• Nie Znaleziono Wyników

Nowe instrumenty prawne w zakresie profilaktyki zranień pracowników medycznych

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Nowe instrumenty prawne w zakresie profilaktyki zranień pracowników medycznych"

Copied!
5
0
0

Pełen tekst

(1)

NOWE INSTRUMENTY PRAWNE W ZAKRESIE PROFILAKTYKI

ZRANIEŃ PRACOWNIKÓW MEDYCZNYCH

NEW LEGAL INSTRUMENTS REGARDING SHARPS INJURIES PREVENTION IN HEALTHCARE PERSONNEL

STRESZCZENIE: Pracownicy zatrudnieni w sektorze opieki zdrowotnej są podczas codzien-nej pracy narażeni na przypadkowe zranienia ostrymi narzędziami medycznymi. Szacuje się, że w Polsce ma miejsce około 37 tysięcy incydentów tego typu w skali roku. Znaczna część tych zdarzeń nie jest nigdzie zgłaszana. Celem pracy było przybliżenie zagadnień związanych z zapobieganiem i eliminacją zranień ostrymi narzędziami używanymi przy udzielaniu świad-czeń zdrowotnych w  świetle polskich przepisów prawnych. Analiza najnowszych rozwiązań prawnych umożliwia całościowe spojrzenie na podejmowane obecnie działania prowadzące do redukcji zagrożenia związanego z chorobami krwiopochodnymi. Obowiązujące w Polsce przepisy prawa pracy w kompleksowy sposób zobowiązują wszystkie podmioty prowadzące działalność leczniczą do zapewnienia pracownikom sektora medycznego bezpiecznych i hi-gienicznych warunków pracy, ochrony przed wypadkami oraz do zapobiegania szerzenia się zakażeń będących skutkiem zranień. Nowe Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 6 czerw-ca 2013 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy wykonywaniu prac związanych z narażeniem na zranienie ostrymi narzędziami używanymi przy udzielaniu świadczeń zdro-wotnych stanowi dopełnienie przepisów dotyczących obowiązku pracodawcy w zakresie za-pewnienia bezpiecznego środowiska pracy. Rozporządzenie w głównej mierze kładzie nacisk na działania z zakresu organizacji pracy oraz opracowywania i wdrażania procedur zmierzają-cych do eliminacji lub ograniczenia ryzyka zranień wśród pracowników.

SŁOWA KLUCZOWE: bezpieczeństwo i higiena pracy, pracownicy służby zdrowia, zranienia ostrymi narzędziami

ABSTRACT: Workers employed in the healthcare sector in the context of everyday work are exposed to  accidental sharps injuries. The number of sharps in Poland is estimated at abo-ut 37,000 per year. A significant number of these incidents is never reported. The objective is to bring issues related to the prevention and elimination of injuries caused by sharp instru-ments used in providing health services in the light of Polish law. An analysis of the latest le-gal solutions provides a comprehensive look at the currently taken actions leading to a reduc-tion the risk of blood-borne diseases. In Poland the provisions of labour law in a comprehensi-ve way oblige all healthcare institutions to provide safe and healthy working conditions to em-ployees of the medical sector, protection against accidents at work and the prevention the spread of infections resulting from injuries. The provisions of the new regulation complement the legislation on the obligation on employers to provide a safe working environment and ma-inly put emphasis on work organization and development and implementation of procedures designed to eliminate or reduce the risk of injuries among employees.

