków atmosferyczkonkret-nych, widoczności, nawierzchni i predyspozycji kierowcy.

Podsumowując, KOLIZJĄ możemy nazwać zdarzenie drogowe zaistniałe na drodze publicz-nej, strefie zamieszkania lub strefie ruchu, w którym zagrożone jest bezpieczeństwo innych uczestników ruchu drogowego. Nie jest nim uderzenie w słup na drodze publicznej przez kie-rującego jadącego pojazdem. Takie zdarzenie ma inną kwalifikację.

(9)

sprawca i powoduje on zagrożenie tylko i wyłącznie dla siebie – jest jedynym pokrzywdzonym. Dodatkowo nie może być to spowodowane czynnikami zewnętrznymi typu: oślepienie przez światła innego pojazdu, wtargnięcie zwierzęcia itp. Typowym przykładem będzie sytuacja, gdy w pojeździe znajduje się tylko kierujący, który nie dostosowując prędkości do warunków ru-chu, traci panowanie nad pojazdem, w wyniku czego uderza np. w drzewo. Z takiego zdarze-nia sporządzamy dokumentację w postaci KARTY ZDARZENIA DROGOWEGO – KOLIZJA DROGOWA, jednak z opisu będzie wynikało, iż sprawca jest jedynym uczestnikiem zdarze-nia. Wzór przedmiotowej karty został wskazany jako załącznik do wcześniej przywołanego zarządzenia nr 635 KGP z dnia 30 czerwca 2006 r. w sprawie metod i form prowadzenia przez Policję statystyki zdarzeń drogowych, gdzie aktualny wzór znajduje się obecnie w zarządzeniu nr 123 KGP z dnia 31 maja 2012 r. zmieniającym zarządzenie nr 635 KGP w sprawie metod i form prowadzenia przez Policję statystyki zdarzeń drogowych.

Ze względu na to, iż przedmiotowe wykroczenie nie jest określone w rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 24 listopada 2003 r. w sprawie wysokości grzywien nakłada-nych w drodze mandatów karnakłada-nych za wybrane rodzaje wykroczeń, grzywna w postaci mandatu karnego mieści się w granicach od 20 do 500 zł bez punktów karnych. Oczywiście możliwe jest zastosowanie środków wynikających z treści art. 41 k.w.

Art. 41 k.w.

W stosunku do sprawcy czynu można poprzestać na zastosowaniu pouczenia, zwróceniu uwagi, ostrzeżeniu lub na zastosowaniu innych środków oddziaływania wychowawczego.

Oznacza to, że policjant, który stwierdził popełnienie wykroczenia, może nie nałożyć kary w postaci grzywny w postępowaniu mandatowym na rzecz zastosowania jednego ze środków wskazanych w art. 41 k.w., tj. np. pouczenia, zwrócenia uwagi, ostrzeżenia bądź innych środ-ków, jeżeli uzna, że te środki wystarczą do celów wychowawczych i sprawca nie popełni więcej tego wykroczenia. Jest to fakultatywne i zależne od oceny osoby podejmującej czynności na miejscu zdarzenia drogowego – kolizji.

ZDARZENIE W RUCHU DROGOWYM Z ART. 98 K.W. Art. 98 k.w.

Kto, prowadząc pojazd poza drogą publiczną, strefą zamieszkania lub strefą ruchu, nie za-chowuje należytej ostrożności, czym zagraża bezpieczeństwu innej osoby, podlega karze grzywny albo karze nagany.

Na początek należy określić, jakie miejsca możemy zaliczyć do tych poza drogą publicz-ną, strefą zamieszkania lub strefą ruchu. Są to drogi wewnętrzne, a ich definicje są zawarte w ustawie z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 460):

droga wewnętrzna – drogi, parkingi oraz place przeznaczone do ruchu pojazdów, niezaliczone

do żadnej z kategorii dróg publicznych i niezlokalizowane w pasie drogowym tych dróg. Mamy tutaj bardzo ważną kwestię. Sam znak drogowy D-18 „PARKING” nie oznacza, że jest to droga wewnętrzna. Aby zaliczyć parking do dróg wewnętrznych, nie może być on zlokalizowany w pasie drogowym, czyli musi znajdować się poza miejscami określonymi w definicji drogi, gdzie:

droga – jest to wydzielony pas terenu składający się z jezdni, pobocza, chodnika, drogi dla

pieszych lub drogi dla rowerów, łącznie z torowiskiem pojazdów szynowych znajdującym się w obrębie tego pasa, przeznaczony do ruchu lub postoju pojazdów, ruchu pieszych, jazdy wierzchem lub pędzenia zwierząt.

(10)

UWAGA!

W przypadku braku możliwości ustalenia charakteru miejsca/drogi należy udokumento-wać przedmiotowe zdarzenie w wymaganej formie w celu podjęcia dalszych czynności. O powyższym fakcie należy na miejscu czynności poinformować uczestników z uwagi na powstałą wątpliwość.

Gdy na miejscu podejmowanej czynności zostanie ustalone, że dany parking znajduje się na drodze wewnętrznej, musimy przeanalizować treść art. 98 k.w. Otóż by zakwalifiko-wać dane zdarzenie jako wykroczenie z art. 98 k.w., musi zaistnieć jeszcze zagrożenie bezpie-czeństwu innej osoby. W tym wykroczeniu chodzi właśnie o zagrożenie bezpieczeństwa innej osoby, minimum jednej, ale innej niż sam sprawca wykroczenia, a nie o uszkodzenie samego mienia. Zaliczymy do tego sytuację, gdzie np. na parkingu drogi wewnętrznej osoba kierująca pojazdem znajdująca się sama w pojeździe, wyjeżdżając z parkingu, uderzy w drugi pojazd, w którym znajduje się co najmniej jedna inna osoba lub też wykonując manewr cofania pojaz-dem, nie zauważy znajdującej się za nim osoby i zmusi ją np. do szybkiego odskoczenia w celu uniknięcia uderzenia, czy też w nią uderzy. Oczywiście przy tym należy ustalić obrażenia ciała. By móc wykonać czynności w kierunku art. 98 k.w., nie możemy mieć sytuacji, gdzie INNA OSOBA doznaje ciężkiego uszczerbku na zdrowiu.

Gdy już zakwalifikowaliśmy dane zdarzenie jako wykroczenie z art. 98 k.w., to możemy zastosować grzywnę w postępowaniu mandatowym w wysokości od 20 zł do 500 zł, ale bez punktów, lub zastosować jeden ze środków wymienionych w art. 41 k.w.

Podsumowując, z tego zdarzenia możemy sporządzić notatkę urzędową opisową lub też wypeł-nić stworzoną specjalnie do tej sytuacji Notatkę ze zdarzenia drogowego z art. 98 k.w. – wybór należy do obsługującego zdarzenie.

SZKODA PARKINGOWA Czym jest szkoda parkingowa?

Jest to zdarzenie podobne w kwestii umiejscowienia do tego z art. 98 k.w., czyli na dro-dze wewnętrznej, jednak nie dochodzi w nim do zagrożenia bezpieczeństwa innej osoby/osób. W tym przypadku dochodzi jedynie do uszkodzenia mienia, np. zaparkowanego pojazdu, a jedyną osobą, która uczestniczy w zdarzeniu, jest kierujący.

Śmiertelna ofiara wypadku – osoba zmarła na miejscu wypadku lub w ciągu 30 dni,

licząc od dnia wypadku, na skutek doznanych obrażeń ciała.

Osoba ciężko ranna – osoba, która doznała ciężkiego kalectwa, ciężkiej choroby

(11)

2. Algorytm czynności policjanta na miejscu kolizji

drogowej na podstawie wytycznych nr 3

Komendanta Głównego Policji

Policjant po przybyciu na miejsce kolizji w pierwszej kolejności powinien:

1) zapewnić bezpieczeństwo w ruchu drogowym, nakazać uczestnikom kolizji usunięcie po-jazdów z jezdni, jeżeli nie uczynili tego do czasu przybycia Policji;

2) w sytuacji, gdy na skutek uszkodzeń nie ma możliwości usunięcia pojazdu z drogi – należy zapewnić płynność ruchu; jeżeli uszkodzony pojazd blokuje przejazd – zorganizować ruch wahadłowy;

3) zabezpieczyć ślady położenia pojazdu i nakazać usunięcie z jezdni pojazdów uczestniczą-cych w kolizji;

4) ustalić dane personalne uczestników i świadków kolizji;

5) dokonać sprawdzeń uczestników kolizji, dokumentów i pojazdów w systemie informa-tycznym;

6) dokonać oceny zdarzenia na podstawie śladów kryminalistycznych oraz relacji uczestni-ków i świaduczestni-ków kolizji;

7) ujawnić, w miarę możliwości określić oraz udokumentować graficznie w notatniku służbo-wym ślady istotne dla rozstrzygnięcia sprawy;

