Chory chirurgiczny na OIT

(1)

FORUM ZAKAŻEŃ 2018;92:97100 © Evereth Publishing, 2018

PRACA POGLĄDOWA

URSZULA ZIELIŃSKABORKOWSKA

CHORY CHIRURGICZNY NA OIT

SURGICAL PATIENT TREATED AT THE ICU

Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii, Centrum Medycznego Kształcenia Podylomowego,

Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny im. prof. W. Orłowskiego w Warszawie, ul. Czerniakowska 231, 00-416 Warszawa, e-mail: ula_zielinska@poczta.onet.pl

Wpłynęło: 10.04.2018 Zaakceptowano: 24.04.2018 DOI: dx.doi.org/10.15374/FZ2018015

STRESZCZENIE: Oddział intensywnej terapii (OIT) jest szczególnym miejscem w szpitalu, tak jak intensywna terapia jest szczególną dziedziną medycyny. Leczenie w tego rodzaju oddzia-łach powinno mieć zawsze charakter interdyscyplinarny. Ważnym elementem terapii jest rów-nież pielęgnacja chorego, która w wielu przypadkach ma kluczowe znaczenie dla poprawy jego stanu ogólnego. Pacjenci chirurgiczni stanowią około połowę pacjentów leczonych na OIT. Już sam pobyt na oddziale intensywnej terapii jest dodatkowym czynnikiem ryzyka powi-kłań, niezależnie od komplikacji, które mogą wystąpić w czasie leczenia choroby podstawowej. Dlatego terapia tej grupy chorych stanowi duże wyzwanie dla personelu, który musi posiadać najwyższe kwaliﬁkacje. Niezależnie od wytycznych i danych zawartych w literaturze należy pa-miętać, że każdy pacjent wymaga indywidualnej diagnostyki i terapii.

SŁOWA KLUCZOWE: antybiotykoterapia, oddział intensywnej terapii, pacjent

ABSTRACT: The intensive care unit (ICU) is a special place in the hospital, just like intensive care is a special branch of medicine. Therapy in such units should always be interdisciplina-ry. Nursing is a key component of therapy, which in many cases a plays major role in the pro-cess of improving the patient’s general condition. Surgical patients constitute about half of ICU patients. Hospitalization in ICU per se poses a risk of complications, regardless of other events which may appear as a consequence of underlying pathology and its treatment. Accordingly, therapy of this group of patients poses a challenge for highly qualiﬁed personnel. Regardless of guidelines and literature publications it is worth remembering that each patient requires an individual approach towards diagnosis and treatment.

KEY WORDS: antibiotic therapy, intensive care unit, patient

WSTĘP

2GG]LDá LQWHQV\ZQHM WHUDSLL 2,7 MHVW V]F]HJyOQ\P PLHMVFHPZV]SLWDOXWDNMDNLQWHQV\ZQDWHUDSLDMHVWV]F]H- JyOQąG]LHG]LQąPHG\F\Q\:\PDJDSU]HGHZV]\VWNLP]D-DQJDĪRZDQLDOHNDU]\UyĪQ\FKVSHFMDOQRĞFL=DDZDQVRZDQH WHFKQLNLSRGWU]\P\ZDQLDĪ\FLDGRVWĊSQHZ2,7PDMą]D]D- GDQLHF]DVRZHZVSRPDJDQLHIXQNFMLĪ\FLRZ\FKSU]HE\ZD- MąF\FKQDRGG]LDOHFKRU\FK-HG\Q\PNU\WHULXPGHF\GXMą-F\PRSU]\MĊFLXMHVWVWDQSDFMHQWD.U\WHULDSU]\MĊFLDXVWDOD RUG\QDWRURGG]LDáXLQWHQV\ZQHMWHUDSLLOXEOHNDU]NLHUXMąF\ RGG]LDáHPZRSDUFLXRZ\W\F]QH.RQVXOWDQWD.UDMRZHJR RSXEOLNRZDQHZURNXOXEZ\W\F]QH3ROVNLHJR7RZD- U]\VWZD$QHVWH]MRORJLLL,QWHQV\ZQHM7HUDSLLNWyUHSRZVWD-á\QDSRGVWDZLHUHNRPHQGDFMLPLĊG]\QDURGRZ\FK =DNáDGDVLĊĪHVWDQSDFMHQWDZ\QLND]]DEXU]RQ\FKDOH SRWHQFMDOQLHRGZUDFDOQ\FKIXQNFMLQDU]ąGyZ7DNLVWDQNOL-QLF]Q\ GDMH V]DQVĊ QD SRSUDZĊ VWDQX RJyOQHJR Z\]GUR- ZLHQLHLSRZUyWGRVWDQXVSU]HGFKRURE\1LHPXVLWRMHG-QDN R]QDF]Dü SHáQHJR Z\]GURZLHQLD :DĪQ\ MHVW SRZUyW SDFMHQWD GR VWDQX SRSU]HG]DMąFHJR Z\VWąSLHQLH DNWXDOQH-JR SRJRUV]HQLDXZ]JOĊGQLDMąFZVSyáLVWQLHMąFHVFKRU]HQLD LVWDQMHJRZ\GROQRĞFL>@ 'R 2,7 SU]\MPRZDQL Vą WDNĪH SDFMHQFL SR UR]OHJá\FK ]DELHJDFK RSHUDF\MQ\FK Z REUĊELH MDP FLDáD 6]F]HJyáR-ZH PRQLWRURZDQLH F]\QQRĞFL Ī\FLRZ\FK Z\NRU]\VWDQLH ]DDZDQVRZDQ\FK WHFKQRORJLL RUD] VWDáD REHFQRĞü Z\VR- NRNZDOL¿NRZDQ\FKVSHFMDOLVWyZ]ZLĊNV]DMąV]DQVHFKRUH-JR QD SU]HĪ\FLH 'RW\F]\ WR V]F]HJyOQLH RVyE ] UR]SR]QD-QąMXĪZF]HĞQLHMQLHZ\GROQRĞFLąQDU]ąGyZXNWyU\FKGRV]áR

