A C T A U N I V E R S I T A T I S L O D Z I E N S I S
TURYZM 4, 1988
SPRAWOZDANIA — COMPTES-RENDUS
Jarosław Fischbach
TATRY I PODTATRZE W NAUCE I KULTURZE IV TYDZIEŃ GÓR
LES MONTS TATRA ET LA RÉGION À LEUR PIED (PODTATRZE) DANS LES SCIENCES ET LA CULTURE
IVème SEMAINE DE LA MONTAGNE
Zakład Geografii M iast i Turyzm u U niw ersytetu Łódzkiego, Studen ckie Koło N aukow e Geografów U niw ersytetu Łódzkiego, Stow arzysze nie Przyjaciół Twórczości Jan a K asprowicza Oddział w Łodzi, Zarząd
W ojewódzki PTTK w Łodzi oraz Studenckie Koło Przew odników Bes kidzkich przy Oddziale Akademickim PTTK w Łodzi zorganizow ały w dniach 5— 11 maja 1986 r. IV Tydzień Gór. Odlbył się on pod h a słem „Tatry i Podtatrze w nauce i kulturze", był to kolejny, drugi „Tydzień" pośw ięcony w całości temu regionowi.
Program imprezy, tradycyjnie już, składał się z dw óch części, sesji popularno-naukow ej odbyw anej w Łodzi oraz w yjazdu studialnego w Tatry.
Łódzką część im prezy zainaugurow ał w ykład prof. Bronisławy Ja- woTskiej-Kopczyńskiej (kierownik K atedry Etnografii U niw ersytetu Łódzkiego) dotyczący pasterstw a wysokogórskiego. N astępnie dr M a rek Sobczyński z Instytutu Geografii Ekonomicznej i O rganizacji Prze strzeni U niw ersytetu Łódzkiego omówił szczegółowo historię kształ tow ania się granicy państw ow ej Polski w K arpatach Zachodnich w okresie Od X do XX w. W dalszej kolejności, członek Studenckieqo Koła N aukow ego Geografów U niw ersytetu Łódzkiego, Paw eł Swięto- sławski zreferow ał wyniki badań prow adzonych przez łó izk ich qeo- grafów nad w ielkością i strukturą ruchu turystycznego w T atrzań skim Parku Narodowym.
Z dużym zainteresow aniem w ysłuchano wspom nień dyrektora In stytutu Geografii Ekonomicznej i O rganizacji Przestrzeni U niw ersy tetu Łódzkiego prof. Ludwika Straszewicza z ostatnich dni okuipacji niemieckiej w Zakopanem.
Korzystając z obecności w Łodzi przew odniczącego Komisji Geo grafii Turyzm u i W ypoczynku M iędzynarodowej Unii Geograficznej prof. Bernarda Barbiera z U niw ersytetu A ix-M arseiile (Francja) ucze stnicy sesji mogli w ysłuchać ciekawego, bogato ilustrow anego p rze źroczami w ykładu na tem at turystyki w Alpach Francuskich. Między w ykładam i i prelekcjam i prezentow ane były filmy oświatow e i d o kum entalne, m. in. Siadami B yrcyn o w ych wspom inków, Mariusz Za
ruski żeglarz, taternik, N arty, gips i Zakopane. Reżyserem w szy stkich w ym ienionych filmów jest Edward Pałczyński, k tó ry zapoznał słuchaczy z problemami, jakie tow arzyszyły pow staw aniu tych obra zów filmowych.
O statni dzień sesji popularnonaukow ej poświęcono na prezentację sylw etek znanych tw órców kultury. Członek honorow y PTTK, inż. W ładysław M anduk omówił twórczość Stanisław a W itkiewicza, zaś dr Jan Skłodowski z Instytutu Historii Sztuki U niw ersytetu W arszaw skiego przedstaw ił referat pt. Malarze Tatr w okresie m ię d zy w o je n
nym.
Adam Czarnowski, autor wielu publikacji o K arpatach, zaprezen tow ał część swojej kolekcji pocztówek tatrzańskich. W ystaw a, liczą cą kilkaset pozycji, zatytułow ana była „W Tatrach dawnymi laty" i ukazyw ała najbardziej charakterystyczne pocztówki z lat 1895— — 1915.
Z okazji IV Tygodnia Gór zorganizowano również w ystaw y, na k tórych zgromadzono w iele publikacji, m ap i albumów tatrzańskich oraz kilkadziesiąt fotogramów. Ogłoszono także w yniki kolejnego k o n kursu fotograficznego, tym razem ju ry najw yżej oceniło prace J a ro sława Fischbacha.
