A N N A L E S
8 N , 9 E 5 S , 7A7 , S 0 A 5 , A E & 8 5 , E S . à 2 ' 2 : S . A L8%L,N±32L2N,A 92L;L9,,, SE&7,2+ :\ĪV]DS]NRáD%DQNRZDZ3R]QDQLX.DWHGUD%DQNRZRĞFLL5\QNX)LQDQVRZHJR 0A5,A0A*'ALENA*2LE&7RĪVDPRĞüVSyáG]LHOF]DEDQNXVSyáG]LHOF]HJRQDSU]\NáDG]LH
%DQNX6SyáG]LHOF]HJR…Z.RĞFLDQLH
7KHFRRSHUDWLYHLGHQWLW\RIFRRSHUDWLYHEDQNLQ.RĞFLDQ 6áRZDNOXF]RZH EDQNLVSyáG]LHOF]H]DVDG\VSyáG]LHOF]HRJUDQLF]HQLDG]LDáDOQRĞFLEDQNyZVSyáG]LHOF]\FK Keywords:FRRSHUDWLYHEDQNVFRRSHUDWLYHSULQFLSOHVDFWLYLW\UHVWULFWLRQVRIFRRSHUDWLYHEDQNV :sWĊS ']LDáDMąFZĞUyGRJURPQHMOLF]E\NRQNXUXMąF\FK]HVREąSRGPLRWyZQDU\QNX ILQDQVRZ\PEDQNVSyáG]LHOF]\SRZLQLHQNUHRZDüZáDVQ\VSHF\ILF]Q\ZL]HUXQHN FR Z\QLND QLH W\ONR ] GąĪHQLD GR X]\VNDQLD SU]HZDJL NRQNXUHQF\MQHM DOH WHĪ VWDQRZL NRQVHNZHQFMĊ RNUHĞORQHM ZL]ML SURZDG]HQLD G]LDáDOQRĞFL 2 LOH SRSUDZD NRQNXUHQF\MQRĞFL VDP\FK XVáXJ EDQNRZ\FK MHVW GOD VWRVXQNRZR PDáHJR EDQNX VSyáG]LHOF]HJRWUXGQ\P]DGDQLHPRW\OHSRGPLRWWHQPRĪHSRGMąüVNXWHF]QHNURNL Z VIHU]H VSyáG]LHOF]HJR Z\PLDUX VZRMHM G]LDáDOQRĞFL =H Z]JOĊGX QD GXDOQ\ FKD-UDNWHU WHJR URG]DMX EDQNyZ VSyáG]LHOF]\ Z\PLDU DNW\ZQRĞFL EĊG]LH UR]SDWU\ZDQ\ Z NRQWHNĞFLH MHM VSRáHF]Q\FK FHOyZ G]LDáDĔ F]\ HIHNWyZ :\GDMH VLĊ ĪH WRĪVDPRĞü VSyáG]LHOF]D PRĪH VWDü VLĊ QDMZDĪQLHMV]\P DWU\EXWHP IXQNFMRQRZDQLD VSyáG]LHOQL NUHG\WRZHM ± QDOHĪ\ MHGQDN SRGQLHĞü MHM UDQJĊ QLH ]DĞ SR]RVWDZLDü Mą W\ONR Z VIHU]H GHNODUDFML&HOHP RSUDFRZDQLD MHVW DQDOL]D REV]DUyZ WRĪVDPRĞFL VSyáG]LHOF]HM SROVNLFK EDQNyZ VSyáG]LHOF]\FK RUD] ]EDGDQLH SRVWU]HJDQLD WRĪVDPRĞFL VSyáG]LHOF]HM EDQNX VSyáG]LHOF]HJR QD SRGVWDZLH EDGDQLD DQNLHWRZHJR SUDFRZQLNyZ FHQWUDOL Z\EUDQHJR
0A5,A 0A*'ALENA *2LE&
EDQNX 5R]ZDĪDQLD EĊGą SURZDG]RQH ] Z\NRU]\VWDQLHP OLWHUDWXU\ SU]HGPLRWX RUD] EDGDĔ DQNLHWRZ\FK
KOXF]oweoEs]DryWoĪsDPoĞFLsSyád]LeOF]eMEDQNXsSyád]LeOF]eJo
=JRGQLH ] GHILQLFMą VSyáG]LHOQL 0LĊG]\QDURGRZHJR =ZLą]NX SSyáG]LHOF]HJR ÄVSyáG]LHOQLD MHVW DXWRQRPLF]Q\P ]U]HV]HQLHP RVyE NWyUH ]MHGQRF]\á\ VLĊ GREUR-ZROQLH Z FHOX ]DVSRNRMHQLD VZRLFK ZVSyOQ\FK DVSLUDFML L SRWU]HE HNRQRPLF]Q\FK VSRáHF]Q\FK L NXOWXUDOQ\FK SRSU]H] ZVSyáSRVLDGDQH L GHPRNUDW\F]QLH NRQWURORZDQH SU]HGVLĊELRUVWZR´ 'HILQLFMD WD RG]ZLHUFLHGOD ÄELPRGDOQ\ PRGHO VSyáG]LHOQL´ SRGNUH-ĞODMąF MHM IXQNFMRQRZDQLH MDNR ]U]HV]HQLD RUD] SRGPLRWX JRVSRGDUF]HJR 3RZVWDMąF MDNR ]U]HV]HQLH OXG]L PDMąF\FK RNUHĞORQH SRWU]HE\ VSyáG]LHOQLD GOD LFK ]DVSRNRMHQLD SURZDG]L G]LDáDOQRĞü JRVSRGDUF]ą >3LHFKRZVNL V @ 7UXGQR MHVW ]DWHP PyZLü R ÄSUDZG]LZHM VSyáG]LHOQL´ JG\ RUJDQL]DFMD WD VWDMH VLĊ MHG\QLH EL]QHVHP D F]áRQNR-ZLH SU]HVWDMą PLHü U]HF]\ZLVW\ ZSá\Z QD WR FR VLĊ Z QLHM G]LHMH D Z\]QDF]DQH FHOH PDMą MHG\QLH FKDUDNWHU HNRQRPLF]Q\ ÄSSyáG]LHOQLD MHVW EL]QHVHP DOH MHĞOL MHVW W\ONR EL]QHVHP MHVW ]á\P EL]QHVHP´ SRQLHZDĪ ] LVWRW\ SRZLQQD IXQNFMRQRZDü ]DUyZQR
Z Z\PLDU]H HNRQRPLF]Q\P MDN L VSRáHF]Q\P
:\UD]HP ZáąF]DQLD UyĪQHJR URG]DMX ZDUWRĞFL GR ]DNUHVX G]LDáDOQRĞFL VSyáG]LHO-QL D W\P VDP\P XZ]JOĊGQLDQLD ÄVSRáHF]QHJR GXFKD´ MHVW 'HNODUDFMD VSyáG]LHOF]HM WRĪVDPRĞFL D Z QLHM VLHGHP ]DVDG VSyáG]LHOF]\FK >S]HOąJRZVND V @