KEY WORDS: healthcare workers, occupational health and safety, sharps injury

Zakład Epidemiologii Środowiskowej, Instytut Medycyny Pracy im. prof. J. Nofe-ra w Łodzi,

ul. św. Teresy od Dzieciątka Jezus 8, 91-348 Łódź, Tel.: (42) 631 45 66, Fax: (42) 631 45 62, e-mail: beata_sn@imp.lodz.pl Wpłynęło: 14.05.2014 Zaakceptowano: 10.06.2014 DOI: dx.doi.org/10.15374/FZ2014030

(2)

WSTĘP

Środowisko pracy w sektorze opieki zdrowotnej nie jest środowiskiem bezpiecznym. Z  racji wykonywanego zawo-du, pracownicy ochrony zdrowia stanowią szczególną gru-pę eksponowaną na szereg czynników niebezpiecznych oraz szkodliwych związanych z miejscem pracy. W szczególności personel medyczny jest narażony na kontakt z patogenami przenoszonymi drogą krwiopochodną. Do zakażeń krwio-pochodnych dochodzi na  skutek bezpośredniego kontak-tu zakażonej krwi i innych płynów fizjologicznych z rana-mi lub nawet niewielkiz rana-mi uszkodzeniaz rana-mi skóry oraz bło-nami śluzowymi (spojówki, jama ustna i nosowa). Incyden-ty stwarzające ryzyko przeniesienia zakażenia są spowodo-wane głównie zranieniami ostrymi narzędziami służącymi do cięcia lub kłucia, używanymi podczas udzielania świad-czeń zdrowotnych.

Celem pracy było przybliżenie zagadnień związanych z  zapobieganiem i  eliminacją zranień ostrymi narzędzia-mi używanynarzędzia-mi przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych w świetle polskich przepisów prawnych.

SKALA ZJAWISKA

Szacunkowa ilość przypadków zakłuć ostrymi narzędzia-mi medycznynarzędzia-mi w  Polsce wynosi około 37 tysięcy w  skali roku. Ekspozycja dotyczy głównie następujących grup za-wodowych: pielęgniarek, położnych, ratowników medycz-nych, lekarzy specjalności zabiegowych i diagnostów labora-toryjnych. Do najczęściej występujących incydentów należą zranienia igłami, kaniulami, mandrynami oraz skalpelami. Zdarzenia tego typu mają miejsce głównie na  salach cho-rych lub w gabinetach zabiegowych. Niestety znaczna część zranień nie jest nigdzie zgłaszana, dlatego trudno w rzetel-ny sposób określić prawdziwą skalę zjawiska. Przyczynami tego stanu rzeczy są: niska świadomość zagrożeń wynikają-cych z ekspozycji zawodowej wśród personelu medycznego, obawy przed podważeniem kompetencji oraz przeciążenie pracą wykonywaną często pod presją czasu [1].

Zwiększone ryzyko zranień wiąże się z pośpiechem, roz-targnieniem, zdenerwowaniem oraz wielokrotnymi próba-mi wykonania danej procedury. Częstość transpróba-misji drob-noustrojów na  drodze krwiopochodnej wzrasta u  osób przemęczonych, posiadających mniejsze doświadczenie za-wodowe, przy braku współpracy pacjenta lub w  słabo ob-sadzonym zespole oraz przy złej organizacji pracy i  braku kontroli zakażeń szpitalnych  [2]. Warty podkreślenia jest fakt, iż do większości tego typu zdarzeń dochodzi z powo-du typowych błędów w  przestrzeganiu zasad bezpieczeń-stwa i higieny pracy: niewłaściwych manipulacji z wykorzy-stanym sprzętem medycznym, skłonności do maksymalne-go zapełniania pojemników na zużyty sprzęt medyczny oraz

złej organizacji stanowisk pracy  [3]. Najczęstszym miej-scem wniknięcia patogenu jest dłoń (kciuk lub palec wska-zujący) [4].