8) wstępnie ustalić przebieg i inne okoliczności kolizji na podstawie rozmowy z uczestnikami i świadkami obecnymi na miejscu lub na podstawie innych dowodów;

9) poddać badaniu na zawartość w organizmie alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu kierującego (kierujących) pojazdem oraz inną osobę, jeżeli zachodzi uzasadnione podejrzenie, że mogła kierować pojazdem uczestniczącym w kolizji drogowej;

10) w razie potrzeby wykonać inne stosowne czynności w celu zabezpieczenia dokumentów (np. prawo jazdy, dowód rejestracyjny, tarcza tachografów lub dane z tachografów cyfro-wych) oraz poinformować uczestników kolizji drogowej o dalszej procedurze postępo-wania w sprawie, przesłuchać lub skierować na przesłuchanie świadków i uczestników biorących udział w zdarzeniu osoby czasowo przebywającej na terytorium Rzeczypospo-litej Polskiej lub zamieszkałej w znacznej odległości od miejsca zdarzenia drogowego, za-trzymać osobę, jeżeli zachodzą przesłanki uzasadniające zastosowanie postępowania przy-śpieszonego, wykonać czynności związane z przywróceniem płynności ruchu drogowego w miejscu kolizji;

11) zastosować wobec sprawcy kolizji prawem przewidziane środki (pouczenie, mandat karny). Jeśli na miejscu kolizji nie jest możliwe ustalenie sprawcy wykroczenia lub oddalił się on z miejsca zdarzenia albo odmówił przyjęcia mandatu karnego, należy sporządzić dokumentację niezbędną do dalszych czynności, a zwłaszcza:

– szkic miejsca zdarzenia, – protokół oględzin pojazdu,

– notatkę informacyjną ze zdarzenia drogowego, – kartę zdarzenia drogowego,

(12)

– protokół użycia urządzenia kontrolno-pomiarowego do ilościowego oznaczania alkoholu w wydychanym powietrzu.

Po wykonaniu tych czynności należy powiadomić dyżurnego o zakończeniu interwencji, a sporządzoną dokumentację wraz z zabezpieczonymi dokumentami przekazać dyżurnemu jed-nostki Policji.

(13)

3. Obowiązki uczestnika wypadku drogowego,

w którym nie ma osoby zabitej lub rannej

Obowiązki określa ustawa Prawo o ruchu drogowym w art. 44 ust. 1.

Kierujący pojazdem w razie uczestniczenia w wypadku drogowym, jest obowiązany: 1) zatrzymać pojazd, nie powodując przy tym zagrożenia bezpieczeństwa ruchu drogowego, 2) przedsięwziąć odpowiednie środki w celu zapewnienia bezpieczeństwa ruchu w miejscu

wy-padku,

3) niezwłocznie usunąć pojazd z miejsca wypadku, aby nie powodował zagrożenia lub tamowa-nia ruchu, jeżeli nie ma zabitego lub rannego,

4) podać swoje dane personalne, dane personalne właściciela lub posiadacza pojazdu oraz dane dotyczące zakładu ubezpieczeń, z którym zawarta jest umowa obowiązkowego ubezpiecze-nia odpowiedzialności cywilnej, na żądanie osoby uczestniczącej w wypadku.

(14)

4. Obowiązki uczestnika wypadku drogowego,

w którym jest zabity lub ranny

Ustawa Prawo o ruchu drogowym w art. 44 ust. 2 określa obowiązki kierującego pojaz-dem w razie uczestniczenia w wypadku drogowym, w którym jest zabity lub ranny.

Kierujący pojazdem, będąc uczestnikiem takiego wypadku drogowego, jest obowiązany: 1) zatrzymać pojazd, nie powodując przy tym zagrożenia bezpieczeństwa ruchu drogowego, 2) przedsięwziąć odpowiednie środki w celu zapewnienia bezpieczeństwa ruchu w miejscu

wypadku,

3) nie przemieszczać pojazdu,

4) podać swoje dane personalne, dane personalne właściciela lub posiadacza pojazdu oraz dane dotyczące zakładu ubezpieczeń, z którym zawarta jest umowa obowiązkowego ubezpiecze-nia odpowiedzialności cywilnej, na żądanie osoby uczestniczącej w wypadku,

5) udzielić niezbędnej pomocy ofiarom wypadku oraz wezwać pogotowie ratunkowe i Policję, 6) nie podejmować czynności, które mogłyby utrudnić ustalenie przebiegu wypadku,

7) pozostać na miejscu wypadku, a jeżeli wezwanie pogotowia lub Policji wymaga oddalenia się – niezwłocznie powrócić na to miejsce.

(15)

5. Postępowanie policjanta podczas zabezpieczenia

miejsca wypadku drogowego wynikające

z wytycznych nr 3 Komendanta Głównego Policji

Zabezpieczając wypadek drogowy, musimy zdać sobie sprawę, że poprawność wykona-nych czynności ma duży wpływ na ustalenie faktyczwykona-nych przyczyn zdarzenia.

Policjant, który jako pierwszy przybył na miejsce zdarzenia drogowego, ustawia pojazd służbowy w sposób zapewniający bezpieczeństwo własne oraz uczestników ruchu drogowego oraz informuje dyżurnego jednostki o rozpoczęciu czynności. Następnie podejmuje czynności polegające w szczególności na:

– dokonaniu wstępnej oceny zdarzenia i przekazaniu informacji dyżurnemu jednostki, w szcze-gólności o konieczności przybycia innych służb ratowniczych,

– zapewnieniu porządku i bezpieczeństwa na miejscu zdarzenia oraz współdziałaniu z innymi służbami ratowniczymi w celu zminimalizowania skutków zdarzenia,

– udzieleniu pierwszej pomocy ofiarom wypadku,

– zabezpieczeniu miejsca zdarzenia dla przeprowadzenia dalszych czynności procesowych, w szczególności poprzez ochronę śladów kryminalistycznych przed ich utratą bądź znie-kształceniem, w tym również przez służby ratownicze i techniczne,

– podjęciu pościgu, jeżeli sprawca zbiegł z miejsca zdarzenia, a pościg rokuje powodzenie jego zatrzymania,

– ustaleniu i rozpytaniu osób uczestniczących w zdarzeniu oraz jego świadków, a także odno-towaniu ich danych personalnych,

– uzyskaniu informacji od zespołu medycznego o obrażeniach osób poszkodowanych oraz miejscu ich hospitalizacji,

– poddaniu, w miarę możliwości, badaniu na zawartość w organizmie alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu kierującego (kierujących) pojazdem oraz innej osoby, jeżeli zachodzi uzasadnione podejrzenie, że mogła kierować pojazdem uczestniczącym w wypadku drogowym.

Po przybyciu na miejsce zdarzenia załogi obsługi zdarzeń drogowych lub grupy operacyj-no-procesowej policjant, o którym mowa powyżej, przekazuje dowódcy patrolu lub grupy infor-mację o wykonywanych czynnościach, dokonanych ustaleniach i pozostaje do jego dyspozycji.

Policjant posiadający przeszkolenie specjalistyczne w zakresie ruchu drogowego, wyko-nując czynności na miejscu wypadku drogowego, jest obowiązany:

1) udzielić osobie rannej niezbędnej pomocy poprzez wydobycie lub uwolnienie jej z pojazdu, udzielenie pierwszej pomocy, wezwanie pomocy medycznej i w razie potrzeby innych służb specjalistycznych,

2) zorganizować ruch drogowy w nowo powstałej sytuacji oraz zabezpieczyć miejsce zdarze-nia przed kolejnym wypadkiem lub kolizją, w szczególności poprzez:

a) ustawienie w odpowiednich miejscach znaków lub urządzeń ostrzegawczo-zabezpiecza-jących,

b) ustalenie form współpracy z innymi podmiotami biorącymi udział w likwidacji skutków wypadku,

(16)

c) usunięcie z rejonu zdarzenia osób postronnych,

d) powiadomienie dyżurnego jednostki o czasowym zamknięciu lub ograniczeniu ruchu w celu poinformowania o objazdach przy wykorzystaniu lokalnych mediów,

e) zgłoszenie dyżurnemu jednostki konieczności zorganizowania objazdu przez zarządcę dro-gi (Uwaga: W związku z wypadkiem drogowym policjant ma prawo wstrzymać ruch na drodze; w przypadku długotrwałego wstrzymania konieczne jest zorganizowanie objazdu.); 3) zabezpieczyć ujawnione ślady kryminalistyczne pod względem technicznym i procesowym

przed ich utratą lub zniekształceniem, w tym również ujawnione przez służby ratownicze i techniczne,

4) ustalić dane personalne uczestników i świadków wypadku,

5) poddać badaniu na zawartość w organizmie alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu kierującego (kierujących) pojazdem oraz inną osobę, jeżeli zachodzi uzasadnione podejrzenie, że mogła kierować pojazdem w czasie wypadku,

