• Nie Znaleziono Wyników

Model odpowiedzi - maj 2017

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Model odpowiedzi - maj 2017"

Copied!
17
0
0

Pełen tekst

(1)

EGZAMIN MATURALNY

W ROKU SZKOLNYM 2016/2017

FORMUŁA OD 2015

(„NOWA MATURA”)

JĘZYK POLSKI

POZIOM PODSTAWOWY

ZASADY OCENIANIA ROZWIĄZAŃ ZADAŃ

ARKUSZ MPO-P1

(2)

Uwaga: akceptowane są wszystkie odpowiedzi merytorycznie poprawne spełniające warunki zadania.

Zadanie 1. (0–2)

Wymaganie ogólne Wymagania szczegółowe

I. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji.

Zdający:

1.1) odczytuje sens całego tekstu […] oraz wydzielonych przez siebie fragmentów […]; 1.2) […] odczytuje zawarte w odbieranych tekstach informacje zarówno jawne, jak i ukryte […].

Schemat punktowania

2 p. – poprawne przyporządkowanie trzech pytań. 1 p. – poprawne przyporządkowanie dwóch pytań. 0 p. – odpowiedź niepoprawna lub brak odpowiedzi.

Poprawna odpowiedź Akapit Pytanie 3. b 4. e 7. d Zadanie 2. (0–1)

Wymaganie ogólne Wymaganie szczegółowe

I. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji.

Zdający:

1.5) wyróżnia argumenty, kluczowe […] twierdzenia w tekście argumentacyjnym.

Schemat punktowania

1 p. – poprawne wskazanie przyczyny.

0 p. – odpowiedź niepoprawna lub brak odpowiedzi.

Przykładowe odpowiedzi

– Zaskakująca ocena własnej twórczości tuż przed śmiercią.

(3)

Wymaganie ogólne Wymagania szczegółowe

I. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji.

Zdający:

1.4) wskazuje charakterystyczne cechy stylu danego tekstu, rozpoznaje zastosowane w nim środki językowe i ich funkcje w tekście;

3.4) rozpoznaje i nazywa funkcje tekstu ([…] ekspresywną […]);

3.8) odróżnia słownictwo neutralne od emocjonalnego i wartościującego.

Schemat punktowania

2 p. – poprawne wskazanie czterech odpowiedzi. 1 p. – poprawne wskazanie trzech odpowiedzi. 0 p. – odpowiedź niepoprawna lub brak odpowiedzi.

Poprawne odpowiedzi 1. TAK 2. TAK 3. NIE 4. TAK Zadanie 4. (0–1)

Wymaganie ogólne Wymaganie szczegółowe

I. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji.

Umiejętność z III etapu edukacyjnego Zdający:

3.6) rozróżnia rodzaje zdań złożonych podrzędnie i współrzędnie […] – rozumie ich funkcje.

Schemat punktowania

1 p. – poprawna odpowiedź.

0 p. – odpowiedź niepoprawna lub brak odpowiedzi.

Poprawna odpowiedź

A2

Zadanie 5. (0–2)

Wymaganie ogólne Wymagania szczegółowe

I. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji.

Zdający:

1.1) odczytuje […] znaczenia wyrazów […]; 3.1) analizuje i definiuje […] znaczenia słów.

(4)

Schemat punktowania

2 p. – cztery poprawne uzupełnienia. 1 p. – trzy poprawne uzupełnienia.

0 p. – odpowiedź niepoprawna lub brak odpowiedzi.

Przykładowe odpowiedzi

Lp. Opis znaczenia Wyraz

1. Osoba popularna, znana, wzbudzająca powszechne zainteresowanie swoim życiem. celebryta

2. Osoba niezwykła, wyjątkowa, utalentowana. fenomen

3. Osoba wrażliwa na piękno, znawca piękna. esteta

4. Człowiek obyty w towarzystwie, umiejący się odpowiednio

zachować w każdej sytuacji. światowiec

Zadanie 6. (0–3)

Wymagania ogólne Wymagania szczegółowe

I. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji.

Zdający:

1.5) wyróżnia argumenty, kluczowe pojęcia i twierdzenia w tekście argumentacyjnym, dokonuje jego logicznego streszczenia. III. Tworzenie wypowiedzi Zdający: 1.7) wykonuje różne działania na tekście

cudzym ([…] streszcza […]).

Schemat punktowania

3 p. – ze streszczenia wynika, jaki jest temat tekstu i co na ten temat powiedziano w tekście; adekwatny poziom uogólnienia, streszczenie logicznie spójne, właściwa liczba słów. 2 p. – ze streszczenia wynika, jaki jest temat tekstu i co na ten temat powiedziano w tekście

ALE zaburzenia dotyczące poziomu uogólnienia LUB logicznej spójności streszczenia. 1 p. – ze streszczenia wynika, jaki jest temat tekstu i co na ten temat powiedziano w tekście;

ALE zaburzenia dotyczące poziomu uogólnienia ORAZ logicznej spójności streszczenia. 0 p. – odpowiedź błędna LUB brak odpowiedzi.

