Struktura bezrobocia w Teksasie

A C T A U N I V E R S I T A T I S L O D Z I E N S I S FOLIA OECONOMICA 3 3 , 1983

W illiam L. McKee *, W illia m A. L u k e r* * STRUKTURA BEZROBOCIA W TEKSASIE

Uwąfii^fićlne

F undam entalną p r z e s ł a n k ą fo rm u ło w an ia programów w z ro s tu za­ t r u d n i e n i a J e s t o k r e ś l e n i e źró;i ? i rozm iarów b e z r o b o c ia . W sk a­ l i g o s p o d a rk i n arod ow ej zasadniczym problemem J e s t u s t a l e n i e do­ p u s z c z a ln e j g r a n ic y , do k t ó r e j może być o b n iżo n a s to p a b ezro b o ­ c i a b e z wywoływania p rz y s p ie s z o n e g o w z ro stu c e n . Z d r u g i e j s t r o ­ ny zarówno a d m i n is t r a c j a c e n t r a l n a , J a k i l o k a ln a muszą ro zw ią­ zywać k w e s tię w łaściw eg o program u je g o l i k w i d a c j i , k t ó r y daw ał­ by u p rz y w ile jo w a n ą p o z y c ję n a rynku p ra c y bezrobotnym i grupom p o z o s ta ją c y m b ez środków do ż y c ia 1 .

Ź ró d e ł b e z ro b o c ia można u patry w ać w c y k la c h k o n i u n k t u r a l - ' n y c h , w ah an iach sezonow ych p rocesów g o sp o d a rc z y c h , d y s p ro p o r­ c ja c h m iędzy s t r u k t u r ą k w a lif ik a c y jn ą b e z ro b o tn y c h a s t r u k t u r ą w olnych m ie js c p ra c y С ro z p a try w a n ą od s tr o n y wymaganych k w a l i f i ­ k a c j i ) , r u c h liw o ś c i p ra c o w n ic z e j o r a z w n i e d o s k o n a ło ś c i ob iegu i n f o r m a c ji n a rynku p r a c y . Pow odzenie l o k a l n e j p o l i t y k i z a tr u d ­ n i e n i a J e s t u z a le ż n io n e od z a s to s o w a n ia s p e c ja ln e g o , s e le k ty w n ie d z i a ł a j ą c e g o n a ró ż n e formy b e z r o b o c ia , s t r a t e g i c z n e g o 1 z a r a ­ zem kompleksowego program u d z i a ł a n i a , k tó re g o z a k re s obejm ował­ by lo k a ln y rynek p r a c y . Tego r o d z a ju program in te rw e n c y jn y po­ w in ie n być opracow any w t e n sp o só b , aby p o za s e le k ty w n o ś c ią

od-* Dr W illiam L. McKee A s s i s t a n t P r o f e s s o r w I n s t i t u t e o f A p p lie d E conom ics, N o rth Texas S t a t e U n i v e r s i ty .

# *D r W illiam A. L u k e r P r o f e s s o r w I n s t i t u t e o f A p o lie d Eco­ n o m ic s, N o rth Texas S t a t e U n i v e r s i ty .

1 S tw ie r d z e n ia o d n o sz ą s i ę do g o s p o d a rk i k a p i t a l i s t y c z n e j .

d z ia ły w a n ia u w z g lę d n ia ł p o trz e b y ró żn y c h grup i k a t e g o r i i lu d ­ n o ś c i . Programy n acelow ane na ro zw iązy w anie p o s z c z e g ó ln y c h form b e z r o b o c ia M a więc n i e m ające c h a r a k te r u kom pleksowego, są n i e ­ w ła ściw e i mało s k u te c z n e w s y t u a c j i rów noczesnego w ystępow ania ró żn y c h je g o form .

Mimo znacznego p o s tę p u , c i ą g l e n i e rozw iązany p o z o s ta j e p ro ­ blem w ła ś c iw e j i d e n t y f i k a c j i form b e z ro b o c ia i adekw atnych m ie r­ ników .

P rz e z dość d łu g i o k re s ek o no m iści amery k ań scy k o n c e n tro w a li uwagę na z a g a d n ie n ia c h n ie je d n o z n a c z n o ś c i, naw et lu k w y s tę p u ją ­ cych w ró żn oro dny ch fo rm u ła c h k l a s y f i k a c j i sk ła d n ik ó w b ezrob o­ c i a . Na o gół formy k l a s y f i k a c j i te g o z ja w is k a b y ły w w ię k sz e j c z ę ś c i wynikiem a b s t r a k c j i n i ż wynikiem i n t e r p r e t a c j i rze c z y w i­ s t o ś c i . Innymi słowy obserwować można c o ra z b a r d z i e j zaawanso­ wane t e o r e ty c z n e form y k l a s y f i k a c j i , a z d r u g ie j s tr o n y n ie w ie l­ k ie o s i ą g n i ę c i a n a p o lu dop ro w ad zan ia do zgo d n o ści m iędzy tym i form ami a s t a t y s t y k ą b e z ro b o c ia .

Celem n i n ie js z e g o a r ty k u łu J e 3 t o p racow anie i w e r y f ik a c ja system u i d e n t y f i k a c j i n a tu r y i rozm iarów b e z ro b o c ia w y s tę p u ją ­ cych w ró żn y ch f a z a c h procesów g o sp o d a rc z y c h .

A k tu a ln ie s z a c u n k i g l o b a l n e j w ie lk o ś c i b e z ro b o c ia s ą s p o rz ą ­ d zane w p r z e k r o ju stanó w i m n ie js z y c h je d n o s te k w o d s tę p a c h mie­ s ię c z n y c h . O bserw uje s i ę s t a ł y p o s tę p , J e ś l i c h o d z i o Ja k o ść ma­ t e r i a ł ó w s ta t y s ty c z n y c h . Jed n ak że w y s tę p u ją c i ą g l e tr u d n o ś c i w u z y sk iw a n iu in f o r m a c ji n a tem a t Jeg o n a tu r y lu b p rz y c z y n . Ana­ l i t y c y rynku p ra c y i p l a n i ś c i CETA (C o m prehensive Employment and T r a in in g A c t)^ z n a ją ro z m ia ry b e z r o b o c ia w y stę p u ją c e g o na o b sza­ r z e ic h d z i a ł a n i a o r a z c h a r a k te r y s ty k ę z a m ie s z k a łe j lu d n o ś c i, tym n ie m n ie j n i e s ą w s t a n i e o k r e ś l i ć związków między sk ła d n ik a m i b e z r o b o c ia a ic h przy czy n am i na rynku p r a c y .

Z n a c z e n ie szacunków b e z ro b o c ia j e s t duże i r z u t u j e poważnie n a k i e r u n k i p o l i t y k i i program y d o ty c z ą c e rynku p r a c y , l e c z o p ra

-2

C om prehensive Employment and T r a in in g Act (СЕТА) j e s t p ro ­ gramem rzą d u USh, k tó re g o celem j e s t d o s k o n a le n ie system u szko­ l e n i a zawodowego i z a t r u d n i e n i a b e z ro b o tn y c h o ra z osób wymagają­ cych s p e c j a l n e j ochron y n a rynku p ra c y ( n p . i n w a l i d z i ) . W r e a l i z a ­ c j ę zaangażow ane s ą rz ą d y stan o w e, w g e s t i i k tó ry c h l e ż y groma­ d z e n ie denych o b e z ro b o c iu n a o b s z a rz e d z ia ł a n i a ,p la n o w a n i e p rz e d ­ s ię w z ię ć o r a z u ru c h a m ia n ie środków i z a r z ą d z a n ie n im i.

cow anie a n a lity c z n e g o m ie rn ik a Jeg o formy J e s t z a le ż n e od do­ s tę p n o ś c i w łaściw ych danych e ta t y s ty c z n y c h . S tą d t e ż dane s t a ­ t y s t y c z n e ««pływają b e z p o ś re d n io n a popraw ność i p r a k ty c z n e zna­ c z e n ie systemów k l a s y f i k a c j i .