6) ustalić wstępnie przebieg i istotne okoliczności wypadku na podstawie rozmowy z uczest-nikami i świadkami obecnymi na miejscu oraz innych dowodów,

7) dokonać sprawdzeń uczestników wypadku i pojazdów w systemie informatycznym, a w razie ustalenia osoby lub pojazdu poszukiwanego, powiadomić dyżurnego jednostki Policji, 8) ustalić miejsce hospitalizacji uczestnika wypadku odwiezionego do szpitala, a jeżeli jest

to osoba poszukiwana, powiadomić dyżurnego, zaś w razie ucieczki uczestnika wypadku podjąć, w porozumieniu z dyżurnym, czynności zmierzające do ujęcia osoby,

9) przeprowadzić w razie potrzeby oględziny: miejsca, rzeczy i osób,

10) w przypadku niecierpiącym zwłoki dokonać zewnętrznych oględzin zwłok,

11) przeprowadzić inne czynności procesowe zgodnie z Kodeksem postępowania karnego (np. zarządzić zabezpieczenie pojazdu i odzieży do dalszych badań),

12) sporządzić dokumentację z przeprowadzonych czynności, a w szczególności:

– szkic miejsca wypadku drogowego w skali, dokumentację fotograficzną, a w razie po-trzeby i możliwości dokonać rejestracji wideo,

– notatkę urzędową oraz kartę statystyczną zdarzenia drogowego,

13) powiadomić dyżurnego prokuratora (za pośrednictwem dyżurnego jednostki Policji) w przypadku, kiedy:

– następstwem wypadku jest śmierć osoby,

– osobą podejrzaną o popełnienie przestępstwa jest osoba wymieniona w art. 309 pkt 2 Kodeksu postępowania karnego,

– następstwem wypadku jest ciężki uszczerbek na zdrowiu, a osoba podejrzana o popełnie-nie przestępstwa znajduje się w stapopełnie-nie popełnie-nietrzeźwości,

– wypadek wyczerpuje znamiona katastrofy komunikacyjnej,

(17)

18) w uzasadnionych przypadkach dokonać zatrzymania osoby,

19) wykonać czynności związane z przywróceniem ruchu drogowego w miejscu wypadku, w szczególności:

– zarządzić usunięcie pojazdu,

– zgłosić dyżurnemu jednostki konieczność wezwania właściwych służb do porządkowa-nia i uprzątnięcia miejsca zdarzeporządkowa-nia,

– usunąć urządzenia ostrzegawczo-zabezpieczające,

– przywrócić ruch do stanu pierwotnego, w tym zlikwidować wprowadzone objazdy, 20) zgłosić dyżurnemu jednostki konieczność powiadomienia właściwego przedsiębiorcy

od-powiedzialnego za ładunek o potrzebie jego zabezpieczenia,

21) jeżeli w wypadku jest osoba zabita lub osoba, która odniosła ciężkie obrażenia ciała i znajduje się w stanie nieprzytomnym bądź gdy poszkodowanym jest nieletni, powiado-mić dyżurnego jednostki Policji o konieczności zawiadomienia osoby najbliższej ofierze zdarzenia, a w przypadku cudzoziemca – odpowiedniego przedstawiciela państwa obcego, 22) powiadomić dyżurnego o zakończeniu czynności na miejscu wypadku, niezwłocznie spo-rządzić stosowną dokumentację z wykonanych czynności i wraz z zabezpieczonymi doku-mentami przekazać dyżurnemu lub innemu policjantowi wyznaczonemu przez kierownika jednostki Policji.

(18)

6. Dokumenty stosowane podczas czynności

wykonywanych na miejscu kolizji drogowej

(zapis w notatniku służbowym, karta rejestracyjna, karta zdarzenia drogowego, notatka urzędowa)

NOTATKA INFORMACYJNA Z ZAISTNIAŁEGO ZDARZENIA DROGOWEGO

W dniu ………... o godz. ………... w miejscowości ...…… gmina ..……… droga ……… ul. .………, skrzyżowanie ………... Przyczyna zdarzenia drogowego ……….……….. ………... Uczestnicy kolizji 1 2 3 Nazwisko i imię Miejsce zamieszkania ... ...……... ...……... Marka pojazdu Nr rejestracyjny Właściciel pojazdu ..._...……... ...…...._…... ...……..._... Nazwa firmy ubezpieczeniowej Nr polisy ………... Prawo jazdy kategoria nr dokumentu ... ... Stan trzeźwości Uszkodzenia pojazdów (miejsca uszkodzone zaznaczyć „X”)

(19)

(20)

(21)

Załącznik nr 1 do zarządzenia nr 123 KGP z dnia 31 maja 2012 r.

KARTA ZDARZENIA DROGOWEGO

JEDNOSTKA POLICJI [01] ... ... NR KW [02] ... POWIAT [03] ... GMINA [04] ... MIEJSCOWOŚĆ [05] ... ULICA NR POSESJI [06] ... DROGA NR [07] ... km ... hm ... SKRZYŻ. Z ULICĄ/DROGĄ NR [08] ... ODL. DO SKRZYŻ. [09] ... KIERUNEK [10] ...

DATA ZDARZENIA [11] .../.../... GODZINA [12] .../...

GODZINA OTRZYMANIA ZGŁOSZENIA [12A]* .../... GODZINA PRZYBYCIA [12B]* .../... WSP.GPS [13] X... Y... DR. PUBL. [14] ... STREFA ZAM. [15] ... STREFA RUCHU[15A] ... I. MIEJSCE ZDARZENIA OBSZAR GEOMETRIA DROGI SKRZYŻOWANIE ZABUDOWANY NIEZABUDOWANY ODCINEK PROSTY ZAKRĘT, ŁUK SPADEK WZNIESIENIE WIERZCHOŁEK WZN. RÓWNORZĘDNE Z DROGĄ Z PIERWSZ. O RUCHU OKRĘŻNYM 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25

II. CHARAKTERYSTYKA MIEJSCA ZDARZENIA

JEZDNIA PAS DZIELĄCY JEZDNIE POBOCZE SKARPA, RÓW CHODNIK, DROGA DLA PIESZYCH DROGA DLA ROWERÓW PRZEJŚCIE DLA PIESZYCH PRZYSTANEK KOMUNIKACJI PUBLICZNEJ PRZEJAZD TRAMWAJOWY, TOROWISKO

PRZEJAZD KOLEJOWY STRZEŻONY

NIESTRZEŻONY MOST, WIADUKT, ŁĄCZNICA, TUNEL PRZEWIĄZKA NA DRODZE DWUJEZD. PARKING, PLAC WJAZD, WYJAZD Z POSESJI, POLA ROBOTY DROGOWE, OZNAK. TYMCZASOWE

26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41

III. INFORMACJE O DRODZE

42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 60A RODZAJ DROGI NAWIERZCHNIA STAN NAWIERZCHNI SYGNALIZACJA ŚWIETLNA OZNAKOWANIE POZIOME AUTOSTRADA EKSPRESOWA DWIE JEZD. JEDNOK. JEDNOKIERUNKOWA JEDNOJEZD. DWUKIER. TWARDA GRUNTOWA SUCHA MOKRA KAŁUŻE, ROZLEWISKA OBLODZENIE, ZAŚNIEŻENIE KOLEINY, GARBY ZANIECZYSZCZONA DZIURY, WYBOJE JEST, DZIAŁA JEST, NIE DZIAŁA BRAK JEST NIE MA LICZBA PASÓW RUCHU

IV. OŚWIETLENIE

V. WARUNKI ATMOSFERYCZNE

VI. RODZAJ ZDARZENIA

ŚWIATŁO DZIENNE ZMROK, ŚWIT

NOC DROGA OŚWIETLONA_{DROGA NIEOŚWIETLONA}

61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 DOBRE WARUNKI ATMOSFERYCZNE

POCHMURNO OŚLEPIAJĄCE SŁOŃCE SILNY WIATR OPADY MGŁA, DYM DESZCZU ŚNIEGU, GRADU 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 ZDERZ. SIĘ POJAZDÓW

W RUCHU NAJECHANIE NA WYWRÓCENIE POJAZDU WYPADEK Z PASAŻEREM INNE CZOŁOWE BOCZNE TYLNE PIESZEGO POJAZD UNIERUCHOMIONY DRZEWO SŁUP, ZNAK ZAPORĘ KOLEJOWĄ DZIURĘ, WYBÓJ, GARB ZWIERZĘ BARIERĘ OCHRONNĄ

