NuJJUer 9 (30!!ł J "1978
O R G I I
N
PJłŃST OH'G E O L O G I C Z N E J
JERZY SZAWDYN, ZBIGNIEW ZNAŃSKI Centralny Urząd Geologii
STAN ROZPOZNANIA ZASOBÓW
ZŁÓŻ WĘGLAl{AMIENNEGO
KIERUNKI ROZWOJU PRAC GEOLOGICZNYCH
Do najwa:Ż!niejszych zadań gospodarczy.ch, przed którymi stanął nasz kraj bezpośrednio po zakoń,:::z:e
niu drugiej wojny światowej, należało odbudowanie
i szybki rozwój przemysłu węglowego. W obliczu
zniszczeń wojennych węgiel kamienny stał się bez-cennym surowcem dla przemysłu krajowego oraz po-szu:kliwanym sur,owcem eksportowym. W związku z planowanym intensywnym rozwojem górnidwa wę
glowego, nieodzowną koniecznością było optymalne rozpoznanie geologiozne złóż :węgla kamiennego oraz zagospodarowanie nowych złóż.
Szeroki rozmach wieloletnich badań geologkznych
umożliwił udokumentowanie odpowiedniej bazy za-sobowej i dynamiczny rozwój przemysłu wydobyw-czego węgla kamiennego. W udokumentowanych kra-j.owych geologicznych zasobach bilansowych węgla
kamiennego przeważ;ają zasoby węgli energetycznych typu 31-33, które sta1nowią polnad 72°/o za,sobów.
Zasoby perspektywiczne węgla kamiennego, usta-lone do głęb. 1500 m, sza,cu}e się na ok. 135 mld t, w tym do głęb. 1000 m ok. 40 mld t. P.onad 70'0/o tych za.s<O,bów należy do węgli energetycz11ych i ga-zowych.
Procentowy udział zas~obów udokumentowanych i
perspektywicznych (do głęb. 1500 m) w obszarach poszczególnych zagłębi węglowych przedstawia się następująco (w 0/o): zagłębie GZW LZW DZW zasoby udokumentowane 88,2 11,1 0,7 zasoby perspektywiczne 43,7 56,1 0,3
W plamach rozwoju bazy paliwowo-energetyczne) pozycja węgla kamiennego, jako podstawowego noś
rdka paliw i energii, }est dominująca. Korzystna jest
ró\t.rnież koniunktura eksportowa . węgla, szczególnie typu RO\V -35, oraz pr.ognozy jej rozwoju w
naj-bliższej perspektywie. W głównym zarysie tok
geo-logie~·n ych prac badawczych, poszukiwa,wczych i
roz-poz'~awczych na obszarach główny;ch zagłębi węglo
wych przebiegał następująco.
GORNOŚLĄSKIE ZAGŁĘBIE WĘGLOWE
Proces badania, rozpoznawania i zag(}Spodarowy-wania Górr:ośląskiego Zagłębia Węglowego trwa już
pon2d 300 lalt. p,Dzez dłJugi 'cl!as obiekitem zainter·eso-wania górniczego były wyłącznie strefy wychodni karbonu produktywnego, a następnie obszary
przy-legające bezpośrednio do tych stref. \V efekcie tych
poczynań, przemysł wydobywczy węgla kamiennego
rozwinął się na stosunkowo niewielkim obszarze,
UKD 553.94.04:550.8.001. 6(091)( 438),, 1945/1978''
obejmującym w zasadzie siodło główne i nieckę
by-tomską. RozpoZJnanie i zagospodarowanie pozostałej częśd z;agłębia był.o· z;nik:ome.