N i n i e j s z y a r t y k u ł s ta n o w i, w zw iązku z tym, p ró b ę w z a k r e s ie ■ e to d o l o g ii k l a s y f i k a c j i b e z ro b o c ia w • p r z e k r o ja c h d a ją c y c h s i ę id e n ty fik o w a ć n a p o d s ta w ia i s t n i e j ą c e j s t a t y s t y k i te g o z ja w is k a . Opracowany model z o s t a ł zw eryfikow any p r z y z a sto s o w a n iu danych s ta t y s ty c z n y c h d o ty c z ą c y c h b e z r o b o c ia w T e k s a s ie w l a t a c h 1973- -1 9 7 8 , k t ó r e zgrom adzono d z ię k i w y d atn ej pomocy D epartam entu S tu ­ diów i A n a liz ( Economic R e se a rc h and A n a ly s is D e p a rtm e n t) T e k s a s - k l e j K o m isji do Spraw Z a tr u d n ie n ia (T e x a s Employment Commission TEC) i j e j k ie ro w n ik a H oracego Codsona.

W prowadzenie

Podstawową tr u d n o ś c ią p o ja w ia ją c ą s i ę p o d c z as d e z a g r e g a c jl g lo b a ln e g o w sk aźnik a b e z ro b o c ia J e s t u s t a l e n i e fo rm u ły k l a s y f i ­ k a c j i . W t e o r i i ekonom ii r o z p a t r u j e s i ę t r a d y c y j n i e c z t e r y ty p y b e z r o b o c ia , c h o c ia ż n a p o tk a ć można ró w n ież in n a , a lte r n a ty w n e po­ d e j ś c i a . Na p r z y k ła d , Subcom m ittee on Economic S t a t i s t i c s o f t h e J o i n t Economic Com m ittee o p u b lik o w ał w 1961 r . w ykaz, w którym p rz e d s ta w io n o s ie d e m d z i e s i ą t ró żn y ch term inów i k l a s y f i k a c j i b e z - r o b o c ia . W omawianym w ykazie s tw ie r d z a s i ę m iędzy innym i: "W n ie w ie lu ty lk o d z ie d z in a c h a n a liz y ekonom icznej dane s t a t y s t y ­ czne i sto so w an e n a r z ę d z ia s ą n a t y l e p r e c y z y jn e by u m o ż liw ia ły p rz e p ro w a d z e n ie k l a s y f i k a c j i na dowolnym po zio m ie sz c z e g ó ło w o ś c i lu b o g ó ln o ś c i" . N a j c z ę ś c ie j p o ja w ia s i ę k o n ie c z n o ść d o k o n a n ia wyboru Jednego s p o ś ró d dwóch m ożliw ych w a ria n tó w : " m n ie j s z c z e ­ gółów d l a o g a r n i ę c i a c a ł o ś c i lu b w ię k s z a i l o ś ć sz c z e g ó łó w ko­ sztem og ó ln eg o o b r a z u " . Równie c z ę s t o spotykam y s i ę z k o n iec z n o ­ ś c i ą z a l i c z e n i a k la s y f ik o w a n e j zm ien n ej do k t ó r e j ś z k a t e g o r i i k l a s y f ik a c y jn y c h , pomimo i ż n i e z u p e łn i e ona do n i e j p a s u j e . "Tego r o d z a ju dylem aty o k a z u ją s i ę b rze m ie n n e w s k u t k i w przy pad ku

U .S . C o n g re ss, Subcom m ittee on Economic S t a t i s t i c s o f t h e J o i n t Economic C om m ittee, Unemployment: T erm in o lo g y , M easurem ent

and A n a ly s is ( 8 7 th C o n g re s s, 1 s t S e s s io n , 19 6 1 ), s . 1 5 -2 9 . ^ Ib id e m , s . 9.

a n a liz y b e z r o b o c ia , J e ś l i ważni« a lę pod uwagą ic h wpływ na k i e - runki p o l it y k i " .

A. P . T h irw a ll n a to m ia s t proponow ał by m a i I z ą z ja w is k a o p ie ­ r a ć n a dwóch podstaw owych k a ta g o r ia c h t " b e z r o b o c ia n i e k o n t r o lo ­ wanego" ( c a s u a l unem ploym ent) i " b e z r o b o c ia s te ro w a n e g o " ( c u r e unem p lo ym ent)•

Celem a n a liz y o p a r t e j n a k a t e g o r i i " b e z r o b o c ia n ie k o n tro lo w a ­ nego" J e s t oszacow anie rozm iarów b e z r o b o c ia w y s tę p u ją c e g o w sy­ t u a c j i , gdy n i e d z i a ł a j ą żadne ś r o d k i in te r w e n c y jn e . N a to m ia st a n a l i z a o p a r t a n a k a t e g o r i i " b e z r o b o c ia stero w an eg o " z m ie rz a do o sz a c o w a n ia w ie lk o á c i b e z r o b o c ia . J a k i e p o z o s ta j e po wprowadze­ n i u ró żn o ro d n y c h środków in te r w e n c y jn y c h , innym i sło w y , celem t e j a n a l i z y J e s t u z y s k a n ie odpow iedzi n a p y ta n ie " n a i l e d z i a ł a ­ n i a in te rw e n c y jn e o k a z a ły s i ę s k u te c z n e " . N ie z a le ż n ie od propono­ wanych k ierunków a n a l i z y A. P. T h ir w a ll s to s o w a ł tr a d y c y jn y ,c z w ó r

-5 d z ie l n y sposób k l a s y f i k a c j i form b e z r o b o c ia .

W c z a s a c h b a r d z i e j nam b l i s k i c h Państwowa K om isja S t a t y s t y k i Z a t r u d n i e n i a i B e z ro b o c ia ( N a ti o n a l Commission on Employment and Unemployment S t a t i s t i c s ) o p u b lik o w a ła w wydawanej p r z e z s i e b i e s e r i i p r a c m eto d o lo g ic z n y ch p ro p o z y c ją t y p o l o g i i b e z r o b o c ia o p ra ­ cowaną p r z e z R o b e rta S . G o ld fa rb a .

R. S. G o ld farb ^ o d r z u c i ł t r a d y c y jn ą c z w ó rd z ie ln ą k l a s y f i k a ­ c j ę , m otywując t o " b ra k ie m p r e c y z j i w yróżnionych k a t e g o r i i bez­ r o b o c ia o r a z tym, że pewna l i c z b a g ru p b e z ro b o tn y c h . J a k n a p rz y ­ k ła d czasow o b e z r o b o tn i lu b b e z r o b o c ie n a lo k a ln y c h ryn kach p r a c y o małym z a s i ę g u , n i e s ą p r e c y z y jn i e w yodrębnione w oma­ w ia n e j k l a s y f i k a c j i " . W zw iązku z tym G o ld fa rb w y r ó ż n ił siedem typów b e z r o b o c ia :

1 ) k ró tk o o k re so w e ,

2 ) Jako e f e k t program ów "fo o d sta m p s"^ i WIN ,

^ A. P. T h i r w a l l , Types o f Unemployment: W ith S p e c ia l R e f e re n c e s t o Non Demand D e f i c i e n t , Unemployment i n G r e a t B r i t a i n , " S c o t t i s h J o u r n a l o f P o l i t i c a l Econom ics" 1961, s . 2 0 -4 9 .