Konsekwencje wynikające ze zranień ostrymi narzędzia-mi mogą być bardzo poważne. Do  najczęściej występują-cych chorób przenoszonych w  ten sposób można zaliczyć wirusowe zapalenie wątroby typu B (wzw B, ang. hepatitis B virus – HBV) lub C (wzw C, ang. hepatitis C virus – HCV) oraz ludzki wirus niedoboru odporności (ang. human im-munodeficiency virus –  HIV). Według Światowej Organi-zacji Zdrowia (ang. World Health Organization –  WHO) na  około 35 milionów pracowników medycznych na  ca-łym świecie, aż 3 miliony osób jest narażonych na styczność z patogenami krwiopochodnymi, z czego 2 miliony dotyczą HBV, 0,9 miliona –  HCV, a  170 tysięcy –  HIV  [5]. Odse-tek serokonwersji zależy głównie od: rodzaju patogenu, głę-bokości zakłucia, objętości krwi, stadium infekcji pacjenta oraz skuteczności profilaktyki poekspozycyjnej  [6]. Praw-dopodobieństwo zakażenia po  zakłuciu zainfekowaną igłą przedstawia się następująco:

t ryzyko około 6–30% – wirusowe zapalenie wątroby

typu B;

t ryzyko około 2–7% –  wirusowe zapalenie wątroby

typu C;

t ryzyko 0,3–0,5% –  ludzki wirus niedoboru

odpor-ności [7].

EUROPEJSKIE REGULACJE PRAWNE

DOTYCZĄCE PROFILAKTYKI ZRANIEŃ

OSTRYMI NARZĘDZIAMI

Problem dotyczący ekspozycji na  czynniki biologicz-ne pracowników sektora szpitali i opieki zdrowotbiologicz-nej – jako osób narażonych w sposób szczególny na zakażenie w wy-niku zranienia ostrymi narzędziami –  nie był komplek-sowo uregulowany na  poziomie europejskim aż do  2009 roku, kiedy to dwie organizacje – Europejskie Stowarzysze-nie Szpitali i Pracodawców Ochrony Zdrowia (ang. Europe-an Hospital Europe-and Healthcare Employers’ Association – HO-SPEEM) oraz Europejska Federacja Związków Zawodowych Służb Publicznych (ang. European Federation of Public Se-rvice Unions – EPSU) – podpisały umowę ramową o zapo-bieganiu zranieniom ostrymi narzędziami w sektorze szpi-tali i opieki zdrowotnej. Porozumienie powstało na podsta-wie aktów prawnych dotyczących bezpieczeństwa pracow-ników, konsultacji społecznych, opinii ekspertów oraz wy-tycznych Międzynarodowej Organizacji Pracy (MOP, ang. International Labour Organization) i  Światowej Organiza-cji Zdrowia.

Ze względu na ogromne skutki społeczno-ekonomiczne związane z problemem zranień ostrymi narzędziami, Rada Unii Europejskiej – po konsultacji europejskich organizacji

(3)

partnerów społecznych – przyjęła 10 maja 2010 roku nad-rzędną Dyrektywę Rady 2010/32/UE w  sprawie wykona-nia umowy ramowej dotyczącej zapobiegawykona-nia zranieniom ostrymi narzędziami w  sektorze szpitali i  opieki zdrowot-nej, zawartej między HOSPEEM a EPSU. Umowa ramowa stanowi załącznik do  dyrektywy  [8]. Najważniejszymi ce-lami dyrektywy są: zapewnienie możliwie najbezpieczniej-szego środowiska pracy, ochrona pracowników narażonych na  ekspozycję oraz zapobieganie zranieniom wskutek sto-sowania wszelkich ostrych narzędzi medycznych. Koniecz-ne jest także przyjęcie zintegrowaKoniecz-nego podejścia w formuło-waniu polityki w odniesieniu do: oceny ryzyka i zapobiega-nia mu, szkoleń, informacji, zwiększai zapobiega-nia świadomości oraz do monitorowania epizodów poekspozycyjnych. Dyrektywa ma zastosowanie w odniesieniu do wszystkich pracowników sektora szpitali i opieki zdrowotnej oraz do wszystkich osób pracujących pod nadzorem pracodawców odpowiadających za zarządzanie opieką zdrowotną i usługami mającymi z nią bezpośredni związek.