Po drugiej wojnie światowej przemysł stanął przed
koniecznością, zbadania i zagospodarowania nowych
złóż zalegających w obszarach, k~tórych rozpoznanie
było bardzo słabe, a warunki geologiczno-górnicze znacznie mniej korzystne niż uprzedni:o zagospodaru.-wanej ,częśd zagłębia. Do 1960 r. pra1ce poszukiwaw-cze .i rozpoznawposzukiwaw-cze złóż węgla kamiennego na ob-szarze GZW były prawie w całości finansowane i
prowadzone przez resort górnictwa, z wyjątkiem nie-wielkiej częśd prac, WY'konywa:nych przez Instytut Geologiczny. W tym okresie rozpoznano geologicznie w różnych kategoriach wiele pól o łącznej powierz-chni ok 700 km2• Były one ,zgrupo.wane w dw6ch re-j.onach, tj. w Rybnickim Olkręgu Węg'J.ol\vym (węgle koksujące) oraz tzw. rejonie nadwiślańskim - Spy-tkowice - Zator - Wisła P.ółnocna (węgle energe-ty1czne), a C'zęśC'iowo taikże na rpo·łudniowym skłonie siodła głównego {Radoszowy i Staszic).
N a podstawie tych prac, jak również badań roz-poznawczych dla przeklasyfikowania zasobów węgla
do wyższych kategori·i, prowadzonych w latach póź
ni·ejszydJ, możliwa była budowa nowych kopalń: l Maja, Jastrzębie, M.oszczenica, Szczygłowice i Sta-S'zi,c. Ponadto w latach pięćdzte:s,iątych uruchomiono
k~opalnie: Ziemowit, Wesoła II (Lenin), Kościuszko
Nowa, Julian, Halemba i Porąbka.
Focząwszy od 1960 r. obowiązek prowadzenia prac badawczych (penetracyjny,ch) oraz pos.zu:kiwa,wczych
do kat.
c2
włącznie, finansowanych z budżetu państwa, nałożono na Centralny Urząd Geologii, który
jednocześnie ze środków inwestycyjnych Minister-stwa Górnictwa podjął wy!konawstwo prac rozpoz-nCJ.wczych zmierzających do przeklasyfikowania do wy:?!szych kategori:i rozpoznania zasobów udokumen-towany.ch uprzednio w kat. C2 • CUG rozpoozął także
wieroenia rozpozna,wcze na obszara.ch górnkzych
ko-palń czynnych, w celu zbadania głębszych poziomów lub części złóż orzewidywanych do zagospodarowa-Pia w traikcie reikonstrukcji kopalń.
\711 ramach działah•,ośd finansowanej z bud2!etu CUG rozpozrmno i opracowano dokumenta,cje geologiC'Z'De Zf'SObÓW węgla kamiennego W kat. C2 dla. 10 rejo-nÓW o łącznej powierzchni olkoło 740 km2 i zasobach
n1
',olo 22 mld t. Są to rejony: Brz,ozÓI\VIka - Kaczy-ce, Cieszyn, Cwiklice - Międzyrzecze Bieruń, Czyżowice, Kobiór - P.szczyna. Marklowice,
Pilcho-wice, Studzionka - Mizerów, Surnina i z,ory -
Su-S7:ec. JedYJocześnie sporządzono liczne opracowania svntetycz'le, mające istotne ZJnaczenie dla dalszego racjonalnego rozpoznawania zagospodarowania
GZW. Z ważniejszych należy wymienić opracowania Instytutu Geologicznego:
- "Identyfikacja pokładów węgla w
Górnoślą-skim Zagłębiu Węglowym";
"Bilans perspektywicznych zasobów węgla ka-miennego w GZW", w którym szczególną uwagę
zwrócono na zasoby zalegające na głęb. 1000-1250 m. Bilans ten jest, w miarę rozwoju badań, sukcesywnie uaktua.lnia:c1y;
- "Karbon Górnośląskiego Zagłębia Węglowego" -,..- obszerne opra,cowanie monografi·czne;
"Charakterystyka regionalnych zmian ja/kości węgla w Górnośląskim Zagłębiu Węgłowym".