VII. USZKODZENIA POZA POJAZDAMI

VIII. POJAZDY UCZESTNICZĄCE

XI. PRZYCZYNY (OKOLICZNOŚCI ZDARZENIA)

86 87 88 89 90 BUDYNEK

SŁUP ENERGETYCZNY, TELEFONICZNY

URZĄDZENIE DROGOWE (SYGNALIZATOR, ZNAK, BARIERA, ZAPORA KOLEJOWA) WIADUKT, KONSTRUKCJA BRAMOWA

OGRODZENIE, INNE 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 1 2 3 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 115 114 ROWER MOTOROWER MOTOCYKL SAMOCHÓD OSOBOWY SAMOCHÓD CIĘŻAROWY AUTOBUS BEZ PRZYCZEPY Z PRZYCZEPĄ KOMUNIKACJI PUBLICZNEJ INNY CIĄGNIK ROLNICZY TRAMWAJ, TROLEJBUS POJAZD WOLNOBIEŻNY POCIĄG INNY POJAZD NIEUSTALONY

POJAZD PRZEWOŻĄCY MATERIAŁY NIEBEZPIECZNE POJAZD UPRZYWILEJOWANY

UKŁADU HAMULCOWEGO_{KIEROWNICZEGO}

W OGUMIENIU ŚWIATEŁ

POZYCYJNYCH MIJANIA, DZIENNYCH, DROGOWYCH STOP

KIERUNKOWSKAZÓW ZANIECZYSZCZONE, ZASŁONIĘTE SZYBY NIEPRAWIDŁOWE ZAŁADOWANIE LUB OZNAK. POJAZDU

ST AN P O JA ZD U BR AK , U ST ER KI 116 1 2 3 117 118 NIEDOSTOSOWANIE PRĘDKOŚCI DO WARUNKÓW RUCHU NIEUDZIELENIE PIERWSZEŃSTWA PRZEJAZDU NIEUDZIELENIE PIERWSZEŃSTWA PIESZEMU

*) należy wypełnić przy wypadkach, w których była osoba zabita

[156] DOPUSZCZALNA PRĘDKOŚĆ W MIEJSCU ZDARZENIA ...

ZA C H O W AN IE K IE R O W C Y N IE PR AW ID ŁO W E ZA C H . P IE SZ EG O PO ZO ST AŁ E WYPRZEDZANIE OMIJANIE WYMIJANIE

PRZEJEŻDŻANIE PRZEJŚĆ DLA PIESZYCH PRZEJEŻDŻANIE PRZEJAZDÓW DLA ROWERZ. SKRĘCANIE

ZMIANA PASA RUCHU ZAWRACANIE ZATRZYMANIE, POSTÓJ COFANIE

JAZDA PO NIEWŁAŚCIWEJ STRONIE DROGI WJAZD PRZY CZERWONYM ŚWIETLE NIEPRZESTRZEGANIE ZNAKÓW I INNYCH SYGNAŁÓW NIEZACHOWANIE BEZP. ODLEG. MIĘDZY POJAZDAMI GWAŁTOWNE HAMOWANIE

JAZDA BEZ WYMAGANEGO OŚWIETLENIA ZMĘCZENIE, ZAŚNIĘCIE 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 STANIE NA JEZDNI, LEŻENIE

CHODZENIE NIEPRAWIDŁOWĄ STRONĄ DROGI WEJŚCIE NA JEZDNIĘ PRZY CZERWONYM ŚWIETLE NIEOSTROŻNE WEJŚCIE

NA JEZDNIĘ PRZED JADĄCYM POJAZDEMZZA POJAZDU, PRZESZKODY

ZATRZYMYWANIE, COFNIĘCIE SIĘ

PRZEKRACZANIE JEZDNI W MIEJSCU NIEDOZWOLONYM 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 POŻAR POJAZDU

NIEZAWINIONA NIESPRAWNOŚĆ TECHN. POJAZDU STAN JEZDNI

ORGANIZACJA RUCHU ZABEZPIECZENIE ROBÓT NA DRODZE DZIAŁANIE SYGNALIZACJI ŚWIETLNEJ NIEPRAWIDŁOWO DZIAŁAJĄCA ZAPORA KOLEI OBIEKTY, ZWIERZĘTA NA DRODZE NAGŁE ZASŁABNIĘCIE KIERUJĄCEGO OŚLEPIENIE PRZEZ INNY POJAZD LUB SŁOŃCE Z WINY PASAŻERA NIEUSTALONE INNE POJAZD W RUCHU POJAZD UNIERUCH. POJAZD COFAJĄCY POJAZD POŚREDNIO UCZESTNICZĄCY POJAZD WYWRÓCONY PIESZY PRZEJŚCIE DLA PIESZYCH PRZESZKODA SYMBOLE:

ZDERZENIE SIĘ POJAZDÓW:

CZOŁOWE TYLNE BOCZNE PIESZEGO POJAZD UNIERUCHOM. PRZESZKODĘ NAJECHANIE NA: SCHEMAT MIEJSCA ZDARZENIA:

KIERUNEK ODLEGŁOŚĆ DO SKRZYŻOWANIA ODLEGŁOŚĆ DO SKRZYŻOWANIA KIERUNEK MIEJSCE ZDARZENIA

SKRZYŻOWANIE

lub km hm SKRZYŻOWANIElub km hm

UWAGI ... ... ...

(22)

X. UCZESTNICY (osoby uczestniczące w zdarzeniu drogowym)

NUMER EWIDENCYJNY PESEL (dla obcokrajowców data urodzenia i obywatelstwo) Data urodzenia numer obywatelstwo PI ES ZY , P AS AŻ ER I NU M ER P OJ AZ DU PŁ EĆ M ĘŻ CZ YZ NA KO BI ET A INW AL ID A DZ IA ŁA NI E AL KO HO LU IN NE GO Ś RO DK A JA ZD A BE Z PA SÓ W HE ŁM U FO TE LI KA ZA BI TY RA NN Y NA M IE JS CU 30 D NI CI ĘŻ KO LE KK O KI ER UJ ĄC Y NR 1 KI ER UJ ĄC Y NR 2 KI ER UJ ĄC Y NR 3 NAZWISKO ... IMIĘ ... IMIĘ OJCA ...

MARKA POJ. ... NR REJ. ...

UBEZP/NR POLISY ... PRZYCZEPA/NACZEPA NR REJ. ... NAZWISKO ... IMIĘ ... IMIĘ OJCA ...

UBEZP/NR POLISY ... PRZYCZEPA/NACZEPA NR REJ. ...

POZIOM ALKOHOLU W ORGANIZMIE*... mg/dm3 ...% ROK PRODUKCJI*... DATA OSTATNIEGO BADANIA TECHN.* ... WYPOSAŻENIE OCHRONNE* TAK ... NIE ...

POZIOM ALKOHOLU W ORGANIZMIE*... mg/dm3 ...%

NAZWISKO ... IMIĘ ... IMIĘ OJCA ... P ... T ... NAZWISKO ... IMIĘ ... IMIĘ OJCA ... P ... T ... NAZWISKO ... IMIĘ ... IMIĘ OJCA ... P ... T ... NAZWISKO ... IMIĘ ... IMIĘ OJCA ... P ... T ... NAZWISKO ... IMIĘ ... IMIĘ OJCA ... P ... T ... NAZWISKO ... IMIĘ ... IMIĘ OJCA ... P ... T ...

1 2 3

157

XI. DODATKOWE INFORMACJE O KIERUJĄCYM

158 159 160 161 162 157 OBCOKRAJOWIEC

ZBIEGŁ Z MIEJSCA ZDARZENIA LICZBA LAT KIEROWANIA UPRAWNIENIA DO KIEROWANIA POJAZDEM

NIE WYMAGANE NIE POSIADA POSIADA

(23)

Załącznik nr 2 do zarządzenia nr 123 KGP z dnia 31 maja 2012 r.

SPOSÓB WYPEŁNIANIA KARTY ZDARZENIA DROGOWEGO

1. Karta zdarzenia drogowego jest dwustronnym formularzem, składającym się z części nagłówkowej, szkicu miejsca zdarzenia oraz 12 tabel.

1.1. Na pierwszej stronie karty zdarzenia drogowego znajdują się: 1) nagłówek opisujący miejsce zdarzenia drogowego; 2) miejsce na sporządzenie orientacyjnego schematu;

3) tabele od I do V charakteryzujące miejsce zdarzenia oraz określające warunki istnie-jące w chwili zdarzenia;

4) tabela VI mówiąca o rodzaju zdarzenia;

5) tabela VII zawierająca dane dotyczące uszkodzeń poza pojazdami;

6) tabela VIII zawierająca informacje o uczestniczących w zdarzeniu pojazdach; 7) tabela IX określająca przyczyny (okoliczności) zdarzenia drogowego.

1.2. Na drugiej stronie karty znajdują się:

1) tabela X dotycząca uczestników zdarzenia drogowego; 2) tabela XI zawierająca dodatkowe informacje o kierujących; 3) tabela XII mówiąca o sposobie rozstrzygnięcia sprawy;

4) miejsce na dane i podpis policjanta likwidującego zdarzenie drogowe.