Zgodnie z  wytycznymi dyrektywy, kontrola narażenia pracowników oraz minimalizacja ryzyka zranienia narzę-dziami medycznymi lub ekspozycji na  krew powinny być realizowane poprzez:

t wyeliminowanie przypadków zbędnego stosowania

ostrych narzędzi przez wdrożenie zmian w praktyce oraz zapewnienie wyrobów medycznych posiadają-cych mechanizmy chroniące przed zranieniem;

t opracowanie i  wdrożenie bezpiecznych procedur

(regularnie poddawanych ocenie) stosowania oraz usuwania ostrych narzędzi medycznych i skażonych odpadów, łącznie z niezwłocznym zakazem ponow-nego zakładania osłonek;

t stosowanie środków ochrony osobistej;

t szkolenie oraz wdrożenie bezpiecznych systemów

pracy.

Szkolenia powinny przede wszystkim dotyczyć infor-macji na  temat ryzyka związanego z  narażeniem na  kon-takt z  krwią i  płynami ustrojowymi oraz możliwych środ-ków zapobiegawczych, obejmujących: standardowe środki ostrożności, bezpieczne systemy pracy oraz procedury usu-wania zużytych narzędzi i  odpadów. Dodatkowo powinny dotyczyć zagadnień w zakresie znaczenia immunizacji, wła-ściwego stosowania wyrobów medycznych wyposażonych w  mechanizmy zabezpieczające przed przypadkowym za-kłuciem oraz środków podejmowanych na  wypadek zra-nienia.

W  celu ułatwienia procesu implementacji dyrektywy w  poszczególnych państwach członkowskich oraz zapo-biegania i  eliminacji zranień ostrymi narzędziami w  całej Unii Europejskiej, w 2010 roku powołano  Europejską Sieć ds. Bezpieczeństwa Biologicznego (ang. European Biosafety Network). Zamysłem organizacji – którą tworzą instytucje zawodowe, stowarzyszenia, związki reprezentatywne i inne

strony zaangażowane w  bezpieczne środowisko pracy per-sonelu medycznego – jest także wymiana doświadczeń do-tyczących wdrażania wytycznych i budowania świadomości na temat poważnych zagrożeń dla zdrowia spowodowanych przez urazy sprzętem medycznym [9].

BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY

W ZAPOBIEGANIU ZRANIENIOM – POLSKIE

PRZEPISY PRAWNE

Transpozycję przepisów Dyrektywy 2010/32/EU sta-nowi Rozporządzenie Ministra Zdrowia z  dnia 6 czerwca 2013 roku w  sprawie bezpieczeństwa i  higieny pracy przy wykonywaniu prac związanych z  narażeniem na  zranienie ostrymi narzędziami używanymi przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych [10]. Jest ono aktem wykonawczym wydanym

na postawie art. 23715 Kodeksu pracy i stanowi dopełnienie

integralnej części przepisów dotyczących obowiązku praco-dawcy w zakresie zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy [11]. Zapisy rozporządzenia są uzupełnie-niem oraz konkretyzacją przepisów zawartych między in-nymi w: Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 roku w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i  higieny pracy, Ustawie z  dnia 5 grudnia 2008 roku o  zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i  cho-rób zakaźnych u ludzi, Ustawie z dnia 30 października 2002 roku o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, Ustawie z dnia 20 maja 2010 roku o wyrobach medycznych oraz Rozporządzeniu Mini-stra Zdrowia z dnia 22 kwietnia 2005 roku w sprawie szko-dliwych czynników biologicznych dla zdrowia w  środowi-sku pracy oraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki [12–16].

Przepisy rozporządzenia z  2013 roku odnoszą się do wszystkich pracowników w rozumieniu przepisów pra-wa pracy, podmiotów wykonujących działalność leczni-czą oraz osób fizycznych wykonujących pracę na  podsta-wie umów cywilno-prawnych, zatrudnionych za  pośred-nictwem agencji pracy czasowej oraz będących doktoran-tami, studendoktoran-tami, uczniami lub wolontariuszami uczestni-czącymi w udzielaniu świadczeń zdrowotnych. Według tre-ści paragrafu 1 ust.  3, przepisy rozporządzenia stosuje się także do osób prowadzących pod nadzorem pracodawcy lub w miejscu przez niego wyznaczonym działalność gospodar-czą na własny rachunek [10].