Przykładowa odpowiedź

Ryszard Koziołek w tekście „Mój dziwny Sienkiewicz” przybliża osobę Henryka Sienkiewicza i jego twórczość. Podkreśla uznanie, jakim pisarz cieszył się wśród czytelników, oraz wpływ noblisty na postrzeganie kultury polskiej na świecie. Przedstawia swój projekt „Zdziwić się Sienkiewiczem” w przekonaniu, że potrzebne są ponowna lektura dzieł pisarza i nowe spojrzenie na ich autora.

(5)

Wymagania ogólne Wymagania szczegółowe

I. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji.

Zdający:

1.1) odczytuje sens całego tekstu […] oraz wydzielonych przez siebie fragmentów. II. Analiza i interpretacja tekstów kultury.

Zdający:

3.1) wykorzystuje w interpretacji elementy znaczące dla odczytania sensu utworu […].

Schemat punktowania

1 p. – poprawna odpowiedź.

0 p. – odpowiedź niepoprawna lub brak odpowiedzi.

Poprawna odpowiedź

1. NIE 2. TAK 3. NIE

Zadanie 8. (0–2)

Wymaganie ogólne Wymagania szczegółowe

I. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji.

Zdający:

1.1) odczytuje sens całego tekstu […] oraz wydzielonych przez siebie fragmentów; potrafi objaśnić ich sens […];

1.5) wyróżnia argumenty, kluczowe pojęcia i twierdzenia […].

Schemat punktowania

2 p. – poprawne rozwiązanie obu części zadania. 1 p. – poprawne rozwiązanie jednej części zadania. 0 p. – odpowiedź niepoprawna lub brak odpowiedzi.

Przykładowe odpowiedzi

a)

– wpływ globalizacji na zanikanie kultur narodowych,

– tendencja do zastępowania języków rodzimych powszechnie używanymi, – wymieranie małych plemion,

– brak szacunku dla tradycji,

– język istnieje tylko w odmianie mówionej. b)

Negatywnie. Autor uważa, że powinno się podejmować działania zmierzające do ochrony różnorodności języków, bo dzięki temu zachowuje się wiedzę o świecie.

(6)

Zadanie 9. (0–1)

Wymaganie ogólne Wymaganie szczegółowe

I. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji.

Zdający:

1.4) […] rozpoznaje zastosowane […] środki językowe i ich funkcje w tekście.

Schemat punktowania

1 p. – poprawna odpowiedź.

0 p. – odpowiedź niepoprawna lub brak odpowiedzi.

Przykładowe odpowiedzi

Pytanie zawarte w 1. akapicie

– pełni funkcję kompozycyjną, czyli wprowadza w temat,

– pełni funkcję retoryczną, ponieważ ma zainteresować czytelnika tekstem, – skłania do refleksji,

– otwiera dyskurs, – sygnalizuje problem. Uwaga.

Samo nazwanie funkcji, np. „retoryczna”, nie jest wystarczające.

Zadanie 10. (0–1)

Wymagania ogólne Wymagania szczegółowe

I. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji.

Zdający:

1.1) odczytuje sens całego tekstu […] oraz wydzielonych przez siebie fragmentów. II. Analiza i interpretacja testów kultury.

Zdający:

3.2) wykorzystuje w interpretacji utworu konteksty […].

Schemat punktowania

1 p. – określenie celu i poprawne uzasadnienie. 0 p. – odpowiedź niepoprawna lub brak odpowiedzi.

Przykładowe odpowiedzi

– Autor chce podkreślić wagę problemu / uwypuklić podobieństwo tych zjawisk, uświadamiając odbiorcy, że zanikanie języków jest równie groźne jak wymieranie gatunków. – Porównanie zostało użyte w celu zobrazowania ogromnej skali z pozoru błahego problemu. Wymieranie gatunków zwierząt i roślin zmniejsza nasze szanse na dokładne poznanie otaczającego nas świata oraz jego historii tak samo jak zanikanie języków.

Uwaga.

(7)

Wymaganie ogólne Wymagania szczegółowe

I. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji.

Zdający:

1.1) odczytuje sens całego tekstu […] oraz wydzielonych przez siebie fragmentów; potrafi objaśnić ich sens […].

Schemat punktowania

1 p. – poprawna odpowiedź.

0 p. – odpowiedź niepoprawna lub brak odpowiedzi.

Przykładowe odpowiedzi

– Mowa ojczysta jest dla ludu Seri źródłem świadomości posiadania wspólnych cech i poczucia jedności.

– Dzięki własnemu językowi lud Seri pokazuje swoją niezależność, wyjątkowość odrębność od reszty mieszkańców Meksyku.

Zadanie 12. (0–1)

Wymaganie ogólne Wymagania szczegółowe

I. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji.

Zdający:

1.1) odczytuje sens całego tekstu […] oraz wydzielonych przez siebie fragmentów; 1.4) […] rozpoznaje zastosowane […] środki językowe i ich funkcje w tekście.

Schemat punktowania

1 p. – poprawna odpowiedź.