С

N a tio n a l Commission on Employment and Unemployment S t a ­ t i s t i c , M easuring Types o f Unemployment. I m p l ic a ti o n s Government P r i n t i n g O f f i c e , 1978.

^ Food Stamp P la n - p la n s u b sy d io w a n ia konsum p cji żyw ności w c e lu p o b u d z e n ia p o p y tu (F o o d Stamp A ct z 1964 r . ) a d m in istro w a n y p r z e z Consumer and M a rk e tin g S e r v ic e o f U. S, D epartm en t o f A g ri­ c u l t u r e .

-3 ) Jak o e f e k t program u pomocy b e z ro b o tn y m , 4 ) wywołane' n i e e l a s t y c z n o ś c i ą p ła c «

5 ) Ja k o e f e k t w y s tę p u ją c y c h opóźni eń ro zw ią z a ń a d a p ta c y jn y c h w s to s u n k u do podaży p r a c y ,

6 ) Jak o s k u te k p ły n n o ś c i z a t r u d n i e n i a ,

7 ) s p e c y f ic z n e , wywołane p rzyczy n am i n a tu r y d e m o g r a fic z n e j. W arto zauw ażyć, że w o p u b lik o w an ej k r y ty c e p ra c y G o ld fa rb a , G eorge E. Johnson w s k a z u je , i ż k l a s y f i k a c j a t a z a w ie r a s p o re po­ d o b ień stw o do k l a s y f i k a c j i t r a d y c y jn e j ( c z w ó r d z i e l n e j ) , n p . ka­ t e g o r i e 4 , 5 , 7 o d p o w ia d a ją k a t e g o r i i b e z ro b o c ia s t r u k t u r a l n e g o , a 1, 2 1 3 k a t e g o r i i b e z ro b o c ia f ry k c y jn e g o w u j ę c i u tra d y c y jn y m .

Dane s t a t y s t y c z n e

A n a liz ę o p a rto n a ró żn o ro d n y ch d any ch s ta t y s ty c z n y c h pocho­ d zący ch z w ie lu ró żn y c h ź r ó d e ł , t a k i c h J a k i dane spraw ozdaw cze i s z a c u n k i stanow ych u rzędów z a t r u d n i e n i a С w tym p rz y p a d k u Texas Employment Commission - TEC), dane spraw ozdaw cze z a c z e r p n i ę te z państw ow ych ź r ó d e ł s ta t y s ty c z n y c h ( C u r r e n t P o p u la tio n S urv ey - CPS). Na m a rg in e s ie i n f o r m a c ji o ź r ó d ł a c h danych s ta t y s ty c z n y c h w a rto zauw ażyć, i ż m ie s ię c z n e s z a c u n k i b e z r o b o c ia w T e k s a s ie u zy­ skano z C u r r e n t P o p u la tio n Survey ( C P S ), gdyż b y ły one n i e o s i ą ­ g a ln e p o p rz e z sy stem sp raw o zd aw czo ści TEC. Nasuwa s i ę w zw iązku z tym r e f l e k s j a , i ż T e k sa s n a le ż y do g rupy d z i e s i ę c i u stan ó w , k t ó r e ze w zględu n a l i c z b ę lu d n o ś c i winny dysponować w iary go dn y­ mi co m ie się c zn y m i szacunkam i b e z r o b o c ia .

B a r d z ie j szczeg ó ło w e in fo rm a c je n a te m a t w olnych m ie js c p r a ­ cy i p o s z u k u ją c y c h p r a c y , w u k ła d z ie w edług zawodów i se k to ró w g o s p o d a r k i, z a c z e r p n i ę to z t a b . 96 Employment S e r v ic e A utom ated R e p o r tin g System (ESARS), k t ó r a J e s t p u b lik o w an a k w a r t a l n i e . Wy­ k o r z y s ta n o rów nież b a rd z o zasobne ź r ó d ł o i n f o r m a c ji n a te m a t k w a l i f i k a c j i zawodowych osób p o s z u k u ją c y c h p ra c y i c h a r a k t e r y s t y ­ k i w olnych m ie js c p r a c y , jak im J e s t r e j e s t r TEC. P o n a d to w ykorzys­ ta n o ró w n ież sta n d a rd o w e sp ra w o z d a n ia TEC - C h a r a c t e r i s t i c s o f

k ach do r o z d z i a ł u IV S o c i a l S e c u r i t y A ct ze s t y c z n i a 1968 r . ma n a c e lu n i e s i e n i e pomocy w z n a le z ie n i u p r a c y osobom wymagającym s p e c j a l n e j o p i e k i ( n p . i n w a l i d z i ) .

t h e I n s u r e d Unemployed (ES 2 0 3 ). S p raw o zdanie t o z a w ie ra In fo n - n a c je n a t e n a t osób p o z o s ta ją c y c h b e z p ra c y a zak w a lifik o w a n y c h Ja k o wym agających u d z i e l e n i a pomocy. Je d n a k ż e w prow adzenie ty c h d anych do o b lic z e ń n i e wywoływało z n a cz ą c y ch zmian o g ó ln y ch r e ­ z u lta tó w i w e f e k c ie zrezygnowano z d a ls z e g o i c h s to s o w a n ia . Pod­ stawową wadą sp raw ozd aw czo ści TEC J e s t t o , i ż u k a z u je ona Jed y ­ n i e ty c h p o sz u k u ją c y c h p ra c y i J e d y n ie t e o f e r t y p r a c y , k t ó r e są r e je s tr o w a n e w k a r t o t e k a c h TEC i d la te g o t e ż n i e można tra k to w a ć owej spraw ozdaw czości Ja k o w p e ł n i r e p r e z e n ta ty w n e j.

S t a t y s t y k a b e z r o b o c ia p u b lik o w ana w CPS u k a z u je s i ę w o d s tę ­ p a c h m ie s ię c z n y c h , p o d c z a s gdy TEC - w k w a rta ln y c h , d l a t e g o t e ż p o w s ta ła k o n iec z n o ść d o k o n a n ia p r z e l i c z e ń wskaźników k w a rta ln y c h n a m ie s ię c z n e , w c e lu d o p row ad zenia do porów nyw alności danych.

Model

T ra d y cy jn y sposób k l a s y f i k a c j i o p a r ty b y ł na c z t e r e c h k a te ­ g o r ia c h b e z r o b o c ia : fry k c y jn y m , sezonowym, s tr u k tu r a ln y m i cy­ k lic z n y m ( t z n . wywołanym n ie d o s ta te c z n y m popytem w g o s p o d a rc e ). D e f i n i c j e b e z ro b o c ia sezonow ego i c y k lic z n e g o s ą k laro w n e i o g ó l­ n i e p r z y j ę t e p r z e z a n a lity k ó w rynku p r a c y . N a to m ia st J e ś l i cho­ d z i o f r y k c y jn e i s t r u k t u r a l n e b e z r o b o c ie , to t r u d n o ś c i metodo­ lo g ic z n e s ą n ie p o ró w n a n ie w ię k sze i d la te g o t e ż k a t e g o r i e t e n i e z o s t a ł y w z ię te pod uwagę w n in ie js z y m b a d a n iu .