SWD-QRZLąFH VSHF\ILF]Q\ ÄNDWHFKL]P´ VSyáG]LHOF]HJR GXFKD UHJXá\ VSyáG]LHOF]H REHMPXMą QDVWĊSXMąFH ]DVDG\ >*ROHF V ± 3LHFKRZVNL V ±@
• GREURZROQHJR L RWZDUWHJR F]áRQNRVWZD ± ]ZDQD WHĪ ]DVDGą RWZDUW\FK GU]ZL SRGNUHĞOD ĪH VSyáG]LHOQLH Vą RUJDQL]DFMDPL GREURZROQ\PL GRVWĊSQ\PL GOD ZV]\VWNLFK RVyE
• GHPRNUDW\F]QHM NRQWUROL F]áRQNRZVNLHM ± NWyUHM VIRUPXáRZDQLH ÄMHGHQ F]áR-QHN ± MHGHQ JáRV´ QDMOHSLHM FKDUDNWHU\]XMH RGPLHQQRĞü VSyáG]LHOQL RG VSyáHN RSDUW\FK QD NDSLWDOH
• HNRQRPLF]QHJR XF]HVWQLFWZD F]áRQNyZ ± WUDNWXMH VSyáG]LHOQLH MDNR GHPRNUD-W\F]QH RUJDQL]DFMH NRQWURORZDQH SU]H] F]áRQNyZ
• DXWRQRPLL L QLH]DOHĪQRĞFL ± VSyáG]LHOQLH Vą VDPRU]ąGQ\PL VDPRSRPRFRZ\PL RUJDQL]DFMDPL ]DU]ąG]DQ\PL SU]H] VZRLFK F]áRQNyZ
• NV]WDáFHQLD V]NROHQLD LQIRUPDFML ± VSyáG]LHOQLH ]DSHZQLDMą VZRLP F]áRQ-NRP SU]HGVWDZLFLHORP Z\EUDQ\FK RUJDQyZ RUD] SUDFRZQLNRP L SHUVRQHORZL
SáRZD SU]\SLV\ZDQH &K *LGH¶RZL ZLHONLHPX IUDQFXVNLHPX XF]RQHPX WZyUF\ NRQFHSFML
SDQNRRSH-UDW\]PX KWWS ZZZNUVRUJSOLQGH[SKS"RSWLRQ FRPBFRQWHQW YLHZ DUWLFOH LG ,WHPLG GRVWĊS
'HNODUDFMD WD REHMPXMąFD GHILQLFMĊ VSyáG]LHOQL RUD] ]DVDG\ VSyáG]LHOF]H ]RVWDáD SU]\MĊWD SU]H] ;;;,
.RQJUHV 0LĊG]\QDURGRZHJR =ZLą]NX SSyáG]LHOF]HJR Z 0DQFKHVWHU Z URNX
72ĩSA02ĝû S3Ïà'=,EL&=A %AN.8 S3Ïà'=,EL&=E*2
NLHURZQLF]HPX PRĪOLZRĞü NV]WDáFHQLD L V]NROHQLD WDN DE\ PRJOL HIHNW\ZQLH SU]\F]\QLDü VLĊ GR UR]ZRMX VSyáG]LHOQL
• ZVSyáG]LDáDQLD ± JáRVL NRQLHF]QRĞü ]DFKRZDQLD VSyáG]LHOF]HM VROLGDUQRĞFL VSyáG]LHOQLH PDMą VáXĪ\ü VZRLP F]áRQNRP Z VSRVyE QDMEDUG]LHM HIHNW\ZQ\ RUD] Z]PDFQLDü UXFK VSyáG]LHOF]\ SRSU]H] ZVSyáSUDFĊ
• WURVNL R VSRáHF]QRĞü ORNDOQą ± MDNR ]DVDGD SRMDZLáD VLĊ GRSLHUR Z URNX D ZLąĪH VLĊ ] X]QDQLHP UROL MDNą SU]\SLVXMH VLĊ VSyáG]LHOQLRP Z UR]ZRMX ORNDOQ\P ZVND]XMH ĪH VSyáG]LHOQLH SUDFXMą QD U]HF] ZáDĞFLZHJR UR]ZRMX VSRáHF]QRĞFL ORNDOQ\FK Z NWyU\FK G]LDáDMą SRSU]H] SURZDG]HQLH SROLW\NL ]DDSURERZDQHM SU]H] F]áRQNyZ
:\PLHQLRQH ]DVDG\ VWDQRZLą Z\]QDF]QLN V]F]HJyOQHJR SRGHMĞFLD OXE UHODFML Z RGQLHVLHQLX GR F]áRQNyZ SUDFRZQLNyZ LQQ\FK VSyáG]LHOQL F]\ ĞURGRZLVND OR-NDOQHJR 2F]\ZLVWH MHVW MHGQDN ĪH WR VDPH VSyáG]LHOQLH LQG\ZLGXDOQLH SRGHMPXMą GHF\]MH MDN ZDĪQH Vą WH UHJXá\ GOD QLFK L Z MDNLP VWRSQLX EĊGą RQH U]HF]\ZLĞFLH SU]HVWU]HJDQH NDOHĪ\ UyZQLHĪ SRGNUHĞOLü ĪH Z\EUDQH ]DVDG\ ]RVWDá\ Z 3ROVFH SU]\MĊWH Z DNWDFK SUDZQ\FK MDNR RERZLą]XMąFH ZV]\VWNLH VSyáG]LHOQLH ± QS UHJXáD ÄMHGHQ F]áRQHN ± MHGHQ JáRV´ HNRQRPLF]QH XF]HVWQLFWZR F]áRQNyZ >8VWDZD 3UDZR VSyáG]LHOF]H @ ± EąGĨ MHG\QLH Z\EUDQH EUDQĪH
)RUPDOQR-LQVW\WXFMRQDOQH UR]ZLą]DQLD Z VHNWRU]H EDQNyZ VSyáG]LHOF]\FK Z 3ROVFH REOLJXMą WH LQVW\WXFMH GR >8VWDZD R IXQNFMRQRZDQLX EDQNyZ VSyáG]LHOF]\FK« SWUXPLĔVNL 7ZDUGRZVNL V ± *RVSRGDURZLF] V ±@ ]U]HV]DQLD VLĊ ] EDQNLHP ]U]HV]DMąF\P SURZDG]HQLD G]LDáDOQRĞFL QD RNUHĞORQ\P REV]DU]H ]DVDGD WHU\WRULDOQRĞFL RIHURZDQLD XVáXJ NUHG\WRZ\FK NOLHQWRP ] WHUHQX G]LDáDQLD RJUDQLF]H-QLH SRGPLRWRZH SURZDG]RQHM G]LDáDOQRĞFL RUD] RIHURZDQLD ZĊĪV]HJR Z SRUyZQDQLX GR SRGPLRWyZ NRPHUF\MQ\FK ]DNUHVX XVáXJ ILQDQVRZ\FK RJUDQLF]HQLH SU]HGPLRWRZH SURZDG]RQHM G]LDáDOQRĞFL :\QLNDMąFH ZSURVW ] ]DVDG VSyáG]LHOF]\FK GZD SLHUZV]H
