• Nie Znaleziono Wyników

"Studia Philosophiae Christianae", zeszyt 1, tom 4, R. 1968 : [recenzja]

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share ""Studia Philosophiae Christianae", zeszyt 1, tom 4, R. 1968 : [recenzja]"

Copied!
3
0
0

Pełen tekst

(1)

Tadeusz Ślipko

"Studia Philosophiae Christianae",

zeszyt 1, tom 4, R. 1968 : [recenzja]

Collectanea Theologica 39/3, 195-196

(2)

R E C E N Z J E 1 9 5

poszczególnych autorów. Częściej rów nież odwołuje się do ujęć St. T esta­ m entu. Przede w szystkim jednak zasadniczą różnicę stanow i ciągłe n aw ią­ zyw anie do problem atyki współczesnego życia, m entalności człowieka X X w ieku. Szczególną w ięc w artość nowej pozycji nadaje egzystencjalny aspekt analiz biblijnych autora. I w łaśnie dlatego pozycję tę można jak najbardziej zalecić w szystkim głoszącym słowo Boże zarówno na ambonie, jak i w sali katechetycznej, czy w reszcie tym, którzy prowadzą godziny biblijne i orga­ nizują dyskusyjne spotkania biblijne, zwłaszcza dla m łodzieży akadem ic­ kiej.

Ks. Jan C haryta ński SJ, Warszawa

STUDIA PHILOSOPHIAE CHRISTIANAE 4 )1968) zeszyt 1.

Z początkiem roku akad. 196*7/8 przeszedł na em eryturę długoletni pro­ fesor Wydz. Filozofii Chrześcijańskiej ATK dr B olesław G a w ę c k i . Zespół redakcyjny „Studia Philosophiae Christianae”, chcąc uczcić zasługi Profesora zarówno na polu twórczej m yśli filozoficznej, jak i w katedrze filozofii przyrody W ydziału Filozoficznego ATK, pośw ięcił mu om awiany numer tego czasopism a. W słow ie w stępnym , opracowanym przez Sz. W. S 1 a g ę,. naszkicowany został obszerny rys biograficzny oraz ogólna charakterystyka filozoficznej działalności prof. G a w ę c k i e g o . Jej dodatkową dokumen­ tację stanow i starannie zestawiona bibliografia w szystkich prac filozoficz-; nych prof. G a w ę c k i e g o . i

Na treść numeru składa się 6 rozpraw naukowych oraz obszerny dział

Materiałów i recenzji. Rozprawy prezentują szeroki w achlarz problematyki,

filozoficznej, sprowadzonej jednak na grunt bardzo szczegółowo sform uło­ wanych tem atów. j

J. I w a n i c k i w artykule Wartość dow odu z celowości na istnienie

Boga precyzuje sw oje stanow isko w tej w ciąż żywo dyskutowanej kw estii.

O ryginalność ujęcia zagadnienia przez autora zaznacza się już w pierwszej* analityczno-form alnej części artykułu. Podejm uje w niej w ysiłek sprecyzo­ wania reguł określających warunki prawidłowego traktowania zagadnienia celowości, prócz tego podaje zasadnicze elem enty przyjętego przez siebie, schematu dowodowego. Część druga artykułu zawiera rejestr oraz analizy odpowiednich danych doświadczenia, zakończoną ostatecznym w nioskiem , że m usi istnieć „jedyny B yt istniejący per s e” i że ten B yt „jako sprawca celow ości posiada atrybut w łaściw y: N ajw yższy In telek t” (str. 44). J A rtykuł St. K a m i ń s k i e g o pt. O prawach koniecznych stanow i ważny przyczynek dla rozstrzygnięcia fundam entalnej w e filozofii chrześcijańskie: sprawy, czy istnieją prawdy konieczne i czy jest rzeczą m ożliwą ustalić w sposób pew ny, że określone twierdzenie należy do tej kategorii prawd i A utor nie zamierza upraszczać zagadnienia. W tym celu w yróżnia trzy jegq zasadnicze aspekty: ontyczny, poznawczy i językowy; następnie zaś form u­ łuje trzy paralelne twierdzenia: istnieją konieczne stany rzeczy, które są przedm iotem twierdzeń koniecznie prawdziwych; dzięki intuicji adekwatne; i dostatecznie precyzyjnej m ożliw e jest niezawodne poznanie tych prawd podstaw ow ym i najłatw iejszym środkiem, um ożliw iającym w yrażanie, przei kazyw anie i sprawdzanie zawartej w tym poznaniu prawdy koniecznej, jes:

język.

Problem atykę teoriopoznawczą podejm uje również M. L u b a ń s k w artykule E m p iryz m i aprio ryzm . Rozważania autora zmierzają do podkre­ ślenia konieczności oparcia badania filozoficznego na analizie faktów , w zię­ tych z doświadczenia naukowego, a nie spontanicznego.

W yniki badań S. S i e k a , przedstaw ione w artykule pt. Zastosowanu

(3)

1 9 6 R E C E N Z J E

czej pisarza mogą się okazać ciekaw e dla historii literatury. Pokazują bo­

g ie m , że przy użyciu specjalnych m etod psychologicznych m ożliwe jest od­ tw orzenie zasadniczych cech osobowości pisarza w yłącznie na podstawie an alizy dzieł jego literackiej twórczości. Dzięki temu otwiera się perspek­ ty w a odtworzenia obrazu psychiki twórcy nawet w wypadku, kiedy brak

jest innych przekazów źródłowych.