W arto rów nież nadm ienić o ciekaw ej w ystaw ie zorganizow anej w siedzibie Łódzkiego Oddziału Stowarzyszenia Przyjaciół Twórczości Jama Kasprowicza, gdzie zaprezentow ano O raw ę w m alarstw ie J a dwigi Staszewskiej, a także o w ydanych specjalnie z okazji Tygodnia
Gór grafikach Zbigniewa Janeczka.
Na kierm aszu w ydaw nictw o tem atyce qôrskiej obok w ielu zna nych publikacji pojaw iły się po raz pierw szy broszury w ydane przez Zarząd W ojew ódzki PTTK w Łodzi oraz Zakład Geografii M iast i Tu ryzm u U niw ersytetu Łódzkiego z nowo pow stałej serii „Tygodnia G ór", dokum entujące w cześniej w ygłoszone referaty.
Zakopiańską część imprezy zainaugurow ały w izyty w szkołach artystycznych, tj. w Zespole Szkół Tkactw a A rtystycznego, Liceum Technik Plastycznych im. A. Kenara oraz w Technikum Budowlanym im. Wł. M atlakowskiego. W tym samym dniu odbyły się także spo tkania ze znanymi twórcami kultury związanymi z Zakopanem i Ta trami. Odwiedzono galerie sztuki: A. Rząsy, Z. W alczaka, W. H asio ra, w izytowano Pracow nię Regionalną Politechniki Krakowskiej, k tó rej dyrektor, prof, Stefan Żychoń przedstaw ił probflemy związane z planowaniem przestrzennym na Podhalu. Złożono także w izytę w najstarszej placów ce kulturalno-naukow ej Zakopanego — Muzeum Tatrzańskim , gdzie kustosz, mgr Stanisław Żurowski prezentow ał do robek i działalność tej instytucji.
W ieczorem tego dnia zorganizowano, do w yboru uczestników, trzy spotkania. Dr Maciej Pinkw art, dyrektor muzeum Karola Szymanow skiego zwanego „Ateną" przedstaw ił sylw etkę w ielkiego kom pozytora oraz odpowiadał na pytania dotyczące m. in. now ych wyldawnictw o T atrach i Zakopanem. Długo rozmawiano o pow stającej obecnie E n cy k lo p e d ii Zak op ia ń sk iej.
Spotkanie w Tatrzańskiej Stacji N aukow ej PAN u państw a dr. H a liny i Zbigniewa M irków poświęcone było głów nie pasterstw u w T a trach, uczestniczyła w nim również dr Zofia Radw ańska-Paryska. P re zes Związku Podhalan, Franciszek Bachleda-Księdzulorz, podejm ow ał uczestników Tygodnia Gór w Białej Izbie prezentując w łasne utw ory poetyckie zebrane m. in. w tomiku w ierszy w ydanych w Stanach Zje dnoczonych przez tam tejszą Polonię.
Kolejne dwa dni przeznaczone były na wycieczki sześcioma tra sa mi turystycznym i. Trasa p asterska prow adzona przez członka Związku Podhalan, przew odnika tatrzańskiego Stanisława Hyca wiodła Doli ną Chochołowską, Jarząibczą, na Przełęcz Iw aniacką i Doliną Koście liską, a w drugim dniu z Zazadni przez W iktorówki, na Rusinową Polanę, Halę Gąsienicową i do Kuźnic.
Trasa literacka, zaplanow ana przez Adama A rndta ze Stow arzy szenia Przyjaciół Twórczości Jana Kasprowicza, prow adziła starą czę ścią Zakopanego, na H arendę do M auzoleum Jana Kasprowicza oraz na Polaną Rusinową.
Trasa urbanistycznego rozwoju Zakopanego i Podtatrza, na której przew odził mgr inż. arch. Jan Karpiel z Pracowni Regionalnej Poli
techniki K rakow skiej, stw arzała możliwość poznania rozw oju p rze strzennego Zakopanego oraz wsi podtatrzańskich i spiskich. W iele cza su poświęcono na omówienie założeń architektonicznych typow ej cha ty góralskiej,
Trasa przyrodnicza opracow ana przez dr Zbigniewa M irka oraz k u stosza Muzeum Tatrzańskiego Parku Narodowego dr Pawła Skawiń skiego pozwoliła na zaznajom ienie się z w iosenną florą T atr oraz z problem am i leśnictwa. Szlak tej trasy wiódł w pierw szym dniu Do liną M ałej Łąki oraz ścieżką nad Reglami aż do Kuźnic, a w n astęp nym dniu z M orskiego O ka przez Roztokę, Dolinę W aksm undzką do Brzezin.
Trasa etnograficzna prow adzona była przez mgr Stanisław a Żurow skiego i w iodła z Zakopanego poprzez Skibówki, Krzeptówki, Nę- dzówkę, W itów do Chochołowa. N astępnego dnia prow adziła ona przez w ioski spiskie m. in. Trybsz, Falsztyn, Krem paehy, Dursztyn, Kacwin.
