• Nie Znaleziono Wyników

Mapa hydrogeologiczna Polski w skali 1 : 50 000 (MhP)

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Mapa hydrogeologiczna Polski w skali 1 : 50 000 (MhP)"

Copied!
1
0
0

Pełen tekst

(1)

Atlasy geochemiczne polskich miast i aglomeracji

Anna Pasieczna*

Od pocz¹tku lat dziewiêædziesi¹tych XX w. w Pañstwowym Instytucie Geologicznym (PIG) wykonano wiele opracowañ z dziedziny kartografii geochemicznej, których celem by³a rejestracja (zapis) stanu chemicznego œrodowisk powierzchniowych ziemi w Polsce.

W pierwszym etapie rozpoznania wykonano zdjêcie ma³oskalowe ca³ego kraju (1 : 500 000) z gêstoœci¹ opróbo-wania 1 próbka na 25 km2. Praca ta umo¿liwi³a szybk¹ i stosunkowo niedrog¹ ocenê zró¿nicowania t³a geoche-micznego na terenie ca³ej Polski oraz rozpoznanie anomalii o charakterze regionalnym, a niekiedy lokalnym.

Kolejn¹ fazê badañ geochemicznych ograniczono do rejonów wczeœniej stwierdzonych anomalii, które obej-muj¹ nieznaczny procent obszaru badanego w pierwszym etapie. Badania te (prowadzone w skalach regionalnych) ograniczy³y siê do rejonów miejsko-przemys³owych kraju. Wykonano je z gêstoœci¹ opróbowania odpowiedni¹ dla zdjêæ regionalnych (od 1 próbki/0,25 km2, poprzez najczê-œciej stosowan¹ — 1 próbka/1 km2

do 1 próbki/4 km2

), ana-lizuj¹c powierzchniow¹ warstwê gleb (0,0–0,2 m), osady wodne i wody powierzchniowe.

W ramach tych prac wykonano dotychczas zdjêcia geo-chemiczne Górnego Œl¹ska, Warszawy, Krakowa, Kielc,

£odzi, Szczecina, Wa³brzycha, Pobrze¿a Gdañskiego, Czêstochowy, Wroc³awia, Poznania i Legnicko-G³ogow-skiego Okrêgu Miedziowego.

Wszystkie opracowania regionalne opublikowane w formie atlasów (w latach 1991–2005) s¹ szeroko dostêp-nym Ÿród³em informacji wykorzystywadostêp-nym przez instytu-cje naukowe, jednostki administracji pañstwowej ró¿nego szczebla i agencje ekologiczne.

Atlasy zawieraj¹ kolorowe plansze, na których przedsta-wiono monopierwiastkowe mapy geochemiczne (izolinio-we dla œrodowiska gleb i punkto(izolinio-we dla osadów wodnych i wód powierzchniowych) mapy geologiczne oraz mapy zabudowy i u¿ytkowania terenu w punktach opróbowania. W tekstach objaœnieñ zamieszczono opis metodyki prac, zarys budowy geologicznej oraz przedstawiono g³ówne Ÿród³a zanieczyszczeñ i charakterystyki rozk³adu poszcze-gólnych pierwiastków w badanych œrodowiskach. W tabe-lach zestawiono granice oznaczalnoœci i parametry statystyczne analizowanych pierwiastków.

Przeprowadzone badania wykaza³y zmiennoœæ analizo-wanych pierwiastków w obszarach miejskich w szerokich granicach, w zale¿noœci zarówno od ich iloœci odziedziczo-nych po ska³ach macierzystych, jak i skoncentrowania aktyw-noœci urbanizacyjno-przemys³owej i transportu. Przewa¿nie zawartoœæ metali ciê¿kich i innych pierwiastków toksycznych w obszarach miast jest od dwu do kilkunastu razy wiêksza ni¿ na przyleg³ych terenach niezabudowanych.

Mapa hydrogeologiczna Polski w skali 1 : 50 000 (MhP)

Marek Fert*

Pierwsza edycja MhP zosta³a zrealizowana w latach 1996–2004 zgodnie z Instrukcj¹ opracowan¹ w Zak³adzie Hydrogeologii i Geologii In¿ynierskiej PIG. Kolejne instrukcje okreœla³y zawartoœæ tematyczn¹ MhP, organiza-cjê oraz zakres prac nad wykonaniem 1069 arkuszy mapy, zasady autorskiego i komputerowego opracowania warstw informacyjnych, okreœla³y zawartoœæ oraz strukturê i opro-gramowanie bazy danych a tak¿e regulowa³y tryb odbioru i udostêpniania mapy. Utworzono bazy danych GIS poszczególnych arkuszy mapy w systemie oprogramowa-nia firmy INTERGRAPH z u¿yciem bazy ORACLE. W wyniku realizacji ustaleñ powsta³a edycja arkuszowa MhP, przedstawiaj¹ca kartograficzne odwzorowanie hydrogeolo-gicznych i œrodowiskowych warunków wystêpowania, zasobnoœci, hydrodynamiki, jakoœci oraz stopnia zagro¿enia wód podziemnych g³ównego u¿ytkowego poziomu wodo-noœnego, stanowi¹cego podstawowe Ÿród³o miejscowego zaopatrzenia w wodê, g³ównie do celów komunalnych.

