VI Konferencja „Modelowanie przep³ywu wód podziemnych”
Ciechocinek, 16–18.11.2014
VI Konferencja „Modelowanie przep³ywu wód pod-ziemnych” odby³a siê w dniach 16–18 listopada 2014 r. w Ciechocinku i zosta³a zorganizowana przez Katedrê Geo-logii i HydrogeoGeo-logii Wydzia³u Nauk o Ziemi Uniwersyte-tu Miko³aja Kopernika w Toruniu.
W dwóch sesjach plenarnych wyg³oszono 6 zamawia-nych referatów dotycz¹cych:
– „Wprowadzenia modelowania matematycznego do polskiej hydrogeologii w nawi¹zaniu do dorobku doc. Jac-ka Szymanko wraz z przyk³adami oceny zasobów eksplo-atacyjnych ujêæ wód podziemnych” (J. Przyby³ek),
– „Problemu skali w zagadnieniach oceny parametrów hydrogeologicznych dla potrzeb modelowania przep³ywów wód podziemnych”, (M. Nawalany, wspó³autor – G. Sinicy),
– „Wykorzystania numerycznych modeli regionalnych w dokumentowaniu GZWP” (J. Gurwin),
– „Zastosowania znaczników œrodowiskowych do oceny niektórych parametrów oœrodków wodonoœnych” (P. Ma³oszewski),
– „Strefy aeracji w modelowaniu hydrogeologicznym” (A. Szymkiewicz),
– „Modelowania migracji zanieczyszczeñ z wykorzy-staniem numerycznych modeli przep³ywu wód” (J. Kania). Osobn¹ sesjê poœwiêcono modelom przep³ywu wód podziemnych, odwzorowaniu procesu ewapotranspiracji, optymalizacji eksploatacji ujêæ dla zaopatrzenia aglome-racji tarnowskiej, dok³adnoœci odwzorowania wielowarstwo-wych systemów hydrogeologicznych w rejonie LGOM oraz wp³ywu uskoków na przep³ywy wód podziemnych na przy-k³adzie GZWP Gliwice. Referaty kolejnej sesji nawi¹zy-wa³y do ocen odnawialnoœci zasobów wód w rejonie z³ó¿ wêgla brunatnego, dokumentowania zasobów GZWP i mo-delowania przep³ywu w strefie oddzia³ywania systemów melioracyjnych. Aspekty prawne dokumentacji hydroge-ologicznych, w których zastosowano modelowanie prze-p³ywu wód omówi³ M. Kachnic, wskazuj¹c na powta-rzaj¹ce siê b³êdy w ocenie obszarów zasobowych ujêæ wód podziemnych oraz obszarów badañ modelowych, podaj¹c na wykresach otrzymane w dokumentacjach wielkoœci zasi-lania wód podziemnych, zazwyczaj wielokrotnie zawy¿one. Rolê poprawnej oceny ewapotranspiracji w modelach przep³ywu wód podziemnych, w odniesieniu do obszarów bagien i podmok³oœci, w których roczna suma parowania powierzchniowego przekracza czêsto wysokoœæ opadów, przedstawili A. ¯urek i M. Czop. Mo¿liwoœæ modelowania geostatystycznego w œrodowisku GIS wieloletnich zmian zwierciad³a wód podziemnych w obszarach podmok³ych o re¿imie zale¿nym od wód podziemnych omówili E. Kro-gulec i S. Zab³ocki.
Wykorzystanie pakietu programowego Groundwater Vistas w obszarach górskich (GZWP 438 – Nowy S¹cz), które cechuj¹ siê lokalnym i okresowym wystêpowaniem poziomów wodonoœnych, przedstawili J. Fiszer, T. G¹gul-ski i G. Gorczyca. Wyniki optymalizacji pracy ujêæ komu-nalnych dla GZWP 330 w rejonie Gliwic i Tarnowskich Gór oparte o funkcjê kryterialn¹ (najmniejszego obni¿enia zwierciad³a wód podziemnych) w programie FEFLOW zaprezentowali W. Treichel, S. Sitek i A. Kowalczyk.
