Romartów, gm. Witonia, woj. płockie, st. 1

Krzysztof Gowin

Romartów, gm. Witonia, woj. płockie,

st. 1

Informator Archeologiczny : badania 22, 85-86

in fo m tü to r A rch eo lo g iczn y J 9 8 8

_{8 5}

N a jsta rsz y m o b ie k te m zw iązan y m z k u ltu rą p rz e w o rsk ą Je s t zn iszczo n y g ró b Jam ow y - o b ie k t 8 . k tó ry d a to w a ć m o żn a n a sch y łk o w ą Tazę m łodszego o k re s u p rzed rzy m sk ieg o . Z lego sa m e g o o k re s u pochodzi o d n a le z io n y w pobliżu w sp o m n ian eg o o b ie k tu żela z n y n lt od u m b a .

N ajm łodszym o b ie k te m o d k ry ty m w 1988 r. Jest J a m a * o b ie k t 14, k tó rą n a le ż y p ra w d o p o ­ d o b n ie w iązać z o sa d n ic tw e m ze s ta rs z e j fazy w czesnego śred n io w iecza. Z n alezio n o w Jam ie n ac z y n ie sw o ją form ą p rz y p o m in a n ie k tó re n a c z y n ia z późnego o k re s u rzym skiego. Je d n a k ż e bliższe a n a lo g ie łącz ące Je ze s ta rs z y m i farm am i c e ra m ik i w czesn o śred n io w ieczn ej p o zw alają o stro ż n ie d a to w a ć n ac z y n ie n a VI-VII w. Jeżeli d a ls z e b a d a n ia po tw ierd ziły b y p ro p o n o w a n e d a to w a n ie n a c z y n ia z o b ie k tu 14, to byłoby to pierw sze z n a n e lego ty p u z n ale zisk o z pół­ n o cn eg o M azow sza.

M ateria ły z b a d a A z n a jd u ją s ię w M u zeu m O kręgow ym w C iechanow ie. B a d a n ia b ę d ą k o n ty n u o w a n e .

P u s z c z y k o w o , w o j. p o z n a ń s k i e .

B a d a n ia prow adzili m g r m gr E d w ard K ra u se { au to r sp raw o zd an ia), J ó z e f M arcinkiew icz, Piotr W aw rzyniak. Z lecenie U lura P rojektów B u ­ d o w n ictw a K o m u n aln eg o w P o zn an iu . D rugi sezo n b a d a ń . S ta n o w is k o w ielo k u ltu ro w e (o sad y k u ltu r y łużyckiej 1 przew orskiej, w ieś z k o ń ca XIII tpocz. XIV w.).

K o n ty n u o w an o rozpoczęte w ub. ro k u b a d a n ia rato w n icze o s a d y w ielo k u ltu ro w ej położonej u u jś c ia K a n a łu M osińskiego (u re g u lo w a n a O bra) do W arty p od P uszczykow em 1 M osiną. S ta n o w is k o zagrożone Je s t zn iszczen iem przez budow ę o czyszczalni ścieków , b a d a n io m p o d d a ­ no g e n e ra ln ie p ó łn o c n o -z a c h o d n ią czę ść sta n o w is k a , ro zp o zn an o z a c h o d n ią połowę s ta n o w i­ s k a . C zęść w s c h o d n ia z n a jd u je się n a te re n ie W ielkopolskiego P a rk u N arodow ego 1 Jak o nie za g ro ż o n a n ie była ek sp lo ro w a n a .

Przy uży ciu s p y c h a r k i w y k o n an o dw a w ykopy: n r 2 o pow. 2 2 ,8 5 a r a I n r 3 o pow. 2 ,1 5 a ra . Po o czy szczan iu w y ek s piórow a no z n ic h 2 0 3 o biekty n ie ru c h o m o różnej w lctkoścl, funkcji i ch ronologii. Z n a c z n a liczba obiektów była bez Jakiegokolw iek m a te ria łu zabytkow ego. C zęść o b ie k tó w o k re ś lo n o też Jak o w sp ó łc z e sn e lu b now ożytne (m. In. w ykroty leśne). O k, 3 0 o b iek tó w zlden lyflkow ano Jak o p rad ziejo w e tj, łużyckie I p rzew o rsk ie. Na o k re s p ó ź n o śre d n io ­ w ieczny w y d ato w an o p o d o b n ą liczbę obiektów , a w śród n ic h w yróżniono 3 o b ie k ty m ie sz k a ln e . D w a z n ich (ob. n r 2 1 / 8 8 1 1 8 8 /8 8 ) to albo ziem ian k i, a lb o c h a ty p o d p iw n iczo n e zbliżone z a ry s e m do k w a d ra tu o w y m ia ra c h ok. 3 ,5 x 3 ,7 x 0 ,8 - 1,2 m. Do w n ę trz ty ch o b iek tó w p row adziły zejścia ram p o w c. O b iek t n r 1 /8 8 to p o zo stało ść c h a ły o k o n s tru k c ji słu p o w o -p le ­ cionkow ej o w y m ia ra c h 3 ,8 x 3 m . W o b ie k ta c h 1 1 2 zao b serw o w an o o tw a rte p a le n isk a , a w o b iek cie 198 g lin ia n y pice kopułkow y.