Artykuł jest dostępny na zasadzie dozwolonego użytku osobistego. Dalsze rozpowszechnianie (w tym umieszczanie w sieci) jest zabronione i stanowi poważne naruszenie przepisów prawa autorskiego oraz grozi sankcjami prawnymi.

(2)

FORUM ZAKAŻEŃ 2018;92

98 © Evereth Publishing, 2018

GR]DEXU]HĔRJyOQRXVWURMRZ\FKOXESRZLNáDĔĞUyGRSHUDF\M-Q\FK Ä:DĪQ\P HOHPHQWHP PRĪH RND]Dü VLĊ SUHRSW\PDOL-]DFMD VWDQX SDFMHQWD D ZLĊF SU]\JRWRZDQLH GR UR]OHJáH-JR ]DELHJX RSHUDF\MQHJR &KRU\ Z RNUHVLH SU]HGRSHUDF\M-Q\P ]DELHJ SODQRZ\ MDN L ]DELHJL QD RVWUR OXE ]H ZVND- ]DĔĪ\FLRZ\FKPRĪHZ\PDJDüOHF]HQLD]DEXU]HĔHOHNWUROL- WRZ\FKV]F]HJyáRZHJRPRQLWRURZDQLDOXEZ\NRQDQLDSUR- FHGXULQZD]\MQ\FKZNáXFLHFHQWUDOQHFHZQLN]HZQąWU]RSR- QRZ\7U]HEDSU]HGHZV]\VWNLP]D]QDF]\üĪHĪDGQHSURFH- GXU\Z\NRQDQHZRGG]LDOHLQWHQV\ZQHMWHUDSLLZW\PSU]\- JRWRZDQLHGR]DELHJXQLH]DVWąSLąSRVWĊSRZDQLDFKLUXUJLF]-QHJR´>@

3RSUDZD VWDQX FKRUHJR ]DOHĪ\ RG ]LQWHJURZDQ\FK G]LD-áDĔFKLUXUJDDQHVWH]MRORJDRUD]SHUVRQHOXSLHOĊJQLDUVNLHJR 2GUĊEQąJUXSĊVWDQRZLąSDFMHQFLZSU]\SDGNXNWyU\FKZ\- PLDUFKRURE\QLHSR]ZDODQDZ\OHF]HQLHDOHSRGMĊWHG]LDáD-QLD XPRĪOLZLDMą RSW\PDOL]DFMĊ WHUDSLL SU]HFLZEyORZHM %yO MHVWF]ĊVW\PREMDZHPZRGG]LDOHLQWHQV\ZQHMWHUDSLL:\-ND]DQRLĪ±FKRU\FKKRVSLWDOL]RZDQ\FKQD2,7FLHUSL ]SRZRGXĞUHGQLHJROXEVLOQHJREyOXGáXĪHMQLĪJRG]LQ\ 2]QDF]DWRĪHGREyOXQLHSU]\NáDGDVLĊ]E\WGXĪHMZDJLFR MHVWSRGVWDZRZ\PEáĊGHP%yOLWRZDU]\V]ąFHPXXF]XFLH OĊNXVąEH]SRĞUHGQLąSU]\F]\QąLQGXNFMLRGSRZLHG]LZVSyá-F]XOQHM 'RFKRG]L GR ]ZLĊNV]RQHJR Z\U]XWX HQGRJHQQ\FK NDWHFKRODPLQRUD]Z]URVWX]XĪ\FLDWOHQX0RĪHUR]ZLMDüVLĊ ]MDZLVNRQDGNU]HSOLZRĞFLKLSHUPHWDEROL]PXL]DEXU]HĔRG- SRUQRĞFL1LHVNXWHF]QRĞüZOHF]HQLXEyOXSURZDG]LGRSR-EXG]HQLDSV\FKRPRWRU\F]QHJRSDFMHQFLPRJąXVXZDüVRELH UXUNLLQWXEDF\MQHFHZQLNLGRĪ\OQHLGRWĊWQLF]HFRVWZDU]D VWDQ]DJURĪHQLDĪ\FLD3RZ\ĪV]HV\WXDFMHPRJąUyZQLHĪLQ- GXNRZDüXFKRU\FKVWUHVSV\FKR¿]\F]Q\NWyU\ZSU]\V]áR-ĞFLPRĪHSURZDG]LüGRUR]ZRMX]HVSRáXVWUHVXSRXUD]RZHJR DQJSRVWWUDXPDWLFVWUHVVGLVRUGHU±376'>@ 8SDFMHQWyZOHF]RQ\FKZ2,7PRĪQDZ\UyĪQLüQDVWĊSX-MąFHSU]\F]\Q\EyOX