Pracodawcy zostali zobowiązani do  stosowania wszel-kich dostępnych środków służących eliminacji lub ograni-czaniu występowania zranień ostrymi narzędziami wśród pracowników. Działania te obejmują:

t organizację miejsca udzielania świadczeń

zdrowot-nych w sposób pozwalający na uniknięcie lub zmini-malizowanie narażenia;

(4)

t zapewnienie warunków bezpiecznego zbierania, przechowywania oraz usuwania odpadów medycz-nych z  zastosowaniem łatwo dostępmedycz-nych, bezpiecz-nych i  oznakowabezpiecz-nych pojemników, umieszczobezpiecz-nych w miarę możliwości w pobliżu miejsc używania lub przechowywania ostrych narzędzi;

t wdrożenie odpowiednich środków profilaktycznych

uwzględniających organizację i warunki pracy, czyn-niki psychospołeczne oraz inne związane ze środo-wiskiem pracy;

t zapewnienie środków ochrony indywidualnej,

od-powiednich do rodzaju i stopnia narażenia.

Dodatkowo –  przed wyborem dostępnych środków eli-minujących lub ograniczających stopień narażenia na  zra-nienia ostrymi narzędziami –  pracodawca jest zobowiąza-ny do przeprowadzania na stanowisku pracy ocezobowiąza-ny ryzyka nie rzadziej niż raz na dwa lata, chyba że wcześniej nastą-piły zmiany, które mogą mieć znaczenie dla zdrowia i bez-pieczeństwa pracownika. Ocena ryzyka powinna uwzględ-niać aktualną wiedzę medyczną i techniczną oraz dotyczacą bezpieczeństwa i higieny pracy, w tym wyniki prac nauko-wo-badawczych mających na celu eliminację lub ogranicze-nie przyczyn powodujących wypadki przy pracy oraz cho-roby zawodowe  [10]. Pod uwagę należy wziąć klasyfikację i wykaz szkodliwych czynników biologicznych określonych w  rozporządzeniu Ministra Zdrowia z  dnia 22 kwietnia 2005 roku oraz zagrożenia dla życia i zdrowia spowodowane chorobami, które mogą wystąpić w  następstwie zakażenia, a także możliwego działania toksycznego lub alergizującego szkodliwych czynników biologicznych [16]. Dokumentacja oceny ryzyka zawodowego powinna także zawierać: infor-macje na temat stanu zdrowia pracownika oraz dane okre-ślające narażenie i czynności w trakcie których może dojść do  narażenia, rodzaje ostrych narzędzi wykorzystywanych do  świadczeń zdrowotnych, warunki i  sposób organizacji pracy, kwalifikacje załogi oraz zalecenia pokontrolne orga-nów kontroli i nadzoru nad warunkami pracy [10].

Wnioski wynikające z przeprowadzonej oceny ryzyka mu-szą być uwzględnione w  opracowywanych przez pracodaw-cę procedurach bezpiecznego postępowania z ostrymi narzę-dziami, w tym będącymi odpadami medycznymi. Pracodaw-ca został zobligowany do konsultacji działań na rzecz bezpie-czeństwa i higieny pracy z pracownikami i ich przedstawicie-lami. Obowiązek ten może być realizowany poprzez powoła-nie komisji złożonej z co najmpowoła-niej dwóch pracowników, któ-rej zadaniem będzie opracowanie i przedstawienie procedur; bądź też poprzez podanie proponowanych procedur do wia-domości pracowników i wyznaczenie im odpowiedniego ter-minu na zgłoszenie uwag. Pełne zaangażowanie w podejmo-waniu decyzji na  temat kształtowania bezpiecznych warun-ków pracy powinno mieć miejsce w szczególności podczas:

t opracowywania i  wdrażania procedur

bezpiecz-nego postępowania z  ostrymi narzędziami, w  tym

będącymi odpadami medycznymi, w  szczególności obejmujących zakaz ponownego zakładania osłonek na ostre narzędzia;

t eliminacji przypadków zbędnego stosowania ostrych

narzędzi przez wdrożenie zmian w praktyce oraz za-pewnienie ostrych narzędzi posiadających rozwiąza-nia chroniące przed zranieniem;

t opracowywania i wdrażania procedur odpowiednich

do rodzaju i stopnia narażenia środków ochrony in-dywidualnej;

t analizowania raportu o  bezpieczeństwie i  higienie

pracy w  podmiocie leczniczym w  zakresie zranień ostrymi narzędziami przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych [1].

Wszelkie procedury muszą być przygotowane w  formie papierowej i elektronicznej oraz dostępne w każdej jednost-ce organizacyjnej podmiotu wykonująjednost-cego działalność lecz-niczą, w której są udzielane świadczenia zdrowotne. Praco-dawca okresowo (nie rzadziej niż raz na dwa lata) poddaje procedury ocenie i w razie potrzeby dokonuje weryfikacji.

Dodatkowo na  pracodawcę zostały nałożone obowiąz-ki dotyczące: informowania pracowników o  dostępnych szczepieniach ochronnych, promowania dobrych prak-tyk oraz wdrożenia procedur postępowania ekspozycyj-nego i  prowadzenia wykazu zranień ostrymi narzędziami przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych  [10]. Anonimo-wy Anonimo-wykaz zranień powinien zawierać informacje: o kolej-nym numerze zdarzenia, dacie i  nazwie jednostki organi-zacyjnej w której do niego doszło, rodzaju i modelu narzę-dzia, które spowodowało zranienie, procedurze medycznej i czynności w trakcie której doszło do incydentu oraz da-nych uzyskada-nych podczas ustalania okoliczności i przyczyn zranienia ostrym narzędziem. Pracodawca został również zobligowany do  organizowania systematycznych szkoleń mających na  celu zapobieganie narażeniu i  jego skutkom. Sposób, w jaki powinny wyglądać takie szkolenia, zawarto w Rozporządzeniu Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 17 lipca 2004 roku w  sprawie szkolenia w  dziedzinie bezpie-czeństwa i higieny pracy [17].

W przypadku zranienia się przez pracownika ostrym na-rzędziem pracodawca jest zobowiązany do  zbadania przy-czyn i  okoliczności zdarzenia oraz odnotowania danego przypadku w specjalnym rejestrze [10]. Jeśli istnieje taka po-trzeba, należy dokonać zmian w  procedurze bezpiecznego postępowania z  ostrymi narzędziami. Pracodawca jest zo-bowiązany do  wdrożenia procedury postępowania poeks-pozycyjnego, umożliwiającej niezwłoczne udzielenie po-szkodowanemu pomocy medycznej oraz zapobieżenie skut-kom narażenia, a  także objęcie go profilaktyczną opieką zdrowotną po  narażeniu (zgodnie z  aktualną wiedzą me-dyczną). O fakcie incydentu zranienia u danego pracowni-ka zostaje także poinformowany lepracowni-karz sprawujący nad nim profilaktyczną opiekę zdrowotną.