0 p. – odpowiedź niepoprawna lub brak odpowiedzi.

Przykładowe odpowiedzi

– Sprzeczność polega na tym, że językoznawcy, chcąc ratować język, który występuje tylko w formie ustnej, muszą przystosować do niego pismo, które samo w sobie go zmieni.

– Sprzeczność polega na tym, że to, co chroni język przed zanikiem, jednocześnie go deformuje.

Zadanie 13. (0–2)

Wymagania ogólne Wymagania szczegółowe

I. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji.

Zdający:

1.1) odczytuje sens całego tekstu […]; 1.2) […] odczytuje zawarte w odbieranych tekstach informacje zarówno jawne, jak i ukryte […].

II. Analiza i interpretacja tekstów kultury. Zdający zna teksty literackie i inne teksty kultury wskazane przez nauczyciela.

III. Tworzenie wypowiedzi. Umiejętność z III etapu edukacyjnego Zdający 1.5) […] uzasadnia własne zdanie […].

(8)

Schemat punktowania

2 p. – poprawne podanie autora i tytułu utworu oraz poprawne uzasadnienie na podstawie całego utworu.

1 p. – poprawne podanie autora i tytułu utworu.

0 p. – odpowiedź niepełna lub odpowiedź niepoprawna, lub brak odpowiedzi. Uwaga.

Jeśli w części a) zdający udzielił niepoprawnej odpowiedzi, to w części b) również otrzymuje 0 punktów.

a) Poprawna odpowiedź

Autor: Stanisław Wyspiański Uwaga.

Uznaje się odpowiedzi S. Wyspiański, Wyspiański. Nie uznaje się pomyłki w imieniu, np. Stefan Wyspiański.

Tytuł: Wesele

b) Przykładowe odpowiedzi

– Stylizacja gwarowa została użyta w celu wyraźnego pokazania czytelnikowi różnic między klasami społecznymi – sam język daje nam informacje o ludziach, którzy go używają.

– W utworze ukazano dwie grupy społeczne, które różnią się językiem. Na podstawie mowy możemy wiele powiedzieć o danej grupie, a stylizacja gwarowa pomaga nam zauważyć różnice w sposobie bycia i mówienia.

(9)

Temat 1. Praca – pasja czy obowiązek? Rozważ problem i uzasadnij swoje zdanie, odwołując się do fragmentu Ziemi, planety ludzi Antoine'a de Saint-Exupéry'ego oraz do wybranych tekstów kultury. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 250 słów.

Szczegółowe ustalenia dotyczące sposobu oceniania

• Fragment umożliwia sformułowanie różnych tez i argumentów dotyczących pracy jako pasji czy obowiązku.

• Teza musi być zgodna z poleceniem, fragmentem tekstu i przywołanymi tekstami.

• Uzasadnienie powinno wynikać z interpretacji tekstu, a przywołanie innych tekstów kultury musi być funkcjonalne dla argumentacji, nie może być prostym streszczeniem.

Wymagania ogólne Wymagania szczegółowe

I. Odbiór wypowiedzi

i wykorzystanie zawartych w nich informacji.

Zdający:

1.1) odczytuje sens całego tekstu [...];

1.2) […] odczytuje zawarte w odbieranych tekstach informacje zarówno jawne, jak i ukryte […].

II. Analiza i interpretacja tekstów kultury.

Zdający:

1.2) określa problematykę utworu;

2.4) rozpoznaje w utworze sposoby kreowania świata przedstawionego i bohatera […]

3.2) wykorzystuje w interpretacji utworu konteksty […];

3.3) porównuje funkcjonowanie tych samych motywów w różnych utworach literackich.

III. Tworzenie wypowiedzi.

Zdający:

1.1) tworzy dłuższy tekst pisany [...] (rozprawka) [...] zgodnie z podstawowymi regułami jego organizacji, przestrzegając zasad spójności znaczeniowej i logicznej;

1.2) przygotowuje wypowiedź (wybiera [...] odpowiedni układ kompozycyjny, analizuje temat, wybiera formę kompozycyjną, […] dobiera właściwe słownictwo);

1.3) tworzy samodzielną wypowiedź

argumentacyjną według podstawowych zasad logiki i retoryki (stawia tezę lub hipotezę, dobiera

argumenty, porządkuje je, hierarchizuje, dokonuje ich selekcji pod względem użyteczności

w wypowiedzi, podsumowuje, dobiera przykłady ilustrujące wywód myślowy, przeprowadza prawidłowe wnioskowanie).