SURFHV FKRURERZ\ EĊGąF\ SRZRGHP KRVSLWDOL]DFML QSXUD]]DSDOHQLHWU]XVWNL±G\QDPLNDEyOXMHVWQDM- F]ĊĞFLHMQLHPRĪOLZDGRSU]HZLG]HQLDDOHMHJRQDWĊĪH-QLHMHVWZDĪQ\PREMDZHPĞZLDGF]ąF\PRSU]HELHJX FKRURE\LVNXWHF]QRĞFLOHF]HQLD

FKRURE\ ZVSyáLVWQLHMąFH QS ]Z\URGQLHQLH VWDZyZ PLJUHQD±FLĊĪNDFKRUREDLOHF]HQLHZ2,7QDVLODMą EyOSU]HZOHNá\

]DELHJL L SURFHGXU\ OHF]QLF]H QS ]DELHJL RSHUDF\M-QH GUHQDĪH ± Z\VWąSLHQLH WHJR URG]DMX EyOX áDWZR SU]HZLG]LHü1DWĊĪHQLHEyOXQLH]DZLHUDLVWRWQ\FKLQ-IRUPDFML NOLQLF]Q\FK ]DOHFD VLĊ ZyZF]DV ZáąF]HQLH SRVWĊSRZDQLD SU]HFLZEyORZHJR RUD] SRGDQLH OHNyZ XVSRNDMDMąF\FK]Z\SU]HG]HQLHPSU]HGZ\NRQDQLHP ]DELHJX

GáXJRWUZDáHXQLHUXFKRPLHQLH±VNXWNXMHXSDFMHQWyZ Z\VWąSLHQLHP]DQLNyZPLĊĞQLRZ\FKRUD]XSRĞOHG]H-QLHP IXQNFML ĞFLĊJLHQ L ZLĊ]DGHá FR SURZDG]L PLQ

GR QLHVWDELOQRĞFL NUĊJRVáXSD D VW\PXODFMD EyORZD SRGF]DVUXFKXOXEWHĪQDZHWSUyEXUXFKRPLHQLDFKR-UHJRPRĪHPLHüLVWRWQLHZ\ĪV]HQDWĊĪHQLH

1DOHĪ\ SRGNUHĞOLü ĪH X SDFMHQWyZ KRVSLWDOL]RZDQ\FK Z2,7QDSHUFHSFMĊEyOXPDMąZSá\ZWDNĪHLQQHF]\QQL- NLWDNLHMDNOĊNGHSUHVMDKDáDV]DEXU]HQLDVQXRJUDQL-F]HQLHNRQWDNWyZ]URG]LQąRUD]XWUXGQLRQDNRPXQLNDFMD ]RWRF]HQLHP>@

DIAGNOSTYKA I LECZENIE

:DĪQ\PHOHPHQWHPWHUDSLLZ2,7MHVWGLDJQRVW\NDPL-NURELRORJLF]QD3RZLQQDE\üSRGMĊWDZNDĪG\PSU]\SDGNX SRGHMU]HQLD]DNDĪHQLDXSDFMHQWDKRVSLWDOL]RZDQHJRMHĪHOL W\ONRPRĪOLZHMHVWSREUDQLHSUyENLGREDGDQLD'LDJQRVW\-NDPDUyZQLHĪ]QDF]HQLHMDNREDGDQLHSU]HVLHZRZHZFHOX RFHQ\NRORQL]DFMLOXEQRVLFLHOVWZDSDWRJHQyZDODUPRZ\FK 8]\VNDQHZ\QLNLEDGDĔXáDWZLDMąZ\EyURSW\PDOQHJRVSR-VREX OHF]HQLD RUD] NLHUXQNX G]LDáDĔ RJUDQLF]DMąF\FK V]H- U]HQLHSDWRJHQQ\FKV]F]HSyZEDNWHULL%DGDQLDVSHáQLąMHG-QDNVZRMH]DGDQLHW\ONRZWHG\JG\SURFHVGLDJQRVW\F]Q\ ]RVWDQLHSU]HSURZDG]RQ\]JRGQLH]SURFHGXUDPL>@

