Halina Wróbel
Tyszowce, woj. zamojskie.
Stanowisko 1
Informator Archeologiczny : badania 19, 55-56
ŚWIECIŁ CHOW DUŻY woj. ta rn o b rz e sk ie
Stanowisko 6
Muzeum R egionalne w K raśniku
Badania prow adził m gr Zbigniew W ichrów *kl K onsultant - doc, d r Ja n G u rt» , F inansow ał WKZ w T arn o b rzeg a, P ie rw sz y sezon badań. O sada kul to r y łu ży ck iej o ra z z w czesnego o k re su epoki b rązu .
Stanow isko położone je s t na p ia sz c z y sty m w yniesieniu w o b ręb ie te r a s y nadzalew ow ej W lały, w с wo tk a l n e j c r ę ś c l w al, po p raw ej s tr o n ie d ro g i A nnopol-Józefów , około 100 m o a północ od sz k o ły podstawowej.
P rz e b a d a n o sond&żowo pow. 70 tu3 u a k ulm inacji w yniesienia, n a tra fia ją c n a ubogą w a rstw ę kulturow ą z m a te ria łe m k rzem ien n y m 1 c e ra m ic z n y m , głównie k u ltu ry łu ży ck iej, w m alejący m stopniu z w czesnego o k re su epoki b rą z u . O prócz kilku n iew ielk ich zaciem n ień o n ie o k re ślo n e j funkcji, uchwycono prawdopodobnie z a ry s dołka poałupow ego, pochodzący z n a ro ż n ik a obiektu m ieszkalnego o słupow ej kon stru k cji śc ia n . Inwen t a r z obiektów stanow i b ard zo ubogi 1 n l© c h a rak tery sty cz n y m a te ria ł c e ra m ic z n y 1 krzem ien n y . W śród zabyt ków w ydzielonych w y stą p ił k rzem ien n y g ro c ik s tr z a ły do łuku o zao k rąg lo n ej podstaw ie, pochodzący p raw d o podobnie z, kcal ca neolitu o ra z k ilk a fo rm narzędziow ych z początku epoki brązu,
M a te ria ły 1 do k u m en tację z badań złożono w MB w K raśnika. Badania n ie będą kontynuowane.
TUR D Ö LN Y -9 USTNA, gm, Michałow U niw ersytet Ja g iello ń sk i woj, k ie le c k ie Instytut A rcheologu Stanow isko 3
Badania prow adził m gr A n d rzej Matoga. F in an so w ał WOAK w K ielcach, C zw arty sezon badań, O eada k u ltu ry trz c ln le c k ie j o ra z o a a d a i cm en tarzy sk o k ultury łu ży ck iej.
2 P r a c e skoncentrow ano w północno-zachotfcilej cz ę śc i stanow iska. P rz e b a d a n o o b sz ar o pow ierzchni 440 m odkryw ając 30 obiektów osadowych, / n r 226*26?/ o raz 38 grobów k u ltu ry łużyckiej / о т fil « 9 9 /.
Z obiektów osadow ych ty lk o jeden m ożna pew nie łączy ć z osadnictw em k u ltu ry łużyckiej z d ro g iej po*
łow y o k re su h alsztack ieg o . P o z o sta łe obiekty zaliczyć, należy-do kultur у -trzcln leck ie j. W śród n ic h n a jp ro s t sz y typ sta n o w ią sk u p isk a c e r a m ik i, złożone zazw yczaj ze skorup pochodzących z 1 ew entualnie 2 naczyń - p rz e w a ż n ie garnków o esow aiym p ro filu , zdobionych listw am i dookolnym l. N astępną g ru p ę tw orzą płytkie ja m y , w r z u c ie k o liste lub ow alne o ś r , w ahającej s ię w g ran icach 40-96 cm . W ypełm ska tych obiektów, w p ro filu p rz e w a ż n ie nieć kow ale, z a w ie ra ły pojedyncze skorupy 1 grudki polepy* <Do obiektów k u ltu ry trz d n le c * klej o typowo zasobow ym lu b produkcyjnym c h a ra k te rz e m ożna zallczy<Ljylke 3 jam y. W r z u c ie posiadały one k sz ta łt k o listy o ś r , 120-160 cm . W p ro filu były cy lin d ry czn e 1 dochodziły do głębi 100-130’cm . W ypełniako jed n ej t tych ja m p r z y dnie m ia ło sm o liś c ie c z a rn ą b arw ę i w y raźcie było p rçeey co n e'p o p lo tem 1 w ęglem drzew nym /o b ie k t p ro d u k cy jn y /· ś r o d e k ja m y zajm ow ały p rz e w a rstw ie c ia zw iązane z zaw aleniem eię obiektu, 2 o a le z io n o ta m , w o b ręb ie c z a rn e j, o&węglooej tł* m i л. w trę ta m i eza ro -b ru n a tn e g o p la sk a , lic z n e frag m en ty n aczyń k u ltu ry trz c ln le c k ie j o ra z duże grudy w ypalonej polepy z odciskam i drew nianych palików , tw orzących zapew ne k o n stru k c ję z a b e z p ie c z a ją c ą śc ia n k i obiektu p rz e d o sypaniem eię. K o n stru k cja ta n ie w ytrzym ała jed n ak pod c ię ż a re m n a p ie ra ją c e g o p lask u 1 po ja k im ś c z a s ie ru n ę ła do w n ę trz a j a m ; tw o rząc o pisany poziom .
