124 RECENZJE
prawdopodobien´stwem, ale nadzieja tez; powinna odnosic´ sie= do sytuacji i s´rodków caBkowicie nieprzewidywalnych w racjonalnych, empirycznych kategoriach” (s. 529). Aby jednak tak rozumiana nadzieja zaistniaBa, potrzebne jest wychowanie obejmuj =ace caBego czBowieka i przez caBe z;ycie. Potrzebni tez; s =a odpowiedni wychowawcy maj = a-cy umieje=tnos´c´ prowadzenia dziaBan´ wychowawczych budz =acych i podtrzymuj =acych nadzieje=. Waz;ne znaczenie oprócz postaw uwzgle=dniaj =acych wspólne i zróz;nicowane style z;ycia, uwarunkowania kulturowo-spoBeczne, polityczne, jak i aspekty religijne, ma takz;e umieje=tnos´c´ poszukiwania s´rodków pozwalaj =acych osi =agn =ac´ poz; =adane wyni-ki. Omawiana publikacja wiele wnosi w rozumienie nadziei jako dobra trudno osi = a-galnego, ale jednak upragnionego i moz;liwego. Pokazuje jej zwi =azek nie tylko z wychowaniem, ale takz;e z poznaniem, wiar =a i miBos´ci =a. Ksi =az;ka Podstawy pedago-giki nadziei ukazuje czBowieka homo sperans, otwartego ku przyszBos´ci i staraj =acego sie= formuBowac´ odlegBe cele, do których zamierza on d =az;yc´. I to s =a wystarczaj =ace racje sprawiaj =ace, z;e wobec tej publikacji nie moz;na przejs´c´ oboje=tnie.
Alina Rynio Katedra Pedagogiki Chrzes´cijan´skiej KUL
Media w wychowaniu chrzes´cijan´skim
, red. Dorota Bis, Alina Rynio, Lublin:
Wydawnictwo KUL 2010, ss. 776.
DzieBo stanowi zbiorowy owoc wysiBków i wspóBdziaBania 63 autorów z Polski i zagranicy. ZostaBo wydrukowane w postaci obszernego woluminu tekstowego (ma on 776 stron!), zawieraj =acego szes´c´ cze=s´ci i aneks oraz w postaci doB =aczonej do tomu pBytki CD, z nagraniami wyst =apien´ znacz =acych uczestników mie=dzynarodowej konferencji „Media w wychowaniu chrzes´cijan´skim”, jaka odbyBa sie= w 2008 r. w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Autorzy zaje=li sie= procesem wychowania w mediach i poprzez media z wielu punktów widzenia. Reprezentowali bowiem takie dyscypliny naukowe, jak pedagogika, psychologia, socjologia, filozofia, teologia, prawo, dziennikarstwo. Warto podkres´lic´, z;e redaktorzy ksi =az;ki zaprosili do dysputy i wspóBtworzenia równiez; duszpasterzy (kard. Zenon Grocholewski, bp Adam Lepa), twórców mediów, artystów a takz;e dziennikarzy. S =a to zatem wieloaspektowe analizy mediów i procesów komunikowania ludzi uniwersytetów i szkóB wyz;szych (ze zrozu-miaBych wzgle=dów tych jest najwie=cej), s´wiadectwa wybitnych twórców (Krzysztof Zanussi, Leszek M =adzik), ludzi zatroskanych o ewangelizowanie i szeroko poje=te wychowanie (teoretyków i praktyków, czBonków ruchów religijnych i spoBecznych), dziennikarzy znanych z mediów (Ryszard Montusiewicz), dyrektorów instytutów pedagogiki, dziennikarstwa i komunikacji spoBecznej, których B =aczy spojrzenie
125 RECENZJE
przez pryzmat pedagogiki personalistycznej, których integruje zagadnienie przekazu wartos´ci, dla których waz;na jest sprawa wewne=trznego rozwoju czBowieka i jego zbawienia. Kaz;dy mys´l =acy i odpowiedzialny czytelnik znajdzie w tej ksi =az;ce materiaB do przemys´len´, refleksji, praktycznego zastosowania. Do niektórych tekstów be=dzie wracaB, inne zas´ rozwijaB, modyfikowaB, a jeszcze inne stan =a sie= inspiracj =a do dzia-Bania, do podje=cia okres´lonych decyzji, wysiBków badawczych.
W cze=s´ci pierwszej, zatytuBowanej Wychowanie a media, swoje wypowiedzi za-mies´ciBo 10 autorów, w cze=s´ci drugiej o tytule Etyczne aspekty mediów odnajdujemy teksty 7 autorów. W cze=s´ci trzeciej pt. Ewangelizacja poprzez media zamieszczono artykuBy 11 autorów, w naste=pnej cze=s´ci, nazwanej S´rodowiskowe uwarunkowania mediów, jest równiez; 11 artykuBów, a w cze=s´ci pi =atej, zatytuBowanej Edukacja me-dialna, znalazBo sie= 10 artykuBów. Ostatnia, szósta cze=s´c´ c Nowe technologie w pro-cesie kszta!cenia c obejmuje 9 artykuBów napisanych przez 10 autorów. Wie=kszos´c´ tekstów autorów cudzoziemskich zostaBa przetBumaczona na je=zyk polski, ale dwa opublikowano po sBowacku (dlaczego?), tBumacz =ac jedynie ich tytuBy na polski (za-che=caj =ac w ten sposób do przebrnie=cia przez caBy tekst w je=zyku oryginaBu?): s. 251-258 c D. Serafinova, Komparacja [poprawniej byBoby uz;ycie terminu porównanie] podejs´cia edukacyjnego w nauczaniu dziennikarskim (?) na s´wieckim i katolickim uniwersytecie, oraz s. 277-291 c T. Roncháková, Je$zyk medialny przeszkod $a w ewan-gelizacji. Oba te artykuBy zaopatrzono natomiast w streszczenie angloje=zyczne, po-dobnie jak uczyniono to z pozostaBymi wypowiedziami, zredagowanymi w naszym je=zyku.
Wydawnictwo zamies´ciBo krótkie noty o wszystkich autorach (s. 749-754), ale nie sporz =adziBo ani jednego indeksu i nie podaBo streszczen´ obcoje=zycznych artykuBów dla polskiego czytelnika. Czytelnik zostaB zatem skazany na docieranie do interesuj = a-cych go w =atków przez spis tres´ci lub mozolne wertowanie stron.
Mamy do czynienia z bardzo cenn =a pozycj =a, która be=dzie sBuz;yc´ nie tylko studen-tom i naukowcom, ale równiez; wielu pedagogom, rodzicom, duszpasterzom, a takz;e osobom ksztaBtuj =acym nasze media w Polsce. Warto do niej sie=gac´, warto polecac´ innym, warto rozbudowac´ niektóre spojrzenia i analizy o dodatkowe badania.
Piotr Pawe! Gach Katedra Historii Wychowania KUL
