Widok Konferencja ogólnopolska: "Bilad As-Sudan: Polska a strefa Sudanu" 24 listopada 2017 r.

(1)

139

„AFRYKA” 46 (2017 r.)

Konferencja ogólnopolska:

Bilad As-Sudan: Polska a strefa Sudanu

24 listopada 2017 r.

Ogranizatorzy: Polskie Towarzystwo Afrykanistyczne, Instytut Dialogu

Kultury i Religii WT UKSW w Warszawie,

Fundacja Harambi Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w

War-szawie, ul. Dewajtis 5

Cykliczna, coroczna konferencja tym razem była poświęcona w większości za-gadnieniom kontekstów różnych relacji łączących Polskę z Afryką. Jak zwykle była to dyskusja nad zbiorowym dziełem w dwóch tomach, już opublikowanym1_,

którego autorzy prezentowali główne tezy swoich przemyśleń. Tematy pierwszej sesji oscylowały wokół zagadnień przedstawionych w perspektywie historycznej, począwszy od związków Królestwa Makurii – VI wiek n.e. (północne obszary dzisiejszego Sudanu) z chrześcijaństwem, odzwierciedlone w ekspozycji skarbów Galerii Faras Muzeum Narodowego w Warszawie, której nową i nowoczesną aran-żację omówiła dr hab. Aneta Pawłowska, prof. UŁ. O losach szczątków biskupów z Faras, które znalazły wspólny pochówek na Cmentarzu Bródnowskim w War-szawie, dowiedzieliśmy się z wystąpienia mgr Katarzyny Anny Mich (UKSW). Kampanię nad Atbarą w marcu i kwietniu 1898 roku, która była próbą odwrócenia losów inwazji brytyjskiej na Sudan zaprezentował mgr Daniel Gazda (Fundacja Ureusz). O streﬁ e Sudanu w badaniach Jana Czekanowskiego (1908-1909) opo-wiedziała dr hab. Joanna Bar, prof. UP (Kraków). O obrazie krainy geograﬁ cznej Sudanu jaki wyłonił się z praktyki dyplomacji PRL-owskiej opowiedział dr Bła-żej Popławski (absolwent UW, członek PTAfr). Tę część zakończyła prezentacja książek: Collectanea Sudanica2_{, vol. 1 i Billad as-Sudan, t. V i „Billad as-Sudan}

- Varia, t. VI.

Sesję drugą zdominowała dyskusja nad problemami podejmowanymi przez współczesnych polskich badaczy, których polem zainteresowania jest Afryka Za-chodnia i zamieszkujące ją ludy: Dogonowie (z Mali) w badaniach dr. hab. Jacka Łapotta, prof. US; Kurumbowie (z Burkina Faso) w badaniach dr. Lucjana

Bucha-1 _{Billad as-Sudan, t. V i „Billad as-Sudan - Varia, t. VI. Są to tomy prac z serii pod redakcją}

Waldemara Cisło, Jarosława Różańskiego i Macieja Ząbka, Wydawnictwo Bernardinum 2017.

2 _{Zbiór tekstów w języku angielskim i francuskim pod redakcją Waldemara Cisło, Jarosława}

(2)

140 „AFRYKA” 46 (2017 r.)

Konferencje naukowe

lika (Muzeum Miejskie w Żorach) i ludy objęte wspólną nazwą Kirdi (Daba, Gu-idar, Fali, Mofu i Mafa versus Fulanie – najeźdźcy muzułmańscy), zamieszkujące w Kmerunie Północnym oraz sąsiednich rejonach Nigerii i Czadu, którymi między innymi od lat zajmuje się prof. dr hab. Ryszard Vorbrich (UAM). Tematu związ-ków Hausa z Polską, poprzez kontakty naukowe w zakresie studiów nad językiem i kulturą, dotyczyło wystąpienie prof. dr hab. Niny Pawlak (UW). I chociaż stu-dia te przyniosły satysfakcjonującą współpracę naukową, to jednak nie przełożyły się na wykorzystanie znawców języka hausa np. w kontaktach dyplomatycznych i gospodarczych między Polską a Nigerią. Od lat 60. XX wieku dominuje bowiem dość schematyczne patrzenie na Afrykę przez pryzmat państw, a nie grup etnicz-nych o własnej, unikalnej i bogatej kulturze, a język angielski uważany jest za zadowalające medium komunikacji. Wprawdzie dzięki polskim specjalistom pra-cującym w Nigerii, obraz naszego kraju utrwalił się tam pozytywnie, to w Polsce dominuje negatywny stereotyp, szczególnie północnej Nigerii i Hausa, utrwalany w medialnym przekazie od roku 2002 w kontekście terroryzmu i Boko Haram, chociaż Mauidugurii – miejsce jej powstania nie leży na terytorium ojczystym Hausa.

Kryterium geograﬁ czne zdecydowało o umieszczeniu w tej części takich tema-tów jak: Francuska Afryka Zachodnia w opisach Jerzego Giżyckiego, o których opowiedziała dr hab. Anna Nadolska-Styczyńska (UMK) oraz Państwa Sahelu określone „strefą kryzysów” przez dr. hab. Roberta Kłosowicza, prof. UJ.

W sesji trzeciej znalazły się varia ze względu na rozpiętość cezury czasowej i zróżnicowanie tematów, aczkolwiek dominowały zagadnienia polityczne, takie jak: stosunki senegalsko-bissauskie w ocenie dr Joanny Mormul (UJ); zagadnie-nia sudańskiego dialogu narodowego zaprezentowane przez mgr. Jędrzeja Czerepa (UKSW); źródła ﬁ nansowania rebelii Michaela Djotodia, które przedstawiła mgr Izabela Cywa (UJ); polsko-liberyjskie kontakty jeszcze z okresu międzywojenne-go – fakty, które odsłonił dr hab. Wiesław Lizak (UW). Repetytorium z problemu tuareskich walk narodowowyzwoleńczych przeprowadziła mgr Agnieszka Madys (US). Natomiast dr Krystyna Kamińska (AH Pułtusk) przypomniała wyraźny pol-ski ślad, jaki pozostawił odkrywca Afryki – Jan Dybowpol-ski (1856-1928) urodzony we Francji i na jej rzecz pracujący, lecz polskiego pochodzenia, podróżnik, badacz Sahary i Afryki Równikowej, specjalista w dziedzinie rolnictwa tropikalnego.

W części pozakonferencyjnej zaprezentował się zespół polsko-sudańskiego Stowarzyszenia „Nil-Wisła”. Odbyła się również promocja książki Sudan: Konﬂ ikt

w Darfurze (2003-2011) – jest to opublikowana w serii sudańskiej praca doktorska

autorstwa Nagmenldina Karamalla-Gaiballa’ego, wydana przez Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Warszawskiego w 2017 roku.

Niezaprzeczalna wartość kolejnych powstających tomów i konferencji z cyklu Bilad as-Sudan polega nie tylko na poznawczych walorach naukowych

(3)

wnoszo-141