Tell Atrib. Kom Sidi Joussef

B. Ruszczyc,A. Krzyżanowska,T.

Górecki,I. Medeksza,Z. Doliński,P.

Labib,M. Nagib Ajdaeourusi

Tell Atrib. Kom Sidi Joussef

Informator Archeologiczny : badania 17, 248-249

Ii «

-D o k iw e n te o Ja w y k o p a lis k 1 z n a l a z l a k przechow yw ana j e e t * P ra c o w n i -D o k u m e n ta c ji Z a k ła d u A r c h e o lo g ii

3fAliL»uiJiBOTikli) FUI·

W ο ζ ς ό ο ΐ p a ła c o w e j o d k r y ta d uly zew pół oe r u i k l p d ń n o h e lle n iw ty c z s e ] 1 w czeo n o rzy u n k i* 3 . lia l e t a t n y o b 1 o le k sw y e h odkryó b ie ż ą c e g o se z o n u n a l a ł y ró w n ie ż z a l i c z y ć o d sio n L ą c la pod budynkiem p w łaou s t u d n i w y k u ta) « opoce s k a l n a ) . W p o b l i ż u n i a ] z n a l e z i o n a z o s t a ł y d a a k rz e m ie n n e o s t r z a , Ś w ia d c z ą c e ,Ι Ζ p ó łw y s e p , n a którym pod k o n ie o IV a . p . n . e . z o s t a ł o z a ło ż o n e n l a i t o Nas P a p h o s , b y ł , j a d l l n i e z a m ie s z k a ły , t o n a w ied zo n y p r z e z l u d z i od a p a k b a r d z i e ] od l o g i y o n .

t t . l Я

MXHSHiT ABU W i k Państwowe Z b io ry S z t u k i E g ip s k ie ] /p d ln o im o -w a o h o d n ta D e l t a / w Monachium aa w sp ó łp ra c y z F o la k ą 3 t a o J ą

A r c h e o l o g i i έ rd d z ie m c o m o rsk lo J UW a K o l n a 1 Muzeum A rc h eo lo g iczn y m « P o z n a n ie B a d a n ia p r o w a d z ił p r o f . d r D i e t r i c h W ild in g z PZSzZ w K o a a o h ii® , p ra c a m i taranow ym i k ie r o w a ł d o o . d r h a b . La oh Krzy ła n i s k z K IP . P in an ao wały PZSzE w W oaaohltm . P i ą t y se zo n b ad ad . kok rop Ola : z o k r e s u p ro d y n a sty o z n o g o 1 rz y m sk ie g o o ra z o sa d a z o k r e s u rz y m sk ie g o .

Wp r a c a c h e k s p e d y o jl « z l a ł o u d z i a ł t r z e c h u o z a a tn lk d w z P o l a k i . H a d a l e k s p lo ro w a n o n e k r o p o la z o k r e s u p r a d y n a e ty o ż n a g o 1 rzymsk l a g o , p o sz u k iw a n o t a l osady p re d y n aa ty c z n a ] ,

■a n e k r o p o l i z o k r e s u p rą d y п а е ty c z n e g o o d k ry to d a ls z o 55 grobdw . Wśród n l o h z n a l a z ł y s i c pochów ki o n a jb o g a ts z y m , ja k d o tą d , w y p o s a ż e n ia n o tym c m e n ta rz y s k u . I ty re ś n ie k o n c e n t r u j ą a l ą aus w c e n t r a î n e ] p a r t i i p a g ó r k a - s ta n o w is k a , p o d o z a a gdy g ro b y o w y p o s a ż e n iu u b o g i* k n e o a n t r u j ą a l ą u ja g o p o d n ó ż a . Zachow ane formy r y t u a ł u po g rzeb o w eg o 1 typy w y p o sa ż e n ia grobowego są podobne d o form o d k ry ty c h w to k u p o p r z e d n ic h k a ig p e u ii. We3b o g a to z * pochów ki z a w ie r a ły p o к i l k a d z Ł o s i ą t n a c z y ń k a -m ionnyoh i o e ra -m lo z n y o h , n a c z y n ia 1 n a r z ą d z i e m ie d z ia n e , ozdoby a l a p i s l a z u l i , a m e ty s tu 1 k a r n e o l t o ra z p r z y b o ry to a le to w a / * · I n , p a l e t y / . T o ra y w y p o sażan ia grobow ego 1 p ie r w s z a s e r i a d a t n d l o w ą g - low yoh w ydają s l ą d a t owad t o amant a iz y a k o n a o k r e a o k . 3300-2900 p . n . a . , a wląo n a a o h y łe k o k re s u p re d y n a s ty c z n a go 1 p o c z ą t k i czasów wozaanodyn « s ty c z n y c h .