2. Kartę zdarzenia drogowego wypełnia się poprzez wstawienie znaku X w odpowiednie pole (pola) lub wpisanie wymaganej informacji oraz wykonanie szkicu miejsca zdarze-nia m.in. przy użyciu odpowiednich symboli.

2.1. Informacje o pojazdach i kierujących tymi pojazdami należy podawać indywidualnie dla każdego uczestnika pojazdu.

2.2. Przyjęto zasadę, że numerem „1” oznacza się pojazd, którego kierujący spowodował zda-rzenie drogowe. Pozostałe pojazdy oznacza się w kolumnach w dowolnej kolejności. 2.3. W przypadku współwiny kierujących, jednego z nich oznacza się numerem „1”, drugiego

zaś numerem „2”.

2.4. Jeżeli sprawcą zdarzenia był pieszy lub pasażer, w tabeli X „UCZESTNICY” wpisuje się go na pierwszej pozycji w grupie pieszych i pasażerów, natomiast pojazdy uczestniczące w zdarzeniu oznacza się w dowolnej kolejności.

2.5. Na szkicu miejsca zdarzenia drogowego należy każdy uczestniczący pojazd oznaczyć od-powiednimi, kolejnymi numerami: 1, 2, 3 zgodnie z danymi zawartymi w tabelach. 2.6. Karta zdarzenia drogowego przewidziana jest maksymalnie dla 3 pojazdów (kierujących)

i 6 pasażerów lub pieszych. Jeżeli w zdarzeniu uczestniczy więcej pojazdów, pasażerów lub pieszych niż przewidziano w tabelach, należy wypełnić drugą kartę – uzupełniającą. 2.7. W karcie uzupełniającej należy wypełnić nagłówek, a następnie podać informacje

o czwartym i dalszych pojazdach (kierujących) oraz pasażerach lub pieszych. Równocze-śnie należy zmienić numeracje pojazdów z „1” na „4”, „2” na „5”, „3” na „6”. Informacje o siódmym pojeździe i dalszych należy podać w analogiczny sposób.

3. Nagłówek karty zdarzenia drogowego

3.1. JEDNOSTKA POLICJI [01] – wpisać nazwę jednostki, na terenie której zaistniało zdarze-nie i jako drugą, jednostkę, z której policjant wykonywał czynności na miejscu zdarzenia. 3.2. NR KW [02] – wpisać numer pozycji Książki Wydarzeń lub inny numer, pod którym

(24)

3.3. POWIAT [03], GMINA [04], MIEJSCOWOŚĆ [05] – wpisać właściwe nazwy określa-jące miejsce zdarzenia drogowego.

3.4. ULICA, NR POSESJI [06] – wpisać nazwę ulicy, numer posesji lub numer innego punk-tu charakterystycznego, na wysokości którego zaistniało zdarzenie, np. nr latarni.

3.5. DROGA NR [07], km, hm – wpisać w zaznaczone pola numer drogi według obowiązu-jącej numeracji (także w przypadku, gdy zdarzenie miało miejsce w granicach miasta), poprzedzając go literą zgodnie z jej kategorią: A – autostrada, K – droga krajowa, W – droga wojewódzka, P – droga powiatowa, G – droga gminna.

3.6. SKRZYŻOWANIE Z ULICĄ/DROGĄ NR [08] – wpisać nazwę ulicy lub numer drogi, jeżeli zdarzenie miało miejsce na skrzyżowaniu z ulicą podaną w pozycji [06] lub drogą podaną w pozycji [07].

3.7. ODLEGŁOŚĆ DO SKRZYŻOWANIA [09] – wpisać odległość w metrach od miejsca

zdarzenia do najbliższego skrzyżowania, jeżeli droga nie jest wyposażona w słupki z oznaczeniem kilometrów i hektometrów.

3.8. KIERUNEK [10] – wpisać nazwę miejscowości, w kierunku do której mierzono odle-głość od miejsca zdarzenia do najbliższego skrzyżowania, jw.

3.9. DATA ZDARZENIA [11] – wpisać datę w układzie: rok, miesiąc, dzień.

3.10. GODZINA [12] – wpisać godzinę zdarzenia w oddzielnie zaznaczone pola, odpowiednio po dwie cyfry: godzina i minuta, np. 09:45 zapisać 09 45.

3.11. GODZINA PRZYJĘCIA ZGŁOSZENIA [12A] – wpisać godzinę przyjęcia zgłoszenia w układzie jak w poz. 12 (dane wypełnić w przypadku wypadku, w którym był zabity). 3.12. GODZINA PRZYBYCIA [12B] – wpisać godzinę przybycia na miejsce zdarzenia

w układzie jak w poz. 12 (dane wypełnić w przypadku wypadku, w którym był zabity). 3.13. WSPÓŁRZĘDNE GPS [13] – wypełnia się po uruchomieniu systemu, w stopniach,

mi-nutach, sekundach, według wskazań urządzenia.

3.14. DROGA PUBLICZNA [14] – zaznaczyć, jeżeli zdarzenie miało miejsce na drodze pu-blicznej (droga: krajowa, wojewódzka, powiatowa, gminna) z wyjątkiem drogi publicz-nej w strefie zamieszkania.

3.15. STREFA ZAMIESZKANIA [15] – zaznaczyć, jeżeli zdarzenie miało miejsce na drodze publicznej objętej strefą zamieszkania lub na drodze niepublicznej w strefie zamieszkania. 3.16. STREFA RUCHU [15A] – zaznaczyć, jeżeli zdarzenie miało miejsce na drodze

publicz-nej objętej strefą zamieszkania lub na drodze niepubliczpublicz-nej w strefie ruchu.

4. Szkic miejsca zdarzenia drogowego

Część karty przeznaczona na sporządzenie szkicu ma umożliwić w miarę dokładną lokalizację miejsca zdarzenia drogowego w planie drogi oraz zidentyfikowanie tego miejsca w terenie. Odwzorowanie sytuacji ma posłużyć odpowiednim specjalistom z zakresu inży-nierii ruchu oraz służbom drogowym do przeprowadzenia analiz miejsc szczególnie

(25)

niebez-4.2. SZCZEGÓŁOWY SZKIC SYTUACYJNY

Pole to przeznaczone jest na przedstawienie w formie szkicu miejsca zdarzenia drogowe-go. Prawidłowo sporządzony szkic powinien zawierać w szczególności:

1) geometrię odcinka drogi lub skrzyżowania z zaznaczeniem m.in.: osi drogi, jezdni, poboczy; 2) kierunek poruszania się pojazdów, pieszych;

3) miejsce zderzenia się pojazdów lub potrącenia pieszego;

4) pojazd(y) lub pieszego(-ych) uczestniczący(e) w zdarzeniu drogowym, które należy ponu-merować zgodnie z zasadami określonymi w ust. 2.

Przy sporządzaniu szkicu należy posługiwać się symbolami przedstawionymi w dodat-kowym polu, a w przypadku użycia innego oznaczenia niż przyjęte, należy podać jego opis. 4.3. UWAGI

Miejsce to przeznaczone jest na sporządzenie krótkich informacji, które nie mają od-wzorowania na szkicu lub przedstawienie ich w sposób graficzny jest niemożliwe. Zapisy te powinny dotyczyć głównie informacji o miejscu, okoliczności i przebiegu zdarzenia, które nie są zawarte w innych tabelach karty.

5. Tabela I – MIEJSCE ZDARZENIA

Tabela zawiera 10 pozycji ponumerowanych liczbami od 16 do 25, określających miejsce zdarzenia. Za miejsce zdarzenia przyjmuje się miejsce rozpoczęcia zdarzenia.

A. W części pod nazwą „OBSZAR” (pozycje 16 i 17), znak X należy obowiązkowo umieścić w jednej z pozycji.

B. W części pod nazwą „GEOMETRIA DROGI” (pozycje od 18 do 22), znak lub znaki X nale-ży umieścić w odpowiednich pozycjach w zależności od tego, w którym miejscu na drodze miało miejsce zdarzenie. Przykładowo, jeżeli zdarzenie drogowe miało miejsce na odcinku prostym i wzniesieniu, należy zaznaczyć pozycje 18 i 21, a jeżeli na (zakręcie) łuku i spad-ku, należy zaznaczyć pozycję 19 i 20.

C. W części pod nazwą „SKRZYŻOWANIE” (pozycje od 23 do 25) znak X należy umieścić tylko w jednej z pozycji, tam, gdzie zdarzenie miało miejsce, tj. na jednym z trzech typów skrzyżowania. Przy określaniu typu skrzyżowania należy kierować się istniejącym oznako-waniem pionowym, bez względu na to, czy na skrzyżowaniu była zainstalowana sygnaliza-cja świetlna czy nie.