Sz. W. S 1 a g a w artykule Pojęcie i warto ść pozn awcza modelowania

biologicznego wprowadza czytelnika na teren cybernetyki, m ianow icie tego

jej działu, który zajm uje się zagadnieniam i „podobieństw i analogii pomiędzy procesami sterowania i regulacji w maszynach i żyw ych organizmach’' (s. 97). Dla zainteresow anych tą sprawą filozofów przyrody szczególnie cenny w y ­ daje się w ysiłek autora zm ierzający do uściślenia zasadniczych pojęć z tego zakresu oraz form ułow ania najw ażniejszych postulatów wyznaczających gra­ nice naukowej przydatności m etody m odelowania w biologii.

Zakw estionowane przez pozytywizm prawny istnienie prawa naturalnego stało się w ostatnim trzydziestoleciu przedmiotem intensywnych badań pro­ wadzonych głów nie przez etnologów am erykańskich. W yniki tych badań zre­ ferowane przez Hannę W a ś k i e w i c z w artykule Powszechność prawa na­

turalnego dostarczają w artościowego m ateriału em pirycznego na potw ier­

dzenie dwu przede w szystkim tez, których znaczenia dla filozofii prawa i m o­ ralności nie trzeba podkreślać; 1° pew ne elem enty prawa naturalnego w y ­ stępują w świadom ości m oralno-prawnej niektórych ludów afrykańskich; 2° pojęcie prawa naturalnego znane jest nie tylko cyw ilizacji chrześcijań­ skiej, ale także cyw ilizacjom i system om religijnym pozachrześcijańskim judaizm , islam, hinduizm, buddyzm, kultury i religie chińskie).

M ateria ły i recenzje obejmują następujące działy filozofii: m etafizykę

i teorię poznania, historię filozofii, filozofię przyrody, psychologię i etykę. Zawarte w nich om ówienia mają za przedm iot celniejsze pozycje literatury filozoficznej zarówno krajowej, jak i zagranicznej.

Ks. Tadeusz Ślipko SJ, W a rsz a w a -K ra k ó w

£ARL RAHNER, Gnade ais Freiheit. Klein e theologische Beitrdge, Freiburg- -Basel-W ien 1968, Herder, s. 281.

K. R a h n e r a nie trzeba przedstawiać żadnemu chyba czytelnikowi. D ile jednak z jego nazwiskiem kojarzy się poważna działalność naukowa prace teologiczne, przeważnie pisane trudnym językiem , to w obecnym wypadku m am y do czynienia z czym ś praw ie zaskakującym. Obecne dziełko ikazuje R a h n e r a już nawet nie jako popularyzatora w iedzy teologicznej, ile głów nie jako publicystę i praw ie dziennikarza. Składają się na nie drob­ ię prace i artykuły, w ypow iedzi w telew izji, w radio, w yw iady, m edytacje

okolicznościow e przem ówienia. Tematyka jest pozornie różnorodna: od •ozważań na tem at teologii w olności, poprzez instytucjonalną i personalną )obożność, poprzez kościelną demokrację i głęboko rozumianą odpowiedzial- lóść każdego katolika w posoborowym K ościele aż do okolicznościowych irzem ów ień z okazji jubileuszów R. G u a r d i n i , E. P r z y w a r y i odsło- lięcia w Monachium pomnika ku czci członków antyfaszystow skiej organi- ;acji „Białej R óży”, zam ordowanych przez hitlerowców . W rzeczywistości ednak w ybrany tytu ł dziełka Gnade ais Freiheit oznacza w ięź zespalającą

v jedno poruszone tematy: jest nią nasza ludzka w olność, uczestnicząca v w olności Bożej i uwolniona przez łaskę Bożą od samoograniczenia, co v konsekw encji sprawia, że sam a łaska staje się naszą wolnością.

Bogactw o i jednocześnie zaw iłość stylu R a h n e r a sprawia, że w edług artobliwego powiedzenia ludzi dobrze obeznanych z językiem niem ieckim,

Cytaty

Powiązane dokumenty

siło się na mur łazienki, który był silnie n asiąk ­ nięty w skutek niedaw nego przelania się wody z wanny; stąd n apięcie przedostało się na

25) Wstawienie diagramu sekwencji dla przypadku użycia dodaj_tytul:użycie wiadomości typu („Asynchronous Message” oraz „Create Message” – konstruktor klasy

Wyznacz prognoz¦ sprzeda»y w kolej- nym miesi¡cu, u»ywaj¡c metody naiwnej (staªy przyrost i staªa procentowa zmiana) oraz metody ±redniej ruchomej u±redniaj¡cej przyrost dla k =

a) średniej ruchomej prostej z trzech ostatnich okresów b) metodą naiwną na podstawie przyrostów. rok 1993 1994 1995

kurs w zł. Ponieważ błędy MAE niewiele się od siebie różnią, należy wskazać metodę b) jako lepszą. W zasadzie nie ma reguły, co robić jeśli błędy ME i MAE dają

Problemem, ominiętym nieco przez Tomka w jego prezentacji, jest to, że macierz sąsiedztwa może mieć wiele wartości własnych, a zatem i wektorów własnych.. Który z nich

rzenie przyoblec w czyn, trzeba było żarzącą się kłodę zawlec do miejsca zamieszkania.. Nie dość na tym , trzeba było jeszcze naznosić

low ej, jest regulow ana przez kalm odułinę znajdującą się w błonie kom órkowej... Ta