Halina Śledzik-Kamińska
Będkowice, gm. Sobótka, woj.
wrocławskie. Cmentarzysko
kurhanowe. Stanowisko 15
Informator Archeologiczny : badania 20, 115-116
* i t s
-BABOnflwco, g n .S te e o tu iy M ui«ui Archeolog l e t ne
w o j. p o t s a ń a k le K o n > *rv a to г le b y tk ó w A rc h e o lo g i c i -e t a & o v l t l o 4b* t c nyoh
v Po z n an iu
b a d a n ia p ro w a d z iła мдг Hanna P a w la c z y k , Fin a n so w a ło Нцжеил A r c h e o lo g ic z n a w P o z n a n iu . D ru g i sezon b adań- Oeada w c z e e n o Śre d n io w ie cz n a .
Przeprow adzono b a d a n ia r a to w n ic z e v c a l u z a b e z p ie c z e n ia w s ch o d n ie j / s t . l c / o raz c e n t r a l n e j / a t . i b / p a r t i i r ta n o w is k a 1.
Prz eb ad ano O b t u r o p o w ie r z c h n i 161 m2 u k ł a d a j ą c l i wykopów. Z a re je s tro w a n o obecność
6 o b ia k tó w . w c i t e r e c h wypadkach w ym iary i z a w a rto ś ć k u ltu ro w a ja w p osw ala na i n t e r p r e t a c j e I c h ja k o p o z o s t a ło ś c i o b ia k tó w u l e * t k a l n y c h . Owa o b ie k t y t o 'j e n y g o sp o d a rcz e *.
Pod w a ratw a c ie m n o b ru n a tn e j p r ó c h n ic y o ml ą l s z ó ś c i o k . 30 c a , na c a ł e j p o w ie r ic h n i s ta - no w laka I b , w y s t ą p i ła s t s lo w o - a s a r a w a ratw a o b o g a te j z a w a r t o ś c i k u lt u r o w e j, a tan o w iaćo po i ł o · u ż ytk o w y o sa d y / о к . 1 0 - 1 0 c a m ią ż s z o ś c i/ . Ha j e j t l e ry s o w a ły a l e o b ie k t y p rze syco n e s p a l e n i i n a .
Wśród n a t e r i a ł u w y d z ie lo n e g o s a r e je a t r o w a n o o b ecność n . I n . n o ta ż e la z n e g o , p r z e ś llk ó w , p r a t s l c y , c l e t a r k a do a l a c i o r a z к а л l e n i i e śla d a m i o b r ó b k i.
M a t e r i a ł a o b il n y p o rw a ła d atow ać o sad * na p ó in ą f a r e В vcze sn e q o i r e d n ło w ie c i a . Oprócz c e r a m ik i w c z e s n o ś re d n io w ie c z n e j w y s t ą p i ł r ó w n ie * m a t e r ia ł k u lt u r y ł u t y c k l e j , w tym p ra w ie k o m p letn e n a c z y n ia .
M a t e r i a ł Ź ró d ło w y z n a jd u je s i a « Μ ι P o z n a n iu .
B adania winny być kontynuowana.
Wojewódzki Ofrodek
A rc h eo lo g lc zno- Konserw atorsk1 we Wrocławiu
B a d a n ie p r o w a d z iła mgr B a l I n a S le d z lk - K e m iś a k a . F in a n so w a ł WDA* W ro cław . D ru g i aezon b a d a ć . C m entarzysko ku rh an ó w , χ V I I I - I X w.
BfBKOWICE, gm.Sobótka w o j. w ro cław sk ie Cmentarzysko kurhanowe Stanow isko 15
B a d a n ia B i a ł y c h a r a k t e r r a t o w n ic z y . wytypowano k u rhan n r 23, z wkopem rabunkowym w p a r t i i c e n t r a l n e j n a s y p u . K u rhan p o ło ż o n y b y ł p rz y p ó łn o c n o - w sch o d n ie j k ra w ę d z i s ta n o w is k a , n a sy p k o p ca z ac h o w ał a l g w p o s t a c i zniw elo w an eg o s t o ż k a , na p o d s ta w ia cz w o ro b o c z n e j, o wy m ia r a c h ; 2 ,8 0 x 2,50 в 1 w y s o k o ś c i zachow anej do o k o ło 0 ,8 0 a . D łu ż s z a od podstaw y z o r ie n t o wana b y ł a w k ie r u n k u p o łu d n io w y w ach ód -p ółn ocny z achód. W p a r t i i c e n t r a l n e j nasypu w idoczny b y ł wkop o w y m ia ra c h : 1,60 x 1 ,0 w , z ro z rz u co n ym i k am ie n ia m i z w n ę trz a k o p c a , z a le g a ja c y n l o b e c n ie na p o z io m ie Ś c i ó ł k i l e ś n e j .