Stosow any w tym a r t y k u l e model a n a lity c z n y o p a r t y z o s t a ł n a c z t e r e c h ró żn y c h , Je d n a k ż e n i e w y k lu c z a ją c y c h s i ę w z a jem n ie , t y ­ p a c h b e z r o b o c ia , t z n . : c y k lic zn y m , sezonowym, d y sp ro p o rc jo n a ln y m

( d y s p r o p o r c ja pod względem k w a l i f i k a c j i : p o sz u k u ją c y p r a c y - wol­ n e m ie js c a p r a c y ) o r a z autonom icznym . Mimo że b e z r o b o c ie d y s p ro - p o r c jo n a ln e o ra z au to n o m iczne s ą w pewnym s to p n iu z b ie ż n e z o g ó l­ nymi k a te g o r ia m i b e z r o b o c ia s t r u k t u r a l n e g o 1 fry k c y jn e g o , to J e d ­ n ak w n in ie js z y m opraco w an iu zasto so w an o dwie p ie rw s z e z wymie­ n io n y c h k a t e g o r i i ze w zględu na t o , i ż s ą one ł a t w i e j s z e do sk w a n ty fik o w a n ia n a p o d s ta w ie i s t n i e j ą c y c h danych.

P rz e d s ta w ia n y m odel a n a lity c z n y z a k ła d a , i ż g lo b a ln e b e z ro ­ b o c ie sta n o w i fu n k c ję lin io w ą c z t e r e c h w yróżnionych w yżej ka­ t e g o r i i , ic h wzajemnych p o w iązań, tre n d u lin io w e g o o r a z b łęd u lo so w e g o .

W zw iązku z tym m odel b ę d z ie m ia ł n a s tę p u ją c ą p o s ta ć : % Ü - a ♦ B1X1 ♦ B2X2 ♦ BjX5 + B4X4 + e «.V g d z i e : 0 - s to p a b e z r o b o c ia (p o z io m ), a - b e z ro b o c ie au to nom iczn e ( n i e z a l e ż n e ) , X1 - b e z ro b o c ie sezonow e, X2 - b e z ro b o c ie d y s p ro p o r c jo n a ln e , Xj - b e z ro b o c ie c y k li c z n e , X^ - t r e n d lin io w y , e - b łą d losow y, B ^ - w sp ó ło z y n n ik l r e g r e s j i zm iennych n ie z a le ż n y c h X1 - X^. O b ja ś n ie n ie zm iennych / Zagregowane ró w n an ie w ie lk o ś c i b e z ro b o c ia w s k a z u je , że w T e k s a s ie J e s t ono sumą c z te r e c h k a t e g o r i i . B e z ro b o cie au tono m icz­ n e ( a ) , sta n o w i fo rm ę, k t ó r a w y s tę p u je naw et w ted y , gdy z ja w isk o t o wywoływane innymi p rzyczy n am i n i e i s t n i e j e w danym momencie c z a s u . Można rów n ież s p o tk a ć s i ę z nazwą " b e z ro b o c ia m in im aln e­ g o " , k t ó r e J e s t c z ę ś c i ą , b e z ro b o c ia fry k c y jn e g o , k t ó r e n i e u le g a r e d u k c j i , t z n . j e s t t o t a k a w ie lk o ś ć b e z r o b o c ia , k t ó r a w y stę p u je Jak o n a tu r a ln y e f e k t f l u k t u a c j i z a t r u d n i e n i a 1 zmian w ie lk o ś c i po­ daży s i ł y ro b o c z e j.

B e z ro b o c ie sezonowe (X 1) J e s t jednym z w ie lu z ja w is k o cha­ r a k t e r z e sezonowym, J a k i e o b serw u je s i ę w g o s p o d a rc e . Sezonowość w z a tr u d n ie n i u J e s t wywoływana sz e re g ie m ró żn o ro d n y ch czynników . J a k n p . p o ry ro k u , n a s i l e n i e zakupów i s p rz e d a ż y w o k r e s i e p rz e d ­ św ią te c z n y m , żn iw a, c z y w re s z c ie l e t n i e w ak acje s z k o ln e . W n i ­ n ie js z y m modelu w a h an ia sezonowe b e z r o b o c ia wyznaczono z l i c z a j ą c m ie s ię c z n e o d c h y le n ia od tr e n d u .

Zmienne i X2b z o s t a ł y w y d z ie lo n e ze zm ien n ej X2 ja k o zm ienne r e p r e z e n t u ją c e b e z ro b o c ie d y s p r o p o r c jo n a ln e . T r a d y c y jn ie zm ienne t e n i e s ą r o z d z i e l a n e , l e c z w y s tę p u ją Jako w ie lk o ś ć za­ gregow ana b e z ro b o c ia s t r u k t u r a l n e g o . J e d n a k ż e w tym a r ty k u le o g r a n i c z e n i a w y n ik a ją c e ze s t a t y s t y k i Texas Employment Commission n i e d a j ą m o żliw o ści o p e ro w a n ia t ą k a t e g o r i ą . Dane ESARS z o k resu

1973-1978 z o s ta ł y u ż y te do a n a liz y b e z r o b o c ia d y s p ro p o rc jo n a ln e g o w y s tę p u ją c e g o n a o b s z a r z e obejmowanym e w id e n c ją s t a t y s t y c z n ą TEC. P o s z u k u ją c y p ra c y za p o średn ictw em TEC z o s t a l i w yspecyfikow ani w edług zawodów i z e s ta w ie ń w s z e re g u czasowym, p o d o b n ie Ja k z g ło s z o n e do TEC w olne m ie js c a pracy*

Zmienna X^a o z n a c z a ty c h w s z y s tk ic h , k tó rz y p o z o s t a j ą za­ r e j e s t r o w a n i p rz e z co n a jm n ie j 30 d n i , n i e z n a jd u ją c p ra c y . Zmien­ n ą X2b wyznaczono o b l i c z a j ą c r e g r e s j ę r e l a c j i w olne m ie js c a - po­ s z u k u ją c y p r a c y , l e c z ty lk o w o d n i e s i e n iu do t y c h , k tó r z y pozo­ s t a w a l i z a r e je s t r o w a n i w TEC ponad 30 d n i . V te n sp o só b zmienna Xg u m o żliw ia o d r ó ż n ie n ie k ró tk o o k reso w y ch od d ługookresow ych dys­ p r o p o r c j i n a rynku p r a c y , ew idencjonow anych p r z e z TEC.