Optymalizacjê pracy ujêæ zaopatruj¹cych aglomeracjê tar-nowsk¹ omówili tak¿e W. Treichel, A. Ha³adus i R. Zdechlik.
J. Gurwin, stosuj¹c wielokryterialn¹ metodê przeksz-ta³ceñ sta³oobjêtoœciowych L. Œmietañskiego podsumowa³ modele GZWP na przyk³adzie zbiornika GZWP 151 zlokali-zowanego w rejonie Turek–Konin–Ko³o. Pozwoli³o to na obliczenie rozk³adu zasobów dyspozycyjnych w warstwach modelu.
Bilans wód podziemnych ujêcia w Wilkowyi (rejon Jarocina) oraz ocena czasu przep³ywu wód z drenów, które s¹ ogniskami zanieczyszczeñ zasobów eksploatacyjnych opracowali D. Kasztelan, K. Dragon i K. Kierzek. Podobne zagadnienia w formie badañ modelowych dla rejonu ujêcia Tursko prezentowa³ zespó³ J. Przyby³ka. W tym przypadku ogniskami zanieczyszczeñ wód podziemnych by³y œcieki z rowów melioracyjnych. Klasyczny przyk³ad filtracji wód przez zaporê ziemn¹ z uwzglêdnieniem strefy aeracji, roz-wi¹zywany za pomoc¹ za programów PDE Flex i SVFlux, poda³ S. ¯ak
Wykorzystuj¹c prawie 1500 wyników analiz chemicz-nych próbek wody z otworów wiertniczych (Bank Dachemicz-nych PITAKA) i programy AquaChem oraz Geochemists Work-bench M. Czop, P. Dembska i L. Rajchel wykazali wp³yw wys³adzania i ultrafiltracji na formowanie siê sk³adu che-micznego wód w Karpatach i w czêœci zapadliska przed-karpackiego. Na jakoœæ wód podziemnych zbiornika Gór-nego Œl¹ska du¿y wp³yw ma antropopresja. S. Jakóbczyk-Karpierz, A. Kowalczyk i H. Rubin stwierdzili wp³yw utle-niania pirytu i materii organicznej na sk³ad chemiczny wód podziemnych w GZWP Gliwice.
Symulacjê przep³ywu zanieczyszczonych wód podziem-nych w rejonie zak³adów chemiczpodziem-nych ZACHEM w Byd-goszczy prezentowali D. Pietrucin i M. Czop. Pos³u¿y³o to do prognozy zasiêgu i oceny natê¿enia migracji zanie-czyszczeñ w kierunku doliny Wis³y. Analizê modelow¹ technologii remediacji warstw wodonoœnych zanieczy-szczonych tri- i tetrachloroetenem wykonali G. Sinicyn i M. Grodzka-£ukaszewska. Okreœlenie parametrów oœrod-ka wodonoœnego (w programach MODFLOW i MT3D), w specjalnie zaprojektowanym hydrowêŸle badawczym na równinie sandrowej w Poznaniu przedstawili M. Okoñska i M. Marciniak. Wyniki modelowania wód g³êbinowych w systemie geotermalnym z uwzglêdnieniem zmian warun-ków termodynamicznych w rejonie Chociwla na Pomorzu Zachodnim zaprezentowali M. Dendys, B. Tomaszewska i L. Paj¹k.
W podsumowaniu konferencji prof. S. Witczak pod-kreœla³ koniecznoœæ oceny niepewnoœci modeli przep³ywu i migracji zgodnych z trendami œwiatowymi, natomiast prof. A. Kowalczyk potrzebê rozwoju interdyscyplinarno-œci w badaniach modelowych z wykorzystaniem metod badawczych daj¹cych wielostronn¹ ocenê modelowanych zjawisk. Prof. J. Przyby³ek uzasadnia³ koniecznoœæ powo-³ania krajowego czasopisma hydrogeologicznego.
Abstrakty konferencyjne s¹ dostêpne na stronie inter-netowej www.home.umk.pl lub w bazie artykulow PPH na stronie psh.gov.pl.
Andrzej Sadurski & Stanis³aw Witczak
608