(10)

ro zp rawki łow ani e stanowisk a wobec problem u pod ane go w poleceniu B Uz asad ni eni e stanowisk a C Popr awn ość rz ec zo wa D Za m ys ł komp oz yc yjn y E Spójn ość lo ka lna F Styl teks tu G Popr awn ość zy k owa H Popr awn ość za p is u ko jes t atne ane go 18 Uzasa dnie nie tra fne , sz erokie i pog łę bione 4 Bra k b łę dów rzeczowych 6 Kom pozy cja funkc jon alna 2 Pe łna sp ójno ść w ypo w ied zi lub niez nacz ne za burz enia sp ójno ści 4 Styl stos ow ny 6 Bra k b łę dó w lub nieliczne błę dy niera żą ce 4 Zapis w pe łni popr awn y lu b nielic zne błę dy niera żą ce 12 Uzasa dnie nie tra fne i sz erokie ko jes t ęś ciowo atne ane go 8 Uzasa dnie nie tra fne , ale w ąskie 2 Nie w cej ni ż jeden błą d rzeczowy 3 Z aburz enia funk cjon alno ści kom pozy cji 1 Zn ac zn e za burz enia sp ójno ści 2 Styl częś ci ow o stos ow ny 3 Liczne b łę dy niera żą ce lub nieliczne błę dy ra żą ce 2 Liczne błę dy niera żą ce lu b nielic zne błę dy ra żą ce 4 Uz asad ni eni e cz ęś ciowe ko jes t atn e brak 0 Bra k uzasa dni en ia stanowiska 0 B łę dy rz ec zo we 0 Bra k zam ys łu kom pozy cy jne go 0 Wy po w ie dź niespójn a 0 Styl niestos own y 0 Liczne b łę dy ra żą ce 0 Liczne błę dy ra żą ce praca uz ys ka 0 punktów, egza m inator nie prz yznaje pu nktów w pozosta ły ch kategor iach. praca uz ys ka 3 punkty , a w kategorii B – 0 punktów, egza m inator nie prz

yznaje punktów w pozosta

ły ch kategor iach. łada s ię z m ni ej ni ż 250 sł ów, egzam inator pr zy znaje punkty ty lko w kategor iach A, B i C. ę rze czowego błę du kar dy nalnego dy skwalifikuje pr ac ę – zdaj ący otr zym uje 0 punkt ów.

(11)

Obja śnienia dotycz ące kryteriów oceny roz p raw k i A. Sformu łow anie stanow iska

(np. w postaci tezy lub hipotezy). Zdaj

ący powinien zrozum

ie

ć problem

postawiony w poleceniu i sform

uł owa ć stanowisko b ęd ące ro zwi ązaniem problem

u. Stanowisko jest oceniane ze wzgl

ędu na to, czy jest

uda n ą prób ą odpow iedz i problemu . Adek watno ść to odpo wiednio ść (zgodno ść , wspó łmi er no ść ) stanow iska i problemu (zdaj ący m oż e si ę zgodzi ć, nie zgodzi ć, zachowa ć postaw am biwalentn

ą wobec istoty problemu).

Sformu łow anie stanow iska b ęd ącego cz ęś ciow o udan ą prób ą odpowiedzi problem u jest skutkiem niepe łnego zrozum ienia problem u lub niepe łnego zrozum ienia tekstu. Wypowied ź argum entacyjna, w któ rej b rak s tanowiska, mo że zawiera

ć jedynie streszczenie tekstu, biografi

ę auto

ra itp. lub roz

w ija ć my śli niezwi ązane z poleceniem. Sfor m uł owa

nie stanowiska nie m

usi stanowi ć wyodr ębnionej cz ęś ci r ozprawki . B. Uzasadnienie stanow iska jest oceniane ze wzgl

ędu na to, czy jest

tra fne , czy jest sz erokie i c zy jes t pog łę bione . Uzasadnienie nie m usi by ć graficznie wyodr ębnion ą cz ęś ci ą rozprawki. Uz asadnienie: pog łę bione

to uzasadnienie, w którym zdaj

ący wnik liwie odniós ł si ę w rozwini ęciu do w szystkich elementó w polecenia, trafne

zawiera logicznie poprawne argum

enty

(czyli stwierdzenia poparte przyk

ład am i) za przy ję tym rozwi ązaniem problem u. Sz eroko ść u zasadnienia o cenia s ię

na podstawie tego, czy zdaj

ący w swojej wypowiedzi odniós

ł si ę do wszystkich elem entó w wskazanych w polecen iu. Uz asadnienie jest: sz erokie , je śli zda ją cy trafnie odniós ł si ę do wszystkich elem entów wskazanych w poleceniu, − w ąskie, je śli zdaj ący traf nie odniós ł si

ę tylko do niektórych elem

entów ws

kazanych w poleceniu (np. nie odniós

ł si

ę do podanego w zadaniu

tekstu lub nie przywo

ła

ł innego tekstu kultury),

cz

ęś

ciow

e, je

żeli (a) niektórych argum

entów nie mo

żna uzna

ć za logicznie poprawne wobec przyj

ętego stanowiska lub (b

) niektóre argum

enty

niepoparte przyk

ładam

i, lub (c) niektóre argum

enty s ą wzajem nie sprzeczne. Wypowied ź argum entacyjna, w której brak uz as adnienia

, nie zawiera logicznie popr

awnych argum entów za przyj ętym rozwi ązaniem problem u lub rozwija my śli niezw ią zane ze stanowiskiem . C. Popra w no ść rz eczow ą ocenia si ę na podstawie liczby b łę dów rzeczowych. Pomy łki (np. w nazwach w

