' 4 :
.
,
,
•...
, ~ ...':_,..-~. I!I -~.1
.
• ,(: .... \~ .f. :~,.t-H.rl.L~ April Bruckman1950. . :.
~/'ljf
ft,
It
' ' ' I . '. het van ~ '.:Berekening van de pi jpleiding voor de 'i;t'anvoer
natuurlijk gas voor de Fischer-ïropsch synthetische benzinefabriek.
I
~--Het patuurlijk gas, dat bij de benzinesynthese als grondstof wordt gebruikt, moet door een pijpleiding over een afstand van 5 km aangevuerd wvrden. Deze leiding moet z" goedkoop mggelijk gekozen worden. Hierbij moet rekening gehouden worden met de kosten van vervoer van. het gas en ook met die van de pijpleiding zelf en van pet leggen er van.
Het gas wordt in het bedrijf verwerkt onder een druk van 18 atm. Het is clus mogeli jk het gas het7.i j onder ~"
één atm. druk te vervoeren en dan te comprimeren, maar ook om het onder 18 atm. te vervoeren. De kosten voor dezeR 2 wijzen van transport zullen berekend worden met de bijbe~orende pijpleidingen.
Kosten van transport.
Er moet 5800 k mol per uur aangevoerd worden. Een normale samenstelling van natuurlijJ<:: [Sas is 96,00
%
OH4, 3.20~ N2A '
en O. 80'iJ 000.
Het gemiddeîd mol. geY.,r. hiervan is (Perry, blz. (16) (OH4==16, N2=28, 002=·4-·1:).
~6 + 3.2 + 0.8 _ 100 = 1().3.
96/~6 + 3 ~ 2/ 28+0.8/ 4"'4" - 6.13
Om de kosten van transport te' : bepalen is het nodig te weten vrat het drukverlies is in de pi jp. Hiervoor moet echter de diamater van de pijp bekend zijn. Deze wurdt met hehulp van een nOIT"logrEtYû (perry blz. 817) bepaald uit
de dichtheid en het per uur verplaatste &ewicht • Dit .~
laatste is 5800 x 10.3 x 2.20 = 208000 lb/hr= 57.8 1b/sec.f f
De dichtfueid van het gas (in 1b/cU.ft) w~rdt berekend .
uit het gewicht van het gas gedeeld ~ het volume van dezelfde hoeveelheid. Dit v;91ume is voor 1 atm. en 20°0 5800 x 22.4 x 1 x 293 m?i /hr == 5800 x 22.4 x 293
I
273 2701394·10 m3/hr= 492·1200 cu.ft/hr.
x 35.314
cU.ft/hr - .'.
Bi j 18 atm. wordt dit l/lS x 139·14,0,= 7747 m3/hr of 1/18 x ·±924200: 27!"S570 cu. ft/hr.
208000 /
Hot soort. gew. is dus bij 1 atm. 4~24800 = 0.0·i2 lb cu.ft en bij 18 atm. e.760 lh/cu. ft.
Het nomogram geeft nu voor de meest economische pi!·j)pdiam. bij 1 atm. 60 inch of 1524 mm of 5.00 ft. en voorDJ atm. als diam. 25 inch of 635 mm of 2.08 ft •
-.~
-
'"
'):'
,-]
, \ :.. .• 1 ,.c. ..
!. '/" .Ui t het formulet je s;::,et% + c (waarin s is de wanddikte in mm
p is de druk in de pijp in kg/cm2 , d is diam pijp en c is voor '
pijpen met ~
>
300 mm= 3) is de wand_dikte te berekenen op 6.8mm voor de LD-pijp en 22 mm voor de HD-pijp.
Het drukverlies wordt berekend uit
o
f L G""
~p::= - o r r -_ _
-2 ge m
€'
geme
gem is gem.·dichth.de formule f is frictie-coeff. L is lengte pijp , ,1'~ '
...
: "",-.G is gew.gas dat door de
buis stroomt per sec
en per eq.ft oppervl. gcis 32.174 lb.mass.ft/~~l m is hydr.straal,v~or ronde
r
;:-;---->.----~
, """t""- --' '"\~
--~
-<~j
-r~~~~----~
,,' -( , ...,f1
-'
~:
I I , . " I, \ II
~·I ,,'J
, CD w z N z W al /..
'._- - ._---~----'~----,
2.
