Elżbieta Sarnowska
"Koncepcja literatury walczącej w
czasach Stanisława Augusta",
Wacław Woźnowski, "Pamiętnik
Literacki" R.LXII (1971) : [recenzja]
Biuletyn Polonistyczny 14/41, 190
1971
/ 1 1 / WOŹNOWSKI Wacław: K oncepcja l i t e r a t u r y w a lc z ą c e j w czasach. S ta n is ła w a A ugusta. "P am ię tn ik L i t e r a c iii" R. 1X11:1971 z . 1 s . 31-55»
A rty k u ł obejm uje problem y h i s t o r y c z n o l i t e r a c k i e ,k w e s t i e n a le ż ą c e do d ziejó w św iadom ości o ra z pewne r e f l e k s j e t e o r e ty c z n e . A utor omawia te n d e n c y jn e , p o lity c z n e i s p o łe c z n ie zaangażowane utw ory l i t e r a c k i e z d r u g ie j połowy X V III w ie k u , fu n k c jo n u ją c e na t e r e n i e p o lsk im . Nie pom ija spraw i n dy w id ualnych, a n a l i z u j ą c w ie rs z e N a ru szew ieza ,W ęg iersk ieg o , W ybickiego o ra z tzw . satyryków nowej f a l i : Ja n a Ancufcy, J a na Czyża i i n . j p on ad to uw zględnia przem iany to n u i metod a rty s ty c z n y c h ro z p a try w a n e j tw ó r c z o ś c i, w idząc w n i e j pewną e w o lu u jącą c a ł o ś ć . W to k u wywodów a u to r a wydobyte z o s ta ł y rów nież w ypowiedzi i l u s t r u j ą c e w łaściw e ów czesnej epoce po j ę c i e utw oru l i t e r a c k i e g o - ja k o n a rz ę d z ia w a lk i. W k o n k lu z j i p o d ję to próbę d e f i n i c j i /g e n e ty c z a o - f u n k c jo n a ln o - s tr u k - t u r a l n e j / l i t e r a t u r y w a lc z ą c e j, w o p a r c iu o zbadany m ate r i a ł ośw ieceniow y. BP/41 E .S . / 1 1 / DtJRR-DUBSKI J a n : Od m aniery m u do b a ro k u . "P rz e g lą d H um anistyczny" R. XV:1971 n r 1 s . 1 -1 7 . P rz e g lą d b ad ań , doprowadzony m.w. do l a t p i ę ć d z i e s i ą ty c h . A utor s o lid a ry z o w a ł s i ę z a ta k ie m Ałpatowa na naukę n ie m ie c k ą , k tó r a ujm uje t e o r i ę mauieryzmu w z a w iłe j te rm i n o l o g i i i podważa wagę R enesansu na r z e c z m anieryzm u.G odził s i ę je d n ak z k s ią ż k ą E.W tlstena, u s t a l a j ą c ą d la msnieryzmu l a t a 1520- 1600, w iążącą b ad an ia nad h i s t o r i ą s z tu k i / ś c i ś
l e j : a r c h i t e k t u r y a n g i e l s k i e j / z j e j tłem sp o łe c z n o -e k o n o micznym. P rzejm u jąc je g o k r y t e r i a Dtłrr zamykał manieryzm p o l s k i w l a t a c h od r . 1572 do połowy XVII n , , p r z y p is u ją c mu c z ę ść tw ó rc z o ś c i Kochanow skiego, c a ł ą tw ó ic z o ść Szymonowi- c a , Zimorowica i poetów z przełom u XVI/XVII w. i z p ie rw s z e j połowy XVII w ., w tym zw łaszc za, ja k o n u r t n a j b a r d z ie j postępow y p o ls k ie g o mauieryzm u , " b u r le s k o w o - re a lis ty c z n ą " tw ó rczo ść s o w iz r z a ls k ą . J e s t to w ięc ro zu m ien ie manieryzmu ja k o e p o k i.
