Spis treści
10 Potencjały i pola źródeł zmiennych w czasie 3 10.1 Wprowadzenie potencjałów . . . 3 10.2 Rozkłady ciągłe . . . 9
Elektrodynamika
Część 9
Potencjały i pola źródeł zmiennych w czasie
Ryszard Tanaś
Zakład Optyki Nieliniowej, UAM http://zon8.physd.amu.edu.pl/\~tanas
∇ × E + ∂A ∂t ! = 0 E + ∂A ∂t = −∇V E = −∇V − ∂A ∂t ∆V + ∂ ∂t(∇ · A) = − 1 ǫ0 ρ z (i) ∇ ×(∇ × A) = µ0J − µ0ǫ0∇ ∂V ∂t ! − µ0ǫ0∂ 2 A ∂t2 z (iv)
∇ ×(∇ × A) = ∇(∇ · A) − ∆A tożsamość wektorowa
10 Potencjały i pola źródeł zmiennych w czasie 10.1 Wprowadzenie potencjałów
10.1.1 Potencjały skalarny i wektorowy
(i) ∇ · E = 1 ǫ0ρ, (iii) ∇ × E = − ∂B ∂t , (ii) ∇ · B = 0, (iv) ∇ × B = µ0J + µ0ǫ0 ∂E ∂t , równania Maxwella Jakie są pola E(r, t) i B(r, t) jeśli znamy ρ(r, t) i J(r, t)?
B = ∇ × A
∇ × E = − ∂
β = −∂λ ∂t + k(t), k(t) można włączyć do λ A′ = A + ∇λ V ′ = V − ∂λ ∂t przekształcenia cechowania ∆A − µ0ǫ0 ∂2A ∂t2 ! − ∇ ∇ · A+ µ0ǫ0∂V ∂t ! = −µ0J 10.1.2 Przekształcenia cechowania
Możemy narzucić dodatkowe warunki na potencjały, które nie zmienią pól E i B. A′ = A + α, V′ = V + β zmieniamy potencjały ∇ × α = 0 ⇒ α = ∇λ ∇β + ∂α ∂t = 0 ⇒ ∇ β + ∂λ ∂t !
= 0 nawias nie zależy od położenia
∇ · A = −µ0ǫ0∂V ∂t cechowanie Lorentza ∆A − µ0ǫ0 ∂2A ∂t2 = −µ0J ∆V − µ0ǫ0 ∂2V ∂t2 = − 1 ǫ0 ρ ∆ − µ0ǫ0 ∂2 ∂t2 ≡ dalambercjan (i) V = − 1 ǫ0 ρ (ii) A = −µ0J niejednorodne równania falowe 10.1.3 Cechowanie Coulomba i cechowanie Lorentza
∇ · A = 0 cechowanie Coulomba ∆V = − 1 ǫ0 ρ równanie Poissona V (r, t) = 1 4πǫ0 Z ρ(r′, t) R dτ rozwiązanie gdy V = 0 w nieskończoności ∆A − µ0ǫ0 ∂2A ∂t2 = −µ0J + µ0ǫ0∇ ∂V ∂t !
„Wieści” elektromagnetyczne rozchodzą się z prędkością światła! tr ≡ t − R c czas opóźniony V (r, t) = 1 4πǫ0 Z ρ(r′, t r) R dτ ′ A(r, t) = µ0 4π Z J(r′, t r) R dτ ′ potencjały opóźnione
Czy wzory te są poprawne?
∇V = 1 4πǫ0 Z " (∇ρ) 1 R + ρ∇ 1 R # dτ′ 10.2 Rozkłady ciągłe 10.2.1 Potencjały opóźnione P r r′ R dτ′ θ′ ∆V = − 1 ǫ0
ρ, ∆A = −µ0J dla pól statycznych
V (r) = 1 4πǫ0 Z ρ(r′) R dτ ′, A(r) = µ0 4π Z J(r′) R dτ ′
∇˙ρ = −1 cρ∇R¨ = − 1 cρ ˆ¨R ∇ · Rˆ R ! = 1 R2, ∇ · ˆ R R2 ! = 4πδ3(R) ∆V = 1 4πǫ0 Z 1 c2 ¨ ρ R −4πρδ 3 (R) dτ′ = 1 c2 ∂2V ∂t2 − 1 ǫ0 ρ(r, t) ∆V − 1 c2 ∂2V ∂t2 = − 1 ǫ0 ρ(r, t)
Potencjał opóźniony spełnia niejednorodne równanie falowe.
∇ρ = ˙ρ∇tr = −1 c ˙ρ∇R ∇R = ˆR, ∇ 1 R = − Rˆ R2 ∇V = 1 4πǫ0 Z " − ˙ρ c ˆ R R −ρ ˆ R R2 # dτ′ ∆V = 1 4πǫ0 Z −1 c ˆ R R · (∇ ˙ρ) + ˙ρ∇ · ˆ R R ! − ˆ R R2 ·(∇ρ) + ρ∇ · ˆ R R2 ! dτ′