Pojęcie „skrzyżowanie” oznacza – przecięcie się w jednym poziomie dróg mających jezd-nię, ich połączenie lub rozwidlenie, łącznie z powierzchniami utworzonymi przez takie przecię-cia, połączenia lub rozwidlenia; określenie to nie dotyczy przecięprzecię-cia, połączenia lub rozwidlenia drogi twardej z drogą gruntową lub stanowiącą dojazd do obiektu znajdującego się przy drodze. 5.1. OBSZAR

Wpisać odpowiednio znak X w jedną z pozycji, w zależności od tego czy zdarzenie miało miejsce w obszarze zabudowanym czy niezabudowanym.

Poz. 16 – wypełnić, gdy zdarzenie miało miejsce w obszarze zabudowanym.

Przez pojęcie obszar zabudowany rozumie się obszar oznaczony znakami drogowymi D-42 „obszar zabudowany” i D-43 „koniec obszaru zabudowanego”.

Poz. 17 – wypełnić, gdy zdarzenie miało miejsce poza obszarem zabudowanym. Przez obszar niezabudowany rozumie się pozostałe obszary nieokreślone w poz. 16. 5.2. GEOMETRIA DROGI

Wpisać znak X w pole przy jednej lub kilku pozycjach, w zależności od geometrii drogi, jaka była w miejscu zaistnienia zdarzenia.

Poz. 18 – wypełnić, gdy zdarzenie miało miejsce na prostym odcinku drogi.

Poz. 19 – wypełnić, gdy zdarzenie miało miejsce na zakręcie lub łuku poziomym, nieza-leżnie od tego czy jest oznakowany znakami A-1, A-2, A-3, A-4.

(26)

Poz. 20 – wypełnić, gdy zdarzenie miało miejsce na znacznym spadku podłużnym drogi. Przez spadek podłużny rozumie się znaczne pochylenie podłużne drogi, w szczególności ozna-kowane znakiem drogowym A-22 „niebezpieczny zjazd”.

Przez pojęcie zdarzenie miało miejsce na spadku rozumie się, gdy pojazd poruszający się „w dół” zjechał na część jezdni przeznaczoną dla przeciwnego kierunku ruchu i na tej części jezd-ni nastąpiło zderzejezd-nie z innym prawidłowo jadącym pojazdem lub doszło do potrącejezd-nia pieszego. Poz. 21 – wypełnić, gdy zdarzenie miało miejsce na znacznym wzniesieniu podłużnym drogi.

Przez wzniesienie podłużne drogi rozumie się znaczne wzniesienie podłużne drogi ogra-niczające widoczność przeszkody w poziomie drogi, w szczególności oznakowane znakiem drogowym A-23 „niebezpieczny podjazd”.

Przez pojęcie zdarzenie miało miejsce na wzniesieniu rozumie się, gdy pojazd poru-szający się „pod górę” zjechał na część jezdni przeznaczoną dla przeciwnego kierunku ruchu i na tej części jezdni nastąpiło zderzenie z innym prawidłowo jadącym pojazdem lub doszło do potrącenia pieszego.

Poz. 22 – wypełnić, gdy zdarzenie miało miejsce na wierzchołku wzniesienia. 5.3. SKRZYŻOWANIE

Poz. 23 – wypełnić, gdy zdarzenie miało miejsce na skrzyżowaniu dróg równorzędnych. Poz. 24 – wypełnić, gdy zdarzenie miało miejsce na skrzyżowaniu z drogą z pierwszeń-stwem przejazdu.

Poz. 25 – wypełnić, gdy zdarzenie miało miejsce na skrzyżowaniu dróg z ruchem okrężnym.

Przez pojęcie skrzyżowanie o ruchu okrężnym rozumie się, gdy organizacja ruchu została określona znakiem C-12 „ruch okrężny”.

6. Tabela II – CHARAKTERYSTYKA MIEJSCA ZDARZENIA

Tabela zawiera 16 pozycji ponumerowanych liczbami od 26 do 41. Znak X należy posta-wić w jednej pozycji.

Poz. 26 – wypełnić, gdy zdarzenie miało miejsce na jezdni.

Przez pojęcie jezdnia rozumie się część drogi przeznaczoną do ruchu pojazdów; określe-nie to określe-nie dotyczy torowisk wydzielonych z jezdni.

Poz. 27 – wypełnić, gdy zdarzenie miało miejsce na pasie dzielącym dwie jezdnie jed-nokierunkowe.

Do pasa dzielącego jezdnię nie zalicza się obszaru wyznaczonego liniami ciągłymi kra-wędziowymi P-7b, umieszczonymi wzdłuż obu jezdni jednokierunkowych, gdy obszar ten po-siada tego samego rodzaju nawierzchnię jak obie jezdnie.

Poz. 28 – wypełnić, gdy zdarzenie miało miejsce na poboczu, bez względu na to czy po-bocze było utwardzone czy gruntowe.

(27)

Przez przystanek rozumie się miejsce zatrzymywania się pojazdów transportu publiczne-go, w odległości 15 m od słupka lub tablicy oznaczającej przystanek. To samo miejsce oznacza również całą długość zatoki przystankowej i całą długość linii P-17 „linia przystankowa”.

Poz. 34 – wypełnić, gdy zdarzenie miało miejsce na przejeździe tramwajowym lub toro-wisku tramwajowym. Przez przejazd tramwajowy rozumie się miejsce, w którym tory tramwa-jowe krzyżują się w jednym poziomie z jezdnią lub przewiązką.

Przez torowisko tramwajowe rozumie się miejsce na drodze, po którym przebiegają tory tramwajowe, bez względu na to, czy są one położone poza jezdnią, wbudowane w jezdnię czy wyniesione ponad nią.

Poz. 35 i 36 – wypełnić odpowiednio, gdy zdarzenie miało miejsce na przejeździe kole-jowym strzeżonym lub niestrzeżonym.

Przez przejazd kolejowy strzeżony rozumie się miejsce, w którym tory kolejowe krzyżują się w jednym poziomie z jezdnią, został oznakowany znakami: A-9 „przejazd kolejowy z zapo-rami” i odpowiednio dodatkowymi znakami pionowymi przed przejazdami kolejowymi. Za taki sam przejazd kolejowy rozumie się przejazd oznakowany znakiem B-32 „rogatka uszkodzona”.

Przez przejazd kolejowy niestrzeżony rozumie się miejsce, w którym tory kolejowe krzy-żują się w jednym poziomie z jezdnią, został on oznakowany znakami A-10 „przejazd kolejowy bez zapór” i odpowiednio dodatkowymi znakami pionowymi przed przejazdami kolejowymi, również znakiem B-20 „stop”.

Poz. 37 – wypełnić, gdy zdarzenie miało miejsce na moście, wiadukcie, łącznicy lub tunelu.

Przez most rozumie się budowlę inżynierską, przeznaczoną do przeprowadzenia drogi, samodzielnego ciągu pieszego lub pieszo-rowerowego lub innego rodzaju komunikacji nad ciekiem wodnym.

Przez wiadukt rozumie się budowlę inżynierską przeznaczoną do przeprowadzenia drogi, samodzielnego ciągu pieszego lub pieszo-rowerowego lub innego rodzaju komunikacji nad przeszkodą terenową.

Przez łącznicę rozumie się drogę łączącą dwie lub więcej dróg na skrzyżowaniu wielo-poziomowym.

Przez tunel rozumie się budowlę inżynierską przeznaczoną do przeprowadzenia drogi, samodzielnego ciągu pieszego lub pieszo-rowerowego lub innego rodzaju komunikacji przez lub pod przeszkodą terenową, oznakowany znakami D-37 „tunel”.

Poz. 38 – wypełnić, gdy zdarzenie miało miejsce na przewiązce dróg o dwóch jezdniach jednokierunkowych. Przez przewiązkę rozumie się jezdnię przecinającą pas dzielący pod ką-tem prostym lub zbliżonym do prostego, łączącą dwie jezdnie jednokierunkowe, służącą do za-wracania pojazdów, lub do wjazdu do nieruchomości, lub do wjazdu do obiektu przydrożnego.

Poz. 39 – wypełnić, gdy zdarzenie miało miejsce na parkingu lub placu.

Przez pojęcie parking rozumie się miejsce oznakowane znakami drogowymi D-18, D-18a lub D-18b „parking”, przeznaczone do zatrzymywania lub postoju pojazdów wraz z miejscem do wykonywania manewrów. Przez pojęcie plac rozumie się miejsce poza drogą, zwyczajowo przyjęte jako miejsce do zatrzymywania i postoju pojazdów, nieoznakowane żadnymi znakami drogowymi.

Poz. 40 – wypełnić, gdy zdarzenie miało miejsce na: wyjeździe lub wjeździe na drogę z/do nieruchomości, obiektu przydrożnego lub dojazdu do tego obiektu, z drogi niebędącej drogą publiczną, ze strefy zamieszkania, pola, drogi gruntowej, zajezdni.