RJUDQLF]HQLD G]LDáDOQRĞFL EDQNyZ VSyáG]LHOF]\FK X]DOHĪQLRQR RG VNDOL G]LDáDOQRĞFL W\FK SRGPLRWyZ PLHU]RQHM ZLHONRĞFLą IXQGXV]\ ZáDVQ\FK 3RQDGWR XVWDZRZR RNUHĞORQ\ WHUHQ G]LDáDQLD PRĪH ]RVWDü ]DUyZQR UR]V]HU]RQ\ MDN L ]DZĊĪRQ\ GHF\]MDPL VDP\FK VSyáG]LHOFyZ EDQNX ]U]HV]DMąFHJR RUD] .RPLVML NDG]RUX )LQDQVRZHJR >*ROHF V ±@ : RVWDWQLFK ODWDFK ]ZLĊNV]DQLH ZLHONRĞFL IXQGXV]\ ZáDVQ\FK SROVNLFK EDQNyZ VSyáG]LHOF]\FK áDJRG]L RJUDQLF]HQLD UHJXODF\MQH ]DUyZQR RGQRV]ąFH VLĊ GR WHUHQX G]LDáDQLD MDN L RERZLą]NX ]U]HV]DQLD VLĊ WHM JUXS\ SRGPLRWyZ 7\P VDP\P
UHJXODF\MQH OLPLW\ GRW\F]ąFH WHUHQX G]LDáDQLD QLH PDMą FKDUDNWHUX UHVWU\NF\MQHJR JG\Ī R IDNW\F]QHM WHU\WRULDOQRĞFL IXQNFMRQRZDQLD GHF\GXMą VDPH EDQNL VSyáG]LHOF]H QD UyĪQH VSRVRE\ GHILQLXMąF ORNDOQRĞü SURZDG]RQHM G]LDáDOQRĞFL
3U]HVáDQNą ZSURZDG]DQLD RJUDQLF]HĔ SU]HGPLRWRZ\FK L SRGPLRWRZ\FK GR G]LDáDOQRĞFL EDQNyZ
VSyáG]LHOF]\FK MHVW RJUDQLF]DQLH VNDOL U\]\ND SRGHMPRZDQHJR SU]H] WH LQVW\WXFMH 3RQDGWR SRGPLRWRZH RJUDQLF]HQLD G]LDáDOQRĞFL ZLąĪą VLĊ ]H VSyáG]LHOF]ą ]DVDGą WURVNL R VSRáHF]QRĞü ORNDOQą
=JRGQLH ] NUDMRZ\P UDQNLQJLHP EDQNyZ VSyáG]LHOF]\FK Ä:\UyĪQLDMąFH VLĊ EDQNL VSyáG]LHOF]H´
Z URNX EDQNyZ VSyáG]LHOF]\FK PLDáR IXQGXV]H ZáDVQH QD SR]LRPLH FR QDMPQLHM POQ HXUR Z\PyJ XVWDZRZ\ GOD SR]RVWDá\FK LQVW\WXFML RG SRF]ąWNX URNX Z\QRVL POQ HXUR >(NVWUDNODVDVSyáG]LHOF]D V @
0A5,A 0A*'ALENA *2LE&
NDOHĪ\ ]DWHP SU]\Mąü ĪH SRGREQLH MDN Z LQQ\FK URG]DMDFK VSyáG]LHOQL UyZQLHĪ Z EDQNDFK VSyáG]LHOF]\FK R ]DNUHVLH Z\PLDUX VSyáG]LHOF]HJR EĊGą GHF\GRZDü DXWRQR-PLF]QH GHF\]MH SRV]F]HJyOQ\FK LQVW\WXFML WHJR VHJPHQWX U\QNX 'R QDMZDĪQLHMV]\FK REV]DUyZ GHF\]\MQ\FK Z W\P ]DNUHVLH QDOHĪą
• UHODFMH PLĊG]\ VSyáG]LHOQLą D MHM ZáDĞFLFLHODPL • ]QDF]HQLH ORNDOQHJR FKDUDNWHUX G]LDáDOQRĞFL
• IXQNFMRQRZDQLH Z UDPDFK RNUHĞORQ\FK VWUXNWXU ]U]HV]HQLRZ\FK
NDMZLĊNV]D OLF]ED ]DVDG VSyáG]LHOF]\FK GRW\F]\ RVRERZHJR FKDUDNWHUX G]LDáDOQRĞFL VSyáG]LHOQL D ZLĊF V]F]HJyOQHJR FKDUDNWHUX UHODFML PLĊG]\ ZáDĞFLFLHODPL D EDQNLHP 3RGNUHĞODQLH VSyáG]LHOF]HJR FKDUDNWHUX EDQNX PD PLHMVFH ZyZF]DV JG\ PLQ
• FHOH EDQNX XZ]JOĊGQLDMą SRWU]HE\ F]áRQNyZ VSyáG]LHOQL
• Z]URVWRZL VNDOL G]LDáDOQRĞFL LQVW\WXFML WRZDU]\V]\ SURSRUFMRQDOQ\ Z]URVW OLF]E\ F]áRQNyZ
• ED]D F]áRQNRZVND PD FKDUDNWHU UR]SURV]RQ\
• F]áRQNRZLH XF]HVWQLF]ą Z SURFHVDFK GHF\]\MQ\FK QS SRSU]H] XG]LDá Z ]H-EUDQLDFK JUXS F]áRQNRZVNLFK
• EDQN GąĪ\ GR SRJáĊELDQLD UHODFML ] F]áRQNDPL QS G]LĊNL VSRWNDQLRP LQWHJUDF\MQ\P • F]áRQNRZLH NRU]\VWDMą ] Z\SUDFRZ\ZDQ\FK QDGZ\ĪHN ILQDQVRZ\FK ] W\P ĪH
VNDOD Z\SáDFDQHM G\ZLGHQG\ QLH SRZLQQD E\ü QDGPLHUQD
=DNUHV DNFHQWRZDQLD SU]H] EDQN VSyáG]LHOF]\ ORNDOQHJR FKDUDNWHU G]LDáDOQRĞFL D ZLĊF WURVNL R VSRáHF]QRĞü ORNDOQą PRĪH Z\UDĪDü VLĊ
• ZH ZVND]\ZDQLX ORNDOQRĞFL Z FHODFK RUD] PLVML EDQNX
• Z ]ZLĊNV]DQLX VNDOL NUHG\WRZDQLD GOD SRGPLRWyZ JRVSRGDUF]\FK G]LDáDMąF\FK Z RWRF]HQLX EDQNX ]JRGQLH ] KDVáHP ÄORNDOQ\ SLHQLąG] QD ORNDOQH SRWU]HE\´ • Z SRPRF\ QD U]HF] ORNDOQ\FK LQLFMDW\Z FHOyZ X]QDZDQ\FK ]D VSRáHF]QLH