Ha n e k r o p o l i z o k r e s u rz y m sk ie g o o d k r y to d a ls z y c h 217 grobów . Ó haiuk to r y z u ją a i ą ona oeohaa r y t u a ł u p o g rzeb o w eg o podobnym i do poohówków z p o p r z e d n ic h kompan 11 badawczy o h . W s p o r a d y c z n ie wya- tąp n jąo y m i ubogim w y p o s a ż a n iu grobowym z n a l a z ł y s i ą n . Ld* m o n e ty , datow ana n a I I - I V s t u l e c i e n . a .

P o s z u k iw a n ia o sa d y p re d y h a a ty c z n a ] pro w ad zan o p r z y pomocy so n d a ży 1 w ie r c e ń . Ha kom l e - o sa ­ d z i e a o k ro a u rz y m sk ie g o z a ło ż o n o dwa wykopy sondażow e, w k tó r y c h Je d n ak n l o n a t r a f i o n o n a p o z o s t a - l o d c i o o h r o o c lo g l i p re d y n aa t y c z n e j . W Jednym z wykopów o d k r y to p r a s ą do w y tla o z a n la w ina z o k r e s u rz y m sk ie g o , Także w p r o f i l u k i l k u d z l e i i ą c l u w ie r c e ń , wykonanych i w id r e n s lą g a j ą o y n g łą b o k o śo l 0 ,3 5 m, n i a zerw J e a tro w a n o - j a k d o tą d - p o z o s t a ł o ś c i osady p re d y n a s ty c z n a 3» W to k u w ie r c e ń uzyakaz n a t o m i a s t ważno I n f o r m a c ja o hodowle g s o l o g i a z n a j l o k a l n e j g e z i r y - ogromnego p a g ó rk a żw irow ego p o c h o d z e n ie a l u w l a l n e g o , n a k tórym k o n o a n tro w a ło a i ą o sa d n lo tw o p redy n a s ty c z n a i s t a r o ż y t n a .

TELL· A TUI В P o ls k a S t a c j a A r c h e o l o g i i Ś ró d ziarno owo n i

Kom S i d l J o u e s a f o K a irz e

P ra c e b y ły prow adzona p r z e z a k a p a d y o ją , w k t ó r a ] s k ła d w c h o d z i l i : d r B arbw ra iîu e îc iy q 'a r o h a o lo g a g l p t o l o g / - k i a . ró w n ik w y k o p a lis k , d r A le k s a n d ra K rzyżanow ska / a r c h e o l o g n u m iz m a ty k /, m gr Tomasz G ó re c k i / a r c h e o l o g a h r c e io lJ a d S k l mgr I z a b e l l a H ed ek sza / a r c h i t e k t / , Z b ig n ie w D o l i ń s k i / f o t g r a f / . S t r o n ą k o p ty la k ą r e p re z e n to w a ł p r o f , d r P a h o r Labl D e p a rta m e n t S t a r o ty t n o ś o l był re p r e s s n t cwany p r z e z i n a p e l t o r s Mohammada H a g lb a AJda j o u r n a i . S s ó z ty we zo o w ykopał l l

. a i o

-1 9 .x . do -14.X X .-1983 r . , n a w tą p n io od 13 do 2 8 .X I.1 9 8 3 P i ł o · o k cn o an tro w en o b y ły i ł d u u n a »»пуп k a m i· , a J a t o p ó łn o c n e j o z y ż o l 1 b y ły k c n ty n u a o ją p r » o p rowed*cnyoh « p o p rz e d n im r a ż e n i a , z ró w n ie ż * c o n d itu ¥ położonym o a południow y wschód od komu. N aczelnym zadańlam t e g o r o o io s g o se z o n u b y ło d a ł a z a e k s p lo ro w a n ie z a sy p n , a t a k s a sp ra w d z a n ia d a l ­ i a · go p r a i b l a t u m uru z n a g ły z ie m n e j.