łasnych lub datach) niew

ywaj

ące n

uzasadnienie stanowiska wobec problem

u uwa ża si ę za usterki, a nie b łę dy rzeczowe. B łą d kardynalny to b łą d rzeczowy świadcz ący o nieznajom oś

ci (1) tekstu kultury, do którego odwo

łuje si

ę zdaj

ący, oraz (2) kontekstu

interpretacyjnego przywo

łanego przez zdaj

ąceg

(12)

ocen iana jes t ze wzgl ędu na fu nkcjonalno ść segmenta cji i uporz ądkow anie tekstu zgodnie z gatunkiem wypowi edzi. Nale ży ę, czy w tek ście zos ta ły wyodr ębnione – j ęzykowo i graficznie – cz ęś

ci pracy oraz akapity niezb

ędne dla jasnego przedstawienia

ących je argum

entów, a tak

że czy wyo

dr

ębnione cz

ęś

ci i akap

ity s

ą logicznie oraz konsekwentnie uporz

ądkowane (bez luk

ń). funkcjonalna , je śli podzia ł te kstu na seg m enty (cz ęś ci) i ich po rz ądek (uk ład) s ą ści śle powi ązan e z po rz ądk iem tre ści ym i w tek ście funkcjam i retorycznymi. O de jś cie od zasady trój

dzielnej kompozycji nie je

st b łę de m, je śli segmentacj a jest funkcjonalna. ść loka ln ą ocenia si ę na podstawie zgodno ści logic znej i gram atycznej m ię

dzy kolejnymi, znajduj

ący m i si ę w bezpo średnim s ąsiedztwie

i w akapitach. Znaczne zaburzenia sp

ójno

ści wypowiedzi to np. akapit

y zbudowane z sekwencji zda

ń ni ep owi ązanych ze sob ą ani atycznie (potok lu źnych m yś li, skojarze ń). ocenia s ię ze wzgl ędu na stosow no ść . ę za : ny , je śli zachow

ana jest zas

ada decoru m (dobór środków j ęzy

kowych jest celowy i ad

ekwatny

do wybranego przez u

cznia gatunku

inacyjnej, tem

atu i

intencji wypowiedzi oraz odm

iany pisanej j ęzyka). Dopuszczalne s ą drobne, sporadyczne ępstwa od stosowno ści, ciow o stosow ny , je śli w wypowiedzi zdaj ący niefunkcjonalnie łą czy ró żne s tyle, n ie kon trolu je jedn olito ści stylu, np. w wypowiedzi ą si ę wyrazy i konstrukcje z j

ęzyka potocznego, nieof

icjalnego, w

tr

ęty ze stylu urz

ędowego, nadm

ierna m

etaforyka.

ie ró

żnych stylów wypowie

dzi uznaje si

ę za uzas

adn

ione, je

śli jest funkcjonalne.

n y, je śli wypowied ź zawiera np. wulgaryzm y lub m a charakter obra źliwy. ć zgodny z upodobaniam i stylis tycznymi egzam inatora. w no ść j ęzy k owa oceniana jest ze wzgl ędu na licz b ę i wa b łę dów sk ładniowych, leksykalnych, s łowotwórczych, frazeologicznych,

rukcja zgodna z norm

ą j

ęzykow

ą, ale niew

ła

ściwa w sytuacji, w której powstaje

tekst, oraz nieodpowiednia dla stylu,

tekst jest pisany, np. udziwniona m

etafora, niefunkcjonalny kolokwializm, wulg

aryzm

, nieuzasadnione powtórzenie leksyka

lne lu

b

łę

dów logicznych nie uznaje si

ę za b łę dy sty lis tyczne. ść za p is u ocenia si ę ze wzgl ędu na licz b ę błę dów ortograficznych i in terpunkcyjnych (szacowan ą odpowiednio do obj ęto ści teks tu ) wa (b łę dy ra żą ce i niera żą ce). Za b łą d ra żą cy uznaje si ę b łą

d, który polega na naruszeniu ogólnej regu

ły ortograficznej lub

łów lub fraz o wysokiej

frekwencji. Ewentualne w ątpliwo ści rozstrzygaj ą ustalenia Rady J ęzyka P olskiego i kl asyf ikacja rzego Podrackiego.

(13)

Temat 2. Zinterpretuj podany utwór. Postaw tezę interpretacyjną i ją uzasadnij. Twoja

praca powinna liczyć co najmniej 250 słów. Szczegółowe ustalenia dotyczące sposobu oceniania

• Koncepcja interpretacyjna zdającego musi być widoczna w pracy, choć nie musi być wyrażona w formie tezy, może wynikać pośrednio z wywodu.

• Przywołany przez zdającego kontekst powinien być sfunkcjonalizowany (nawiązujący do tekstu i pogłębiający koncepcję interpretacyjną). Nie wystarczy samo wskazanie lub hasłowe odwołanie się do niego.

• Proste odczytanie (parafrazowanie, streszczanie) tekstu danego w zadaniu nie jest jego interpretacją.

• Zdający wybiera obszar, który poddaje analizie.

