193 Przegl¹d Geologiczny, vol. 55, nr 3, 2007
Konferencja pt. Piaszczyste osady miêdzymorenowe na Ni¿u Polskim
jako Ÿród³o informacji o œrodowiskach depozycji i paleogeografii
Warszawa, 23–24.11.2006 r.
Konferencja pt. Piaszczyste osady miêdzymoreno-we na Ni¿u Polskim jako Ÿród³o informacji o œrodowis-kach depozycji i paleogeografii odby³a siê w dniach 23–24.11.2006 r. w Pañstwowym Instytucie Geolo-gicznym w Warszawie. Wziê³o w niej udzia³ ponad 40 osób z niemal wszystkich oœrodków uczelnianych i resortowych zajmuj¹cych siê badaniami osadów czwarto-rzêdowych w Polsce. Podczas konferencji wyg³oszono 13 referatów i zaprezentowano 2 postery. Przedstawio-no stan badañ cech litologicznych piaszczysto-¿wiro-wych osadów miêdzymorenopiaszczysto-¿wiro-wych oraz mo¿liwoœci ich wykorzystania do okreœlenia genezy, facji i œrodo-wisk depozycji, a tak¿e do celów paleogeografii, lito-stratygrafii, a poœrednio chronostratygrafii. W ujêciu regionalnym zaprezentowano najnowsze, na ogó³ dotych-czas nie publikowane, wyniki badañ piaszczystych osa-dów miêdzymorenowych.
Wa¿nym aspektem konferencji by³a mo¿liwoœæ zaprezentowania wyników badañ licznemu gronu spe-cjalistów stosuj¹cych ró¿ne metody badañ piaszczys-tych i ¿wirowych osadów czwartorzêdowych, a tak¿e mo¿liwoœæ prowadzenia dyskusji na temat badañ litolo-gicznych, teksturalnych i sedymentololitolo-gicznych, zarów-no po ka¿dym wyst¹pieniu, jak i w czasie przeznaczonym na dyskusje plenarne oraz w póŸniejszych rozmowach kuluarowych.
Referat wstêpny wyg³osi³a Krystyna Kenig. W swym wyst¹pieniu przedstawi³a ró¿ne aspekty badañ piasz-czysto-¿wirowych osadów miêdzymorenowych oraz ich znaczenie dla rozpoznania plejstocenu Ni¿u Polskiego, w tym przydatnoœæ do okreœlania genezy i facji osadów, œrodowisk depozycji, paleogeografii, litostratygrafii i wynikaj¹cych z nich wniosków klimatycznych. Nastêpnie M. ¯arski zreferowa³ wyniki badañ kopal-nych i wspó³czeskopal-nych osadów rzeczkopal-nych doliny Wis³y. A. Romanek przedstawi³ osady doliny Warty pod Gorzo-wem Wielkopolskim. T. Dobosz zaprezentowa³ zbli¿ony tematycznie referat, w którym przedstawi³ wyniki badañ fluwioglacjalnych osadów miêdzymorenowych z rejo-nu Nowego Tomyœla, zwracaj¹c szczególn¹ uwagê na ró¿nicuj¹ce cechy litologiczno-petrograficzne tych osa-dów. J. GoŸdzik omówi³ wyniki badañ piaszczystych osadów miêdzymorenowych w ods³oniêciu œcian Kopalni Wêgla Brunatnego Be³chatów, œwiadcz¹ce o tym, ¿e sedymentacja zachodzi³a w warunkach klimatu ch³odnego. Szerszemu, regionalnemu zagadnieniu poœwiêci³a swe wyst¹pienie M. Górska-Zabielska, która wykaza³a brak cech teksturalnych osadów strefy ruchu lobu odry, na
podstawie których mo¿na by odró¿niæ osady o ró¿nej pozycji morfologicznej.
Referenci zwracali znaczn¹ uwagê na wyniki badañ uziarnienia osadów i wyp³ywaj¹ce z nich wnioski o dy-namice procesów fluwialnych. Temat ten poruszy³a M. Ludwikowska-Kêdzia (na przyk³adzie rzeki Be³nianki) oraz A. Goc, E. Smolska i T. Boye (na przyk³adach z Pojezierza Suwalskiego). Charakterystykê rzecznych osadów interglacjalnych oraz fluwioglacjalnych z no-wo zbadanych profili wiertniczych w rejonie Radzymi-na zaprezentowa³a K. Kenig, a podmorenowe osady glacilimniczne i glacifluwialne z Kanigowa na Wznie-sieniach M³awskich scharakteryzowa³ M. Brzeziñski. Kolejne wyst¹pienia dotyczy³y osadów fluwioperygla-cjalnych formacji z Wapienna (R. Soko³owski i B. Wo-ronko) oraz œrodowiska depozycji osadów kemu z oko-lic Wielenia Pomorskiego (E. Lipka). Nastêpnie B. Wo-ronko poruszy³a temat intensywnoœci rozwoju proce-sów eolicznych w pó³nocno-wschodniej Polsce, a na koniec B. Marcinkowski omówi³ wykorzystanie sk³adu mineralnego i morfologii ziaren minera³ów ciê¿kich do okreœlania œrodowiska sedymentacji.
O¿ywione dyskusje po referatach i prezentacji poste-rów oraz koñcowa dyskusja plenarna umo¿liwi³y pod-sumowanie dotychczasowych wyników badañ i ukaza³y potrzebê prowadzenia dalszych, wszechstronnych, wielometodycznych badañ litologicznych i tekstural-nych piaszczysto-¿wirowych osadów miêdzymoreno-wych, uwa¿anych dotychczas za niemal „nieme” i przez to s³abo wykorzystywanych w interpretacjach geolo-gicznych.
Mam nadziejê, ¿e zarówno konferencja, jak i publi-kowane materia³y pokonferencyjne, oka¿¹ siê znacz¹cym krokiem w podsumowaniu wiedzy o piaszczystych osadach miêdzymorenowych, tak wa¿nych w rozwa-¿aniach o czwartorzêdzie.
W odczuciu wszystkich uczestników, zorganizowa-nie monotematycznej konferencji, poœwiêconej osadom piaszczystym ró¿nej genezy i facji, które wci¹¿ s¹ nie-doceniane w interpretacji osadów czwartorzêdowych, by³o niezwykle celowe. W wypowiedziach podsumo-wuj¹cych obrady uczestnicy wysoko ocenili za³o¿enia oraz znaczenie konferencji i zasugerowali kontynuacjê podobnych spotkañ poœwiêconych innym osadom miê-dzymorenowym.