Badany w tym ro k u o d o ln e k , o k r a d ł on у mianem T 3, z o s t a ł p o s u n i ę ty a k ie r u n k u zach o d n im ok. 5 ( 5 - 6 m etrów . Z a w a rto ż d w arstw y b y ła a n a lo g lo z n a z e k s p lo ro w a n ą ■ l a t a c h p o p rs e d D lc h . К c e ty n u - a n j a p r a c w tym k i e r u n k u J e s t k o n ie c z n a , bowiem bez w ydobycia c a łe g o z a s y p u n l a można w yolągnąó o a ta ta c z n y c h w ło s k ó w . W wykopie u d a ło a l ą p o tw ie r d z ili t r z y z t a a d n lo z o w a rstw y .

W w a rs tw ie d r u g i e j , z n a j d u j ą c e j s l y pod w arstw ą p r z e m ie s z a n ą , z o s t a ł o o d k ry ty c h w ie lo fra & - m entdw harwnwj o e r a u i k l kop t y j s k l e j . g łó w n ie poohodząoyoh z d u ży ch am for 1 t a l e r z y , Tym z n a l e z i s k a · t o warzy ssy łw z n a o z n a l l o d ó m onet b iz an ty J sk i c h z 7 I - 7 I I w, a r a z l n t a r e s u j ą o a nad ład o w n io twa monwt b la a n ty J s k lo h ,

W w a rs tw ie z a s y p o w e j, a n a l o g i c z n e j do o d k ry w an ej w l a t a c h p o p r z e d n ic h , z o s t a ł y z n a l e z i o n a fra g m e n ty a r c h i t e k t o n i c z n e r o z b i t e n a d ro b n e ozy d o i , sd ró d n l o h p ł y t y o r a z fra g m e n ty z k o lo ro w y sh a a ru urów 1 in n y c h k o m la n l. Z n a le z io n o t e ż fra g m e n ty d e t a l i a r c h i te k to n ic z n y o h ze dio d am i z ł o c e ń ) p o z a tym f r a g e o n ty n a c z y ń zaso b o w y ch , z k t ó r y c h Jedno n o s i ł o g r e c k i n a p i e , d a l s z a fra g m e n ty Ś w iecz­ n ik ó w , lam pek s z k la n y c h o r a z pewną l l o d ó d u ży ch Ż e la z n y c h g w o źd zi. W p o p i e l e t a j w arstw y z o s t a ł a Z n a le z io n a m o n e ta z o k r e s u p ó ź n e g o o o s a r s t s a /1 Т - Т w . / .

Pod w ara twą zasypow ą z o a t a ł o d k r y ty n a g ro b e k usytuow any w sc h ó d -a a c h ó d , wykonany z o a g ly s i e n n e ] w k s z t a ł o i e s k l e p i e n i a b a o a k n a e g o , z c e g la n y m i p l e i d o l e n i a m i n a ło ż o n y m i c a o b u k o ń o e o h . O ó re l u k u b y ła um ocniona c e g ł ą p a l o o ą . Po p r a e o l e r i u połow y grobow ce o k a z a ło a l e , 2» je g o m ą t r z e j s e t w y p ełn io n e c a ł k o wio l e g l i n ą 1 n i e ma d la d u pochów ku.

Z w ykopie T3 mdołamo i t w l w r d s i ó , ża m lą ż sz o d ó w arstw y z a s y p u z m n ie js z a a l ą , on w ake*uJ* ma t o , że dochodzim y d o Jego k o ń o a.