Wymagania ogólne Wymagania szczegółowe

I. Odbiór wypowiedzi

i wykorzystanie zawartych w nich informacji.

Zdający:

1.1) odczytuje sens całego tekstu [...];

1.2) […] odczytuje zawarte w odbieranych tekstach informacje zarówno jawne, jak i ukryte […].

II. Analiza i interpretacja tekstów kultury.

Zdający:

1.2) określa problematykę utworu;

2.4) rozpoznaje w utworze sposoby kreowania świata przedstawionego i bohatera […];

3.2) wykorzystuje w interpretacji utworu konteksty […];

3.3) porównuje funkcjonowanie tych samych motywów w różnych utworach literackich.

III. Tworzenie wypowiedzi.

Zdający:

1.1) tworzy dłuższy tekst pisany [...] (interpretacja tekstu poetyckiego) [...] zgodnie z podstawowymi regułami jego organizacji, przestrzegając zasad spójności znaczeniowej i logicznej;

1.2) przygotowuje wypowiedź [...] (wybiera [...] odpowiedni układ kompozycyjny, analizuje temat, wybiera formę kompozycyjną, […], dobiera właściwe słownictwo);

1.3) tworzy samodzielną wypowiedź

argumentacyjną według podstawowych zasad logiki i retoryki (stawia tezę lub hipotezę, dobiera

argumenty, porządkuje je, hierarchizuje, dokonuje ich selekcji pod względem użyteczności

w wypowiedzi, podsumowuje, dobiera przykłady ilustrujące wywód myślowy, przeprowadza prawidłowe wnioskowanie).

(14)

Konce p cja yjna B Uz asad ni eni e tez y interpretac yjnej C Popr awn ość rz ec zo wa D Za m ys ł komp oz yc yjn y E Spójn ość lo ka lna F Styl teks tu G Popr awn ość zy k owa H Popr awn ość za p is u cep cj a ecz na a ejmuj ąca łow ne 15 Uzasa dnie nie tra fne i pog łę bione 4 Bra k błę dó w rzeczowych 6 Kom pozy cja funkc jon alna 2 Pe łna sp ójno ść w ypo w ied zi lub niez nacz ne za burz enia sp ójno ści 4 Styl stos ow ny 6 Bra k b łę dó w lub nieliczne błę dy niera żą ce 4 Zapis w pe łni popr awn y lub nieliczne błę dy niera żą ce cep cj a ecz na , niespójn a b obej muj ąca ększ ci ze n ia łow ne 10 Uzasa dnie nie tra fne , al e niepog łę bione 2 Nie w cej ni ż jeden błą d rzeczowy 3 Z aburz enia funk cjon alno ści kom pozy cji 1 Zn ac zn e za burz enia sp ójno ści 2 Styl częś ci ow o stos ow ny 3 Liczne b łę dy niera żą ce lub nieliczne błę dy ra żą ce 2 Liczne błę dy niera żą ce lu b nieliczne błę dy ra żą ce cep cj a ci ow o ecz na 5 Uzasa dnie nie cz ęś ci ow o tra fne k ko ncep cj i once pc ja ecz na 0 Bra k trafny ch arg um ent ów uzasa dni aj ących in terpretacj ę 0 B łę dy rz ec zo we 0 Bra k zam ys łu kom pozy cy jne g o 0 Wy po w ie dź niespójn a 0 Styl niestos own y 0 Liczne b łę dy ra żą ce 0 Liczne błę dy ra żą ce A praca uzys ka 0 punktów, eg zam inator ni e przyzna je punkt ów w poz os ta ły ch kat eg ori ach. A praca uzys ka 3 punkty, a w kategorii B – 0 punktów, eg zam inator nie przyzna je punktów w poz ost ał yc h kat ego ri ach. ład a s ię z mn ie j n iż 250 s łów, e gzam inator prz yzn aj e pu nk ty tylk o w k ateg oriach A, B i C. ę rzeczowe go błę du ka rd yn al ne go dy sk wal if ik uje p rac ę – zd aj ący ot rzy m uje 0 pu nk tó w

(15)

Obja śnienia dotycz ące kryteriów oceny interpret acji utw oru poetyckiego A. Koncepcja interpretacyjna jes t efektem poszukiwania p rzez zd aj ącego ca ło

ściowego sensu utworu, tzn. jest pom

ys

łem

na jego odczytanie

(wyra

żonym np. w postaci tezy lub hipotezy

interpretacyjnej). Ocenia si

ę j

ą ze wzgl

ędu na to, czy jest

niesprzeczna z ut worem i czy jest spójna a tak

że czy zdaj

ący dociera do sensów niedos

łownych interpretowanego utworu, czy czyta go jedynie na poziom

ie dos łownym . Koncepcja mo że by ć: cz ęś ciow o s p rz ec zn a z utworem , je śli jedynie w e fragm

entach (lub fragm

encie) znajduje potwierdzenie w tek

ście. − ca łkow icie s p rz ecz n a z utworem , je

śli nawet we fragm

entach (lub fragmenc

ie) nie zn ajduje po twierdzen ia w tek ście. − spójna , gdy obejm uje i łą czy w ca ło ść odszukane przez p isz