XĪ\WHF]QH QS ILQDQVRZDQHM ] Z\SUDFRZDQHM QDGZ\ĪNL ILQDQVRZHM
• Z XG]LHODQLX ZVSDUFLD RNUHĞORQ\P VHJPHQWRP SRWHQFMDOQ\FK NOLHQWyZ SROH-JDMąFHJR QS QD EH]SáDWQHM REVáXG]H ILQDQVRZHM RVyE ]DJURĪRQ\FK XEyVWZHP • Z SURSDJRZDQLX NRU]\VWDQLD ] XVáXJ ILQDQVRZ\FK SU]HFLZG]LDáDQLX
Z\NOX-F]HQLX ILQDQVRZHPX SURZDG]HQLX G]LDáDOQRĞFL LQIRUPDF\MQHM V]NROHQLRZHM LRNDOQ\ FKDUDNWHU G]LDáDOQRĞFL SRGNUHĞODMą VDPH EDQNL JG\Ī WD ZáDĞQLH FHFKD SR]ZDOD Z\UyĪQLü VLĊ SRV]F]HJyOQ\P MHGQRVWNRP QD NRQNXUHQF\MQ\P U\QNX ND SU]\NáDG Z EDGDQLDFK DQNLHWRZ\FK SURZDG]RQ\FK SU]H] 7 SLXGND WR ZáDĞQLH ]QDMR-PRĞü U\QNX ORNDOQHJR SUH]HVL EDQNyZ VSyáG]LHOF]\FK ZVND]\ZDOL QDMF]ĊĞFLHM DQNLHWRZDQ\FK MDNR PRFQą VWURQĊ EDQNyZ VSyáG]LHOF]\FK >SLXGHN V @
=JRGQLH ]H VSyáG]LHOF]ą ]DVDGą ZVSyáG]LDáDQLD RUD] Z\PRJDPL UHJXODF\MQ\PL EDQNL VSyáG]LHOF]H IXQNFMRQXMą Z UDPDFK VWUXNWXU ]U]HV]HQLRZ\FK =U]HV]DQLH VLĊ
:DUWR ZVND]Dü LĪ MHĞOL Z]Ląü SRG XZDJĊ GDQH ] VHNWRUD EDQNyZ VSyáG]LHOF]\FK Z RVWDWQLFK ODWDFK
F]áRQNRZLH Z ZLĊNV]\P ]DNUHVLH JRG]LOL VLĊ QD SR]RVWDZLHQLH QDGZ\ĪHN ILQDQVRZ\FK Z EDQNDFK JáyZQLH ] SRZRGX NRQLHF]QRĞFL LFK Z]PRFQLHQLD NDSLWDáRZHJR ND SU]\NáDG Z URNX VSyáG]LHOF\ SU]H]QDF]\OL QD ]ZLĊNV]HQLH IXQGXV]\ ZáDVQ\FK Z\SUDFRZDQHJR ]\VNX >1DV]HNDSLWDá\SUDZLHNDSLWDOQH V @
72ĩSA02ĝû S3Ïà'=,EL&=A %AN.8 S3Ïà'=,EL&=E*2
PDá\FK VSyáG]LHOQL NUHG\WRZ\FK Z\QLND ] XNV]WDáWRZDQHM KLVWRU\F]QLH W]Z ]DVDG\ SRPRFQLF]RĞFL VXEV\GLDUQRĞFL R]QDF]DMąFHM ZVSRPDJDQLH MHGQRVWHN VSyáG]LHOF]\FK Z ]DVSRNDMDQLX SRWU]HE NWyU\FK QLH PRJą ]DVSRNRLü VDPRG]LHOQLH :LąĪH VLĊ ]DWHP ] MHGQHM VWURQ\ ] LQVW\WXFMRQDOL]DFMą SRPRF\ L VROLGDUQRĞFL LQVW\WXFML VSyáG]LHOF]\FK ] GUXJLHM ]DĞ ] IXQNFMRQRZDQLHP VDPRG]LHOQ\FK SRGPLRWyZ U\QNX QD U\QNX ILQDQ-VRZ\P >*RVSRGDURZLF] V @ :REHF Z\]ZDĔ ]ZLą]DQ\FK ] NRQLHF]QRĞFLą VSURVWDQLD NRQNXUHQF\MQRĞFL QD U\QNX ILQDQVRZ\P REVHUZXMH VLĊ WHQGHQFMĊ GR ]ZLĊNV]DQLD ]QDF]HQLD ÄQDGEXGRZ\´ VSyáG]LHOQL NUHG\WRZ\FK SRSU]H] SRZRá\ZDQLH UyĪQRURGQ\FK GRGDWNRZ\FK MHGQRVWHN ]DOHĪQ\FK VSHFMDOL]XMąF\FK VLĊ Z RIHURZDQLX ĞFLĞOH RNUHĞORQ\FK XVáXJ ILQDQVRZ\FK NDOHĪ\ MHGQDN SRGNUHĞOLü ĪH PRĪOLZ\ MHVW UyĪQ\ ]DNUHV ZVSyáSUDF\ EDQNyZ Z UDPDFK ]U]HV]HĔ D SRV]HU]D VLĊ RQ ZUD] ]
• SRVWĊSHP VWDQGDU\]DFML UyĪQ\FK HOHPHQWyZ Z UDPDFK ]U]HV]HĔ QS SURGXNWyZ ILQDQVRZ\FK PDUNL SURPRFML UR]ZLą]DĔ SURFHGXUDOQ\FK
• LQWHQV\ILNDFMą G]LDáDĔ R ]DNUHVLH VDPRSRPRFRZ\P Z UDPDFK JUXS\
• UR]ZLMDQLHP QD SR]LRPLH VHNWRURZ\P LQVW\WXFML UHDOL]XMąF\FK ZVSyOQH ]DGDQLD Z UDPDFK JUXS\ EDQNyZ
: NZHVWLL UR]ZLą]DĔ LQVW\WXFMRQDOQ\FK ]U]HV]HĔ SRMDZLDMą VLĊ GRGDWNRZR S\WD-QLD GRW\F]ąFH ]DNUHVX NRPSHWHQFML SRV]F]HJyOQ\FK EDQNyZ VSyáG]LHOF]\FK L IXQNFML LQVW\WXFML G]LDáDMąF\FK QD SR]LRPLH ]U]HV]HĔ VSyáG]LHOQL RUD] Z\ERUX UR]ZLą]DĔ RSW\PDOQ\FK ] MHGQHM VWURQ\ ]DSHZQLDMąF\FK UHDOL]DFMĊ LQG\ZLGXDOQ\FK FHOyZ SR-V]F]HJyOQ\FK MHGQRVWHN ] GUXJLHM ]DĞ XPRĪOLZLDMąF\FK Z\NRU]\VWDQLH ]DOHW ZVSyOQRW\ VSyáG]LHOF]HM ]U]HV]HĔ