De ~rictie-cuef~icient is te bepalen uit een gra~iek, wanneer
het Reynoldsgetal be}:cend i s. De ruwheid wordt voor een stalen
k pi jp aangenomen op 6;5. Wanneer D is de diameter, G is als
~;;t ~,bo
v
e
n
(oex v) enf
do viscositeit, die voor CH4 bij 20' 0 i8V
v!:
~.~
73, 2 x 10-6, dan is Re- DI'G~
•
;0"~:/
Gl atm.=
~~gg
~ t/4
3
7t
f5:Ó~~i
=
2.95.lP
.
~
fjl'Ûk.
<)~
~
SI
P'i. .r x:t
f'~' G18 atm.-_5800 x 16. 3 x 2.20 --t
/rl"~ IJUl8r
-
3600 x 1/11[(2.08)'==
17.4 73_l..1\./IJlf1'
~
&
~
Jj
'
S':_~/
6J'~
1- ,
- }3-z.)( h - fi{f) Voor 1 atm. is Re - 53
00 x 2,,95=
201x10 3 - '7 , 8 >\10- · Voor 18atm. is Re 2,08 x 17,4=
483xl0 37
3
,2
xl0-
n
ltierui t volgt dat
t
f'::() ,00,48 voor 1 atm. en f' := 0,0047 voor 18 atmVerder is gegeven, dat t is 5 km :: 16404 f't en de dichtheid
wordt gemiddeld voor 1 atm. 0,05 en voor 18 atm. 0,77. Het drukverlies wordt nu:
1::.. _ 0,0048 x 1640·4 x (2,95 )2 p - Z x 32,174 x 1/4 x 5,00 x 0,05 0,0047 x 16404 x (17,-1-)2 170 lb/sq.ft
=
831 kg/m2 Ap - --.;..---____ ~--.,....,_---.:--:----~ - 2 x 32,174 x 1/4 x 2,08 x 0,77 862 1b/sq.f't :=4209 kg/m2De hoeveelheid gas,die verplaatst wordt in de pijp is
3S,7 m3/sec voor 1 atm. en 2,15 m3/sec voor 18 atm.
139440 äeOO
=
Voor het gasvervoer is dus een energie nodig van 3a,.7 x 831:::::3,22 104 kgin/sec~3,22 104 kW. Voor 18 atm. wordt dit 2,15 x
4209=9050 kW~
fin een jaar zijn 3500 werkuren. Do pomp, die het gas
ver-pompt (rendement 50~) verhruikt ~us een energie per jaar
om het drukverlies te _ verwinnen van 3.28 x 10·1- x 8500 x 2 kWh =
547 x 10 6 kWh/jaar. Vo,lr 18 atm. is di t ~050 x 8ROO x 2 =
153.9 x 10 6 kVih/ja[cr .
ket een stroomprijs van f'. 0,02 per kVJh wordt dit 10.9 x lOR gld. r esp. 3.08
x
IOA gld.Kosten van de pijpleiding.
Verder is nagee;aan of' d8 af'schri jvin;'3skosten van de leiding
een rol spelen bi j da beo:1rdelHing welke druk in de gasbuis
het voordeligst is.
De lage drukbuis (LD-) is gemaakt uit stalen platen die rond
gewalst zijn, in de lengte r;eIast en de Zu p;evormde ronde pi jpsbukken aê.t.D eDeaar gel ast. De platen hebben een normaa
l-breedte van 1.83 m en wnrden a~gesneden ~p de lengte die de omtrek i s van e en huis van 1·524· mm diameter, d. i . 4790 mm.
De di~çte van de plaat is 7 mn'. De buizen zijn dus 1830 mm
l ang en vvnr 5000 m zijn dus 2732 pijpstuk~(en nodi g. Het rondwalsen, vuorbewer1cxen en dichtlassen van één pi jpstuk:
kost ~. 16.--, het aan elkaar l assen van de huizen kost f'.28.--.
De bewerkingen voor de 5 km lange buis kosten dus 2732 x (16,-+28,-)= f'. 120200.--.
Uit het verschil van uitwendie; en inwendig oppervlak van de pi jpdoorsnede en het s.g. van s~aal (7.3) is te berekenen
dat deze buis 131 kg per m l engt e weegt. Staalplaat kost
7' f. 34.-- per 100 kg, dus de gehel e buis kost aan materiaal
131 x 0.34 x 5000 :::; ~. ~222700
.--\ De 18 atm. buis (HD-) wordt gemaakt uit geperste stalen
. ...,.A \ buizen van de juis te di ameter (035 mm) en 5 m lengte. Deze
vr-
\,l buizen kosten f"? 450. -- per stuk. Er zi jn er 1000 nodig,~ , .~~e leas ten hiervan zijn f . 450000. --.
r:~'tr
'--
Het lassen kost ~.49
.