ącego sensy utworu.

niespójna

, gdy jest fragm

entaryczna, tzn.

rekonstruuje pojedyncze sensy cz

ąstkowe (np. z poszczególnych

strof tekstu) bez w

skazania

ca

ło

ściowego sensu utw

oru, oraz gdy zawiera lu

źno powi ązane, niepo w ią zane lub wzajem nie wykluczaj ące si

ę odczytania sensu utworu

(niesp rzeczn e z interpretowanym utworem ). Brak koncepcji to brak

śladów poszukiwania sensu utworu (ca

ło

ściowego i/lub sensów cz

ąstkowych) – praca ni e jest inte rpre tacj ą, a np. streszczeniem . Koncepcja in terpretacyjna nie m usi stanowi ć wyodr ębnionej cz ęś ci pracy, mo że wynika ć z jej ca ło ściowej wym owy. B. Uzasadnienie interpretacji jest o ceniane ze wzgl

ędu na to, czy jest

trafne i czy je st pog łę bion e. Uz asadnienie mo że by ć: trafne , je śli zawiera wy łą cznie po w za ne z tekstem argumenty z a odc zytaniem sensu ut woru . Argum enty mus zą wynika ć ze sfunkcjon alizowanej analizy, to zn aczy wywodzi ć si

ę z formy lub/i tre

ści tek stu. − cz ęś ciow o trafne , je

śli w pracy – oprócz argum

entów niepowi ązanych z tekstem lub/i niewynikaj ących ze sfunkcjonaliz owanej analizy – zosta ł sformu łowany przynajm

niej jeden argum

ent powi

ązany z tekstem

i wynikaj

ący ze sfunkcjonalizowanej analizy.

pog łę bione , j eś

li znajduje potwierdzenie nie tylko w tek

ście, ale tak

że w kontekstach (np. biograficz

nym , historycznoliterackim, filozoficzny m , kulturowym ). Ucze ń powinien cho ć cz ęś ciowo rozwin ąć przywo

łany kontekst, aby uzasadni

ć jego pojawienie si ę. − niepog łę bione , gdy zdaj ący przywo łuje argum

enty tylko z tekstu albo tylk

o z kontekstu. W szystkie argum enty musz ą by ć sf unkcjonalizowane. C. Popra w no ść rz eczow ą ocenia si ę na podstawie liczby b łę dów rzeczowych. Pomy łki (np. w nazwach w

łasnych lub datach) niew

pł ywaj ące n a koncepcj ę in terpr eta cyjn ą uwa ża si ę za uste rki, a nie b łę dy rzeczowe. B łą d kardynalny to b łą d rzeczowy świadcz ący o nieznajom oś

ci (1) tekstu kultury, do którego odwo

łuje si

ę zdaj

ący, oraz (2) kontekstu

interpretacyjnego przywo

łanego przez zdaj

ącego. D. Kompoz ycja jest oceniana ze wzgl ędu na fun k cjonalno ść se gm en ta cj i i upor dkow anie tekstu

zgodnie z wybranym przez uczn

ia gatunkiem wypowiedzi. Nale ży wzi ąć pod uwag ę, czy w tek ście zosta ły wyodr ębnione – j ęzyk owo i graf ic znie – cz ęś

ci pracy oraz akapity niezb

(16)

ia koncepcji interpretacy jnej i uzasadn ia ją cych j ą argum entów, a tak

że czy wyodr

ębnione cz ęś ci i a kapity s ą logicznie oraz ąd

kowane (bez luk i zb

ędnych powtórze ń). funkcjonalna , je śli podzia ł te kstu na seg m enty (cz ęś ci) i ich po rz ądek (uk ład) s ą ści śle powi ązan e z po rz ądk iem tre ści ym i w tek ście funkcjam i retorycznym i. Odej

ście od zasady trójdzielnej

kom

pozycji nie jest b

łę dem , je śli s egm entacja jest ść loka ln ą ocenia si ę na podstawie zgodno ści logic znej i gram atycznej m ię

dzy kolejnymi, znajduj

ący m i si ę w bezpo średnim s ąsiedztwie

i w akapitach. Znaczne zaburzenia sp

ójno

ści wypowiedzi to np. akapit

y zbudowane z sekwencji zda

ń niepowi ązanych ze sob ą an i atycznie (potok lu źnych m yś li, skojarze ń). ocenia s ię ze wzgl ędu na stosow no ść . ę za : ny , je śli zachow

ana jest zas

ada

decoru

m

(dobór

środków j

ęzykowych jest celowy i adekwatny

do wybranego przez ucznia gatunku

inacyjnej, tem

atu

i intencji wypowiedzi oraz odm

iany pisanej j ęzyka). Dopuszcza si ę drobne, sporadyczne ępstwa od stosowno ści. ciow o stosow ny

dotyczy wypowiedzi, w której zdaj

ący niefunkcjonalnie łą czy r óż ne s tyle, n ie ko ntrolu je jed nolito ści stylu, np. dzi pojawiaj ą si ę wyrazy i konstrukcje z j