Na podkreślenie zasługuje fakt, że Centralny Urząd Geologii wyprzedzając życzenia resortu górnictwa w tym zakresie - prowadził prace po-szukiwawcze do głęb. 1250 m, a nawet głębiej, co umożliwiło oszacowanie zasobów węgli kamiennych, głównie koksują,cych, ,zalegający;ch poniżej głębokości obowiązującej w aktualnych kryteriach bilansowośd. Od 1975 r., jako kontynuacja prac IG z lat po-przednich, z inicjatywy CUG realizowany jest pro·-j~ekt prac, mający na celu zbadalnie głębs;zych stref basenu g6rnośląskiego :(do 2000 m), przede wszysUdm w aspekcie rozpoznania warunków geologiczno-gór-niezvch zalegania węgli koksujących. W latach 1960--1977 jednostki wy;konawcze podległe CUG, na zle-cenie !fesortu górnictwa, rozpoznały i opracowały do-kumentaeje geologiczne w kat. B
+
C1+
C2 16 pól ołącznej powierzchni ok. 440 km2 i zasobach
bilanso-wych wę<gla kamiennego w ilości około 11 mld t. Na podstawie tych prac uruchomiono kopalnie: Borynia, Manifest Lipcowy, XXX-lecie PRL, Piast i Śląsk oraz r,ozpoczęto budowę kopalń Świerklany, Suszec 'i Czeczott. Równolegle wykonywano wierce-nia rozpoznawcze na obszarach górniczych kopalń wraz z ich dokumentowaniem oraz opracowywano a-k<tualizacje dokumentacji geologicznych kopa[ń czyn-nych.
Obecnie Centralny Urząd Geologi<i realizuje na obszarze GZW prace 11oszv:kiwawcze i roznoznaweze w reionach: Bzie - Dębina, P.awłowice, Ornon:towi-ce, Kaezyce i !(obiór Pszczyna Południe. Konty-nuowane sa również wiercenia dla potrzeb rozbu-dowy i reko"strukcji licznych czynnych za,kładów górniczy~ch.
Dokumenta~je geolo<:;iczne, opracowane przez In-stytut Geologiczny oraz przedsiębiorstwa specjalisty-czne CUG, Z<'l'wieraja pełPe informacje o geologic:znej budowie złóż oraz geologiczno-górniczych w.arun!ka,ch wydobycia kopaliny. ze szczególnym uwzględnieniem zagroż.eń wodnych i gazowych, a ostatndo również zagadnień mechaniki górotworu i teTmiki złóż. Do-lmmenta.cje są podstawą dla prac studialnych oraz projektowania zagospodarowania górniczego złóż nrzez specjalisty;-'zne biura projektów Ministerstwa Górrictwa. 'YV wvniku wieloletni-ch ba1dań i zagospo-dawwywania GZW uzyskano następujący stan ro,z-poznania:
W pierwszym o'nra,cow.anym po II wojnie świ::Jto wei bilar1sie zasobów (1949 r.) na 'obszarze GZW w:vtka:zano 18 mld t zasobów bila,nsowych węgla ka-miennego. Obecnie udokumentowane zasoby bilanso-we GZ'N są zna~cznie wyższe i zawierają 70°/o węg
li energetycz11ych. W bilansie tym zas·oby złóż ko·-paJń ~zynnych i w budowie stanowią ok. 500fo;
po-zostałe - to zasoby złóż rezerwowych.
Pomimo wieloletnich prac po.szukiwawc.zych i roz-poznawczych, prowadzonych na obszarze GZW, obe-cny stan udokumellltowania bazy zasoibowej, a zwła szcza jej struktura r~ozpoznania, są w dalszym ciągu niezadowalające. Dowodem tego j1est wielkość pro-centowego udziału zasobów kategoriri C2 wśród za-sobów udokumentowanych. Wielkość ta wynosi:
dla zasobów bilansowych zagospodarowanych
40°/o,
- dla zasobów bilansowych pól rezerwowych
90°/1},
- dla zasobów bilans,owych ogółem 65°/o.