--
per m vo(,r een dikte van 22 mm,vvor-VVV"
•
bewerkine; inbegrepen. De omtrek van deze huis is 2.03 m. Hetlassen van de 5 km lange buis kO:"3t dus 1000 x 8.0':) x 49 ::.
J
;'
, ..
3.
Kosten van het leggen van de huis.
De huizen moeten in zandgrond boven de waterspiegel ingegraven
wurden. Voor de LD-buis met gr\lte diameter moet het zand
diep uitge~raven worden. Dit kost f. 2.25 per m3• Voor de
HD-buis,waarvoor een minder diepe geul gegraven moet worden,
is dit f . 2.-- per m0•
Er moet na het dichtmaken van de ge111 boven de buizen 0.45 m
grond l iggen. Het t alud voor zandgrond moet 1 : 1.5 zijn.
~,_.
"'$"C",
. .--'v __ .,
(. > p
Het behulp van de tekening is te berelcenen
{p
=
(:'i x 1524~)tg } bg;g3/ 2} , dat voorde LD-buis er 848BR m' grond uitgegraven
moet worden en dit kost f. 55950.-- en
vo_r de HD-buis 5980 m3 en dit kost
f. 11970,--.
Kosten van isolering van de huis.
De buiGenkant van de bllis moet met jute en flintooat tegen cvrrosie beschermd worden. Hiervoor wordt 5 leg/1l2 flintcoat gebruikt in 3 lagen, die f.~40 per kg kost en 2 lagen jute, die f. 2.00 per m2 kost, t erwijl het 'arbeidsloon voor het
aanbrengen van deze lagen is f . 3.50 per m2•
Per m2 kost de bekl eding dus 5 x f .0. 00+ 2 x f . 2 ... -- 7f • . 3. 50
=
f . 12. --.Het uitwendig oppervl ak per m lengte is vonr de LD-buis
,1,.81 m2, dus voor ele gehele buis 5000 x 4.81 := 24030 m2 en
de kosten van bekleding zijn 24630 x lG= f . 2883RO._-.
Het oppervlak per m lengte VO(lr de HD-buis is 8.08 m2,
vuor de gehele buis 50UO x 8.06 = 10;-520 m2 en de kosten van
bekleding f. 1238·10. --.
Tutale kosten.
De totale kosten vuor de LD-buis zijn dus
120200 + 222700 1- 55950 + 288360 =f . 687210. -- en voor de HD-buis ~~0470 + 450000 + 11970 + 12~:5840 = f . R85?80.--.
De HD-buis is dus iets goedkoper dan de LD-buis, maar het
verschil is zeer ~8ring.
I
De compress_r, die het gas np 18 atm. moet brengen is voorbeide gevallen p:eli jk. Do kosten hiervan behoeven dus bij de
vergelijking van de 2 mogelijkheden niet in rekening gebraoht
I te worden.
De kosten van vervoer van het gas zijn veel hoger dan de af
-schri jVinp;skoé1ten van de huis. Het hogedrulcvervoer is veel
goedkoper, dus dit i a de voordel igste uitvoering. De
com-pressor komt dus bi j he t begin van de pi jpleiding te :staan.
Bij de Fischer-Tropsch fabriek is dan geen compressie meer nodig.
-staat van kOsten VOOr de LD- en de HD-pijpleiding.
,Lengte gehele leiding Diam. buis
Druk in buis Dikte wand buis
Reynolds getal
frictiecoeff. truwheid 6
%
)
Drukverlies in buis
Jaarl.energieverbruik voor gasvervoer Kosten van energieverbruik
Buis
Aantal lassen over, totale lengte
Kosten van lassen
LD-buis 5000 m 1,1''524 mm
r
'
atm. 7mm 201xl03 0,0048 831 kg/m2 5l5xl06 kWhgelast uit plaat 2732 f 120200,-HO-buis 5000 m 635 mm 18 atm. 22 mm 483xl0 3 0,0047 4209 kgfm2 l44,8xlO
n
kWh geperst 1000 f 99470 ,-~,/ / ::/ /---Gewioht buis per m lengte
Kosten buis per lengte
Totale kosten aan materiaal
Kosten voor uitgraven van zand
loeveelheid uitgegraven zand
Kosten voor uitgraven van het zand Uitw.oppervl.van buis per m lengte
9ppervlakte van totale lengte
Kosten van isolatie van de buis
131 kg/m' f.44,54
Im
1'.222700,-f.2,25Im
3 2486n m3 f.55950,-4,81 m2 24030 m2 f.288360,-174 kg/JIl f.459,-/5m f'.450000,-f.2,-Im
o
5980 m3 f.11970,-2,06m
2 10320 m2f'.123S40,-
---Totale kosten voor het aanschaffen enleggen van de buis f.6872l0,-
---"-I
k _
Bereiding van benzine uit natuurlijk gas volgens het Fischer
-Tropsch pr~c8s, gebruik makend van een "fluidized" katalysator.
