Tabela I ZAWARTOSCI METALI CIF;2KICH W GLEBACH STRAWCZYNKA I BOGUSZOWA
Za.kres ozna.czanych zawa.:rtosci Srednia. standardowlt wg A. P. Winogradowa
Rejon srednia zawartoBC w ppm 1962 .
Ba
I
SrI
ZnI
Pb BaI
SrI
ZnI
Pb B0ft:6w- 0,01-2,5% 60--450 200-800 101}-600I
- tanisla.w6w Pomocne 510 100 Strawczynek 0,01-1,7% 1 500 Tabelan
DANE WYJ'SOroWE DO wn«>N'ANIA PRZELICZE~
STATYSTYCZNYCH
Pierwiastek
Za.kresy wynik6w
I
Sredniearytme-oznaczen
tyczne wynik6w Dime dla Ba i Sr w p&.m, dla. Zn i Pbw skaJi S D
bar 100--900 274
stront 50--455 187
cynk 1-11 5,2
ol6w 1-12 7,5
Takie zachowaoie si~ Ba, Sr, Fb, Zn i eu w gle-bach nad strefami mineralizacji barytowej pozostaje w zwi~ z wlasno&ciami geochemicz.nymi tych pter-wiastk6w. W Sroc:lowisku h4pergenezy losy baru i strontu rozdzielajEl si~, bar staje sd~ mniej ;ruchli-wy nit Sr, ol6w wylkazuje takZe mniejsZl\ skiOfllIlOSC migracyjnEl nit cynk, miedz natomiast tworzy zwiQz-Id sUnie :rozpuszczalne w roztworach wietrzeniowych i jest przenOSZiOna na maczne odleglo9ct. Brak
da-nych 0 zawartoacl Ba i Sr W glebach nad r6im.ymi skalami podlota me 'PO'L\Wl:a na pebliejsze wyjamie-me obserwowanych zaleznoSci. Faktem jest jednak,
te
w glebach opr6cz trudno rozpuszczalnych zwiElZ-k6w baru mWlZl\byc obecne takte sole ulegajl\ce bydrolizle, skoro w popiolach romtl stwierdza si~0,8-1,0'/0 Ba (11), 00 zapewne :zwil\zane jest z two-rzeniem si~ w glebach metaloorga,niCZlIlych poIElczen tego pierwiastka. Pomimo jednak: znacznych r6Znic w migracji Pb i Zn w omawianym mxIowisku
stre-fy hipergenezy,
zwdllU'k
tych pierwiastk6w okreSlonoz duZym prawdopodobielistwem. PotwierdzajEl to
ta'lde wyniki badan autora nad zawartoSciami
me-tall cl~ch w glebach poIudniowej i poludniowo--zachodD1ej Poilsk:i (2, 3, 4, '1).
Dokonana w artykule statystycma ocena
zawar-1mcl metali cl~ch w glebach rejonu Bogusz6w -Stanlslaw6w - Pomocne wykazaia, ze wszystkie omawiane pierwiastk! charakteryzuj~ si~ nonnalnym
typem rOZlldadu zawartooci w tym srodowis'ku geo-chemjCZDYJll (rye. 1, 2), 00 potwierdza wczeAniejsze wyniki badan aurora nad rnilgmcjl\ metalii w osa-dach wietrzeniowych obsza:r6w wyst!plWania ska! zasadowych Ziemi KTalrowskiej i Sudet6w (4, 5).
Przedstawione tu rozwaiania potwierd'Zlly pemll
przydat.oo8C zdj~ metaiometrycznycb do poszuki-wan i rozpoznawama %l6Z bMytu i zwil\zanych z nimi przejoaw6w mineralizacji siarczkowej.
LITERATURA
1. For tun s,k a H. - Sprawo7.danie z pra-c geo-chemicznych. Arch. PPG, Warszawa, 1961. 2. Fortunska H., Jaworski A. - Wst~ne
wynild badaii. geochemicznych wykDnanych kola ZElbkowi.c SlI\skich. PIrz. ,eoI. 1966, nx 10. 3. Jaw 0 r § k i A. - PrzyCZY'Ilek do znajomoAcl
geoohemii strefy wietrzeniakrakowskieh skal
magmowych. Ibd.dem, 1970, nr 1.
198
400 ? 280 500 480 50 10 3-1502 0
500 480 50 10 Tabela ID TABELA KORELACYJNA METALI W BARYTONOSNYCHGLEBACH BUDETOW
~I
iI I
Ba.I
Sr Zn Pb Ba-sr
-Zn 8,4 Pb 0,98 f" t
4. Jaw 0 r ski A - Geochemia pierwi.'c!stk6w
grll-py zelaza w strefie wietrzenia skal ultrazasado·· wych i zasadowych Polski poIudniowej i poiud-·niowo-zachodniej. Maszynopis rozprawy doktol'-skiej w Katedrze Mineralogii UJ. Krak6w, 1970.
5. J a wo r s ki A - Interpretacja statystyczna w zastosowaniu do badan geochemicznych. Kwart. geol. 1971, nr 2.
6. Jaw 0 r ski A. - Metale ci~Zkie w glebach Gar
Swi~()krzy6kich. Ibidem, nr 4.
7. Jawo·rski A. - Badama zwiElzk:6w lrorela-cyjnycil meta1i ci~h w glebach rejonu
Ra-dzimowic w Sudetach. Prz. geol. 19'13, nr 3.
8. Pen d i asH. - Poszukiwanla barytu w
olroU-each S1lrawczyrum lroIo Kie1c metodEl profili litochemicznych. lArch. IG. Warszawa,
1964-9. P i l a r s k a A. - Opraoowanie badan geofi-zycmych temat Stanislaw6w - Pomocne. Arch. PPG, Warszawa 1963.
10. PHarska A., Wacinski A. - Przyldad zastosowania kom.pleksowyeh prac geofizycznych przy poszuldwaniach barytu. Tecbn. Poszuk.
1965, nr 14.
11. Polanski A.~ Smulikowski K. - Geo-chemia. Wyd. Gaol. 1969.
12. Win 0 g r ado w A P. - Sriednije sodierz:mija chimiczeskich elernientow w glawnyeh tlpach izwieriennych gom~h porod. Gieochimija, 1962,
nr 7.
SUMMARY
The results CIf statistical interpretation of barium, strontium zi·ne, and lead oontents in soils occurring above barlte ore in the Bogusz6w - Stanislawaw -Pomoane region in the Sudety Mts aTe given. Mean cantents of the metals studied are given in Table
1-A strong relationship of simple linear correlation
tiIpe was found between Ba and Sr and not between Ba .and Sr: similar :relationships were found by the present author in the case of barite-bear1og zone at Strawczynek in the Holy Cross Mts (6). All the metals studied exhibit normal type frequency distri-butions in the soils (INg. 2).