G ro b y k u ltu ry łu ży ck iej rozlokow ane były w z a sa d z ie ró w n o m iern ie na całym p rzebadanym te re n ie . Z w yjątkiem obiektu 86, k tó ry pochodzi najpraw dopodobniej z Ш o k re su E B /g a r n e k o esow atym p ro filu 1 w ygładzonej po w ie rz e I n i / W Bzystlde p o z o sta łe g ro b y n ależy łączy ć z łdas yc sną fa z ą grupy g ó rn o ślą sk o *■ m ało p o lsk iej k u ltu ry łu ży ck iej ze schyłku Е В 1 początków w с z e n ej epoki ż e la z a . N ależa ły one w yłącznie do kategorlT obiektów ciało p aln y ch , p r z y czym tylko dwa m ożna zaliczy ć do grobów bezpepielnicow ych. P o z o sta łe to o biekty popielnicow e. Ze w zględu na z ły stan zachow ania wielu grobów trudno je a t dokonać ic h podziału i b liż sz e j c h a ra k te ry sty k i. W ydaje s ię , \ i p rz e w a ż a ły obiekty złożone w yłącznie z n aczynia zaw ierająceg o p rz e p a lo n e k o śc i. W 9 g ro b a c h p o p ieln icę nak ry w ała m isa odw rócona dnem do g ó ry lub inne n aczy n ie, p rz y
czym c z ę s to w tak ich p rzy p ad k ach re je stro w a n o jedynie fra g m e n ty p r z y k ry c ia . Z aledw ie k ilk a grobów wypo sa żan o w p rs y e Law kl /p o jed y n czy cze rp a k lub naczy n ie w azowa t e / o rax drobne ozdoby brązow e /k ó łeczk a lub S k rę ty dru tu b rązo w eg o /.
M a te ria ły zn ajd u ją s ię w In sty tu c ie A rch eo lo g ii UJ w K rakow ie. B adania będą kontynuowane.
TYSZOWCE woj, za m o jsk ie Stanow isko 1
Badania prow adziła m gr H a lim W róbel. F inansow ał WKZ w Z a m ościu i UMCS w L u b lin ie. T rz e c i se zo n be dań. C m entarzysko kurhanow e k u ltu ry trz c ln le c k ie j, śla d y osadnictw a n eo llty ctn eg o o ra z w czarn o brązów ego w typie k u lta r po at sznurowych.
U niw ersytet lm . M a rli Curie-Skłodow eJdej K ated ra A rcheologii
56
-2
W yeksplorow ało po dwie p o zo stałe ćw iartk i w kopcach n r 4 t β zdejm ując ok* 1?0 та powiertcfani* P ozyskano niew ielką ilo ś ć ro zdrobnionego m a te ria łu c e ra m ic ш ер о o ra z zabytków krzem ien n y ch , w tym g ro c ik se rc o w a ty z n a le a ite y * kopcu n r 4. Dzyskane wyniki p o tw ierd ziły u b ieg ło ro czn e &postrzeż«nla* Kopiec n r 6 usypany na w aratw ie p róchnicy p ierw o tn ej z a w ie ra ł Ślady ro z m y te j s p a le n lm y i m a te ria ł wyłącz* nie k u ltu ry treeinieckiej*
W kurhanie a r 4 stw ierdzono oprócz s to s u k o w o m ałej Ilo śc i c e ra m ik i k u ltu ry trz c ln le c k ie j tak że ce* ra m lk ę aeo llty czn ą k u ltu ry pucharów lejkow atych 1 ew entualnie k u ltu ry w oły ó sk o -lu b elełd ej c e ra m ik i mało* wen ej o ra z w cze sao b rąto w ą w typie k u ltu ry C h ło p ic e -V esele.