Zasoby perspektywiczne Górnośląskiego Zagłębia
514
Węglowego obliczone do głęb. 1500 m wynoszą ok. 59 mld t, w tym:
- do głęb. 1000 m ok. 16 mld t, głównie węgli energety~cznych, zalegających pod nadkładem o gru-bośc~i 200-900 m,
- w przedz;iale głęb. 1000-1250 m ok. 17 mld t, w tym ok. 65°/o węgli k~oksujących,
w przedz;iale głęb. 1250-1500 m ok. 26 . mld t, z udziałem ok. 900/o węgli koksujących.
Ewentualne zagospodarowanie 'za,sobów złóż za-legających w obszarach perspektywicznych w prze-dziale głęb. 1000-1500 m będzie się wiązać z poważ nymi trudnoś:ciami geologi~cz:no-górniczymi, jak np. ciśnienie górotworu, termika skał, zagrożenie gazo-we. Pilnego rozwiązywania będz:ie również wymagać problem ukierunk,owania zrzutó,w soli z wód kopal-nianych, co już obecnie stanowi poważne zagadnie-nie.
W związku z zamierzonym rozwojem górnictwa węglowego, Centralny Urząd Geologii przewiduje pro-wadzenie w latach 1979-1990 prac badawczych i po-szukii!Wawczych {kategoria C2 ) w GZW w południ~owej części Rybnickiego Okręgu Vłęglowego ,(wę~le kok-sujące) oraz w centralnej i wschodniej części niecki głównej zagłębia (węgle energetyczne). Niezależnie od nowyższeg;o realizowane będą prace rozpoznawcze (kateg~ori.a C, +B) dla wytypowanych do zag,ospoda-rowania górnicz.ego, a udoblm,en,towanych w katego-rii C2 ·Obszara,c'h złóż. J ednoeześni·e pww.adzo:ne będą nrace geologiczno-r~oz:poznawcze dla rozbudowy i re-konstrukcji kopalń czynny,ch (głębokie poziomy i pola rezerwowe).
LUBELSKIE ZAGŁĘBIE WĘGLOWE
Odkrycie roweg~o, dużego zagłębia węglo;wego we WSC'hodniej Polsce było konsekwencją etapowo pro-wadzonych badań geologicznych, od prac kartografi-cznych i stratygraficznych ,J. Samsonowicz:t, p,rowa-rlzonyC'h w latach trzydziestych na ws~chód od rzeki Bug. aż do wierceń P"eologiczno-.<Joszukiwawczych wv-· kona'.l.ych na obs'zarze między Hrubieszowem· a P~r
cze\vem w latach sześćdziesiatych bieżącei!o stulecia. Dl8. ostatecznego sformułowania koncepcji wy-stęnowania utworów karbonu produktywiDe.go o zna-czer,..,;,J nrzernysłowym DCl. -obszarze Lubelskiego
Z8-głebia 'lJVę2'lowe2'o, nahviększe znacze11ie miało ODPł cowanie przez Oddział Górnośląski Instytutn Geolo-f"iczne~w w Sosnowcu uzys"k:anych z wierceń oporo-wvch materiałów geologicz'łl:V'Ch. Opracowanie to
sb-lo c:ie nadstawą do \.!irvkonania w 1964 r. pienvszeo:o komnleksowef!o projektu POSZl_:kiwań złóż węgla ka-m;P."',..,e.go na Lubelszczyźnie.
W Pierwszej fazie pra~c wykonano 15 ·wierceń n.q n;'·"szarze miefi'ZY e:rm1'ica DG:6st,,va na południe od Hru-hiescmNa a Parczewem na nółnocy. \V wvYJ~ib_x teD"o r'"'7noznania wvtypow·ano do rłalszvch badań część
nitł"ocw-.o-z1ehonniR obsz8.rF, wvk~onuiac tam (na po-· wierzchn'i ok. 1000 km2) w lata~h 19.6fi-1970 dalsze prqce .rreo.Jogiezno-poszukiwawcze, określając zasoby proD"no~stvcz,ne tego obszPr11 i cr:tłeD"·O ba,danego reiOYJlJ.