Een modern procédé voor het maken van benzine uit natuurlijk gas volgens Fischer-Tropsch is gevonden in het patent van de beJeende
onderzueker op dit gebied P.O.I~eith'(U.S.P.no. 2470216).
Hierbij wordt uitgegaan van een synthese~as (OO:H2 1:1,2) dat
bere,id is uit natuurlijx gas ~901 OH4) en zuivere zuurstof'
(98f~ 02) onder een druk van one;eveer 18 atm" vraarhi j onk B~
recycle gas wor:::lt gemen,f'l'ct., dé:l.t vonrnamelijk uit 002 hestaat •
.flcet behulp Vi;,n een fluidized geactiveerde Fe-katalysator wnrden
hiwruit koolwaterstuffen gesynthetiseerd. De hierbij tevens ge
-vvrmde alcuholen en an;ere U-verbindingen worden heharldeld met
een fluidized bauxiet-katalysat or bij ROO-900"F en ook weer
18 atm., waardoor deze verbindingen gedehydrateerd worden,
maar waarhij t evens "ref\.rming" van de ho.r.:ere K.\'i. optreedt.
Het af'branden V8~n de konl, di e zich op (1.e katalysator af'zet,
geschiedt met zuurstof in hetzelf'de apparaat als de katalyse,
terwijl de verbrandingsgassen ( voorn. 00 en 002 ) bij de rooactie
-gassen wvrden geFengd.
De gedehydrateerde en "ref'orrr.od" producten \v",rden in
eenf'rac-tif.meerkolom geleid, Viaé~r dieselolie wurdt ' af'gefdle:k1,.;en van de
verbindin,rren p'et lager kookpunt, wellee laatste worden gekoeld
en ge~saheiden in een gas, een K.W.vloeistof en water. Het
water wurdt afgevoerd. Het gas en de vlueist'Jf gaan naar
sta-bilisator 2, de vloeistof' via vmrmtewisselaar 1. Vloeistof' en
gas hebben-samen een gemiddeld mol. gew. van 53~7 en het zi jn
1900 kmol . per uur, waarvan --1-0< CU2 is. De druk is 18 atm.,
temp. 300°F.
In de stabilisator 2 w_rden de gassen uit de b8nzine gedreven,
een deel van de afvloeiende benzine wurdt afgetapt, verhit in
de verhitter 5 en t eruggevuerd in stabilisatvr 2, om de warmte
te leveren die voor de stabilisatie nodig is en-een temp. :t
van 550· F te onderhouden om bij 18 atm. een scheiding mogelijk
te maken. De rest van de benzine ~vrdt gekoeld in de wa
rmte-uitwisselaar 1 en dan verder in koeler :3 t ot fiRoF, om het daarna
naar de upl'llLi.gtan.k te pompen. 2r v,ror dt 300 k mol. benzine per
uur afgetapt en ,leze heef't een mol. e;ew. van _ngeveer 120.
De gassen die stahilisator 2 ver.l Ecten wurden gekoel d. in koeler fi,
Yfaardoor een deel condense'3rt, rlat terugp;evoerd wurdt naar 2,
na in afscheider 7 van (le ni et gecondense(~rde gassen te zi jn
gescheiden. Dit VIs bevat ongeveer ROef, 082 en stroomt in een
hoeveelheid van lRO') k mol. l)er uur in de onderzijde van absorber
8. Het heeft een ge~iddeld mol.gew. van ·~1,7 en bevat waarde
-volle ol ef'inen, vo rnarnelijk van C3 en 0,1. Dunne olie vloeit in
t egenstroom met de gassen ~o~r absorber R en scheidt de K.N.