N ie w ystąpiły Ślady pochówków. Badania zo stały zakoóczooe* TYSZOWCE
woj. zam ojskie Stanów la ko 25 A
P adam « p ro w ad ził m gr J e r z y K u śn ie rz p rz y w sp ó łp racy Jo la n ty B agińskiej. F in an so w ał WKZ w Z am o ściu · D rugi aezon be dań. C m en tarzy sk o kurhanow e k u ltu ry trzclnlecklej*
а ото Badać. 1 D okum entacji Zabytków w Z am o ściu
N a g ro m ad zk ich p astw isk ach na północ od Tyszow lec znajdują s ię lic z n e kopce ro z rz u c o n e pojedynczo lub g rupam i. O gółem znanych je s t 2 2 , le c z c z ę ś ć z olch z o sta ła zniszcz <*ta p o d c z a s w y b ieran ia plasku. Pozo* stałe* Je sz c z e istn ie ją c e zagrożooe są p rz e z budowę dużej c u k ro w n i W 1035 ro k u objęto b adaniam i ra to w n l- czym i kopce n r 15 l 17 położone blisko rz e k i Hucrw y. M iędzy tym i kopcam i a rz e k ą zn ajd u je a lę w ^ n o s ła wydma p ia s z c z y sta znana jako et, 25 JB, badana rów nocześnie. P rz e b a d a n o ogółem 320 p o w ierzch n i.
K opiec n r 15 o wy*, w zględnej 140 cm l ś r . 26 m z a w ie ra ł Jam ę grobow ą orien to w an ą po o a l W»E się g a ją c ą do głęb, 2 m U cząc od azczy tu kopca* Ja m a m e d o s ta rc z y ła żadnych szczątków zm arłego* znale* ziono Jedynie k ilk a odłupków k rz e m io m y c h o r a z 2 f r . c e ra m ik i z dobiec ej listw am i p la s ty c m y m i z o r π amen* tem palcow ym . N atom iast na północ od ja m y na gŁ* ok, 1 m od sz czy tu kurhanu* na w a rstw ie apalwiismy u m ie sz c z o n e były k o śc i długie nóg zgiętych w kolanach w sp o só b sugerujący* l i z m a rły m ógł być ułożony na lewym boku, głową n a w schód. R e sz ty sz k ie le tu b rak . N a północny w schód od k o śc i nóg* w o d le g ło śc i о к . 1 ш znaleziono s ie k ie rk ę k rz e m ie n n ą o gładzonym o s tr z u , a n a w schód od n ic h dużą w azę dw ustożkow atą o mocno wychyleń ej n a zew nątrz larawędzl z p a ra m i guzków p lastycznych, bogato zdobioną ry ty m o rn am en tem pasm o* wym nad załom em brzuśca* W p ła sz c z u kurhanu znaleziono je s z c z e 2 s ie k ie rk i k rz e m ie n n e , se rc o w a ty g ro - c lk k rzem ien n y , d u ży p rz ę śU k gliniany, lic z n e f r . c e ra m ik i trz c ln le c k le j, z k tó ry ch ш . lu* zdołano wykleić dużą c z ę ś ć m iniaturow ego n aczy n ia w zdobieniu podobnego do o p isa n e j w yżej w azy. Z naleziono ró w n ież b a r dzo liczn e f r , c e ra m ik i k u ltu ry Chłopice*-V esele o r a z w iele n a rz ę d z i i odłupkow k rzem ien n y ch .
Kopiec u r 17, m n ie jsz y , o wys* wzglę<kiej 90 c m I ś r . 12 m n ie zaw ie ra ł Śladów ja m y grobow ej ani jakichkolw iek w kopów, W czy sty m p la sk u , w c e n tru m kurhanu m a le ziono pięć n aczyń k u ltu ry tr z d e o le c ld e j dość d o b rze zachow anych. Jedno naczy n ie sta ło n o rm a ln ie , do g ó ry otworem* obok z a ś znajdow ały s ię r e s z tk i w ęgli drzew nych. C s te r y p o z o sta łe n aczy n ia ro z m ie sz c z o n e p a ra m i, ustaw ione b yły do g ó ry th a rn i, Z fra g *
mentów c e ra m ik i trzcinieofciej zdołano wy kle i £ dużą c z ę ś ć sz ó ste g o n aczy n ia. N asyp kurhanu d o s ta rc z y ł f r, c e ra m ik i k u ltu ry C h ło p ic e -V esele o ra z w iele odłupków i n a rz ę d z i k rzem ien n y ch .
K urhany n r 151 17 p rzeb ad an o w całości* P r a c e będą kontynuowane. TYSZOWCE p a tr z woj* z a m o js k ie neolit Stanow isko 25 В UGORY, gm* Pacanów p a tr z w oj. k ie le c k ie neolit Stanow isko 1 WARSZAWA-ZERZEN p a tr z Stanow isko 4 o k re s Lateński WIERZBICA
w oj. ra d o m sk ie Stanow isko "Ż ele"
p a t r z