3osWr]eJDQLeWoĪsDPoĞFLsSyád]LeOF]eM
QDSodsWDwLeEDdDQLDSrDFowQLNywwyErDQeJoEDQNX
:REHF LQG\ZLGXDOQHJR SRGHMĞFLD SRV]F]HJyOQ\FK EDQNyZ VSyáG]LHOF]\FK GR VSyáG]LHOF]HJR Z\PLDUX G]LDáDOQRĞFL SU]HSURZDG]RQR EDGDQLH ]DNUHVX SRVWU]HJDQLD WRĪVDPRĞFL VSyáG]LHOF]HM ZĞUyG SUDFRZQLNyZ Z\EUDQHM LQVW\WXFML EDQNRZHM QD U\QNX ZLHONRSROVNLP ± %DQNX SSyáG]LHOF]HJR Z .RĞFLDQLH 3RZVWDá RQ Z URNX SRG QD]Zą SSyáND 3RĪ\F]NRZD GOD 3RZLDWX .RĞFLDĔVNLHJR ± MHVW ZLĊF MHGQ\P ] QDMVWDU-V]\FK EDQNyZ VSyáG]LHOF]\FK Z :LHONRSROVFH
-DNR FHOH V]F]HJyáRZH EDGDQLD DQNLHWRZHJR ZVND]DQR
• ]EDGDQLH RSLQLL SUDFRZQLNyZ QD WHPDW VSHF\ILF]Q\FK FHFK EDQNX VSyáG]LHOF]HJR SRG NąWHP G]LDáDOQRĞFL QD NRQNXUHQF\MQ\P U\QNX ILQDQVRZ\P
• SR]QDQLH RSLQLL SUDFRZQLNyZ QD WHPDW LGHL VSyáG]LHOF]HM Z G]LDáDOQRĞFL EDQNX
: FHOX XVWDOHQLD RVWDWHF]QHM ZHUVML SRV]F]HJyOQ\FK NDIHWHULL Z IRUPXODU]X DQNLHW\ ZVWĊSQLH RSUDFRZDQ\
IRUPXODU] ]RVWDá ]ZHU\ILNRZDQ\ SU]H] Z\EUDQ\FK SUDFRZQLNyZ .RQVXOWDFMH Z W\P ]DNUHVLH SR]ZROLá\ QD Z\HOL-PLQRZDQLH EáĊGyZ RUD] GRVWRVRZDQLH EDGDQLD GR VSHF\ILNL IXQNFMRQRZDQLD Z\EUDQHM LQVW\WXFML %DGDQLH SU]H-SURZDG]RQR ZĞUyG SUDFRZQLNyZ FHQWUDOL EDQNX OXWHJR URNX :HGáXJ VWDQX QD NRQLHF URNX Z &HQWUDOL
0A5,A 0A*'ALENA *2LE&
• ]EDGDQLH ZLHG]\ SUDFRZQLNyZ QD WHPDW RJUDQLF]HĔ ]ZLą]DQ\FK ]H VSyáG]LHOF]ą IRUPą SUDZQą G]LDáDOQRĞFL
:LĊNV]RĞü DQNLHWRZDQ\FK MDNR FHFKĊ VSHF\ILF]Qą EDQNX WDEHOD ZVND]DáD ]QDMRPRĞü MHJR NOLHQWyZ :LąĪH VLĊ WR ] PQLHMV]ą VNDOą G]LDáDOQRĞFL SHZQRĞFLą SURZDG]HQLD G]LDáDOQRĞFL ILQDQVRZHM DOH UyZQLHĪ ] WUDG\FMą NRU]\VWDQLD ] XVáXJ EDQNX ZĞUyG NOLHQWyZ EDQNX 5yZQLH ZDĪQą VSHF\ILF]Qą FHFKą MHGQRVWNL RND]Dá VLĊ ORNDOQ\ FKDUDNWHU ZáDĞFLFLHOD EDQNX : SLHUZV]\P HWDSLH EDGDQLD DQNLHWRZDQL MHG\QLH ZVND]\ZDOL ZDĪQH Z LFK RSLQLL F]\QQLNL GRSLHUR SRWHP ]RVWDOL SRSURV]HQL R GRNRQDQLH LFK KLHUDUFKL]DFML
NDMZDĪQLHMV]ą GHWHUPLQDQWą WRĪVDPRĞFL EDQNX MHVW ZHGáXJ SUDFRZQLNyZ SROVNL ORNDOQ\ ZáDĞFLFLHO EDQNX 'UXJLP Z NROHMQRĞFL ZVND]\ZDQ\ F]\QQLN WR GRVWRVRZ\-ZDQLH RIHUW\ ILQDQVRZHM GR SRWU]HE ORNDOQHJR U\QNX 3RGREQH ]QDF]HQLH PD IDNW ĪH EDQN UHDOL]XMH FHOH GRVWRVRZDQH GR SRWU]HE VSRáHF]QRĞFL ORNDOQHM 3UDFRZQLF\ GRVWU]HJDMą WDNĪH UROĊ SU]\QDOHĪQRĞFL GR ]U]HV]HQLD S*% ± ZVND]DĔ QDWRPLDVW QDMF]ĊĞFLHM ZVND]\ZDQ\ F]\QQLN Ä]QDMRPRĞü NOLHQWyZ´ Z\VWĊSXMH MHG\QLH MDNR ZVND]DQLH GUXJLHJR Z\ERUX ĪDGQD ] RVyE QLH X]QDáD FHFK\ ]D QDMZDĪQLHMV]ą
7DEHOD SSHF\ILF]QH FHFK\ EDQNX VSyáG]LHOF]HJR ZHGáXJ SUDFRZQLNyZ Z\EUDQHM LQVW\WXFML
Czynniki 8dziaá
wVka-zaĔ ogyáeP
NaMwaĪnieMVzy czynnik
'rugi czynnik w rankingu =naMoPoĞü klientyw luE czáonkyw Eanku
3olVki lokalny wáaĞciciel Eanku
7radycMa dziaáalnoĞci IinanVoweM
'oVtoVowywanie oIerty IinanVoweM do SotrzeE
lokalnego rynku
3rzynaleĪnoĞü do zrzeVzenia S*%
2Ierowanie uVáug IinanVowycK VSecyIicznycK
dla rolnictwa
2twartoĞü Eanku na nowycK czáonkyw
2Ierowanie uVáug IinanVowycK wVSylnycK
dla zrzeVzenia S*%
:VSieranie VSecyIicznycK SotrzeE VSoáecznoĞci
lokalneM
