ZDZISŁAW KAROL W ILK
1893 — 1968
W dniu 13 lipca 1968 r. zmarł w K rak ow ie Zdzisław K a ro l W ilk, em e rytow any profesor Akadem ii Górniczo-Hutniczej w Krakow ie, w y b itn y specjalista w dziedzinie gazownictwa i eksploatacji ro p y n afto w ej oraz znawca historii polskiej techniki naftow ej.
Zdzisław W ilk urodził się 19 sierpnia 1893 r. w Sieniawie w pow iecie jarosławskim. Ojciec jego An drzej był kow alem i kołodziejem.
P o ukończeniu szkoły średniej w Jarosławiu Zdzisław W ilk odbyw ał w latach 1911— 1914 studia na W yd ziale Budow y Maszyn Szkoły Politech nicznej w e L w ow ie, należąc w tym czasie do studenckiego Zw iązku A w ia - tycznego. P ow ołany na wiosnę 1915 r. do służby w ojskow ej w arm ii austriackiej, został ranny, a po w yjściu ze szpitala — przyd zielon y do Arsenału Lotniczego w W ied n iu 1. Jednocześnie kontynuował studia na wiedeńskiej politechnice i ukończył kurs lotniczy p rzy tej uczelni.
1 S w ą pracę w lotnictwie opisał prof. W ilk w nrze 3/1966 „K w artalnika” w do niesieniu Przyczynek do h is to rii polskiego lo tn ictw a (ss. 259— 265).
816
Jan CząstkaW listopadzie 1918 r. rozpoczął Zdzisław W ilk pracę w polskim lot nictw ie wojskowym , n ajp ierw w K rakow ie, gdzie m.in. zorganizował K urs M echaników Lotniczych, a następnie w W arszawie jako zastępca k ierow nika i kierow nik Centralnych W arsztatów Lotniczych, wreszcie w Lubli nie w Fabryce Samolotów „P la g ę i Laśkiew icz” jako kierow nik grupy odbiorczej.
W 1923 r. Z. W ilk uzyskał na W yd ziale Mechanicznym Politechniki Lw ow sk iej dyplom inżyniera mechanika i w tym że roku przeniósł się do pracy w przem yśle naftowym , gdzie b y ł zatrudniony kolejno w przedsię biorstwach: „N a fta ” , „M ałopolska” , „G a z y Ziem ne” i „P olm in ” . W firm ie „G azy Ziem ne” w Sehodnicy przeprow adził, jak o kierow nik eksploatacji złóż ropy naftowej, wtłaczanie na dużą skalę sprężonego pow ietrza do zło ża ropnego celem zwiększenia w ydobycia ropy.
Od listopada 1936 r. do m aja 1939 r. inż. W ilk pracował w M inister stw ie Spraw W ojskowych jako referen t spraw p aliw lotniczych, po czym w rócił do firm y „M ałopolska” jako kierow nik eksploatacji ropy oraz do radca w sprawach rafin eryjn ych w Polsce i Rumunii.
Lata w o jn y spędził Z. W ilk w Rumunii, a następnie w Jaśle i na wsi w pow iecie gorlickim. Pow róciw szy już w styczniu 1945 r. do pracy w przem yśle naftowym , zajm ował w latach 1946— 1947 stanowisko na czelnego dyrektora Centralnego Zarządu Przem ysłu P a liw Płynnych w K rakow ie, a w 1948 r. — dyrektora przedsiębiorstwa „W iercenia P o szukiwawcze” .
W końcu 1948 r. inż. W ilk zrezygnow ał z pracy w przem yśle naf tow ym i został zatrudniony jako adiunkt w Katedrze Eksploatacji N a ft y na
W ydziale Górniczym Akadem ii Górniczo-Hutniczej w Krakowie.
W 1950 r. objął kierow nictw o tej katedry, przem ianowanej później na K a tedrę K opalnictw a Naftow ego.
W 1954 r. uzyskał Z. W ilk tytuł profesora nadzwyczajnego.
W 1952 r. prof. W ilk był prodziekanem, a w latach 1952— 1954 i 1960— 1962 dziekanem W ydziału Górniczego A G H . W 1963 r. został przeniesiony na emeryturę.
Dorobek naukowy i publicystyczny prof. W ilka w ynosi ogółem 80 prac zamieszczanych na łamach różnych czasopism fachowych, w tym 10 prac z zakresu historii techniki.
P ro f. W ilk interesował się bowiem m.in. dziejami polskiego przemysłu n aftow ego i był członkiem Zespołu H istorii Polskiej Techniki N a ftow ej Zakładu H istorii Nauki i Techniki P A N . W ramach tego zespołu opraco wał zarys historii rozw oju techniki wydobywania rop y n aftow ej w okre sie działalności Ignacego Łukasiewicza. W 1957 r. został w ysłany przez Polską Akadem ię Nauk do bibliotek i archiwów wiedeńskich celem zebra nia m ateriałów do początkowych d ziejów naszego przemysłu naftow ego
oraz do b iografii Ignacego Łukasiewicza.
W 1965 r. wziął prof. W ilk udział w X I M iędzynarodowym Kongresie H istorii Nauki w W arszaw ie i Krakowie, wygłaszając na Sekcji Historii Techniki dw a komunikaty.
Zm arł w K rakow ie 13 lipca 1968 r.
Zdzisław K a ro l W ilk (1893— 1968) 817
W Y K A Z P R A C P R O F . Z D Z IS Ł A W A W I L K A Z Z A K R E S U H IS T O R II T E C H N IK I 1. P o ls k i przem ysł naftow y na tle planu trzy letn iego. 1947— 1949. „ N a fta ” ,
nr 10/1946.
2. R zu t oka wstecz i na przyszłość. Tam że, nr 1/1947.
3. T rz y lata pracy w C Z P P P . „Ż y c ie G ospodarcze” , nr 17/1948. 4. Nauka polska a nafta. „ N a fta ” , nr 5/1950.
5. Zdobycze nauki i te ch n ik i p o ls k ie j w przem yśle naftow ym , „Z eszy ty Naukow e A k a d em ii G órn iczo-H u tn iczej” , 1954, nr 1.
6. Przyczynek do h is to rii polskiego lotn ictw a . „K w a rta ln ik H isto rii N auki i T ech n ik i” , nr 3/1966.
7. Przyczynek do h is to rii przem ysłu i nauki o nafcie p olsk iej. „ N a fta ” , nr 4/1966. 8. C o n trib u tio n à l ’histoire de l ’a via tion polonaise. [W :] Actes du X I e Congrès
In te rn a tio n a l d’H is to ire des Sciences, V a rsovie— C ra covie 24— 31 A o û t 19G5. T . 6. W rocła w — V a rs o v ie — C racovie 1968.
9. C o n trib u tio n à l ’h istoire de l ’in d u strie et de la science p é tro liè re s polonaises. Tam że.
10. [Rec.] S. R a c h f a ł , Z dziejów te ch n ik i magazynowania i tra n sportu rop y na f tow ej w Polsce. W rocła w — W arszaw a— K ra k ó w 1067. „K w a rta ln ik H istorii N auki i T ech n ik i” , nr 4/1968 2.