(5)

Rozporządzenie nakłada na pracodawcę ważny obowią-zek sporządzenia, nie rzadziej niż raz na 6 miesięcy, raportu o bezpieczeństwie i higienie pracy (BHP) w podmiocie lecz-niczym w zakresie zranień ostrymi narzędziami przy udzie-laniu świadczeń zdrowotnych. Raport taki powinien zawie-rać między innymi:

t tabelaryczne zestawienie liczby zranień ostrymi

na-rzędziami, do  których doszło w  podmiocie leczni-czym w  okresie sprawozdawleczni-czym oraz w  równym mu długością okresie poprzedzającym, w  podzia-le na jednostki organizacyjne podmiotu podzia-leczniczego;

t tabelaryczne zestawienie używanych w  podmiocie

leczniczym rodzajów ostrych narzędzi (z  wyszcze-gólnieniem, które z nich zawierają rozwiązania chro-niące przed zranieniem);

t analizę okoliczności i przyczyn zranień,

ze szczegól-nym uwzględnieniem ich przyczyn systemowych;

t propozycje możliwych działań mających na  celu

ograniczenie liczby zranień oraz informacje o wpro-wadzonych zmianach sprzętowych, organizacyjnych, edukacji pracowników i innych rozwiązań chronią-cych przed zranieniami.

Pierwszy raport powinien być sporządzony i udostępnio-ny pracownikom do 28 lutego 2014 roku.

PODSUMOWANIE

Obowiązujące w Polsce przepisy prawa pracy w komplek-sowy sposób zobowiązują wszystkie podmioty prowadzące działalność leczniczą do zapewnienia pracownikom sektora medycznego: bezpiecznych i higienicznych warunków pra-cy, ochrony przed wypadkami oraz zapobiegania szerzeniu się zakażeń będących skutkiem zranień. Należy jednak pa-miętać, że samo zapewnienie bezpiecznych warunków pra-cy nie wystarczy, jeżeli w całym procesie prewencji zostanie pominięty czynnik ludzki. Dlatego tak ważne są  działania z zakresu organizacji pracy oraz opracowywania i wdraża-nia procedur zmierzających do zwiększei wdraża-nia bezpieczeństwa. Świadomi i odpowiedzialni pracownicy wyposażeni w od-powiednie urządzenia i wiedzę są gwarantem bezpiecznego i higienicznego stanowiska pracy.

KONFLIKT INTERESÓW: nie zgłoszono.

PIŚMIENNICTWO

1. Polskie Towarzystwo Lekarzy Epidemiologów i Chorób Zakaźnych. Zranienia ostrymi narzędziami. Przewodnik po rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 6 czerwca 2013 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy wykonywa-niu prac związanych z narażeniem na zranienie ostrymi narzędziami używa-nymi przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych (online) 2013; http://sanepid. siedlce.pl/UserFiles/dokumenty/epn/Przewodnik%20Zranienia%20Ostry-mi%20Narz%C4%99dziami.pdf

2. Cho E, Lee H, Choi M, Park SH, Yoo IY, Aiken LH. Factors associated with ne-edlestick and sharp injuries among hospital nurses: a  cross-sectional qu-estionnaire survey. Int J Nurs Stud 2013;50(8):1025–1032.

3. Bilski B, Kostiukow A, Ptak D. Incydenty stwarzające ryzyko zakażenia dro-gą krwiopochodną w  pracy białego personelu służby zdrowia. Med Pr 2006;57(4):375–379.

4. Braczkowska B, Kowalska M, Beniowski M, Zejda JE, Mazur W, Witor A. Za-wodowa ekspozycja pracowników służb medycznych na wirus HIV w woje-wództwie śląskim. Med Pr 2010;61(3):315–322.

5. Health care worker safety. Aide-memoire for a  strategy to  protect health workers from infection with bloodborne viruses. World Health Organiza-tion (online) 2003; http://www.who.int/injecOrganiza-tion_safety/toolbox/docs/ AM_HCW_Safety.pdf

6. Cardo DM, Culver DH, Ciecielski CA et al. A case-control study of HIV seroco-nversion in health care workers after percutaneous exposure. Centers for Di-sease Control and Prevention Needlestick Surveillance Group. N Engl J Med 1997;337(21):1485–1490.