%anku SSyádzielczego w .oĞcianie liczEa etatyw wynoViáa : związku z IakteP iĪ z Eadania wyáą-czono oVoEy Seániące IunkcMe adPiniVtracyMne oraz SracuMące w dziale inIorPatycznyP a takĪe ze wzglĊdu na zPianowy VyVteP Sracy oVtatecznie w Eadaniu ankietowyP wziĊáy udziaá oVoEy co Vtanowi Srawie zatrudnionycK
72ĩSA02ĝû S3Ïà'=,ELC=A %AN.8 S3Ïà'=,ELC=E*2
5ealizowanie celyw dziaáalnoĞci doVtoVowanycK do
SotrzeE VSoáecznoĞci lokalneM
Lokalna Vkala dziaáalnoĞci w tyP oIerowanie
kredy-tów dla klienkredy-tów z terenu dziaáania banku) 'ostosowywanie oferty finansoweM do potrzeb
czáon-ków banku
2ferta usáugowa zaspokaMaMąca podstawowe usáugi
fi-nansowe (brak ryzykownych produktów finansowych) 0nieMsze ryzyko dziaáalnoĞci kredytoweM wynikaMące
z lokalnego charakteru dziaáalnoĞci
2dsetek ankietowanych wskazuMących okreĞlony czynnik przy czyP ankietowani Pogli wskazaü kilka czynników ħródáo badanie ankietowe
Specyfika dziaáalnoĞci poMedynczego podPiotu gospodarczego naMczĊĞcieM wynika ze sposobu definiowania PisMi i celów dziaáalnoĞci przez Mego kierownictwo oraz faktyczneM ich realizacMi :edáug strategii banku na lata ± PisMą %anku Spóádzielczego w .oĞcianie Mest zaspokoMenie potrzeb na usáugi finansowe na lokalnyP rynku przede wszystkiP klientów bĊdących udziaáowcaPi banku w sposób konku-rencyMny aby Pogli oni prowadziü efektywną dziaáalnoĞü gospodarczą poprawiaü MakoĞü Īycia i bezpiecznie zachowaü wartoĞü swoich oszczĊdnoĞci %ank podkreĞla zateP znaczenie lokalnego obszaru prowadzenia dziaáalnoĞci oraz koniecznoĞü zaspokoMenia potrzeb klientów i czáonków banku : ankiecie sforPuáowano kilka haseá odnoszących siĊ do definiowania celów oraz szczególnego sposobu prowadzenia dziaáalnoĞci przez spóádzielniĊ kredytową 3racownicy zostali poproszeni o wskazanie hasáa które Mest naMbardzieM adekwatne do dziaáalnoĞci %S w .oĞcianie
0 2 4 6 8 10 ']LDáDP\ORNDOQLHGODGREUDQDV]\FKF]áRQNyZ ']LDáDP\ORNDOQLHGODJRVSRGDUNLORNDOQHM± ÄORNDOQ\ SLHQLąG]QDORNDOQHSRWU]HE\´ ']LDáDP\ORNDOQLHGąĪąFGRPDNV\PDOL]DFML HNRQRPLF]Q\FKHIHNWyZG]LDáDOQRĞFL =QDMąFQDV]\FKNOLHQWyZSRGHMPXMHP\PQLHMV]H U\]\NRĪHSRĪ\F]RQHSLHQLąG]HQLH]RVWDQą]ZUyFRQH :SURZDG]DMąFQRZHXVáXJLGRVWRVRZXMHP\RIHUWĊ XVáXJGRSRWU]HENOLHQWyZEDQNX 9 8 3 2 2
5ysunek 1 ,dea bankowoĞci spóádzielczeM w %anku SpóádzielczyP w .oĞcianie w opinii pracowników ħródáo badanie ankietowe
98 0A5,A 0A*'ALENA *2LEC
8zyskane odpowiedzi nie są Mednoznaczne NaMwiĊkszą liczbĊ wskazaĔ uzyskaáo hasáo podkreĞlaMące znaczenie czáonków w dziaáalnoĞci banku a 8 osób wybraáo wariant odpowiedzi akcentuMący lokalnoĞü dziaáalnoĞci instytucMi ± są to odpowiedzi zgodne ze zdefiniowaną PisMą banku :arto podkreĞliü iĪ równieĪ w trzecieM odpo-wiedzi zwrócono uwagĊ na ograniczenia obszaru dziaáania banku
7abela 2 5odzaMe dostrzeganych przez pracowników ograniczeĔ w dziaáalnoĞci %anku Spóádzielczego w .oĞcianie
2graniczenia 2gólna liczba wskazaĔ Liczba wskazaĔ NaMwaĪnieMsze ograniczenie 'rugi czynnik w rankingu
2graniczenie terenu dziaáania %S 11 0
2graniczenia wynikaMące z przynaleĪnoĞci
