Rye. 5. Biomikryt 0 eZC:Sciowo zdolomityzowanym He skalnym. Wsr6d bioklast6w przewaiajq muszle bra-ehiopod6w i ezlony liLioweow; pow. 4 X. Fot. A.
Jan-kowski.
Fig. 5. Biomierite with partly dolomitized matrix; braehiopod shells and erinoidal stems predominate among the biodasts; X 4. Photo by A. Jankowski.
przy badaniach skal w~gIanowyeh. Zalety odci.sk6w w por6wnaniu ze szlifami st\ nast~pujt\ce:
1. Wykonanie odcisk6w jest szybsze i tansze niZ plytek cienkich. Nie wymaga te:i specjalnego ekwi-punku (z wyjt\tkiem pily tarcz;owej) ani przeszkolo -nego personelu.
2. Potrzebne materialy st\ stosunkowo tanie i la-two dost~pne.
3. Wiernoscit\ odwzorowania st>ru~tury skal~ o?-ciski dor6wnujt\ sz1if<>m, a nawet le przewyzszaJt\, co jest efektem kontrastowego wyt·rawiania (1).
4 Odciski mozna badae pod mikrosk'Opem lub binokularem przy du:iych powi~kszeniach, nawet kil-kusetkrotnych (3).
5. Pole obserwacji mikrostruktury skaly utrwalo-nej na odcisku moze bye, w zale:inosci od potr:zeb, nawet kilkunastokromie wi~ksze ni:i w plytce Clen-kiej.
6. Odciski Ilie ll1a.str~czajt\ ·trudlloSci w obr&bce £0-tograficznej. Mo:ina je wykorzystywae jako gotowy material negatyw'Ow'y (oczywiscie wykonane w ten spos6b zdj~cia charakteryzujt\ si~ odwr6ceniem to-n&w - por. TYC. 1-5).
Podstawowy mankament omawianej metody po-lega na tym, :ie przy badaniach odcisk&:v .rue mO.:iem!. poslu:iye si~ metodami mikroskopoweJ IdentyflkacJl mineral&w na podstawie ich wlasciwoSci optycznych. Ograniczenie to mo:ina powaznie zmniejszye, wyko-rzystujt\c liczne metody ba'fwienia skal przed zdj~ciem z mch odcisku (2, 4-6). Metody te, opracowywane obecnie przez autor6w, pozwalajt\ latwo
zidcntyfj\co-wae w~glanowe mineraly skalotw6rcze. Niekt6re
bar-wniki mozna przenosie i utrwalae na odciskach. Ich dalsze badanie umo.zliwia okreslenie skladu mineraI
-nego skaly.
Zdaniem autor6w szlify, choe cit\gle jeszcze
nie-zb~dne, mogt\ bye szeroko zast~powane przez u:iycie
omawianej metody. Odciski bylyby szczeg6lnie przy-datne przy mikrofacjalnych opracowaniach du:iych
kompleks6w w~glanqwych, a IZwlaszcza takich, w kt6rych badane struktury sedymentacyjne lu!;! dia-genetyczne wykraczajt\ rozmiarami poza skal~ szlifu.
Wzorcowym przykladem takiego wykorzystania od-ei.sk6w moze bye praea Scoffina (8) poswi~cona ana-lizie sedymentacji w obr~bie law.ic organogenicznych. Wykcnanie odcisk6w 0 stosunkowo du:iych rozmia-rach dalo wspomnianemu autorawi mo:iliwose do-kladnego zbadania stosunk6w mi~dzy poszczeg61nymi gn~pami organizm6w osiadlych tworzt\cych biohermy. Innym waznym zastosowaniem powinno bye wy-ltOrzystanie odcisk6w dla dokumentacji rdzeni wier-tniczych. Prostota omawianej metody sprawia, iz mo-:ina by jt\ stosowae przy minimalnym dodatkowym wy,pC1'3a:ien.iv, w warunkach magazynu rdzeni wiertni-czych, a nawet l::ezpcsrednio na wierceniu. Wykona-ny tam zestaw odcisk6w st!lnowilby wierny profil mlkoroIacjalny rdzeniowanych skal w~gla'l1owych. Spo-rZ!j.dzone w ten spo 6b materialy mialyby du:iy .walor archiwalny, szczeg61nie wobec powszeehnej praktyki likwidowania rdzeni wiertniczych.
LITERATURA
1. B u eh I erE. J. - The use -c·f peels in carbona-te petrology. Journ. Sedim. Petrol.. 1948, vo!. 18, no. 2.
2. D a vie s P. J., Till R. - Stained dry cel-lulose peels of ancient and Recent impregnated caI'bonate sediments. I'bidem, 1968, vol. 38,
no.
1.3. FT an k R. M. - An improved <:arbon9.te peel technique for high-powered studies. Ibidem, 1965, vol. 35, nr. 2.
4. Friedman G. [. - Staining. In: Carver
R. E. (ed.) - Procedures in sedimentary petrolo-gy. WHey - Interscience, 1971.
5. G eT m ann K. - Die Technik des Folienabzl-ges 'Ilnd ihre Erganzung durch Anfarbemethoden.
!N. Jb. Geo!. Palaont. Abh.t 1965, Bd. 121, H. 3.
6. Kat z A.. F r.i e d m an G. M. - The preparation
of. stained acetate peels for the study of c<lrbo-:nate rocks. Journ. Sedim. Petrol., 1965, vol. 35,
1110. 1.
7. Mill e r T. H., J e ff 0 r d s R. M. - Some pro-perties c,f acetate fibers used in peels. Journ Paleont., 1962, VG!. 36, no. 6.
8. S c 0 f fin T. P. - The conditions of growth of the Wenlock reefs of Shrop hire (E<flgl'lnd). Se-Idiment., 1971, vol. 17, no. 3/4.
9. S t ern b erg R. M., Bel d;j n g H. F. - Dcy--peel technique. Journ. Paleont.. 1942, vol. J6,
n'O. l. .
JO. de V r i e s KI e in G. - Peels and impressions. In: Car veT R. E. (ed.) - Procedures in sedi-mentary petrology. Wiley - lnterscience, 1971.
SUMMARY
The relief of carbonate rock sample cut and etched with acid may be rec<>rded using translucent plastiC film. The re-print (peel) obtained is suitable for dehi-led petrological studies. The studies carried out bv the authors ,have confirmed the ap?liC9bility of this technique, widely applied in some countries exceut for Poland. The peels were made using l-acetllte cel-lulose as well as easily obtainable metaplex (methvl oolvmetacr:vlene) films. The best dis')olvent for the latter consists of the following components: 10 part.;;
od' ethyl I'!cetatc. 4 parts <>f methyl metacrylene. and 3 out" of 3-chloroebh.vlene. The peels made using such films ma:v often be used instead of thin sections in petrological studies of carbonate series. The oee!.'.; technique appears superior to thin-sections techniq\le as the peels are ma·rkedly less time-eonsuming and cheaoer as well as there are no size limits and it is oossible to stml:v the rock micr'Ostructure on much greater scale. The authors emphasi-ze the possibilities
of use of the acetate and metaplex peels in studie pf thick carbonate series and in order to reco~d corQ material.