7. NIOSH Alert. Preventing needlestick injuries in health care settings. National Institute for Occupational Safety and Heath (online) 1999; http://www.cdc. gov/niosh/docs/2000–108/pdfs/2000–108.pdf

8. Dyrektywa 2010/32/UE z  dnia 10 maja 2010 roku w  sprawie wykonania umowy ramowej dotyczącej zapobiegania zranieniom ostrymi narzędziami w sektorze szpitali i opieki zdrowotnej zawartej pomiędzy HOSPEEM a EPSU. Dz. Urz. UE L 134 z 1.06.2010.

9. European Biosafety Network. Profilaktyka zranień ostrymi narzędziami w sektorze szpitali i opieki zdrowotnej. Wytyczne w zakresie wdrożenia umo-wy ramowej UE, dyrektyumo-wy rady i  powiązanych przepisów krajoumo-wych. Eu-ropean Biosafety Network (online); http://euEu-ropeanbiosafetynetwork.eu/ EU%20Sharps%20Injuries%20Implementation%20Guidance_PL_Final.pdf 10. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 6 czerwca 2013 roku w sprawie

bez-pieczeństwa i higieny pracy przy wykonywaniu prac związanych z naraże-niem na zranienie ostrymi narzędziami używanymi przy udzielaniu świad-czeń zdrowotnych. Dz. U. z 2013 r. Nr 0, poz. 696.

11. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy. Tekst jednolity. Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.

12. Obwieszczenie Ministra Gospodarki, Pracy i  Polityki Społecznej z  dnia 28 sierpnia 2003 roku w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządze-nia Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie ogólnych przepisów bez-pieczeństwa i higieny pracy. Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 z późn. zm. 13. Ustawa z  dnia 5 grudnia 2008  r. o  zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń

i chorób zakaźnych u ludzi. Tekst jednolity. Dz. U. z 2013 r., poz. 947. 14. Ustawa z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu

wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Tekst jednolity. Dz. U. z 2009 r. Nr 167, poz. 1322.

15. Ustawa z  dnia 20 maja 2010  r. o  wyrobach medycznych. Dz. U. z  2010  r. Nr 107, poz. 679.

16. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 22 kwietnia 2005 r. w sprawie szko-dliwych czynników biologicznych dla zdrowia w  środowisku pracy oraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki. Dz. U. z 2005 r. Nr 81, poz. 716 z późn. zm.

17. Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 r. w spra-wie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy. Dz. U. z 2004 r. Nr 180, poz. 1860 z późn. zm.

Cytaty

Powiązane dokumenty

W terminie 14 dni od dnia zakończenia negocjacji odpowiednio starosta (prezydent miasta na prawach powiatu) albo Prezes Zarządu Funduszu zawiera umowę z pracodawcą, o którym mowa

1. kalkulację kosztów kształcenia przygotowana na załączniku nr 5, d. wzór zaświadczania jakie otrzyma uczestnik kształcenia. Oświadczenia osób objętych wsparciem o zgodzie

1) □ zaświadczenie potwierdzające ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą życiu, które powstały w prenatalnym okresie

dobry plus (+db; 4,5): bardzo dobra wiedza w dziedzinie teorii i praktyki pedagogiki społecznej, wysokie umiejętności i kompetencje do pracy społecznej. dobry (db; 4,0): dobra

stawkę tego dodatku obniŜa się o dwie stawki. Z tytułu okresowego zwiększenia zakresu obowiązków słuŜbowych lub powierzenia dodatkowych zadań albo ze względu na

Adnotacje urzędowe 25).. 2) Rodzajem zadania jest jedno lub więcej zadań publicznych określonych w art. 3) KaŜdy z oferentów składających ofertę wspólną przedstawia

Pracami rady rynku pracy kieruje przewodniczący, którym w przypadku Rady Rynku Pracy jest minister właściwy do spraw pracy, zwany dalej ministrem", w przypadku

33) Departament Zasilania Informacyjnego. Szczegółowa organizację Centrali oraz zakres zadań jej komórek organizacyjnych określa regulamin organizacyjny Zakładu.