"Norwid", Zdzisław Łapiński, Kraków 1971 : [recenzja]

Zdzisław Łapiński

"Norwid", Zdzisław Łapiński, Kraków

1971 : [recenzja]

Biuletyn Polonistyczny 15/45, 170

/11/ ŁAPIŃSKI Zdzisław: Norwid. Kraków 1971 "Znak",s.177, nlb. 3, z ł

38.-Książka stanowi eseistyczną próbę ukazania podstawowych założeń filo zo ficzn y ch , zawartych w twórczości Norwida, oraz ich litera ck ich konsekwencji. Rozdział I w ten właśnie sposób przedstawia problematykę języka, rozdział I I - rozumienie o­ sobowości lu d zk iej, rozdział I I I - kilka wybranych, szczegó- łowszych tematów światopoglądowych /zagadnienia r e l i g i i , sto­ sunek do c y w iliz a c ji antycznej, koncepcję miłości,sprawy spo­ łeczno-polityczne/. W ostatnim, IV rozdziale postawiona zos­ tała hipoteza socjologiczna mająca wyjaśnić brak odzewu na twórczość Norwida u współczesnych mu czytelników oraz póź­ n iejsze, szybko wzrastające powodzenie. W św ietle t e j hipote­ zy, przyczyną braku zrozumienia u współczesnych był fa k t, że poeta zwracał s ię do nie uformowanej jeszcze w pełni, pozba­ wionej świadomości grupowej, nowej warstwy - in te lig e n c ji.

BP/45/67 Z.Ł.

/11/ MACIEJEWSKI Janusz: "Przedburzowcy". Z problematyki przełomu między romantyzmem a pozytywizmem. Kraków 1971 WL, s. 418, nlb. 2, zł

40,-Przedmiotem książki jest społeczność literacka określona przez autora terminem "przedburzowcy", k tórej główpy okres d ziałaln ości przypada na lata 1860-1863» Autor śle d zi j o j ge­ nezę kulturową i bada wewnętrzną strukturę, posługując się ka­ tegoriami s o c jo lo g ii lite ra tu ry . Za najważniejsze dla powsta­ nia i istn ien ia omawianej społeczności uważa wystąpienie no­ wej generacji kulturowej - "pokolenia 1860" /a zwłaszcza j e j części - jednostki pokoleniowej "młodych"/. Ś led zi także rolę "przedburzowców" w procesie historycznoliterackim XIX wieku. Scharakteryzowany przez siebie model lite ra tu ry "przedburzow­ ców" porównuje z programem romantyzmu»a także ukazuje ich związ­ k i z pozytywizmem.