3RGVWDZRZH]QDF]HQLHZUR]SR]QDQLXLUyĪQLFRZDQLXMHG-QRVWHN FKRURERZ\FK PD Z\VWĊSRZDQLH RNUHĞORQ\FK REMD- ZyZ8SDFMHQWyZSU]\MĊW\FKGRRGG]LDáXLQWHQV\ZQHMWHUD-SLL MHGQą ] SLHUZV]\FK F]\QQRĞFL MHVW PRQLWRURZDQLH SDUD- PHWUyZĪ\FLRZ\FKRUD]]ZLą]DQ\FK]W\PRNUHĞORQ\FKRE- MDZyZNOLQLF]Q\FK0RQLWRURZDQLHREHMPXMHUyZQLHĪEDGD- QLDODERUDWRU\MQH:V]HURNLPDVSHNFLHG]LDáDQLDWHVáXĪąSR- WZLHUG]HQLXUR]SR]QDQLDRUD]RFHQLHSU]HELHJXOHF]HQLD3R- VWĊSMDNLGRNRQDáVLĊZPHG\F\QLHJáyZQLH]DVSUDZąNRP- SXWHUyZSU]\F]\QLáVLĊGRSURZDG]HQLDV]F]HJyáRZHJRPR- QLWRURZDQLDFRVWZDU]DPRĪOLZRĞFLV]\ENLHMUHDNFMLWHUDSHX- W\F]QHMQDRNUHĞORQ\VWDQNOLQLF]Q\3DUDPHWU\Ī\FLRZHPRQL- WRURZDQHSRSU]\MĊFLXSDFMHQWD]FKRUREąFKLUXUJLF]QąZFLą-JXSLHUZV]\FKGZyFKJRG]LQSU]HGVWDZLRQRZ7DEHOL>@

: SU]\SDGNDFK SRGHMU]HQLD VHSV\ QDOHĪ\ GRGDWNRZR ZRNUHĞORQ\PF]DVLHR]QDF]\üSR]LRPPOHF]DQyZ:WUDN- FLHWHUDSLLSDFMHQWyZQDMFLĊĪHMFKRU\FKPRQLWRURZDQLHQD- OHĪ\áąF]\ü]HOHPHQWDPLWHUDSLL=PLDQDSDUDPHWUyZNOL-QLF]Q\FKMHVWRGSRZLHG]LąQDZGURĪRQąWHUDSLĊ>@ ,QWHQV\ZQDWHUDSLDWRUyZQLHĪ±DPRĪHSU]HGHZV]\VW- NLP±Sá\QRWHUDSLD3LHUZV]HGRĪ\OQH]DVWRVRZDQLHUR]WZR-UXVROL]LQWHQFMąOHF]HQLDLNRU]\VWQ\PNOLQLF]QLHHIHNWHP SU]\SLVXMHVLĊV]NRFNLHPXOHNDU]RZL7KRPDVRZL/DWWDNWy-U\ZURNXVWRVRZDáUR]WZRU\VROLSRGDZDQHGRĪ\OQLH ]DSRPRFąVUHEUQHMUXUNLLVWU]\NDZNL0HG\NUR]WZRU\WH Z\NRU]\VW\ZDá X FKRU\FK ] ELHJXQNą Z SU]HELHJX FKROH- U\X]\VNXMąFGREUHFKRüNUyWNRWUZDáHUH]XOWDW\']LĞSá\-QRWHUDSLD MHVW SRZV]HFKQLH VWRVRZDQD F]ĊVWR MDNR SLHUZ-V]\ ] PRĪOLZ\FK URG]DMyZ OHF]HQLD 3RZV]HFKQLH XZDĪD VLĊĪHMHVWWRQLHJURĨQDIRUPDWHUDSLLSR]EDZLRQDVNXWNyZ

(3)