Mapa MhP to jeden z pierwszych projektów o takiej skali, który zak³ada³ tworzenie kartograficznej (papiero-wej) wersji mapy na podstawie poprawnych topologicznie danych GIS (Instrukcja..., 1999). W latach 90. by³o to za³o¿enie niezwykle nowatorskie, jeœli weŸmiemy pod uwagê fakt, ¿e wiêkszoœæ realizowanych w tamtych cza-sach projektów mapowych wci¹¿ jeszcze polega³a na

„rysowaniu mapy na ekranie monitora”. Projekt MhP reali-zowany jest w technologii Intergraph, dla jego potrzeb zbu-dowano œrodowisko umo¿liwiaj¹ce realizacjê wszystkich niezbêdnych zadañ tj. pozyskiwania danych wektorowych i rastrowych, weryfikacji danych (grafiki i atrybutów), resymbolizacji danych GIS do postaci kartograficznej, dru-ku map, magazynowania danych, itd. W 2004 r. zakoñczo-no realizacjê ostatniej transzy map, dziêki czemu mapa hydrogeologiczna pokry³a obszar ca³ej Polski. Jednocze-œnie rozpoczêto proces aktualizacji zgromadzonych danych. Wykorzystywana obecnie technologia MhP ukie-runkowana jest, zgodnie z przyjêtymi na pocz¹tku za³o¿e-niami, na pozyskiwanie i weryfikacjê danych oraz wydruk poprawnego kartograficznie arkusza mapy papierowej. Wraz z zakoñczeniem procesu kompletowania danych ciê-¿ar dzia³añ zwi¹zanych z pozyskiwaniem informacji prze-niós³ siê w kierunku zarz¹dzania zgromadzonymi danymi oraz ich aktualizacji (w tym dodawania nowych warstw informacyjnych) oraz dystrybucji informacji. W zwi¹zku z powy¿szym konieczne by³o rozpoczêcie modernizacji bazy danych MhP oraz interfejsów do jej obs³ugi. Podjêcie odpowiednich dzia³añ umo¿liwi³o dostosowanie obecnego œrodowiska narzêdziowego do nowych zadañ. Moderniza-cja œrodowiska MhP jest zadaniem z³o¿onym i d³ugofalo-wym, zosta³a wiêc starannie zaplanowana i nastêpuje w oparciu o nowoczesny program GIS — GeoMedia firmy Intergraph.

1082

Przegl¹d Geologiczny, vol. 53, nr 11, 2005

*Pañstwowy Instytut Geologiczny, ul. Rakowiecka 4, 00-975 Warszawa

Cytaty

Powiązane dokumenty

Jednak w przypadku największej firmy, Grupy Żywiec SA, zdecydowanie przeważają w strukturze finansowa- nia zobowiązania krótkoterminowe, ale ich udział zdecydowanie spadł w czasie

Cykl reprodukcji majątku trwałego i okres jego efektywnej eksploatacji Realizacja głównych celów funkcjonowania przedsiębiorstwa jest procesem podejmowania decyzji, które

Perspektywa zastosowañ wód mineralnych, zawie- raj¹cych du¿e iloœci zwi¹zków humusowych, jest zwi¹zana z produkcj¹ biostymulatora „Humisoll”, który znajduje zastosowanie

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych dotyczące uznawania kosz- tów finansowania dłużnego modyfikują ogólne zasady zaliczania kosztów działalności do

W modelu I w gospodarstwach o powierzchni 0,1–5,0 ha UR relacja podatku dochodowego do dochodu kształtowała się na poziomie od 24,1% w 2009 roku do 28,9% w 2008 roku i była niższa

– zidentyfikowanie sytuacji oraz problemów małych przedsiębiorstw branży budow- lanej po wprowadzeniu zmian przepisów podatku od towarów i usług w 2017 roku.. * mgr Anna

3. W sytuacji, gdyby ze zwolnienia miała korzystać tylko infrastruktura nieoddana w posiadanie zależne spółkom operatorskim, to zwolnienie musiałoby dotyczyć infra-

Zadaniem ostatniej z zaprezentowanych grup wskaźników jest pomiar jakości funkcjono- wania systemu informacyjnego rachunkowości, przy czym jakość prowadzenia rachunkowo- ści