Trasa turystycznego zagospodarow ania Tatr wiodła z Roztoki do Doliny Pięciu Stawów Polskich i M orskiego Oka, gdzie zorganizow a no spotkanie z w ieloletnim kierow nikiem schroniska Czesławem Ła pińskim. W racając do Zakopanego w ybrano najstarszy szlak tu ry sty czny w T atrach Polskich, w yznaczony w roku 1887 przez W alerego Eljasza Radzikowskiego, w iodący z Roztoki przez Polanę W aksm undz ką.
Codziennie wieczorami organizowano spotkania dyskusyjne, m. in. jedno z nich z udziałem M acieja Pinkw arta i Zbigniewa Ładyaina d o tyczyło koncepcji przygotow yw anego przez nich now ego przew odni ka turystycznego po T atrach Polskich.
N astępna dyskusja, zorganizow ana w Dworcu Tatrzańskim , doty czyła tem atu „Turystyka a ochrona przyrody i bezpieczeństwo w Ta trach". W prow adzeniem do niej były k ró tk ie referaty Jana Komor nickiego, w iceprezesa Zarządu Głównego PTTK i jednocześnie n a czelnika Tatrzańskiej Stacji GOPR, Stanisława Słodyczki w iceprezesa Tow arzystw a O chrony T atr i Jarosław a Fischbacha z Zakładu G eo grafii M iast i Turyzm u U niw ersytetu Łódzkiego.
Uczestnicy IV Tygodnia Gór mieli możliwość obejrzenia na sce nie nowo pow stałego teatru im. Stanisław a Ignacego W itkiew icza sztu ki tegoż autora pt. Autoparodia.
W ostatnim dniu imprezy, w celu podsum ow ania zdobytych w iado mości zorganizowano sesję w Dworcu Tatrzańskim , na której refera ty wygłosili:
— Stanisław Słodyczka — Historia pasterstw a w Tatrach Polskich, — Zbigniew Ładygin — Z d z ie jó w O raw skiego Parku Etnografi
cznego w Z u b rzy c y Górnej,
— M aciej Pinkw art — Kulturotwórcza funkcja Zakopanego. Po w ysłuchaniu tych referatów w yw iązała się dyskusja, w której
czynnie 'brali udział m. in. ■ dr Zofia R adw ańska-Paryska wraz z mę żem d r W itoldem H enrykiem Paryskim.
IV Tydzień Gór cieszył się dużym zainteresow aniem . W części łódzkiej udział wzięło około 200 osób, zaś w w yjeździe studialnym, ze względu na lim itowaną liczbę miejsc, mogło uczestniczyć tylko 120. T radycyjnie już w Tygodniu Gór licznie uczestniczyli geografo w ie z wielu ośrodków akademickich, m, in. z Łodzi; W arszaw y, Toru nia, Sosnowca, Katowic i Gdańska. Nie zabrakło także przedstaw icie li ZG PTTK oraz wielu miłośników gór z całej Polski.
M gr J a r o sła w F isch b a ch
Z ak ład G eo g ra fii M iast i T uryzm u In sty tu t G eo g ra fii E k on om iczn ej i O rg a n iza cji P rzestrzen i U n iw e r sy te t Łódzki al. K o ściu szk i 21 90-418 Łódź
Jarosław Fischbach
II SEMINARIUM TERENOWE Z CYKLU
„OSADNICTWO TURYSTYCZNO-WYPOCZYNKOWE'' NA TEMAT „OSADNICTWO TURYSTYCZNO-WYPOCZYNKOWE
W STREFACH NADMORSKICH"
Hème SEMINAIRE SUR LE TERRAIN DU CYCLE „COLONISATION TOURISTIQUE ET REPOS" AU SUJET
„COLONISATION TOURISTIQUES ET DE REPOS DANS LES ZONES MARITIMES"
Zakład Geografii M iast i Turyzm u U niw ersytetu Łódzkiego k o n ty nuując rozpoczęty w 1984 r. cykl spotkań dotyczących osadnictwa
turystyczno-w ypoczynkow ego zorganizow ał w dniach 2— 4 w rześnia 1985 r. II sem inarium terenow e pośw ięcone tym razem osadnictw u w strefach nadmorskich. Celem seminarium było zaznajom ienie się z genezą form i układów przestrzennych oraz funkcji osadnictw a tu ry styczno-wypoczynkowego w strefach nadmorskich. Program ten reali zowano na przykładzie Półw yspu Helskiego oraz Mierzei W iślanej. Istotnym założeniem sem inarium była prezentacja m etod stosowanych
W p ły n ęło : 23 lip c a 1987