XERF]Q\FKG]LĊNLF]HPXQLHPRĪH]DV]NRG]Lü7HJRW\SX SU]HNRQDQLH PRĪH E\ü SU]\F]\Qą PDáR DGHNZDWQHJR SR- VWĊSRZDQLDGRW\F]ąFHJR]DUyZQRZ\ERUXURG]DMXSUHSDUD-WXMDNLVWRVRZDQ\FKREMĊWRĞFLÄ:\QLNLEDGDĔNOLQLF]Q\FK ZVND]XMąMHGQDNĪHSá\Q\LQIX]\MQHVWRVRZDQHGRĪ\OQLHSR- ZLQQ\E\üWUDNWRZDQHMDNOHNL.RQLHF]Q\MHVWZ\EyU]DUyZ- QRRGSRZLHGQLHJRSUHSDUDWXGDZNLRUD]UR]ZDĪHQLHPRĪOL-Z\FK G]LDáDĔ QLHSRĪąGDQ\FK ]ZLą]DQ\FK ] SU]HGDZNRZD-QLHPLXĪ\FLHPSUHSDUDWXRQLHZáDĞFLZ\PVNáDG]LH>@ .ROHMQ\PZDĪQ\PHOHPHQWHPMHVWDQW\ELRW\NRWHUDSLD 1DGPLHUQHVWRVRZDQLHDQW\ELRW\NyZDOHUyZQLHĪEDUG]R GXĪDOLF]EDF]\QQLNyZU\]\ND]DNDĪHQLDSRZRGXMHZ\VWĊ- SRZDQLHL±FRQDMZDĪQLHMV]H±XWU]\P\ZDQLHVLĊV]F]H-SyZ ZLHORRSRUQ\FK 8WU]\P\ZDQLH VLĊ V]F]HSRZDQLHL±FRQDMZDĪQLHMV]H±XWU]\P\ZDQLHVLĊV]F]H-SyZ R UyĪ- QRURGQHMRSRUQRĞFLSRZRGXMHF]ĊVWREUDNVNXWHF]QRĞFLWH- UDSLLDQW\ELRW\NDPL-HVWUyZQRF]HĞQLHSRZRGHPNRORQL-]DFML FKRU\FK V]F]HSDPL ZLHORRSRUQ\PL NWyUH ]DVWĊSXMą ÀRUĊ¿]MRORJLF]Qą1DOHĪ\SDPLĊWDüĪHQLV]F]ąFGUREQR- XVWURMHSDWRJHQQHQLV]F]\VLĊUyZQLHĪV]F]HS\NRPHQVDO-QH &KRU\ FKLUXUJLF]Q\ WR SDFMHQW SU]HG OXE SR ]DELHJX RSHUDF\MQ\P &]ĊVWR RVRE\ WH Vą RSHURZDQH ÄQD RVWUR´ DQDZHWZHZVWU]ąVLH5\]\NR]DNDĪHQLDXWDNLFKSDFMHQ-WyZMHVWV]F]HJyOQLHZ\VRNLH $QW\ELRW\NRWHUDSLD Z ]DNDĪHQLDFK MDP\ EU]XV]QHM XFKRU\FKOHF]RQ\FKZ2,7VWDQRZLGXĪ\SUREOHPWHUDSHX- W\F]Q\-DPDEU]XV]QDMHVWF]ĊVWRĨUyGáHPLQIHNFMLGODUR]- ZLMDMąFHMVLĊVHSV\LZVWU]ąVXVHSW\F]QHJR=JRGQLH]GH¿- QLFMąVHSVDWRQLHSUDZLGáRZDRGSRZLHGĨRUJDQL]PXQD]D-NDĪHQLH X FKRUHJR ] WRZDU]\V]ąFą QLHZ\GROQRĞFLą QDU]ą- GRZą3U]HELHJVHSV\LZMHMQDVWĊSVWZLHZVWU]ąVXVHSW\F]- QHJRMHVWF]ĊVWREDUG]RGUDPDW\F]Q\-HGQ\P]SRGVWDZR- Z\FKPHFKDQL]PyZ]ZLą]DQ\FK]]DNDĪHQLDPLMHVWWUDQV- ORNDFMDÀRU\EDNWHU\MQHMGRMDP\RWU]HZQHMLZNRQVHNZHQ-FML]DNDĪHQLHQDU]ąGyZMDP\EU]XV]QHMRUD]W\FKOHĪąF\FK SR]DRWU]HZQRZR1LHEDJDWHOQąUROĊZWHUDSLLRGJU\ZDGLD-JQRVW\NDPLNURELRORJLF]QD1LHPQLHMMHGQDNQDOHĪ\Z]Ląü SRGXZDJĊLQQ\URG]DM]DNDĪHQLDXSDFMHQWD]SLHUZRWQ\P ]DNDĪHQLHPZREUĊELHMDP\RWU]HZQHM 'RGDWNRZąLQIRUPDFMąPRJąE\üGRGDWQLHSRVLHZ\ZNLH- UXQNXQRVLFLHOVWZD]SU]HGVLRQNDQRVD±056$DQJPHWKL-cillin-resistant Staphylococcus aureus±L]RGE\WXZNLHUXQ- NXGUREQRXVWURMyZZLHOROHNRRSRUQ\FK±(6%/DQJH[WHQ- GHGVSHFWUXPEHWDDFWDPDVHV0%/DQJPHWDOOREHWDODF-WDPDVHV95(DQJYDQFRP\FLQUHVLVWDQWEnterococcusQLH ]DSRPLQDMąF MHGQRF]HĞQLH R V]F]HSDFK Clostridium