do zrzeszenia S*% 10 6 2
%rak PoĪliwoĞci finansowania wiĊkszych inwestycMi 8 3 3 .oniecznoĞü nieustannego dostosowywania
dziaáalno-Ğci do regulacMi nadzorczychbrak proporcMonalnodziaáalno-Ğci regulacMi nadzorczych
8 2 3
'oPinuMący charakter branĪy rolniczeM 1 3
%rak niektórych usáug w ofercie banku 6 4 0
2graniczenia kadrowe lub organizacyMne dziaáalnoĞci
banku 2 1 0
.oniecznoĞü wypáaty dywidendy czáonkoP banku 1 0 0 ħródáo badanie ankietowe
Spóádzielcza forPa prowadzenia dziaáalnoĞci bankoweM powoduMe róĪnorodne ograniczenia natury ekonoPiczneM = badania wynika Mednak Īe 29 ankietowanych nie dostrzega takich barier a taki saP odsetek badanych zauwaĪa Me ale uznaMe za nieistotne NaMczĊĞcieM Mako przeszkodĊ w prowadzeniu dziaáalnoĞci wskazywano ograniczenie terenu dziaáania banku spóádzielczego (prawie 6 udzielaMących od-powiedzi na tePat barier) Mednak nie Mest to naMwaĪnieMszy czynnik (Īadna z osób nie wskazaáa tego uwarunkowania Mako naMistotnieMszego) =naczna czĊĞü pracowników dostrzega ograniczenia związane z przynaleĪnoĞcią do zrzeszenia S*% czy brak PoĪliwoĞci finansowania wiĊkszych inwestycMi
3odsuPowuMąc naleĪy podkreĞliü Īe pracownicy są ĞwiadoPi szczególnych cech banku spóádzielczego .luczowyP czynnikieP wyróĪniaMącyP dziaáalnoĞü banku Mest polski lokalny wáaĞciciel :ybory dotyczące poszczególnych pytaĔ nie daMą Mednak klarownego obrazu sposobu definiowania toĪsaPoĞci banku i specyfiki wynikaMąceM
99 72ĩSA02ĝû S3Ïà'=,ELC=A %AN.8 S3Ïà'=,ELC=E*2
ze spóádzielczeM forPy gospodarowania Na przykáad z MedneM strony Mako zasadnicze hasáo %S wskazywano prowadzenie dziaáalnoĞci na rzecz czáonków banku z drugieM zaĞ podobna odpowiedĨ Mako czynnik wyróĪniaMący dziaáalnoĞü banku poMawia siĊ stosunkowo rzadko
=DNoĔF]eQLe
%iorąc po uwagĊ przeprowadzone analizy naleĪy podkreĞliü Īe wyPiar eko-noPiczny dziaáalnoĞci banków spóádzielczych nie PoĪe byü MedynyP rozwaĪanyP i uwzglĊdnianyP aspekteP dziaáalnoĞci tego rodzaMu instytucMi -ako spóádzielnie powinny one w MakiPĞ zakresie uwzglĊdniaü zasady 0iĊdzynarodowego =wiązku Spóádzielczego które w odniesieniu do poMedynczych organizacMi uMawniaMą siĊ w relacMach z czáonkaPi odnoszeniu siĊ do potrzeb lokalnych spoáecznoĞci oraz funkcMonowaniu w zrzeszeniach spóádzielczych 3olskie regulacMe prawne wyzna-czaMą PiniPalny zakres realizacMi zasad poprzez terytorialnoĞü dziaáalnoĞci banków spóádzielczych oraz obowiązek ich zrzeszania siĊ :yPogi te Mednak nie dotyczą naMwiĊkszych instytucMi które z racMi skali dziaáalnoĞci odgrywaMą naMwiĊkszą rolĊ w sektorze 8wzglĊdnianie Äspóádzielczego ducha´ w budowaniu wáasneM toĪsaPoĞci rynkoweM przez indywidualne banki stanowi kapitaá tych podPiotów który przyczynia siĊ do wiĊkszeM ich wiarygodnoĞci rynkoweM oraz stanowi kluczowy skáadnik swoisteM przewagi konkurencyMneM