Poz. 41 – wypełnić, gdy zdarzenie miało miejsce w obszarze robót drogowych lub w miejscu, gdzie wprowadzono oznakowanie tymczasowe w związku z prowadzonymi robo-tami drogowymi.

(28)

7. Tabela III – INFORMACJE O DRODZE

Tabela zawiera 20 pozycji ponumerowanych liczbami od 42 do 60A stanowiących infor-mację o drodze.

A. W części pod nazwą „RODZAJ DROGI” (pozycje 42 do 46), znak X należy obowiązkowo umieścić w jednej z pozycji.

B. W części pod nazwą „NAWIERZCHNIA” (pozycje 47 i 48), znak X należy obowiązkowo umieścić w jednej z pozycji.

C. W części pod nazwą „STAN NAWIERZCHNI” (pozycje od 49 do 55), znak X należy umieścić w jednej lub kilku pozycjach, w zależności od tego jaki był stan nawierzchni w momencie zdarzenia.

D. W części pod nazwą „SYGNALIZACJA ŚWIETLNA” (pozycje od 56 do 58), znak X należy obowiązkowo umieścić w jednej z pozycji.

E. W części pod nazwą „OZNAKOWANIE POZIOME” (pozycja 59 i 60) znak X należy obo-wiązkowo umieścić w jednej z pozycji.

F. W części pod nazwą „LICZBA PASÓW RUCHU” (pozycja 60A) należy wpisać przy po-mocy cyfry liczbę pasów ruchu.

7.1. RODZAJ DROGI

Poz. 42 – wypełnić, gdy zdarzenie miało miejsce na autostradzie.

Przez autostradę rozumie się drogę dwujezdniową, oznaczoną znakami D-9 i D-10 „au-tostrada” i „koniec autostrady”, na której nie dopuszcza się ruchu poprzecznego, przeznaczoną tylko do ruchu pojazdów samochodowych, które na równej, poziomej jezdni mogą rozwinąć prędkość co najmniej 40 km/h, w tym również w razie ciągnięcia przyczep.

Poz. 43 – wypełnić, gdy zdarzenie miało miejsce na drodze ekspresowej.

Przez drogę ekspresową rozumie się drogę dwu- lub jednojezdniową, oznaczoną znakami drogowymi D-7 i D-8 „droga ekspresowa” i „koniec drogi ekspresowej”, przeznaczoną tylko do ruchu pojazdów samochodowych.

Poz. 44 – wypełnić, gdy zdarzenie miało miejsce na drodze o dwóch jezdniach jedno-kierunkowych.

Przez drogę o dwóch jezdniach jednokierunkowych rozumie się drogę, na której jezdnie

podzielone są pasem, zgodnie z definicją zawartą w poz. 27.

Poz. 45 – wypełnić, gdy zdarzenie miało miejsce na drodze jednokierunkowej.

Przez drogę jednokierunkową rozumie się drogę oznaczoną znakiem D-3 „droga jedno-kierunkowa”.

Poz. 46 – wypełnić, gdy zdarzenie miało miejsce na drodze posiadającej jedną jezdnię dwu- lub wielopasmową.

7.2. NAWIERZCHNIA

(29)

Poz. 51 – wypełnić, gdy zdarzenie miało miejsce na drodze, gdzie znajdują się duże ob-szarowo kałuże lub rozlewiska, utrudniające ruch.

Poz. 52 – wypełnić, gdy nawierzchnia jest oblodzona lub zaśnieżona.

Przez nawierzchnię oblodzoną rozumie się, gdy jezdnia w miejscu zdarzenia na całej długości jest oblodzona na skutek zamarznięcia wody lub rozjeżdżony śnieg został zamieniony w warstwę lodu.

Przez nawierzchnię zaśnieżoną rozumie się, gdy jezdnia w miejscu zdarzenia jest pokryta warstwą śniegu i jest niewidoczna.

Poz. 53 – wypełnić, gdy nawierzchnia jest zanieczyszczona.

Przez nawierzchnię zanieczyszczoną rozumie się drogę, na której jezdnia zanieczyszczo-na jest: błotem, piaskiem, płyzanieczyszczo-nami ropopochodnymi, mokrymi liśćmi itp.

Poz. 54 – wypełnić, gdy nawierzchnia posiada koleiny lub garby.

Przez koleiny rozumie się trwałe odkształcenie przekroju poprzecznego nawierzchni, przekraczające 3 cm, powstałe wzdłuż drogi w miejscu oddziaływania kół pojazdów w ruchu.

Przez garby rozumie się podłużne lub poprzeczne wybrzuszenia nawierzchni jezdni spo-wodowane ruchami podłoża albo przesunięciem warstw bitumicznych.

Poz. 55 – wypełnić, gdy nawierzchnia posiada dziury lub wyboje.

Przez dziurę rozumie się miejsce nawierzchni, gdzie występuje jej ubytek o wymiarach większych niż 15 cm x 15 cm, na głębokości większej niż 5 cm.

Przez wybój rozumie się miejsce nawierzchni, gdzie występuje jej ubytek o wymiarach nie większych niż 15 cm x 15 cm, na głębokości większej niż 5 cm.

7.4. SYGNALIZACJA ŚWIETLNA

Poz. 56 – wypełnić, gdy zdarzenie miało miejsce na skrzyżowaniu lub poza skrzyżowa-niem, wyposażonym w działającą sygnalizację świetlną.

Przez sygnalizację świetlną rozumie się sygnalizację świetlną dla kierujących i pieszych oraz sygnalizację dla kierujących pojazdami wykonującymi odpłatny przewóz osób na regular-nych liniach (autobusy, trolejbusy oraz inne pojazdy), dla pieszych i rowerzystów, jak również sygnalizację dla tramwajów na przejazdach kolejowych (tramwajowych).

Przez działającą sygnalizację rozumie się sygnalizację nadającą sekwencje sygnałów: zielony, żółty, czerwony, żółto-czerwony, lub zielony i czerwony (dla pieszych i rowerzystów), lub pojedynczy czerwony albo żółty.

Poz. 57 – wypełnić, gdy zdarzenie miało miejsce na skrzyżowaniu lub poza skrzyżowa-niem, wyposażonym w sygnalizację świetlną, która nie działała.

Przez pojęcie niedziałająca sygnalizacja świetlna rozumie się przypadki, gdy zainstalo-wana sygnalizacja świetlna określona w poz. 56 nie nadaje żadnych sygnałów świetlnych.

Poz. 58 – wypełnić, gdy zdarzenie miało miejsce na skrzyżowaniu, na którym nie było sygnalizacji świetlnej.

7.5. OZNAKOWANIE POZIOME

Poz. 59 – wypełnić, gdy znaki poziome w postaci linii, napisów i symboli są umieszczone na nawierzchni drogi.

Poz. 60 – wypełnić, gdy znaków brak lub są nieczytelne. 7.6 LICZBA PASÓW RUCHU

Poz. 60A – wpisać cyfrą liczbę pasów ruchu.

8. Tabela IV – OŚWIETLENIE

Tabela zawiera 4 pozycje ponumerowane liczbami od 61 do 64 stanowiące informacje o porze dnia oraz warunkach oświetlenia, jakie były w momencie zaistnienia zdarzenia dro-gowego.

(30)

8.1. OŚWIETLENIE DROGI OD ŚWITU DO ZMROKU

Poz. 61 – wypełnić, gdy zdarzenie drogowe miało miejsce w dzień, za wartość graniczną przyjmuje się godzinę wschodu i zachodu słońca, chyba że zachmurzenie nieba spowodowało późniejsze rozpoczęcie oświetlenia dziennego lub wcześniejsze zapadanie zmroku.

Poz. 62 – wypełnić, gdy zdarzenie drogowe miało miejsce w czasie świtu lub zmroku, przed wschodem lub zachodem słońca, z zastrzeżeniem zapisu poz. 61.

8.2. NOC

Poz. 63 – wypełnić, gdy droga w miejscu zdarzenia była oświetlona.

Przez pojęcie droga oświetlona rozumie się, gdy jest ona oświetlona światłem ze-wnętrznym.

Poz. 64 – wypełnić, gdy droga w miejscu zdarzenia nie jest oświetlona żadnym światłem zewnętrznym, bez względu na to, czy jest ono uszkodzone, czy wyłączone.

9. Tabela V – WARUNKI ATMOSFERYCZNE

Tabela zawiera 7 pozycji ponumerowanych liczbami od 65 do 71. Znak X należy posta-wić w jednej lub kilku pozycjach.

Poz. 65 – wypełnić, gdy w momencie zdarzenia były dobre warunki atmosferyczne. Przez pojęcie dobre warunki atmosferyczne rozumie się, gdy w dzień świeci słońce, za-chmurzenie nieba jest niecałkowite i nie występują mgły lub opady atmosferyczne, a wiatr jest umiarkowany.

