Warunki formowania się składu chemicznego szczaw chlorkowych na obszarze
płaszczowiny magurskiej w rejonie Krynicy-Wysowej-Cigel’ki
Głównym celem pracy była identyfikacja procesów hydrogeochemicznych wpływających na skład chemiczny i warunki formowania się szczaw chlorkowych występujących w rejonie Krynicy-Wysowej-Cigefki. W celu kompleksowej oceny genezy składu chemicznego szczaw chlorkowych wykonano analizy fizykochemiczne wód, oznaczenia stosunków izotopów stabilnych: wodoru, tlenu i chloru, izotopów promieniotwórczych: trytu, radu, uranu, a także przeprowadzono analizy mineralogiczne osadów, wytrącających się na wypływie wód typu szczawy. Przeprowadzone badania potwierdziły tezę, że szczawy chlorkowe występujące w rejonie badań formują się w unikalnych warunkach gazowo-wodnych, a ich skład chemiczny i izotopowy ulegał zmianom w zależności od warunków panujących w górotworze i procesów zachodzących na drodze przepływu wody i gazu. W granicach obszaru badań występują szczawy trzech typów genetycznych: wody diagenetyczne, wody infiltracyjne oraz wody mieszane, czyli wody, które powstały w wyniku rozcieńczenia wód diagenetycznych przez wody infiltracyjne. Nie można wykluczyć, że na kształtowanie chemizmu karpackich szczaw chlorkowych wpływ miał również kontakt z roztworami uwolnionymi ze stref subdukcji, roztworami hydrotermalnymi oraz z wodami typu Cl-Na, występującymi w podłożu płaszczowiny magurskiej. Kluczowe znaczenie dla warunków formowania się składu szczaw chlorkowych ma obecność wolnego CO2.
Factors controlling chemical composition of chloride CO2-rich waters within
Magura Unit occurring in Krynica-Wysowa-Cigel'ka area
The main aim of this thesis was to precisely determine all hydrogeochemical processes affecting chemical composition of CO2-rich waters in Krynica-Wysowa- Cigel'ka area. The physicochemical analyses of water samples, as well as the isotopic analyses of δI8O,
δ2H, δ37 Cl and radioactive elements (tritium, uranium, radium) have been conducted. In
the light of all the results, it was ascertained that the final chloride CO2-rich waters’ chemical composition in Krynica-Wysowa-Cigel’ka area depends primarily on interactions between water, rocks and gas. The CO2-rich waters occurring within the boundaries of the research area can be categorized into three genetic groups: diagenetic waters, infiltration waters and mixed waters. The hydrogeochemical water types are varied mainly due to replacing of mineralized diagenetic waters with fresh infiltration waters. Although this mechanism is extremely important for final chemical composition of analyzed chloride CO2-rich waters, the other processes cannot be definitively excluded. According to obtained results, it is probable that solutions released from the subduction zones, hydrothermal solutions and perhaps Cl-Na waters coming from the strata underlying the Magura Unit, might influence on chemistry of waters in question. The inflow of subduction CO2 plays a significant role in modifying the waters’ chemical composition as well.
