Janusz Pieniążek
"Maurycy Beniowski w literackiej
legendzie", Andrzej Sieroszewski,
Warszawa 1970 : [recenzja]
Biuletyn Polonistyczny 13/39, 163
/11/ SIEROSZEWSKI Andrzej: Maurycy Beniowski w literac kiej legendzie. PIW, Warszawa 1970, s.
331
, 1 nlb.jilustr., porfcr., zł40,-Dzieje mitu Beniowskiego w literaturze europejskiej. Po skonfrontowaniu "Pamiętników” Beniowskiego z faktami histo rycznymi autor udowadnia, że mistyfikacje ich autora,zgodne z oświeceniowym wzorem bohatera-awanturnika, żołnierza, ko lonizatora, miały - choć w bardzo niewielkim stopniu - po krycie w rzeczywistości. Legenda literacka poczęta z tych pa miętników, zapoczątkowana pod koniec XVIII w. dramatami Ch.A. Vulpiusa i A.Kotzebuego, jest żywa po dziś dzień, przede wszystkim w literaturach polskiej i węgierskiej. Literatura polska zajmowała się przede wszystkim udziałem Beniowskiego w konfederacji barskiej, i postać jego stała się wzorcem ro mantycznej postawy patriotyczno-heroicznej/Słowacki, A.Lan ge, W.Sieroszewski i in./ aż po wzór odkrywcy-kolonizatora /ll.Lepecki/. Na Węgrzech podnoszono jego walkę o wolność lu dów tworząc zeń symbol przyjaźni węgiersko-polskiej.
B P / 5 9 J . P .
/11/ 7/IERZEICKI Jan: Z dziejów chorwacko-polskich sto sunków literackica w wieku XIX. Oss. Wrocław 1970 s.167
cis., zl
50
,-Syntetyczny przegląd prac dotyczących literatury pol skiej w Chorwacji w latach 18^0-1880, obejmujący zarówno przekłady, jak badania wpływu na twórczość pisarzy chorwac kich. Autor ukazuje inspiratorską rolę romantycznego piś miennictwa polskiego w kształtowaniu się programu ideowego
i artystyczuego przedstawicieli iliryzmu walczących o świa domość narodową współplemieńców. "Ha czoło rozważań wysuwa się postać Mickiewicza, szczególnie zaś jego ”Księgi narodu polskiego i pielgrzymstwa polskiego” .