Zmienna r e p r e z e n t u j e ro zm iary b e z ro b o c ia c y k lic z n e g o w T e k s a s ie , p o z o s ta ją c e g o w związku z fazam i c y k lu k o n iu n k tu r a ln e ­ g o . W c e lu w y zn aczen ia z asto so w an o dwie typowe t e c h n i k i ba­ d a n ia szeregó w czasow ych, w wyniku czego uzyskano dw ie ró ż n e w i e lk o ś c i X y T e c h n ik a p ie rw s z a p o le g a n a w y lic z e n iu tre n d u l i ­ niow ego zmian b e z r o b o c ia , w którym w y ró ż n ia s i ę c z t e r y fa z y cy k lu k o n iu n k tu r a ln e g o ! poprawy k o n iu n k tu r y , n a jw y ż sz e j k o n iu n k tu ry , s ła b n ą c e j k o n iu n k tu ry i d e p r e s j i . Z godnie z tym w yznacza s i ę : Х^а - zm ienna o b r a z u ją c a w ie lk o ść b e z r o b o c ia w p i e r w s z e j f a z i e , X^b - w d r u g i e j l t d . T e c h n ik a d ru g a p o le g a rów nież n a z a s to s o ­ w aniu tre n d u lin io w e g o w sp ó łc zy n n ik a zm ien n o ści c y k l i c z n e j bez­ r o b o c i a . W yspółczynnik t e n ma n a s tę p u j ą c ą p o s ta ć :

W skaźnik z m ien n o ści c y k li c z n e j oznaczono Jako X^.

W o k r e s i e 1973-1978 obserwowano w e jś c ie g o s p o d a rk i T eksasu w sta d iu m k ry zy su i k o le jn o w y s tą p iły w s z y s tk ie Jeg o f a z y .

Zmienną X^ wprowadzono do modelu w c e lu u chw ycenia zmian wy­ n i k a j ą c y c h z t e g o , i ż l i c z b a b e z ro b o tn y c h u le g a wahaniom С n i e k t ó ­ r z y z n a jd u ją p ra c ę po pewnym o k r e s i e w y czekiw ania, i n n i j ą t r a ­ c ą , p o w ię k s z a ją c s z e r e g i b e z ro b o tn y c h ) . Zmienna X^ p r z e d s ta w ia owe zm iany w sposób p o ś r e d n i - w sk a z u ją c o k r e s , w którym osoby b e z ro b o tn e p o b i e r a ją z a s i ł k i z fu n d u sz u Program u Pomocy B e z ro b o t­ nym (U nem ploym ent I n s u r a n c e P ro g ra m ). Omawiana zm ienna, co wyka­ z a ły p ó ź n ie j s z e b a d a n ia , n i e m ia ła i s t o t n e g o wpływu n a uzyskiw a­ n e r e z u l t a t y , d la te g o t e ż w ykluczono J ą z d a l s z e j a n a l i z y .

M e to d a jm a llJ jjr

W n i n i e j s z y c h b a d a n ia c h zasto so w ano n ie z ró ż n ic o w a n ą h i e r a r ­ c h ic z n ą r e g r e s j ę w ie lo r a k ą , g d z ie Ca) J e s t wyrazem wolnym o ra z B1* B2* B5 * B4 w p « o « ^ » i k a - i r e g r e s j i szacow anego rów nania b e z r o b o c ia . Zmienne z e sta w ia n o ze so b ą w ró żn y ch k o m b in acjach w c e lu z id e n ty fik o w a n ia wzajemnych pow iązań ( n p . dw ie zmienne b e z r o b o c ia " d y sp ro p o rc jo n a ln e g o " z e sta w io n o ze zmiennymi według f a z c y k lu k o n iu n k tu r a ln e g o ) . W skazana p ro c e d u ra u m o ż liw iła s tw ie r d z e n i e e f e k tu o d d z ia ły w a n ia w y ró żn ion ych p a r zm iennych n a zagregow aną s to p ę b e z r o b o c ia . Powyższe p o z o s ta je w z g o d z ie z p o w sz e c h n ie akceptow aną t e o r i ą g ł o s z ą c ą , i ż p o s z c z e g ó ln e formy b e z r o b o c ia n i e w y k lu c z a ją s i ę w zajem n ie.

Musimy Jednak s t w i e r d z i ć , i ż w y k ry te w d ro d ze o b l ic z e ń l i c z n e p o w ią z a n ia m iędzy zmiennymi o k a z a ły s i ę n i e t a k i s t o t n e . J e ś l i c h o d z i o i c h wpływ n a s to p ę b e z r o b o c ia , J a k t o m ia ło m ie js c e w p rzy p ad k u zm iennych b e z r o b o c ia " d y s p r o p o r c jo n a ln e g o " . R e z u lta ty R e z u l ta ty badań z o s t a ł y p rz e d s ta w io n e w t a b . 1 -4 . T a b e la 1 p r z e d s ta w ia w a r to ś c i ś r e d n i c h ( x ) o r a z w a r to ś c i o d c h y le n ia s t a n -T a b e l a 1

W a rto ś c i ś r e d n i c h i o d c h y le n ia stand ardo w ego zm iennych

Zmienne Ś r e d n ia O d c h y le n ia sta n d a rd o w e L ic z b a o b s e r­ w a c ji 1 2 3 4 X2a 1,2 0 0 2 0 ,3 4 2 2 52 X2b -0 ,4 4 1 7 0 ,3 7 0 5 52 X1 1,0 0 2 0 0 ,0 8 9 4 52 X3a 0,173 1 0 ,3 8 2 0 52 x3b 0 ,3 4 6 2 0,48 04 52 X3c 0 ,3 2 6 9 0 ,4 7 3 7 52 X3 0,15 1 1 0,5 2 9 4 52

T a b e la 1 C o d .) 1 2 3 4 X2a X2b - 0 ,6 4 4 7 0 ,7 2 7 0 52 X4 Zmienna z e ro ­ 2 6 ,5 0 0 0 15,1548 52 jedynkow a 0 ,3 4 6 2 0,48 04 52 Y 5 ,1 9 6 2 0 ,8 2 4 8 52

d e rd o v eg o ( s ) zm iennych m odelu. Z naki m ia r ś r e d n i c h p re z e n to w a - nych w t a b . 1 p o z o s ta j ą w z g o d z ie z o b o w ią z u ją c ą t e o r i ą ekon o m ii. Na p r z y k ła d znak zm ien n ej X ^ j e s t u jem n y, co o z n a c z a , że w d łu ż ­ szym o k r e s i e С ponad 30 d n i ) w ie lk o ść b e z r o b o c ia d y s p r o p o r c jo n a l­ nego b ę d z ie wykazywała te n d e n c ję m a le ją c ą , o i l e g o sp o d a rk a n ie z n a jd u j e s i ę w sta d iu m r e g r e s j i .

W t a b e l i 2 za w a rto w y n ik i o b lic z e ń r e g r e s j i w i e l o r a k i e j w po­ s t a c i p rz y ro sto w y c h i skumulowanych R2 o r a z s t a t y s t y k i t - S t u d e n t a .

, T a b e l a 2

o

W a rto ś c i R ( c z ą st k o w e ^ skum ulow ane) In d y w id u aln e w a r to ś c i s t a t y s t y k i t i p d l a k a ż d ej zm ie n n ej

w edług k o l e j n o ś c i w prow adzania do o b lic z e ń

Zmienne C ząstkow e R2 Skumulowane R2 t P X1 0 ,2 5 0 1 6 0 ,2 5 0 1 6 4 ,0 8 4 001 X2a 0 ,0 9 1 2 0 0 ,3 4 1 3 5 2 ,6 0 5 02 X2b 0 ,0 1 8 6 8 0 ,3 6 0 0 3 1,184 05 X2a X2b 0 ,0 3 9 6 5 0 ,3 9 9 6 9 1 ,7 6 2 05 X3a 0 ,0 0 7 8 9 0 ,4 0 7 5 8 0 ,7 8 3 05 X3b 0 ,1 8 5 8 6 0 ,5 9 3 4 4 4 ,5 3 6 001 X3c 0 ,248 7 4 0 ,8 4 2 1 7 8 ,3 2 7 001 X3 0 ,0 2 8 1 0 0 ,8 7 0 2 7 3 ,0 5 2 005 X4 0 ,0 0 0 6 6 0 ,8 7 0 9 3 0 ,4 6 4 05 Zmienna z e ro ­ jedynkow a 0 ,0 0 0 0 0 0 ,9 7 0 9 3 0 ,3 1 6 05 G lo b a ln a R2 - 0,87093} g lo b a ln a w a rto ść F - 27 .66665; p < 0 01.