Poz. 66 – wypełnić, gdy w momencie zdarzenia było pochmurno. Przez pojęcie pochmurno rozumie się całkowite zachmurzenie nieba.

Poz. 67 – wypełnić, gdy w momencie zdarzenia było oślepiające słońce.

Przez pojęcie oślepiające słońce rozumie się, gdy bezpośrednio świeci ono w oczy kieru-jącego pojazdem lub pieszemu.

Poz. 68 – wypełnić, gdy w momencie zdarzenia wiał silny wiatr.

Przez pojęcie silny wiatr rozumie się, gdy jest on boczny, utrudniający kierowanie po-jazdem.

Poz. 69 – wypełnić, gdy w momencie zdarzenia padał deszcz, w wyniku czego nawierzch-nia drogi była co najmniej mokra.

Poz. 70 – wypełnić, gdy w momencie zdarzenia były opady śniegu lub gradu, w wyniku czego nawierzchnia drogi była co najmniej mokra.

Poz. 71 – wypełnić, gdy w momencie zdarzenia występowała mgła lub dym, które zmniej-szyły przejrzystość powietrza ograniczającą widoczność na odległość mniejszą niż 150 m.

10. Tabela VI – RODZAJ ZDARZENIA

Tabela zawiera 14 pozycji ponumerowanych liczbami od 72 do 85 stanowiących infor-mację o rodzaju zdarzenia drogowego, z udziałem wszystkich rodzajów pojazdów. Należy

(31)

wy-10.2. NAJECHANIE NA

Poz. 75 – wypełnić, gdy nastąpiło zetknięcie się pojazdu z osobą pieszą w obrębie drogi (jezdnia, pobocze, chodnik itp.) bez względu na sprawcę wypadku.

Dla celów statystycznych przez pojęcie pieszy należy rozumieć osobę znajdującą się poza pojazdem na drodze, prowadzącą, ciągnącą lub pchającą rower, motorower, motocykl,

wózek dziecięcy, podręczny lub inwalidzki, sanki, poruszającą się na wózku inwalidzkim, na

rolkach, wrotkach.

Poz. 76 – wypełnić, gdy nastąpiło najechanie na pojazd unieruchomiony.

Przez pojęcie pojazd unieruchomiony rozumie się, gdy nastąpiło zatrzymanie pojazdu na drodze niewynikające z warunków ruchu (nie dot. pojazdów oczekujących np. na zmianę świateł, otwarcie zapór kolejowych), bez względu na jego pozycję i miejsce, np. pojazd zepsuty stojący na jezdni, poboczu, chodniku itp.

Poz. 77 – wypełnić, gdy nastąpiło najechanie na drzewo.

Poz. 78 – wypełnić, gdy nastąpiło najechanie na słup, znak drogowy, wysepkę na jezdni, ogrodzenie, barierę łańcuchową, zabezpieczone i wygrodzone roboty drogowe, sygnalizator, kon-strukcję wsporczą, budynek, obiekt drogowy (wiadukt, tunel), pryzmę piasku (kruszywa) itp.

Poz. 79 – wypełnić, gdy nastąpiło najechanie na zaporę kolejową lub półzaporę kolejową. Poz. 80 – wypełnić, gdy najechano na dziurę, wybój, garb, koleinę w rozumieniu definicji zawartych w poz. 54 i poz. 55.

Poz. 81 – wypełnić, gdy nastąpiło najechanie na zwierzę.

Poz. 82 – wypełnić, gdy nastąpiło najechanie na barierę ochronną.

Pod pojęciem bariera ochronna rozumie się barierę energochłonną, bariery betonowe oraz balustrady i poręcze.

10.3. Pozostałe pozycje

Poz. 83 – wypełnić, gdy nastąpiło wywrócenie się pojazdu.

Przez pojęcie wywrócenie się pojazdu rozumie się, gdy pojazd wywrócił się na bok lub na dach.

Poz. 84 – wypełnić, gdy obrażenia odniósł pasażer, na skutek: np. wypadnięcia z pojazdu w czasie jazdy, przyciśnięcia drzwiami autobusu w trakcie wsiadania lub wysiadania.

Poz. 85 – wypełnić, gdy zdarzenia nie można zakwalifikować w żadnej z pozycji od 72 do 85, np. wypadnięcie do rzeki, rowu, spadnięcie z nasypu, mostu, uderzenie w skarpę.

11. Tabela VII – USZKODZENIA POZA POJAZDAMI

Tabela zawiera 5 pozycji ponumerowanych liczbami od 86 do 90. Znak X należy posta-wić w jednej pozycji lub kilku pozycjach.

Poz. 86 – wypełnić, gdy uszkodzeniu uległ budynek, bez względu czy był mieszkalnym czy gospodarczym.

Poz. 87 – wypełnić, gdy uszkodzeniu uległ słup energetyczny lub telefoniczny, jak rów-nież maszt oświetleniowy itp.

Poz. 88 – wypełnić, gdy uszkodzeniu uległo urządzenie drogowe.

Przez pojęcie urządzenie drogowe rozumie się: sygnalizator, konstrukcję wsporczą znaku drogowego oraz jego tablicę, barierę, zaporę i półzaporę kolejową, słupek hektometrowy, słu-pek przeszkodowy – pylon U-7 itp.

Poz. 89 – wypełnić, gdy uszkodzeniu uległ wiadukt, w tym jego konstrukcja wsporcza oraz znak bramowy.

Poz. 90 – wypełnić, gdy uszkodzeniu uległo ogrodzenie nieruchomości, bez znaczenia jaką miało konstrukcję i z jakiego materiału było wykonane. W przypadku, gdy pojazd uszko-dził obiekt niewymieniony w tabeli również należy wypełnić tę pozycję.

(32)

12. Tabela VIII – POJAZDY UCZESTNICZĄCE

Tabela zawiera 25 pozycji ponumerowanych liczbami od 91 do 115, które dotyczą pojaz-dów biorących udział w zdarzeniu drogowym.

A. W części dotyczącej rodzaju pojazdu (pozycje 91 do 104), tabelę należy wypełnić dla ta-kiej liczby pojazdów, jaka faktycznie uczestniczyła w zdarzeniu drogowym, według zasad określonych w pkt 2.

B. W części dotyczącej pozycji 105 i 106 – należy zaznaczać łącznie z pojazdem z poz. 94–96. C. W części pod nazwą „STAN POJAZDU” (pozycje od 107 do 115), znak lub znaki X należy

umieścić w odpowiednich pozycjach, dla tych pojazdów, w których występowały braki techniczne mające wpływ na zaistnienie lub przebieg zdarzenia, zachowując odpowiednią numerację pojazdów. Tej części tabeli nie wypełnia się, gdy stan techniczny wszystkich pojazdów uczestniczących w zdarzeniu był właściwy.

12.1. Rodzaj pojazdu

Poz. 91 – wypełnić, gdy w zdarzeniu drogowym uczestniczył rower.

Przez pojęcie rower rozumie się pojazd jednośladowy lub wielośladowy poruszany siłą mięśni osoby jadącej tym pojazdem.

Poz. 92 – wypełnić, gdy w zdarzeniu drogowym uczestniczył motorower.

Przez pojęcie motorower rozumie się pojazd jednośladowy lub wielośladowy,

zaopatrzo-ny w silnik o pojemności skokowej nieprzekraczającej 50 cm3_{, którego konstrukcja ogranicza}

prędkość jazdy do 45 km/h.

Poz. 93 – wypełnić, gdy w zdarzeniu drogowym uczestniczył motocykl.

Przez pojęcie motocykl rozumie się pojazd samochodowy jednośladowy lub z bocznym wózkiem – wielośladowy.

Przez pojęcie pojazd samochodowy rozumie się pojazd, którego konstrukcja umożliwia jazdę z prędkością przekraczającą 25 km/h; określenie to nie obejmuje ciągnika rolniczego.

Poz. 94 – wypełnić, gdy w zdarzeniu drogowym uczestniczył samochód osobowy. Przez pojęcie samochód osobowy rozumie się pojazd samochodowy przeznaczony kon-strukcyjnie do przewozu nie więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą oraz ich bagażu. W pozycji

tej należy umieszczać również samochody z tzw. kratką mimo tego, że w dowodzie reje-stracyjnym jest inna klasyfikacja.

Poz. 95 – wypełnić, gdy w zdarzeniu drogowym uczestniczył samochód ciężarowy bez przyczepy.

Przez pojęcie samochód ciężarowy rozumie się pojazd samochodowy przeznaczony kon-strukcyjnie do przewozu ładunków; określenie to obejmuje również samochód ciężarowo-oso-bowy przeznaczony konstrukcyjnie do przewozu ładunków i osób w liczbie od 4 do 9 łącznie z kierowcą.