I a n a l i z y s t r a t y g r a f i i kopca w y n ik a , t e pod nasyp wybrano n i e j a c e n ie c o w y ie j u s y tu o w ane, o cz y s z cz o n e z poziomu humusu p ie r w o tn e g o . Od a t ra n y p o łu d n io w o -w sch o d n ie j i północno- - z a c h o d n le j s tw ie r d z o n o o b e cn o ść p r z e p a lo n y c h , p o je d y n c z y c h b e le k d re w n ia n y c h , tw o rz ąc yc h n a r o ż n ik . W p o b liż u p rz e p a lo n y c h b e le k s tw ie rd z o n o t a k ż e o b e cn o ść s p ie c z o n y c h , p o je d y n cz ych grud ek p o le p y . И o b r ą b ie p rz e p a lo n e g o , d rew n ian e g o n a r o ż n ik a w y s t ą p i ły g ła z y gabrowe w i e l k o ś c i 0 ,3 0 z 0,50 z 0 ,6 0 n ; 0 ,2 0 X 0 ,1 5 s 0 ,3 0 ж p r z y le g a ją c e d o ść ś c i ś l e do a l e b i c . W p a r t i i c e n t r a l n e j u k ła d k a m ie n i z o s t a ł z ab urzo ny wkopem rabunkowym o r a z k o rz e n ia m i drzew i g l a s t y c h o k o ło 80- l e t n i c h . O k ład k a m ie n i n a k ry w a ła k ilk u c e n ty m e tro w a w a r s te w k i g l i n y barwy b ia ł a w e j , pod k t ó r ą w c z ą ś c l p o łu d n io w o - w sc h o d n ie j w y s ta w a ły w ie r z c h o łk i g łaz ó w .
И o b r ą b ie n a sy p u , w p a r t i i w ie r z c h o łk o w e j o ra z u podnóża kopca zaobserwowano sk u p isk a p rz e p a lo n y c h k o ś c i . N a jw ię k s z a s k u p is k o s tw ie rd z o n o u p od staw y n a s y p u , od s t r o n y w s c h o d n ie j.
I I S
-K o ś c i w spółw ys t e pow ały г а г е » z f r a g t e n t a n i n a c z y n ia o ra z p o je d y n c z y « ! w ę g ie lk a m i d rz e w n y e i. w n a s y p ie Jcopca w y stę p o w a ły u łam k i n a cz yń g l i n i a n y c h , (n a jw ię c e j u ł « f t ó v м с г у й g l i n i a nych zaobserwowano u podstaw y k o p ca, w w a r s tw ie b ia ła w e j g l i n y z s u n i ę t e j z nasypu od s tro n y p o łu d n io w e j* p o łu d n io w o - w sc h o d n ie j o ra z p ó łn o c n o - z a c h o d n ie j. v p o łu d n io w e j c z ę ś c i nasypu wy e k sp lo ato w a n o b e c z u łk o w a ty p a c io r e k ce ra m ic z n y « p o k r y t y kremowy· sz k liw e m .
P rz e d s ta w io n e s p o s tr z e ż e n ia In t e r p r e t u je m y n a s t ę p u ją c o * g ró b budowano na ροζł o n i e g l i ny o c z y s z c z o n e j z humusu p ie rw o tn e g o « n a s t ę p n ie p rzyn oszo no g ła z y g ab row e, z a le g a ją c e w po* b ll ż u w d u ż e j i l o ś c i na wschodnim sto k u g ó ry S lę ż y . U k ład an o j e w o b r ę b ie cz w o ro b o cz n e j kon s t r u k c j i d r e w n ia n e j, zbudowanej z jed neg o w ie ń c a b e le k . Przyno szo no g l i n ę z n i e d a l e k i e j od l e g ł o ś c i do u s y p a n ia kopca nad d re w n ia n ą s k r z y n ią z k a m ie n ia m i. P r z e p a lo n e s z c z ą t k i k o s tn e z b ie ra n o ze s to s u do n a c z y n ia « k t ó r e p o sta w io n o na w ie r z c h o łk u n a sy p u . Ha sk u te k n i w e l a c j i 1
p r a c le ś n y c h n a c z y n ie s t o c z y ło s i ę do podstaw y kopca i u l e g ł o z n is z c z e n iu / p o tłu c z o n e / . Na p o d s ta w ie uzyskanego m a t e r ia łu c e ra m ic z n e g o , t j * fragm entów n a cz y ń g l in ia n y c h s t w ie r dzamy, że w y s tę p u je z ró ż n ic o w a n ie c h r o n o lo g ic z n e . S tw ie rd z o n o t u t a j o b ecno ść c e r a m ik i n a w iąz u j ą c e j w f o r s i e 1 te c h n ic e w yko nania do f o n o d k r y ty c h w k u r h a n ie 12, 16, 32, d ato w an ej na V I I I * - IX w, z n a c z n ie m łod sz a, bo p ochodząca z X I1 I- X X V w . , s tw ie r d z o n a z o s t a ła g łó w n ie u podstaw y k o p ca, w c z ę ś c i p ó łn o c n o - z a c h o d n ie j, I n a l a z ł a s i ę o n s t u t a j praw dopodobnie w zw iązku ze s k ła * daniem o f i a r ku c z c i z m arły ch w o k r e s i e po z a p r z e s ta n iu s k ła d a n ia pochówku w k u r h a n ie .