U zyskane w y n ik i u p o w a ż n ia ją do s t w i e r d z e n i a , i ż m odel o b j a ś n i a w 8 7 ,1 # zm ienność s to p y b e z r o b o c ia w T e k s a s ie w l a t a c h 1973-1978 n a p o z io m ie i s t o t n o ś c i 0 ,0 0 1 .

T a b e lę 3 opracow ano n a p o d s ta w ie t a b . 2 w c e lu p o k a z a n ia ze­ stawów zm iennych o r a z w s p ó łz a le ż n o ś c i zm iennych

X ^ i x2b.

T a b e l a 3

2

C ząstkow e w a r to ś c i R d l a w y ró żn io n y ch zestawów zm iennych w k o l e j n o ś c i i c h w prow adzania

Z estaw zm iennych Cząstkow e

R2 t -• p Sezonowe X1 ' D y « p ro p o rc jo n a ln e X? W s p ó łz a le ż n o ś c i X2a X2b C y k lic z n e Xj 0 ,2 5 0 1 6 0 ,10 9 8 8 0 ,03 9 6 5 0 ,4 7 0 5 9 4 ,0 8 4 2 1 /5 0 001 1,7391 2 /4 8 05 2 ,7 9 6 9 9 4 /4 7 01 3 .2 3 1 8 8 /4 3 005 T a b e la 4 w r e s z c ie p o k a z u je w a r to ś c i w spółczynników i w spół­ czynników В - r e g r e s j i zm iennych o b j a ś n i a ją c y c h , w prowadzanych po­ je d y n c z o , J a k i p r z y e s ty m a c ji je d n o c z e s n e j w s z y s tk ic h zm iennych ró w n a n ia . W e s ty m a c ji je d n o c z e s n e j oszacow ano w a r to ś c i s t a ł e j s to p y b e z r o b o c ia w T e k s a s ie n a 1,549í. W y ja ś n ie n ie w o d n ie s ie n iu do t e j w ie lk o ś c i z a w a rte J e s t w n astęp ny m p a r a g r a f i e . W artość s t a t y s t y k i D u rb in a-W atso n a n a p o z io m ie 1 ,7 n i e w sk a z u je n a i s t n i e ­ n i e a u t o k o r e l a c j i . T a b e l a 4 W sp ó łczy n n ik i r e g r e s j i В i b e t a d l a zm iennych wprowadzanych p o je d y n c z o o r a z w s p ó łc z y n n ik i r e g r e s j i В d l a e s ty m a c ji je d n o c z e s n e j w s z y s tk ic h zm iennych Zmienna W spółczynnik r e g r e s j i В W spółczynnik b e t a d l a zm iennych cz ąstk o w y c h t _P W spółczynnik p r z y estym a­ c j i Jedno­ c z e s n e j 1 2 3 4 5 X1 4 ,6 1 3 4 6 9 0,51934 4 ,0 8 4 001 4,7 90 44 4 X2a -0 ,7 2 8 1 3 4 0 -0 ,1 5 3 2 6 2 ,6 0 5 02 -0 ,3 6 9 3 9 3 6 X2b 0,7 8 3 3 6 2 3 -0 ,1 5 9 4 1 1,184 05 -0 ,3 5 4 8 5 9 3

T a b e la 4 ( c d . ) 1 2 3 4 5 X?a X2b 0,6158356 0,10674 1,762 05 0,1211 17 8 X3a -0 ,1 9 9 1 6 1 3 0,21301 0 ,7 8 3 05 0 ,4 5 99 45 X3b 0,8442434 0,42084 4 ,5 3 6 001 0,7226108 X3c 1,326413 0 ,3 2 34 9 8 ,3 2 7 001 0,5633373 X3 0 ,6547179 0,43264 3 ,0 5 2 001 0,6741368 X4 0,004957685 0 ,0 9 0 9 6 0 ,464 05 0,004951025 Zmienna z e r o ­ jedynkow a -0 ,0 0 3 8 7 3 4 2 6 -0 ,0 0 2 2 6 0 ,0 3 1 6 05 -0 ,0 0 3 8 7 3 4 2 6 Wyraz wolny p rz y e s ty m a c ji je d n o c z e s n e j « 0,01539369} DW - ■ 1 ,7 0 1 9 5 ; g lo b a ln a w a rto ś ć F - 27,66665} g lo b a ln a w arto ść p < 00 1 ; b łą d sta n d a rd o w y - 0 ,3 3 0 5 0 . I n t e r p r e t a c j a 'uzyskanych r e z u lta tó w

J a k t o wskazywano p o p rz e d n io , m odel o b j a ś n i a w 87% zm ienność s to p y b e z ro b o c ia w l a t a c h 1973-1978. Wynik te n z a s łu g u je n a uwagę w k o n te k ś c ie o p i n ii w yrażanych w l i t e r a t u r z e n a te m a t n ie d o sk o ­ n a ł o ś c i ro z p o z n a n ia p ro cesó w i z ja w is k w y stę p u ją c y c h n a rynku

o

p r a c y p r z e z a g e n c je Employment S e r v ic e . W spółczynnik R o w a r to ś c i 0 ,8 7 p ozw ala o d n o sić s i ę z zaufan iem do spraw ozdaw czości Texas Employment Com m ission, w sk azu jąc p r z y tym , i ż zmiany s t r u k t u r y z g ło s z e ń w olnych m ie js c p r a c y i p o s z u k u ją c y c h p ra c y o r a z osób o trz y m u ją c y c h zapomogi d l a b e z ro b o tn y c h p o p rz e z u rz ę d y TEC s ą s i l ­ n i e z w iązan e ze zmianam i k o n iu n k tu ry w T e k s a s ie .

Wydaje s i ę , że n a le ż a ło b y zarówno w t e o r i i . J a k i w b a d a n ia c h em p iry cz n y c h p o ś w ię c ić w ię c e j uw agi z ja w ie k u " b e z r o b o c ia auton o ­ m icznego" , W n a s z y c h b a d a n ia c h j e s t ono wyrażano p o p rz e z wyraz w olny l i n i i r e g r e s j i . J e s t to t a k a w ie lk o ś ć b e z r o b o c ia , k t ó r a i s t n i e j e naw et wówczas, gdy b e z ro b o c ie " d y s p r o p o r c jo n a ln e " , cy­ k l i c z n e i sezonowe o r a z e f e k t i c h wzajemnego o d d z ia ły w a n ia s ą równe z e r u . B e z ro b o c ie auton o m iczn e oszacow ano ja k o -1,5496 o g ó l­ n e j Jeg o w i e lk o ś c i . O znacza t o , o g ó ln ie b i o r ą c , i ż n a jm n ie js z a

n i e d a ją c a s i ę zredukow ać w ie lk o ś ć b e z r o b o c ia w T e k s a s ie w l a ­ t a c h 1973-1978. w y n o s iła o k o ło 1,5%.