Na przykáadzie wybranego banku spóádzielczego zweryfikowano ĞwiadoPoĞü spóádzielczeM toĪsaPoĞci wĞród pracowników centrali banku %adane osoby poprawnie wskazuMą pewne szczególne cechy banku spóádzielczego podkreĞlaMąc szczególne relacMe z bazą czáonkowską na koleMnyP PieMscu w odpowiedziach poMawia siĊ lo-kalnoĞü dziaáalnoĞci instytucMi 2koáo 13 pracowników funkcMonowanie w raPach zrzeszenia postrzega równieĪ Mako ograniczenie prowadzoneM dziaáalnoĞci 2trzyPane wyniki Ğwiadczą o tyP Īe pracownicy wybraneM instytucMi dobrze rozuPieMą spóá-dzielczą toĪsaPoĞü NaleĪy Mednak podkreĞliü koniecznoĞü szerszego upowszechniania wiedzy na tePat spóádzielczych uwarunkowaĔ dziaáalnoĞci banku spóádzielczego (rozpatrywanego i innych) oraz potrzebĊ realizacMi spóádzielczeM zasady szkoleĔ oraz inforPacMi aby w ten sposób przyczyniaü siĊ do propagowania idei spóádzielczych wĞród 3olaków
%LEOLoJrDILD:
1 (NVWUDNODVDVSyáG]LHOF]D ÄNowoczesny %ank Spóádzielczy´ 2012 nr
2 *olec 00 /RNDOQRĞüG]LDáDOQRĞFLEDQNyZVSyáG]LHOF]\FKZ3ROVFH >w @ :\EUDQHKLVWRU\F]QH
LZVSyáF]HVQHDVSHNW\UR]ZRMXEDQNyZVSyáG]LHOF]\FKZ3ROVFH 0 StefaĔski (red) :yĪsza Szkoáa
+uPanistyczno-EkonoPiczna we :áocáawku :áocáawek 2012
100 0A5,A 0A*'ALENA *2LEC
3 *olec 00 6SyáG]LHOF]HNDV\RV]F]ĊGQRĞFLRZRNUHG\WRZHQDU\QNXXVáXJILQDQVRZ\FKZ3ROVFH :ydawnictwo :yĪszeM Szkoáy %ankoweM w 3oznaniu 3oznaĔ 2004
4 *ospodarowicz A (red) )XQNFMRQRZDQLHVSyáG]LHOF]\FKJUXSEDQNRZ\FKZ3ROVFHLZ\EUDQ\FK
NUDMDFK8QLL(XURSHMVNLHM :ydawnictwo 8niwersytetu EkonoPicznego we :rocáawiu :rocáaw
2008
1DV]HNDSLWDá\SUDZLHNDSLWDOQH ÄNowoczesny %ank Spóádzielczy´ 2012 nr ±8
6 3iechowski A :DUWRĞFLL]DVDG\VSyáG]LHOF]HDVSRáHF]HĔVWZRRE\ZDWHOVNLHLJRVSRGDUNDVSR
áHF]QD ÄEkonoPia Spoáeczna´ 2013 nr 1 (6)
Siudek 7 %DQNRZRĞü VSyáG]LHOF]D Z 3ROVFH L Z\EUDQ\FK NUDMDFK 8QLL (XURSHMVNLHM ± Z\PLDU
HNRQRPLF]Q\RUJDQL]DF\MQ\LVSRáHF]Q\ :arszawa 2011
8 StruPiĔski ' 7wardowski ' (red) %DQNLVSyáG]LHOF]HZ3ROVFH Narodowy %ank 3olski :ar-szawa 2006
9 Szelągowska A 3ROVNDEDQNRZRĞüVSyáG]LHOF]D±ZF]RUDMG]LĞLMXWUR >w @ :VSyáF]HVQDEDQNRZRĞü
VSyáG]LHOF]D A Szelągowska (red) Ce'e:u Sp z oo :arszawa 2011
10 8stawa z dnia 16 wrzeĞnia 1982 r Prawo spóádzielcze ('z 8 z 1982 r Nr 30 poz 210 z póĨn zm) 11 8stawa z dnia grudnia 2000 r o funkcMonowaniu banków spóádzielczych ich zrzeszaniu siĊ
i bankach zrzeszaMących ('z 8 z 2000 r Nr 119 poz 122 z póĨn zm)
7KeFooSerDWLYeLdeQWLWyoIFooSerDWLYeEDQNLQKoĞFLDQ
A cooperative bank as an institution of the cooperative sector operates in both economic and social dimension A limited participation of the cooperative dimension of such institutions is due to legal regulations however only the bank can decide about taking into account the actual identity of the co-operative
The purpose of the study became a co-operative identity analysis of Polish cooperative banks and to e[amine the perception of cooperative identity in cooperative banks based on a survey of headTuarters staff of the selected bank %ased on a survey of employees there was found a good knowledge about the characteristics and limitation of activities resulting from the cooperative legal form