Z w raca uw ag ę b a rd z o s k r o m n a z a w a rto ś ć w zab y tk i o b iek tó w p ó źn o śred n io w ieczn y ch , co m oże w sk azy w ać n a planow e o p u sz c z e n ie w ioski przez je j m iesz k a ń c ó w lu b te ż n a b ard zo k ró tk o trw a łe o sied len ie.

R u ch o m y m a te ria l zab y tk o w y to ok, 2 ,2 ryś. uł, n a c z y ń g lin ia n y c h w w ięk szo ści p ó ź n o śre ­ dn io w iecz n y ch o ra z n ieliczn e w yroby żela zn e o podobnej ch ronologii (gwoździe - 14 sz t., noże - 4 sz t., fr. o stro g i - 1 szt.) I g lin ia n e (p rzęśllk l - 2 szt.). W o b ie k ta c h zn alezio n o la k ż c 55 Гг. żużli żelazn y ch .

M a te ria ły 1 d o k u m e n ta c ja z b a d a ń z n a jd u ją się w o p ra c o w a n iu w Pracow ni A rcheologicznej PP PKZ O d d ział w P o z n a n iu .

B a d a n ia w y k o p a lis k o w e z a k o ń c z o n o .

I R eda, woj. g d a ń s k ie , s t. 2 - p a trz o k re s lateń sk i.

I

B a d a n ia p ro w ad ził m g r K rzysztof G ow ln. F in a n s o w a ł WKZ w Płocku. P ierw szy sezo n b a d a ń . O s a d a k u ltu ry p u c h a ró w lejk o w aty ch , c m e n ta ­ rzysko k u ltu r y p o m o rsk iej o raz o s a d a k u ltu ry przew orskiej.

S ta n o w is k o położone Je s t n a k ra w ę d z i s to k u doliny b e zim ien n eg o cie k u , d z iś ro w u m elio ­ racyjnego.

P rzy w y d o b y w an iu żw iru w 1Θ87 r. o d k ry to g rób popielnicow y k u ltu r y p o m o rsk iej. S p o ­ w odow ało to podjęcie b a d a ń rato w n iczy ch . W edług Inform acji m iejscow ej lu d n o śc i n a te re n ie

M u zeu m m ia s ta Łęczycy

PP P raco w n ie K o n serw acji Z ab y tk ó w P raco w n ia A rch eo lo g iczn a O d d ział w P o z n a n iu

8 6

z n isz c z o n y m przez d a w n ą żw irow nię zn ajd o w ała się o sa d a k u ltu r y przew o rsk iej. Zniszczono rów nież p ew n ą llo ić grobów popielnicow ych.

O tw orzono w ykop o p o w ierzch n i 4 7 ,5 m a blisko d aw n ej k raw ęd zi byłej żw irow ni. U chw yco­ no Je d e n o b ie k t z c e ra m ik ą k u ltu r y przew orskiej. We w s c h o d n n le j części w y kopu n a tra fio n o n a fra g m e n ty trz e c h n a c z y ń z la z y w lóreckiej k u ltu ry p u c h a ró w lejkow atych.

B ł d u i U b ę d ą k o n ty n u o w a n e .

R u m in , w o j. k o n lń a k i e , a t. 2 5

M u zeu m O kręgow e w K oninie

B a d a n ia prow adził m g r J ó z e f K a p u stk a . F in an so w ało M u z e u m O k rę­ gowe w K oninie. P ierw szy sezo n b a d a ń . O sa d y k u ltu r y łużyckiej I p rz e ­ w orskiej.

S ta n o w is k o położone Je s t w zach o d n iej części w si, n a rozległym , n iew y so k im , piaszczy sty m w zgórzu. W p o b liżu ok. 5 0 m n a zach ó d przepływ a rz e k a W arta.

Z ałożono dw a w ykopy o łącznej pow ierzchni 2 5 0 m2. W w ykopie I stw ie rd z o n o d u ż e z n is z c z e n ie sta n o w is k a p o d czas d o p ro w a d z a n ia in s ta la c ji w odociągow ych do z a b u d o w a ń g o ­ s p o d a rc z y c h . W w ykopie II o d sło n ięto p o zo stało ści dw óch p ro s to k ą tn y c h c h a t, re s z tk i p a le ­ n is k , k ilk a n a ś c ie Ja m g o sp o d arczy ch , śla d y po d o łk a c h p o slu p o w y ch . U zyskano d u ż e ilości k o ści zw ierzęcych o ra z m a te ria łu ceram iczn eg o .