ęzyka potocznego, nieoficjalnego, wtr

ęty ze stylu urz

ędowego, nadmierna m

etaforyka.

ie ró

żnych stylów wypowie

dzi uznaje si

ę za uzas

adn

ione, je

śli jest funkcjonalne.

n y, je śli wypowied ź zawiera np. wulgaryzm y lub m a charakter obra źliwy. ć zgodny z upodobaniam i stylis tycznymi egzam inatora. w no ść j ęzy k owa oceniana jest ze wzgl ędu na licz b ę i wa b łę dów sk ładniowych, leksykalnych, s łowotwórczych, frazeologicznych,

rukcja zgodna z norm

ą j

ęzykow

ą, ale niew

ła

ściwa w sytuacji, w której powstaje

tekst, oraz nieodpowiednia dla stylu,

tekst jest pisany, np. udziwniona m

etafora, niefunkcjonalny kolokwializm, wulg

aryzm

, nieuzasadnione powtórzenie leksyka

lne lu

b

łę

dów logicznych nie uznaje si

ę za b łę dy sty lis tyczne. no ść za p is u ocenia s ię ze wzgl ędu na licz b ę błę

dów ortograficznych i interpunkcyjnych (szacowan

ą odpowiednio do obj ęto ści teks tu ) wa (b łę dy ra żą ce i niera żą ce). Za b łą d ra żą cy uznaje si ę b łą

d, który polega na naruszeniu ogólnej regu

ły ortograficznej lub

łów lub fraz o wysokiej

frekwencji. Ewentualne w ątpliwo ści rozstrzygaj ą ustalenia Rady J ęzyka P olskiego i kl asyf ikacja rzego Podrackiego.

(17)

INFORMACJA O ZASADACH OCENIANIA PRAC Z JĘZYKA POLSKIEGO UCZNIÓW ZE STWIERDZONYMI DYSFUNKCJAMI

1. W pracy maturalnej z języka polskiego autorstwa ucznia, u którego stwierdzono dysleksję i dysortografię, nie należy uwzględniać w ocenie następujących błędów:

a. zmienionej kolejności liter w wyrazach,

b. wstawionych dodatkowo liter w wyrazie, opuszczonych lub przestawionych liter, c. opuszczonego początku lub końca wyrazu,

d. występowania w wyrazach głosek dźwięcznych zamiast bezdźwięcznych i odwrotnie,

e. mylenia głosek „i” i „j”, głosek nosowych z końcówką fleksyjną, np.: ę-em, ą-om,

f. mylenia przedrostków z przyimkami, np.: pode szły; błędnego zapisywania przyimków z rzeczownikami i przysłówkami, np.: wklasie, zachwilę, napewno, g. niewłaściwego zapisu spółgłosek miękkich, np.: rosinie zamiast rośnie, skosiny

zamiast skośny,

h. pisowni niezgodnej z zasadami ortografii [od uczniów wymaga się dobrej znajomości zasad ortografii, co powoduje nadmierne do nich zaufanie i schematyczne ich stosowanie, np.: startóje bo startować, błędnej pisowni wyrazów, którymi nie rządzą zasady ortograficzne (których pisownię trzeba zapamiętać)],

i. błędnego stosowania lub niestosowania znaków interpunkcyjnych.

2. Uczeń, u którego stwierdzono dysgrafię ma prawo pisać bardzo wolno i stawiać niekształtne litery, pisać mało czytelnie i poza liniami.

Cytaty

Powiązane dokumenty

2.2 Schemat blokowy modelu układu dwóch zbiorników przepływowych zrealizowany w

Poniewa ż stosowanie reguł opartych na prawach logiki mo ż e by ć do ść uci ąż liwe, do upraszczania funkcji logicznych stosuje si ę zapis graficzny w postaci tablicy

Rafał Wojaczek, Modlitwa szarego człowieka Żeby mi wreszcie dano spokój i wytchnienie Od wieców rewolucyj i bomb atomowych Żeby mi nie mówiono o jasnej przyszłości Żeby mi

i uzasadnij swoje zdanie, odwołując się do fragmentu Lalki, całej powieści Bolesława Prusa oraz wybranego tekstu kultury. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 250 słów.

– nie otrzymuje punktów w pozostałych kategoriach, jeżeli otrzymał 3 punkty w kategorii określenie problemu, a 0 punktów za sformułowanie stanowiska wobec rozwiązania przyjętego

Jeżeli zdający popełni błąd rachunkowy przy wyznaczaniu równania prostej przechodzącej przez dwa punkty, ale sprawdzi, czy trzeci z punktów należy do prostej i wyciągnie

Jeżeli zdający przyjmuje, że dziedziną funkcji L jest przedział ( 0, +∞ ) lub nie wyznaczy tej dziedziny, to nie otrzymuje punktów za realizację części II.3. Jeżeli

Punkty za etap I i II zdobywane są niezależnie od siebie, punkt za etap III przyznawany jest tylko wtedy, gdy prawidłowo rozwiązane są etapy I i II (z ewentualnymi