diffici-leNWyUHPRJąE\üSU]\F]\QąELHJXQNL-HĪHOL]DNDĪHQLHMHVW

LQIHNFMą V]SLWDOQą WHUDSLD SRZLQQD REHMPRZDü W\SRZH SD- WRJHQ\V]SLWDOQHRUD]XZ]JOĊGQLDüPLHMVFRZąV\WXDFMĊHSL-GHPLRORJLF]Qą1DOHĪ\GRNáDGQLHSU]HĞOHG]LüSU]\MPRZDQH SU]H]SDFMHQWDDQW\ELRW\NLLFKHPLRWHUDSHXW\NLRUD]L]RORZD-QHZF]HĞQLHMGUREQRXVWURMHV]F]HJyOQLHZLHORRSRUQH $QW\ELRW\NRWHUDSLDQDSRF]ąWNXPDFKDUDNWHUHPSLU\F]- Q\MHVWZLHFWHUDSLąRV]HURNLPVSHNWUXP0RG\¿NDFMDOH- F]HQLDSRZLQQDRGE\ZDüVLĊSRRWU]\PDQLXZ\QLNyZEDGD- QLDEDNWHULRORJLF]QHJR-HGQDNSRGVWDZąSUDZLGáRZHMWHUD-SLLZWHMJUXSLHFKRU\FKMHVWOHF]HQLHRSHUDF\MQH>@

PROFILAKTYKA

Ä:LĊNV]RĞü SDFMHQWyZ OHF]RQ\FK Z 2,7 ] ]DNDĪHQLD-PLZREUĊELHMDP\EU]XV]QHMVWDQRZLąFKRU]\SR]DELHJDFK RSHUDF\MQ\FK =DVWRVRZDQD ZF]HĞQLHM SUR¿ODNW\ND RNR-RRSHUDF\MQDPDGXĪH]QDF]HQLHZ]DSRELHJDQLX]DNDĪHQLX PLHMVFD RSHURZDQHJR 3ROHJD RQD QD SRGDQLX SDFMHQWRZL DQW\ELRW\NXZFHOXREQLĪHQLDĞUyGRSHUDF\MQHMNRQWDPLQDFML GUREQRXVWURMDPLSRFKRG]ąF\PL]HĞURGRZLVNDOXEZáDVQHM ÀRU\ FKRUHJR 3UR¿ODNW\NĊ RNRáRRSHUDF\MQą QDOHĪ\ VWRVR- ZDüXFKRU\FK]SRGZ\ĪV]RQ\PU\]\NLHP]DNDĪHĔ]ZLą-]DQ\FK]URG]DMHPRSHUDFMLLVWDQHPNOLQLF]Q\PSDFMHQWD -HVWVNXWHF]QDZRSHUDFMDFKF]\VW\FKLF]\VW\FKVNDĪRQ\FK F]\VWRĞü SROD RSHUDF\MQHJR : ]DELHJDFK RSHUDF\MQ\FK EUXGQ\FKDQW\ELRW\NLVWRVXMHVLĊZFHOXRJUDQLF]HQLDLVWQLH-MąFHJRMXĪ]DNDĪHQLD´>@ $QW\ELRW\NVWRVRZDQ\ZSUR¿ODNW\FHSRZLQLHQ]QDMGR- ZDüVLĊZWNDQFHZPRPHQFLHMHMNRQWDPLQDFMLSU]H]GURE-QRXVWURMH FR R]QDF]D ĪH PXVL VSHáQLDü QDVWĊSXMąFH NU\-WHULD VSHNWUXP G]LDáDQLD SRZLQQR REHMPRZDü W\SRZH GUREQRXVWURMHNRQWDPLQXMąFHPLHMVFH]DELHJX Ä MHJR ZáDĞFLZRĞFL IDUPDNRNLQHW\F]QH SRZLQQ\ XPRĪOLZLüáDWZHSU]HQLNDQLHGRNUZLLWNDQHNSRZL-QLHQE\üQLHWRNV\F]Q\ QDOHĪ\ JR SRGDü QD RNRáR PLQXW SU]HG LQGXNFMą ]QLHF]XOHQLDMHGQDNQLHZF]HĞQLHMQLĪ±JRG]LQ\ SU]HGZ\NRQDQLHPFLĊFLDFKLUXUJLF]QHJR GDZNRZDQLH SRZLQQR E\ü XWU]\PDQH Z RGVWĊSDFK SRGSRZLDGDMąF\FK SRGZRMRQHPX RNUHVRZL ELROR- JLF]QHJRSyáWUZDQLDFRZDUXQNXMHXWU]\PDQLHHIHN-W\ZQHJRVWĊĪHQLDDQW\ELRW\NXZVXURZLF\LWNDQNDFK SU]H]FDá\F]DVWUZDQLDRSHUDFML

Układ monitorowany Parametry monitorowane

Układ oddechowy Gazometria, PaO₂, saturacja, temperatura

Układ krążenia HR, RR skurczowe i rozkurczowe, CO,

morfo-logia, temperatura

Układ wydalniczy Diureza godzinowa, kreatynina, GFR,

tempe-ratura, jonogram

Ośrodkowy układ nerwowy Stan świadomości, skala Glasgow, sedacja, temperatura

Przewód pokarmowy Obecność perystaltyki, ciśnienie

wewnątrz-brzuszne, mocznik kreatynina, poziom glu-kozy, gazometria, morfologia

Układ krzepnięcia INR, APTT, liczba płytek, d-dimery

Tabela 1. Parametry życiowe monitorowane po przyjęciu pacjenta z chorobą chirurgiczną w ciągu pierwszych dwóch godzin.