» so n d a ż u M p r a o a sk o n c e n tro w a ły s i ę t y l k n n a w y J a d n la n iu m uru w ldooznego n a p r o f i l u p ó łn o c n y m . Po o d s ł o n i ę c i u c a t o d o l o k a z a ło a l ą , że J e s t t o k o n s t r u k c j a schodkowa od z a c h o d n i e j s t r o ­ n y w y ra ź n ie u s z k o d z o n a , z w ią z a n a z z a ło ż e n ia m i bramy o d k r y t e j w p o p rz e d n im s e z o n i e . K o n s tr u k c ja

ao h o d k n aa n o s i w y ra ź n ie d le d y p rzeb u d o w y . Bożo to byó łą c z o n o z ogólnym i p rso b u lo w a n la m i z a ł o ż e ń o d k r y ty c h w 1969 r . a b a z ę p r z e o z n la « w ią z a n y c h ze z n a jd u ją c y m i a l g w so n d a ż u U .

P o s z u k iw a n ia w p o łu d n lo w o -ż a o h o d n la n a r o ż n i k u a /w so n d a ż u n i e d a ły żad n y ch r e z u l t a t ó w . Ż n al* siw k a poohodzącw z te g o so o d a ż u s ą b a rd z o b l l i k l n do o d k r y ty c h w s o o d a ta c h к 1 С w 1969 r .

V u s a a l t tr w a n i a k a r p en 11 1 p o j a j z a k o d o z e n iu b yły pro w ad zan a prw oe s y a ts m w ty su ją o a m a t e r i a ł zabytkow y o d k r y ty o a tw ta lo 1 w Iw ta o h p o p r z e d n ic h . K ie k t ó r e fra g m e n ty a r o h l t e k t o n lo s n e z n a ­ l e z i o n a w tym r o k u ł ą c z ą a l e z s o a lo g lo z n y m l, poohodząoym i 1 p o p r z e d n ic h k o m p a n ii, s te n ow ląo ma­ t e r i a ł do r e k o n s t r u k c j i , d ó k t ó r a J by dziw m ożna p r z y s t ą p l ó p o o a łk o w lty m w yeksplorow ać l u w arstw y zasy p o w ej 1 p r z e j r z e n i a zmagazynow anych p c z o s i a ł o ź o l k o p ie c 1 ,

i - S L ł - 5 WI3P1 BIDilM P o la k a S t a c j a A r c h e o lo g ii Ś ró d z ie m n o m o rsk ie J MW w K a irz e B a d a n ia p r o w a d z i l i w s e z o n ie 15)82 / w i o s n a / : d r M a rla K r o g a l- s k a , d r P i o t r B i e l i ń s k i , m gr f r a n c i s s a k S tę p n io w s k i. W p o z o s ­ t a ł y oh s e z o n a c h ! d r M a rla K r u g u ls k a , mgr i n d r s e j № lo h a , mgr f r a n o l s z e k S tę p n io w s k i, f i n a n s u j e Dyrwfcoja D e n e ra ln a S t a r o t y tn o ź o l I r a k u o ra z S t a c j s . P i ą t y -пащу se zo n bad ań / 1 4 . 0 4 - 2 2 .0 5 I 8 9 .1 0 - 2 2 .1 1 .1 9 8 2 ) 1 2 .0 3 - 2 8 .0 5 1 3*18 - 1 1 . 1 1 ,1 9 8 3 / i k o n ty n u a c ja b ad ań prowmdzonyoh od 1979 ro k u / t o b . *11 1978 - 1 9 8 1 * /.

Myąpa B id ża n z n a j d u j e a l g n a K u f r a c ls w o d l e g ł o ! o l o k o ło 100 kn od g r a n ic y s y r y j s k i e j . B a d a n ia m ają c h a r a k t e r ratunkow ych p r a o w y k o p alisk o w y ch i zw ią z a n e s ą z budową z b i o r n i k a wodnego / t s w , S a d l t j a F r o j s o t / ·