"Żeromski o dwóch rewolucjach", Stanisław Zabierowski [w:] "Literatura polska wobec idei rewolucyjnych XX wieku", Warszawa 1969 : [recenzja]

Izabela Szubert

"Żeromski o dwóch rewolucjach",

Stanisław Zabierowski [w:]

"Literatura polska wobec idei

rewolucyjnych XX wieku", Warszawa

1969 : [recenzja]

Biuletyn Polonistyczny 13/37, 155

1970

/ I I / TOMCZYK-ZGIERSKA S ta n is ła w a : " D zieci" - powieściowym rozrachunkiem B o lesła w a Prusa z r e w o lu cją 1 9 0 5 -1 9 0 7 . W: L it e r a t u r a p o lsk a wobec i d e i rew o lu cy jn y ch XX w iek u . War­ szawa 1969 s . 109- 1 2 1 .

K on fron tu jąc obraz r e w o lu c j i p rzed staw io n y w p o w ie ś c i z faktycznym p rze b ieg iem rew o lu cy jn y ch zdarzeń oraz p ogląd y wy­ g ła sz a n e p r z e z bohaterów z ówczesnymi o p in ia m i sp o łeczn y m i i poglądam i Prusa sformułowanymi w "Kronikach", autorka docho­ d z i do n a stę p u ją c y c h k o n k lu z j i: 1 . I d e o lo g ia p o w ie ś c i j e s t od­ z w ie r c ie d le n ie m poglądów p opularnych wśród d u żej c z ę ś c i i n t e ­ l i g e n c j i p o l s k i e j i sform ułow anych w c z e ś n ie j p rzez Prusa na k a r ta c h "Kronik". 2 . " D zieci" s ą typową p o w ie ś c ią te n d e n c y j­ ną, w k t ó r e j dobór fa k tó w , l o s y i c h a r a k te r y s ty k i p o s t a c i słu ­ żą i l u s t r a c j i t e z y , i ż rew o lu cja j e s t ruchem sp o łe c z n ie szkod­ liwym , o raz p o p a rciu g ło sz o n e g o z p o z y c j i m o ralis-ty sp rzeciw u wobec w cią g a n ia m ło d z ie ż y do d z ia ła ń rew o lu cy jn y ch .

H .F .

/ I I / . ZABIEROWSKI S ta n is ła w : Żerom ski o dwóch r e w o lu c ja c h . W: L ite r a t u r a p o lsk a wobec i d e i rew o lu cy jn ych XX w iek u . Warszawa 1969 s . 9 - 2 1 .

A n a liz a sto su n k u Żerom skiego do W ie lk ie j R ew o lu cji Fran­ c u s k ie j /" P o p io ły " / i do r e w o lu c j i 1905 r . /p r z e d e w szystkim "R óża"/. A utor ś l e d z i e w o lu c ję te g o sto su n k u i s t a r a s i ę wy­ j a ś n i ć j e j p rzyczyn y w szerszym k o n te k ś c ie t w ó r c z o ś c i p is a r z a i w sp ó łc z e s n e j mu p u b l ic y s t y k i. Z a sa d n iczą t e z ę stanowi stw ier­ d z e n ie , że rea k cy jn y s to su n e k Żerom skiego do r e w o lu c j i fr a n ­ c u s k i e j , podyktowany jed n o stro n n ą zn ajom ością m a teria łó w h i s ­ to r y c z n y c h , u l e g ł w yraźnej zm ianie w ted y , gdy Żeromski ze s t a ­ nowiska obserw atora p r z e d s ta w ia ł r e w o lu c ję 1905 r . Próba no­ wego u j ę c i a tem atu w ie lo k r o tn ie opracowywanego.