(4)

ZSU]\SDGNXNUZRWRNXOXESU]HGáXĪDQLDVLĊF]DVX]D-ELHJXRSHUDF\MQHJRGDZNĊQDOHĪ\SRZWyU]\ü´>@ 3HUIRUDFMD MHOLWD FLHQNLHJR ]DRSDWU]RQD FKLUXUJLF]-QLHZFLąJXJRG]LQZ\PDJDMHGQHMGDZNLDQW\ELRW\NX : SU]\SDGNX SHUIRUDFML ĪRáąGND OXE GZXQDVWQLF\ ]DRSD- WU]RQHMZFLąJXJRG]LQNRQLHF]QDMHVWMHGQDGDZNLDQ-W\ELRW\NX3RZ\ĪV]H]DVDG\RERZLą]XMąJG\XFKRUHJRQLH VWZLHUG]RQRZáyNQLNRZHJROXEURSQHJR]DSDOHQLDRWU]HZ-QHM=DNDĪHQLHPRĪHE\üEH]SRĞUHGQLąSU]\F]\Qą]DEXU]HĔ NU]HSQLĊFLDXSDFMHQWyZOHF]RQ\FKZ2,7>@

.RDJXORSDWLD XZDUXQNRZDQD FKRUREą SRGVWDZRZą OXE EĊGąFD HOHPHQWHP SURFHVX FKRURERZHJR F]ĊVWR MHVW SU]\- F]\QąEH]SRĞUHGQLHJR]DJURĪHQLDĪ\FLD=DEXU]HQLDNU]HS-QLĊFLD PRJą XMDZQLü VLĊ OXE UR]ZLQąü Z WUDNFLH OHF]HQLD FKRUHJRDQLHNLHG\VąXZDUXQNRZDQHMDWURJHQQLH(WLRORJLD ]DEXU]HĔ KHPRVWD]\ X NU\W\F]QLH FKRU\FK MHVW ZLHORF]\Q-QLNRZDZ\QLND]FKRURE\SRGVWDZRZHMZVSyáLVWQLHMąFHJR ]DNDĪHQLDLWRZDU]\V]ąFHMRGSRZLHG]L]DSDOQHM.OLQLF]QLH NRDJXORSDWLDPRĪHREMDZLDüVLĊ]DUyZQRVND]ąNUZRWRF]Qą MDNLSRZLNáDQLDPL]DNU]HSRZR]DWRURZ\PL'RNáDGQDRFH-QDVWDWXWXKHPRVWDW\F]QHJRSDFMHQWDOHF]RQHJRZ2,7PRĪH E\üWUXGQD5XW\QRZHSRZV]HFKQLHGRVWĊSQHEDGDQLDXNáD-GX KHPRVWD]\ GRVWDUF]DMą W\ONR IUDJPHQWDU\F]QH LQIRUPD-FMHRIXQNFMLXNáDGXNU]HSQLĊFLD:LHOHLVWRWQ\FKHOHPHQWyZ SURFHVXKHPRVWD]\SURFHVWZRU]HQLDVNU]HSXMHJRZáDĞFL- ZRĞFLDNW\ZQRĞüF]\QQLND;,,,]MDZLVNR¿EU\QROL]\SR-]RVWDMH SR]D UXW\QRZ\PL PRĪOLZRĞFLDPL GLDJQRVW\F]Q\PL ZZDUXQNDFKFRG]LHQQHMSUDNW\NLNOLQLF]QHM>@ :\PLHQLRQHWHPDW\GRW\NDMąW\ONRZQLHZLHONLPRGVHW-NX SUREOHPyZ FKRU\FK FKLUXUJLF]Q\FK OHF]RQ\FK Z 2,7 %DUG]R ZDĪQ\P DVSHNWHP MHVW SLHOĊJQDFMD FKRUHJR NWyUD ]MHGQHMVWURQ\MHVWF]\QQLNLHPU\]\NDUR]ZRMX]DNDĪHQLD D]GUXJLHMFKURQLSU]HG]DNDĪHQLHP3RQDGWRSLHOĊJQDFMD SDFMHQWD MHVW SRGVWDZRZ\P SRVWĊSRZDQLHP ]DSRELHJDMą-F\PLQQ\PSRZLNáDQLRPQLĪ]DNDĪHQLH>@ /HF]HQLH Z 2,7 MHVW EDUG]R WUXGQH ,QWHQV\ZQD ZF]H- VQDGLDJQRVW\NDLWHUDSLDRJUDQLF]DMąOLF]EĊZF]HVQ\FK]JR- QyZ&KRU]\SU]HĪ\ZDMąDOHRSXV]F]DMą2,7ZW]ZSU]H-ZOHNá\PVWDQLHNU\W\F]Q\PFKURQLFFULWLFDOLOOQHVV±&&, -HVW WR VWDQ Z NWyU\P SDFMHQW QLH Z\PDJD MXĪ OHF]HQLD