Wg p e r l o d y z a c ji proponowanej p rz e z B .Z o ll- A d a m ik o w ą ku rh an y z Będk ow ie z a k w a lifik o w a n o do I I f a z y , d ato w an ej na V X I I - I K w.
B a d a n ia zakończon o, d o k u m e n tacja i z a b y t k i z n a jd u ją s i ę w ΗθλΚ-u . W 1667 r . p la n u je s i ę r e k o n s t r u k c ję przeb ad aneg o kurhanu n r 25.
p a t r z o k r a s wpływów rz ym sk ich Muzeum R e g io n a ln e w B r o d n ic y B a d a n ia p r o w a d z ił mgr K a z im ie rz G rą ż a w s k l pod o p ie k ą naukową d o c . d r . Je r z e g o O lc z a k a , S b a d a n ia ch b r a ł u d z ia ł s tu d e n t UMK A n d rz e j K o w a ls k i o r a z m ło d z ie ! o g ó l n o p o ls k ie g o obozu a rc h e o lo g ic z n e g o - P ie r w s z y sezon ba d a ń . G ro d z is k o w c z e sn o ś re d n io w ie c z n e I X * K I I w.
O b ie k t p o ło ż o n y j e s t na n ie w ie lk im cyp lo w atym p ó łw y s p ie j e z i o r a O le c z n o , v je g o p ó łn o c n e j c z ę ś c i* Od zachodu o ta c z a g r o d z is k o t e r e n podm okły - ś la d po z a r a s ta ją c y m tam j e z i o r z e . O koło 500 n na p ó łn o c od g r o d z is k a k r z y ż u ją s i ę s z o s y z Ja b ło n o w a do B r o d n ic y o r a z z Bobrowe do h l c h u ic a . W o d l e g ło ś c i 306 ą na p ó łn o c n y wschód p rz e p ły w a L u t r y na - łą c z ą c e j e z i o r o O le c z no z je z io re m Wądzyń,
G ro d z is k o p o s ia d a k s z t a ł t d o ść re g u la r n e g o , n ie c o w ydłużonego o w a lu , r y s u ją c e g o s i ę v t e r e n i e d o ść c z y t e L n ą s y lw e t k ą . W a ły g r o d z is k a - p ie r ś c ie ń io w a t e - s ą w y r a ź n ie przew yższo ne z z a c h o d n ie j, a s z c z e g ó ln ie p ó łn o c n e j s t r o n y względem w a łu w sch od nieg o * p r z y le g a ją c e g o do * b rzegu j e z i o r a . W ysokość wałów względem o t a c z a ją c e g o te r e n u s ię g a 5-7 a , z a ś w p a r t i i p r z y b r z e ż n e j j e z i o r a , l i c z ą c do je g o poziomu 6*6 m* Rozа у р la k o w e w n ę trz n ych sto k ó w w a łu n i e po z w ala na p r e c y z y jn e o k r e ś l e n i e w i e l k o ś c i majdanu - je g o p r z y b liż o n e r o z m ia ry wynoszą 2S » 40 m, c a ł y zaś o b ie k t o s ią g a r o z m ia r y c a 70 x 100 в . B e z p o ś re d n io na p ó łn o c od g r o d z is k a r o z p o ś c ie r a a i ą w y n ie s ie n ie ła g o d n ie p rzecho d z ące w w ysoczyzną - m ie js c e o sa d y p rz y g r o d o w e j.
B a d a n ia w ę r y f l k a c y jno-sondażowe po ra z p ie rw s z y na g r o d z is k u 1 o s a d z ie p r o w a d z ili X .K o la 1 G .W ilk e z UMK w T o r u n iu . Sporządzono wówczas p ia n s y tu s c y jn o * w y s o fc o ś c lo v y g r o d z is k a 1 osady /1974 r . / o ra z z ało ż o n o 2 wykopy badawcze na g r o d z is k u /4 x 4 ia; 4 к 6 m/ 1 2 na
oaa-BOBROtfO w o j. t o r u ń s k i* S ta n o w is k o 1 i la BIAŁOGARD w o j. k o s z a liń s k ie S ta n o w is k o 17