T a b e la 3 p r z e d s ta w ia s z e r e g r e z u l t a t ó w , r o z s z e r z a ją c y c h zna­ c z n ie p o le a n a l i z y , o d n o s i s i ę t o s z c z e g ó ln ie do R*1 - p r z y r o s to ­ wych d l a podstawowych zeatawów zm iennych. W n i n i e j s z e j t a b e l i zm ienne z o s ta ł y u ło ż o n e w z e sta w y , p o d c z as gdy w rów naniu mo­ d e lu w yróżniono j e d y n i e k i l k a czynników . P rz y ro s to w e R2 d l a b ez­ r o b o c ia " d y sp ro p o rc jo n a ln e g o " w ynosi 0 ,1 1 , co o z n a c z a , że 11# w a r to ś c i r ó ż n ic y pom iędzy obserwowaną r ó ż n ic ą c a łk o w ite g o 1 a u to ­ nom icznego b e z ro b o c ia w T e k s a s ie j e s t ' o b ja ś n ia n e występowaniem d y s p r o p o r c ji rynkowych. Oznacza to , i ż w 5# s t o p i e b e z ro b o c ia w T e k s a s ie , c z ęść p r z y p a d a ją c a n a rynkowe d y s p ro p o r c je w ynosi 0 ,3 8 # [ ( 5 , 0 - 1 ,5 4 ) 0 ,1 1 J. W artość R2 d l a p o z o s ta ły c h zestaw ów zmien­ n y c h i n t e r p r e t u j e s i ę p o d o b n ie .

P o n a d to u zy sk an e w y n ik i w sk a z u ją , i ż b e z ro b o c ie c y k lic z n e o b j a ś n i a w 47# zm ienność g lo b a ln e j s to p y b e z ro b o c ia o r a z że b ez­ r o b o c ie sezonowe j e s t w T e k s a s ie z n a o zn e .

Z n a c z e n ie p ra k ty c z n e wyników badań

Zasoby s i ł y ro b o c z e j w z ro sły w Т е к за з1 е , w o k r e s i e od s t y ­ c z n ia 1973 r . do s t y c z n i a 1978 г . , o 765 200 o só b , t j . o 15, 9# . W tym samym c z a s i e s to p a b e z r o b o c ia u l e g a ł a okresowym wahaniom w z r a s t a ją c z 4 ,1 do 5 ,5 # , a n a s tę p n i e w końcu 1973 r . s p a d a ją c do poziom u p ie rw o tn e g o , t z n . 4 ,1 # . W ahania s to p y b e z r o b o c ia m ieś­ c i ł y s i ę w g r a n ic a c h w yznaczanych w a rto ś c ia m i e k s tre m a ln y m i, t j . w a r to ś c i ą m inim alną 2 ,9 # w g ru d n iu 1973 r . i m aksym alną 7# w czerw cu 1976 r . T a b e la 5 z a w ie ra w ybrane w y n iki b a d a ń , k t ó r e mo­ g ą być pomocne w rozw iązy w an iu problem ów rynku p ra c y w T e k s a s ie . C z te ry o s t a t n i e kolumny t e j t a b e l i z a w ie r a ją w s k a ź n ik i pro cen to w e u k a z u ją c e ró żn e r o d z a je b e z ro b o c ia , p o d c z a s gdy t r z y p ie r w s z e ko­ lumny z a w ie r a ją w s k a ź n ik i o b r a z u ją c e s y tu a c j ę g o s p o d a rc z ą s ta n u . Na p r z y k ła d 7# s to p a b e z r o b o c ia to w a rz y s z ą c a p o g a r s z a j ą c e j c ię k o n iu n k tu r z e j e s t w o k o ło 2 ,5 7 # spowodowana w ahaniam i c y k lic z n y m i b e z r o b o c ia . W tym samym c z a s i e o k o ło 0 ,8 2 i 1 ,3 7 # zasobów s i ł y ro b o c z e j j e s t n ie z a tr u d n i o n e ze w zględu n a w ahania sezonowe i d y s p r o p o r c je n a rynku p r a c y . J e ż e l i w ięc n p . o g ó ln e zaso by s i ł y

T a b e l a '-j Z e s ta w ie n ie w ybranych wyników do i n t e r p r e t a c j i p ro cesó w b e z ro b o c ia O bser­ wowane s to p y b e z ro ­ b o c ia Faza c y k lu K w artał k a le n ­ darzowy B ezro­ b o c ie au to n o ­ m iczne B ezro­ b o c ie d y sp ro ­ p o rc jo -n a l-n e B ezro ­ b o c ie c y k l i ­ czn e Bezro­ b o c ie se z o ­ nowe 2 ,9 w y so k iej k o n iu n ­ k tu r y 4 1 ,5 4 0 ,2 0 0 ,6 4 0 ,3 4 7 ,0 s ła b n ą c e j ko­ n iu n k tu r y 2 1 ,5 4 0 ,8 2 2 ,5 7 1 .3 7 4 , 7 w ychodzenia z k ry zy su 4 1,54 0 ,4 7 1 ,4 9 0 ,7 9 5 ,7 w ychodzenia z k ry zy su 2 1 ,5 4 0 ,6 2 1 ,9 6 1,04₉

r o b o c z e j w T e k s a s ie wynoszą w danym o k r e s i e 6 ,5 m in, t o można o c z e k iw a ć , że 153 300 osób sp o śró d n i c h n i e z n a jd z ie p ra c y ( 6 , 5 min 0 ,0 0 8 2 ) ze w zględu n a d y s p ro p o r c je n a rynku p r a c y , 16 700 osób n a s k u te k wahań c y k lic z n y c h o r a z 89 000 b ę d z ie sezonowo b ez­ r o b o tn y c h . J e d n o c z e ś n ie można z a ło ż y ć , że o k o ło 1 ,5 4 # p o z o s ta n ie b ez p ra c y w e f e k c ie no rm aln y ch zm ian n a rynku p ra c y (w a h a n ia n a ­ pływu 1 odpływu z rynku p r a c y lu b zmian p o p y tu n a p r a c ę ) .

Tego r o d z a ju in f o r m a c je , c h o c ia ż szacunkow e, s ą Je d n ak w ie l­ ce u ż y te c z n e w w ię k s z o ś c i przypadków fo rm u ło w an ia s t r a t e g i i i do­ b o ru środków z a ra d c z y c h . W sp ó łczy n n ik i z a w a rte w t a b . 5 sta n o w ią J e d e n z w ie lu m ożliw ych przy kład ó w z a s to s o w a n ia opracow anego mo­ d e lu .