Z RGG]LDOH LQWHQV\ZQHM WHUDSLL DOH Z GDOV]\P FLąJX Z\-PDJDLQWHQV\ZQHJRSRGWU]\P\ZDQLDIXQNFMLQLHZ\GROQ\FK QDU]ąGyZ 1LH LVWQLHMH MHGQD GH¿QLFMD &&, D PHFKDQL]P WHJR VWDQX QLH MHVW GREU]H ]EDGDQ\ 1DMSUDZGRSRGREQLHM SDWR¿]MRORJLDRSLHUDVLĊQDSU]HZOHNá\PVWDQLH]DSDOQ\P :DĪQąUROĊZSRZVWDZDQLXWHJRVWDQXRGJU\ZDXSRĞOHG]H-QLH EDULHU\ MHOLWRZHM L ]PLDQD SUDZLGáRZHJR PLNURELRPX MHOLWRZHJRFRVNXWNXMHFLąJáąVW\PXODFMąXNáDGXRGSRUQR-ĞFLRZHJR3URZDG]LWRGR]ZLĊNV]HQLDXZDOQLDQLD,/FR SDUDGRNVDOQLHGRSURZDG]DGRLPPXQRVXSUHVMLNWyUDREMD- ZLDVLĊ]ZLĊNV]RQ\PU\]\NLHPLQIHNFMLZWyUQ\FK]ZáDV]-F]D V]F]HSyZ RSRUWXQLVW\F]Q\FK L DNW\ZDFMą ODWHQWQ\FK ZLUXVyZ>@

KONFLIKT INTERESÓW: nie zgłoszono.

PIŚMIENNICTWO

1. Kusza K. Kwaliﬁkacja i kryteria przyjęcia chorych do oddziału anestezjologii i intensywnej terapii; www.anestezjologia.bydgoszcz.pl/index.php?optio-n=com_content&task=blogcategory&id=2&Itemid=45

2. Zielińska-Borkowska U, Malec-Milewska M, Woroń J. Chory Chirurgiczny na OIT. Wydawnictwo Makmed, Lublin, 2017.

3. Wordliczek J. Analgosedacja w oddziale intensywnej terapii. In: Wordliczek J, Dobrogowski J (eds). Leczenie Bólu. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2017, pp. 366–377.

4. Hryniewicz W, Ozorowski T, Pawlik D, Stefaniuk E. Wskazania do wykonywania badań mikrobiologicznych u pacjentów hospitalizowanych 2015. Narodowy Program Ochrony Antybiotyków (online) 2015; http://www.antybiotyki.edu. pl/pdf/wskazania_do_badan_okladka_int.pdf

5. Rybicki Z. Aspekty kliniczne i praktyczne monitorowania w intensywnej te-rapii. In: Rybicki Z (ed.). Intensywna Terapia Dorosłych – Kompendium. Vol. I. Makmed, Lublin, 2014, pp. 271–336.

6. Young P, Bailey M, Beasley R et al. Eﬀect of a buﬀered crystalloid solution vs. sa-line on acute kidney injury among patients in the intensive care unit: the SPLIT randomized clinical trial. JAMA 2015;314:1701–1710.

7. Roberts JA, Abdul-Aziz MH, Lipman J et al. Individualized antibiotic dosing for patients who are critically ill. Lancet Infect Dis 2014;14:498–509.

8. Solomkin J, Mazuski J, Bradley J et al. Diagnosis and management of com-plicated intra-abdominal infection in adults and children: guidelines by the Surgical Infection Society and the Infectious Diseases Society of America. Clin Infect Dis 2010;50:133–164.

9. Wada H, Matsumoto T, Yamashita Y. Diagnosis and treatment of disseminated intravascular coagulation (DIC) according to four DIC guidelines. J Intens Care 2014;2(1):15.

10. Zielińska-Borkowska U, Woroń J. Antybiotykoterapia w Intensywnej Terapii. 1st _{edn. Medical Education, Warszawa, 2015.}

11. Marchioni A, Fantini R, Antenora F et al. Chronic critical illness: the price of su-rvival. Eur J Clin Invest 2015;45(12):1341–1349.