Grażyna Paluch
"Nowy słownik pedagogiki pracy",
Tadeusz W. Nowacki, Kazimiera
Korabiowska-Nowacka, Barbara
Baraniak, Warszawa 1999 :
[recenzja]
Nauczyciel i Szkoła 3-4 (12-13), 244-245
Grażyna Paluch
Recenzja książki: Tadeusz W. Nowacki,
Kazimiera Korabiowska-Nowacka,
Barbara Baraniak,
N o w y s ł o w n i k p e d a g o g i k i p r a c y
W yd aw n ictw o W SP TW P, W arszaw a 1999, ss. 320.
S ło w n ik to zbiór w yrazów (pojęć) ułożonych w edług pew nej zasady, przew ażnie alfabetycz
nej, z objaśnieniam i (definicjam i) znaczeń. W yróżnia się słow niki języ k o w e — zaw ierające w yrazy w ystępujące w danym języ k u , bądź podające tłum aczenia na inny języ k ; słow niki rzeczow e — podające inform acje o znaczeniu term inów z określonej dziedziny (słow niki encyklopedyczne, lek sy k o n y ).
W 1999 roku u k azał się N o w y sło w n ik p e d a g o g ik i p r a c y a u to rstw a T.W. N o w ackiego, K. K orabiow skiej-N ow ackiej, B. B araniak, recenzow any przez prof, dr hab. W andę R achalską i prof, dr hab. Stefana K w iatkow skiego, w ydany przez W yższą Szkolę Pedagogiczną Tow arzystw a W iedzy Pow szechnej w W arszaw ie. Jest to słow nik „now y” w stosunku do Słow nika p edagogiki
p ra cy , w ydanego przez O ssolineum w 1986 roku, pod redakcją: Lidii K oczniew skiej-Zagórskiej,
Tadeusza W. N ow ackiego i Zygm unta W iatrow skiego, ss. 557, w nakładzie 5000 egz.
Pedagogika pracy (w Polsce) pojm ow ana je s t jak o dyscyplina badająca stosunek człow ieka do pracy ze stanow iska przygotow ania go do pracy zawodowej (kw alifikow anej). Zajm uje się takimi p roblem am i, ja k : w ychow anie przez pracę, kształtow anie p olitechniczne, d o skonalenie ogólne i zaw odow e pracow ników . Ze w zględu na w ielość kierunków przygotow ania zaw odow ego musi korzystać z dorobku niem al w szystkich nauk. W jej skład w chodzą: pedagogika przem ysłow a, gospodarcza, rolnicza, zakładu pracy. Ze w zględu na kolejność okresów życia człow ieka dzieli się na: 1) kształcenie przedzaw odow e, 2) kształcenie zaw odow e, 3) doskonalenie zaw odow e.
Przy opracow yw aniu słow nika brano pod uw agę określone kryteria. A utorzy N ow ego sło w n i
ka... przyjęli kryterium , że dobór haseł dyk tu ją pojęcia podstaw ow e, w ystępujące w pedagogice
(w ogóle), ja k o nauce, a w ięc: w ychow anie, nauczanie, kształcenie, w ykształcenie, dydaktyka, defi niow anie i objaśnianie z punktu w idzenia pracy ludzkiej.
Recenzow any N ow y słow nik... nie je s t opracow aniem „m onum entalnym ” w stosunku do wcześ niej w ydanego. Zostały w nim przedstaw ione pojęcia w sposób prosty i zaktualizow any, dostoso w any do zaistniałych przem ian gospodarczo-ustrojow ych i oświatow ych. A utorzy N ow ego słow ni
ka... starali się dokładniej zilustrować treść haseł, przez analizę danego pojęcia, ale unikając jednocześnie
„przeradzania się” hasła w rozpraw kę.
W N ow ym słow niku... w y stępują now e hasła, które ujaw niły się w języ k u polskim , w wyniku zachodzących przem ian i je s t ich ponad 2000.
Inicjatorką opracow ania N ow ego słow nika... były B. Baraniak, która zaprojektow ała hasła w części pierw szej — do term inu „kształcenie” . C zęść drugą haseł do term inu „przedm iot nauczania”
6 . Paluch — Recenzja·. Tadeusz W. Nowacki i in., Nowy
słownik.245
opracow ał Tadeusz W. N ow acki, a część trz e c ią — K. K orabiowska-Nowacka. Tadeusz W. Nowacki opracow ał rów nież bibliografię.
N ow y słow nik... przeznaczony je st do szerokiego grem ium odbiorców, ale ma on głównie
„odzw ierciedlać obecny rozwój pedagogiki pracy, gdyż pojęcia m ają być narzędziem dla opisu i analizy rzeczyw istości, stanow iąc jednocześnie bardzo ważny elem ent w konstrukcji dyscypliny naukow ej, traktow anej ja k o narzędzie analizy zjawisk, stanowiących przedm iot dyscypliny” (s. 6).
R ecenzentka, poznając hasła N owego słownika... wiele się nauczyła, poznała złożoną proble m atykę pracy człow ieka, pojm ow aną z punktu widzenia owej dyscypliny naukowej. Uważa, że
N o w y słow nik... m oże bardzo dobrze służyć wszystkim nauczycielom szkoły podstaw ow ej, gim na
zjum i liceum w prow adzeniu orientacji prozaw odowej i zawodowej oraz wyborze zawodu, szkoły zaw odow ej, p oziom u kw alifikacji zaw odow ych oraz dziedziny działalności zawodowej.