Uwagi podsumowujące

J e d n ą z n a jw a ż n ie js z y c h , a p r z y tym n a jm n ie j k o n tro w e rs y jn ą k o n k lu z ją w y n ik a ją c ą z p rzep row ad zo n y ch badań J e s t s tw ie r d z e n i e , i ż w y n ik i ic h s ą w dużym s to p n iu o b c ią ż o n e n ie d o s k o n a ło ś c ia m i sy s­ temu s t a t y s t y k i b e z r o b o c ia , s p o rz ą d z o n e j p r z e z Employment S e r v i­ c e . S t a t y s t y k a t a n i e o b ejm u je w s z y s tk ic h p o s z u k u ją c y c h .p ra c y -i

w s z y s tk ic h wolnych m ie js c p ra c y n a o b s z a r z e s ta n u . W iele badań in n y c h autorów - w y ra ź n ie t o p o tw ie r d z a . S kąd in ąd je d n a k w yniki przep row ad zony ch badań w sk azały n a i s t n i e n i e s i l n e j z a le ż n o ś c i pom iędzy w skaźnikam i w ie lk o ś c i b e z r o b o c ia w T e k s a s ie a zmianami w s t r u k t u r z e r e je s tr o w a n y c h w olnych m ie js c p ra c y 1 p o sz u k u ją c y c h p r a c y za pośrednictw em T e k s a s k ie J K o m isji Z a tr u d n ie n ia ( TEC). War­ t o zauw ażyć, że te g o r o d z a ju z a le ż n o ś ć n i e b y ł a d o ty c h c z a s ta k do­ k ł a d n i e udokumentowana.

N ależy rów nież zw ró cić uwagę, i ż w y n ik i p rez e n to w a n y ch badań s ą w wysokim s to p n iu u z a le ż n io n e od z a sto so w a n e j m etody b a d a n ia . W n i n i e j s z y c h b a d a n ia c h u ż y to r e g r e s j i h i e r a r c h i c z n e j , w k t ó r e j zm ienne n ie z a le ż n e s ą wprowadzane do o b lic z e ń w o k reślo ny m p o rz ą d ­ ku - w p ie r w s z e j k o l e j n o ś c i wprowadzono do badań zm ienną b e z ro ­ b o c ia sezonowego i d y s p ro p o r c jo n a ln e g o , pow ołując s i ę na p o g ląd

s tw ie r d z a j ą c y , że t e form y n i e w ykazują w ięk szy ch zm ian w k r ó tk i c h o k r e s a c h . W te n sp osób wymienione zm ienne odgryw ają w o b l ic z e ­ n i a c h r o l ę w ie lk o ś c i s t a ł y c h .

U zyskane r e z u l t a t y można w ograniczonym z a k r e s ie u o g ó ln ia ć . Można J e m ian ow icie o d n o s ić do in n y ch obszarów i odm iennych o k re ­ sów, pod warunkiem J e d n a k , i ż w ykazują one p o d o b ie ń stw o do ty c h warunków, J a k ie w y stępo w ały w T e k s a s ie w l a t a c h 1973-1978»

T łum aczenie» Z . K a im ie rc z a k W illiam L. McKee, W illia m A. L u ker

STRUCTURE OF UNEMPLOYMENT IN TEXAS

D e c isio n -m a k in g a t a l o c a l l e v e l c o n c e rn in g employment I n v o lv e s a need f o r e s ti m a t in g th e c h a r a c t e r and e x t e n t o f unem ploym ent. Unemployment i s g e n e r a te d by v a r io u s c a u s e s su ch a s b u s in e s s c y c l e s , s e a s o n a l f l u c t u a t i o n s , d i s p r o p o r t i o n s betw een p r o f e s s i o n a l q u a l i f i c a t i o n s o f th e unem ployed and r e q u ire m e n ts e n s u in g from t h e s t r u c t u r e o f v a c a n t J o b s a s w e ll a s by manpower m o b i l i t y and gaps in In fo r m a tio n flo w w ith in t h e la b o u r m a rk e t.

To e n s u re e f f e c t i v e c o u n te r a c t io n o f unemployment by th e l o c a l employment p o l ic y i t i s n e c e s s a ry t o a p p ly s e l e c t i v e s t r a t e g i c p ro g ram s a t th e l o c a l l e v e l a d d re s s e d t o p a r t i c u l a r form s o f unem ploym ent. The b a s i c d i f f i c u l t y e n c o u n te re d in r e a l i z a t i o n o f s u c h p ro g ram s i s c o n n e c te d w ith i d e n t i f i c a t i o n and q u a n t i t a t i v e d e te r m in a tio n o f d i f f e r e n t unem ploym ent c a t e g o r i e s . I t i s w orth n o t in g h e r e t h a t t r a d i t i o n a l form s o f unem ploym ent c l a s s i f i c a t i o n a r e , t o a b ig g e r e x t e n t , a p r o d u c t o f a b s t r a c t econom ic a n a l y s i s th a n an e f f e c t o f a d a p ta ti o n t o t h e a v a i l a b l e s t a t i s t i c a l r e p o r t i n g .

The a l a o f t h i e a r ti c l e was to p r e s e n t end v e r i f y a system m aking p o s s i b l e i d e n t i f i c a t i o n o f t h e unemployment s t r u c t u r e in T exas o v e r th e y e a r s 1973-1978.

A u n iq u e f e a t u r e o f t h e p e rfo rm e d a n a ly s i s l i e s in th e f a c t t h a t t h e r e w ere e n s u re d by t h e a u th o r s c o m p a r a b ility ( tra n s fo rm a ­ t i o n ) o f d a ta p r o v id e d by program s o f s t a t e employment a g e n c ie s ( i n t h i s c a s e by Texas Employment C om m ission) w ith d a t a p ro v id e d by t h e f e d e r a l s t a t i s t i c s - C u r r e n t P o p u la tio n S u rv e y .

The employed e c o n o m e tric model was b a se d on f o u r d i f f e r e n t a lth o u g h n o t e x c lu d in g one a n o th e r c a t e g o r i e s o f unem ploym ent, and nam ely on c y c l i c , s e a s o n a l , " d i s p r O p o r ti o n a l" , and a u to ­ nomous unem ploym ent. A lth o u g h th e c a t e g o r i e s o f " d i s p r o p o r t i o n a l " and autonom ous unem ploym ent a re c o n n e c te d w ith g e n e r a l l y a c c e p te d c o n c e p ts o f s t r u c t u r a l and f r i c t i o n a l unem ploym ent, t h e r e were em ployed a l t e r n a t i v e c o n c e p ts in t h i s a n a l y s i s due t o th e f a c t t h a t th e y c o rre s p o n d more c l o s e l y w ith t h e a c c e s s i b l e s t a t i s t i c a l d a t a .

The a p p lie d model assum es t h a t th e o v e r a l l unemployment r e p r e s e n t s a l i n e a r f u n c t i o n o f f o u r ab ov e-m en tio n ed unemployment form s and o f t h e i r i n t e r a c t i o n , o f l i n e a r tr e n d and o f e r r o r term .

The model e x p la in s i n a b o u t 87 p e r c e n t th e form o f unemploy­ m ent in Texas o v e r th e y e a r s 1 9 7 3 -1 9 7 8 . I t i s e s ti m a t e d t h a t autonom ous unemployment a c c o u n te d f o r 1.54 p e r c e n t o f th e o v e r a l l unem ploym ent, w hich can s i g n i f y t h a t th e lo w e s t i r r e d u ­ c i b l e unemployment volume i n Texas in t h e p e r io d u n d e r s u rv e y d id n o t e x ceed 1 .5 p e r c e n t . C y c lic unem ploym ent a f f e c t e d i n U7 p e r c e n t th e l e v e l o f o v e r a l l unem ploym ent. M oreover th e r e s u l t s p r o v id e d by t h e a n a l y s i s a f f o r d a c o n c lu s io n t h a t s e a s o n a l unem­ p lo y m e n t was r e l a t i v e l y b i g i n T ex as.