W stę p n a a n a ll2a m ateria łó w w ykazuje, żc sta n o w isk o je s t o sa d ą w ielo k u ltu ro w ą. O sa d n ic ­ two k u ltu r y p rzew orskiej k o n c e n tru je się w c en traln e] części s ta n o w is k a (w ykop II). N ieliczne, w c z eśn iejsze o b ie k ty k u ltu r y łużyckiej zo sta ły zn iszczo n e przez p ó źn iejsze o s a d n ic tw o k u ltu ry przew o rsk iej. W z a c h o d n im o b rzeżu o sa d y (w ykop 10) d o m in u je m a te ria ł "łużycki", n ieliczn e śla d y o sa d n ic tw a k u ltu ry p rzew orskiej w y stę p u ją tytko n a pow ierzchni.

M a te ria ły I w yniki b a d a ń z n a jd u ją się w M u zeu m O kręgow ym w K oninie. B a d a n ia b ę d ą k o n ty n u o w a n e .

I S a n o k - B iała G óra. woj. k ro śn ie ń sk ie , st. 3 - p a trz e p o k a b rą z u .

S ie m ie e h ó w , g m . W idaw a, w o j. s i e r a d z k i e ,

a t . 2

M u zeu m m ia s ta F a b ia n ie

B a d a n ia pro w ad ziła m gr M arla Ja ż d ż e w s k a . F in an so w a! WKZ w S ie r a ­ d zu . S z e s n a s ty sezo n b a d a ń . O sa d a lu d n o ś c i k u ltu r y przew orskiej z późnego o k re s u wjrfywów rzy m sk ich .

K o n ty n u o w an o p ra c e z la t u b iegłych. P rz e b a d a n o o b s z a r 3 04 m 2. O d cin k i 5 x 5 m w y zn aczo n o w n a w ią z a n iu do w ykopów u b ieg ło ro czn y ch w części p ó łn o c n o -z a c h o d n ie j I ś r o d ­ k ow o -w sch ó d niej d o tą d b a d a n e g o te r e n u , n a to m ia s t liczne w ykopy p ró b n e z a k ła d a n o w okół s ta n o w is k a 2. W Jed n y m z n ic h , położonym w lesle w odległości 1 70 m n a p o łu d n ie od g ra n ic y w ykopów n a s t , 2, stw ierd zo n o ś la d y o sa d n ic tw a p ó żn o rzy m sk ie g o , w p o sta c i luźnej c e ra m ik i rę c z n ie lep io n ej 1 toczonej na kole.

O s ta tn i s e z o n b a d a ń p rzy n ió sł o dkrycie w cało ści d w u k olejnych p ó łz le m la n c k (n r XXVIII I XXIX} o k o n s tru k c ji słu p o w ej. P odobnie ja k n iem al w szy stk ie p o p rz e d n ie - I o n e m iały k s z ta łt w p rzy b liż e n iu p ro s to k ą tn y , o w y m iarach : 4 ,2 x 2 ,4 m I 5,1 x 3 ,6 m. D n a c h a t sięg ały odpow iednio: 1,5 I 2 ,2 m głęb o k o ści m ierzonej od p o w ierzch n i ziem i. C h a ty n o sz ą śla d y p o ż a ru , m a te ria ł ru c h o m y zn ale zio n y w n ich , to liczne u ła m k i c e ra m ik i lepionej ręczn ie i toczonej n a kole, po lep a l d u żo kości zw ierzęcych.

W c h a c ie XXIX o w yjątkow o so lid n e j k o n s tru k c ji {ślady słu p ó w sięg ały do gł. 2 .4 m) zn ale zio n o o p ró cz w /w , cz ę ść k a m ie n ia Żarnow ego I o rn a m e n to w a n y p rz ę ś llk g lin ian y .

Poza p ra c a m i n a te re n ie sa m e g o s ta n o w is k a 2 w Sicm lechow te, pro w ad zo n o b a d a n ia k o n tro ln e w najbliższej okolicy. D zięki nim u d ało się zlokalizow ać p raw d o p o d o b n ie o s a d ę z o k re s u h a ls z ta c k ie g o , położoną w odległości ok. 0 ,5 k m n a p łn .-w s c h . od w z n iesien ia zw. "Piekłem ".

M a te ria ły z b a d a ń z n a jd ją się w M u zeu m M iasta P ab ian ic. P rz e w id u je s i ę k o n ty n u a c j ę p r a c w y k o p a lia k o w y c h .