van de ander0 gassen (C02, CO, H~ en N2). De olie met de upge
-loste gassen gaat do, r ï-l8rmtewisselaar 9, wurdt verder verwarmd
in 10 (lo<lr de 'Zoutsmelt (.10'( NaN(J~, 7:{- NaNOo, 53"~ KN03 ), d:ie
ool~el:;_ers in het b(-;dri jf is gehruil:t (temp. BOOG B, te hoog om
met stoom te verwarmen) en ~omt in de stripper 11. Hier worden
de easaen uit de olie gedreven met ;;~~O atm. over'V8rhitt:e stoom,
die in de stri)per i'vordt geinjecteerd. De van gassen bevrijde
olie wordt via warmtewisselaar 9 en koel er 12 bij 75°F in
de bovenzijde van e,hsorber 8 gepompt. De olIë loopt dus continu
rond. De niet geabsorheerde ~KS:!!m gassen worden uit de absurber
8 teruggev"erd naar de r8cycle-pijp, die naar de generator
Voor het,synthesegas l eidt. 0eze t eruggevoorde gassen zijn een
hueveelheid van 1000 k mol. per Ullr met een ~ol.gew. van ~,
37,7, t erwijl 2/ 3 ervan CO2 is: .
De uitge~toomde gassen van str1pper 11 worden gekoeld 1n koeler 13, waar een deel condenseert. Het vloeihare deel tezamen met
de stoom (400 lb/hr) scheicit zich in separator 14 in een wa
ter-laag, die af'gevoerd ';,'Drdt en hi jv. als vuedingswater voor se n stoomketel ,kan :11enen. Boven de waterlaag ~taat een olielaag, welke teruggevoerd word~ als ref'lux naar stripper 11. De gassen
RO atm. gecomprimeerd en in v .rhitter IR van ongeveer 2000
--+op .4000 F verhit.
Deze gasstroom bevat een hueveelheic1 van AOO k m(ll. per uur
en heefte!:m [:emidd.eld mol.gew. van 47,9. Dit gas wordt
geinjecteerd in de polymeris,ütlr 17, rmarin in t egenstroom
phvsphorzuur als katalysator '.·[urdt versproeid. De rea
atie-warmte van de polycerisatie wordt met het zuur meegenomen
en in koeler 18 afgevo0rd. Do space velocity is ongeveer
500 vol. gas per volume };:atalysator per uur. .
De reactieproducten worden door een phosphorzuurafscheider
geleid, om meeeesleurde druppeltjes zuur af te scheiden.
De druk wordt weer op 18 atm. afge]z"ten en verder gekoeld
in koeler i:xilx 19 waarbij een deel van het eas condenseert
en het geheel geleid in stabilisatur 20. Hierin wurdt de
ben7. ine geschei den van de lichte !(. \'J. ga ss en en deze
pol)lIT'eer-be~i-~1 vlOrdt, nadat de druk up één atm. is gebracht, gekoeld
ln COJ er 21 op AO" F en naar cie benzinetank B gevoerd.
Deze benzine, die soms veel butaa.n bevat, wordt afgel everd
in een hoeveelheid van ;:~OO k mol . per uur en heeft een ge
-middeld mol . gew. van 83,8.
De warmtetuevuer in de stabilisator 20 geschiedt d00r
een deel van de vloemstof af te tappen en in verwarmer 22
met stoom op te v[armen en in de stabilisator terur; te
voeren.
De eassen, die bov~n uit de stabilisat~r 20 ontsnappen,
wordim gekoeld in koeler 2;5, waarin een deel condenseert,
dat in separat\.Jr 24 Y.Jordtgescheiden van de niet ge con-denseerde gassen
en
t erugfevnerd boven in de stabilisatvr20. De gassen, di e uit de separat ~r 24 ont wi jJ>::en, worden
teruggev_erd en gemengd met de niet eecondenseerde gassen,
die uit de react\.Jrkamer l~(men, waarin uit synthese-gas de
K. VI. zijn gev\Jrmd Get hohulp van de fluidi zed Fe-lcatalysator.
De gassen van separatvr 24 stromen in een hoeveelheid van
300 k mol . per uur en hebhen.een gemiddeld mol.gew. van
31, 9. Zij bevatten ~ngeveer ~5~ C02 en ook waardevolle lichte
K.W., die geabsorbeerd worden en in het bedrijf teruggevoerd.
De niet geabsorheerde gassen Eorden voor een derde
afge-ble.zen en de rest teruggevuerd naar de synthese-gasgene rator.
De gesynthetiseerde benzine heeft eun octaangetal van 76
uf 77 (A.S.T.l.:.-meth()de). Het mengsel van pol~e8r- en
gesynthetiseerde benzine heoft een LJctaangetal van 80 of