\r.,T wvr1P'u reali:zac.ii koleino onrar>o\vvwanvch
nroiek:tów prac noszp1dwawczvch w lat8.ch 1971-1977
w Lubelskim Za<tłebiu Vllęe:lowym udoknmentowano
k::1rt. C9 cztery rola ~G now1erzchni olr. 6;)0 km2 i
za·-Sf)~::""lt bilqnsowvch DO'lf:ld 6 mld t (pola: Lęczna, Chełm. Kole,.., how.i c e I i II).
Orl naździernika 1971 r. podjęto prace roznoznaw-eze (ka+:. C,) na uienvszym wyty,powanvm polu gór-niczym zlokaUzowa;nym w najzasobniejszej cześci LZV\1. Do chwiH obecnej, dla ustanowionego przez
re-sort górnictwa Centralnego Rejonu Węglowego o po-·wterzchni ok. 230 km2 vdoku.mentowano w kate~Ó,l'iic.
siecJem pól· górni,czy:ch o łacznej powierzchni ok. 170 km2 i 'Zasobach bilansowych ok. ?. mld t.Za-kończe;nia ,prac rozpoznawczvch w CR.W - LZW na-1e7:y sie snodziewać w 1980 r. W wvmi!ku nrzem·o-W"~ozonych nrac geologicznych w 1975 r. rozpoczęto bndo''lę pierwszej kopalni pilotująoo-wydobywc.zej w BoP':':1ance.
Ze środków budzetowych Centrabego Ur:>;ędu Ge~ologii, w ramach badań i nosz:1kiwań, realizuje się obecnie szeroki program prac. W południowej
czę§ci LZW prowadzone są wiercenia w celu okreś lePJia możliwości występowania węgli koksujących. W celu uściślenia dalszych perspektyw zasobowych dla kolejnych rejonów Lubelskiego Zagłębia ·węglo weg·o, realizuje się projekt wierceń badawczych, zlo-kalizowanych na obszarze ok. 400 km2 bezpośrednio przyległym od wschodu do Centralneg·o Rejonu Węg loweg.o. Zostaną także wytypowane kolejne obszary dla udokumentowania zasobów złóż w kategorii C2. W związku z lokalizacją rozbudowy miasta Łęcz na, zrealizowano program prac badawczych w rej.o-nie położonym na zachód od struktury kockiej, okreś lając jego węglozasobność. Dla udokumentowania w kat. C2 pierwszego obszaru w Połudntowym Rejo-nie Węglowym rozpo,częto już prace wiertnioZie na polu Chełm II.
W celu określenia granic Lubelskiego Zagłębia Węglowego, dla opracowania programu komplekso-wego zagospodarowania górniczego i przestrzennego, opracowano projekt prac badawczych, geologicznych i geofizycznych obszaru przyległego do struktury koc-kiej od strony południowo-zachodniej, po Linię łą czącą Dęblin - Lublin - KJrasnystaw. Po zreali:zo-waniu projektu zostaną określone zarówno rej·ony o przemysłowej węglozasohności, jak również obszary nieperspektywiczne, stwarzające możliwości lokaliza-cji obiektów dla aglomeralokaliza-cji LZW. Prace wiertnicze zostaną podjęte w 1978 r. Realizacja kontynuowanych i projektowanych prac geologicznych na obszarze LZW umożliwli uś.ciślenie wielkości i klasy jakości zasobów perspektywicznych, szacowanych obecnie na ok. 76 mld t, oraz umożliwi sprecyzowanie dalszego programu prac badawczych, poszukiwawczych i roz-poznawczych.
*
P,rogramowy dynamiczny r.ozwój przemysłu wydo-bywczego węgla kamienneg·o wymaga rozpoznania i udokumentowania nowych złóż ii poziomów wydobyw-czych w kategoriach upoważniających do budowy no-wych kopalń i rozbudowy zakładów obecnie czyn-nych. Prace te należy prowadzić z wyprzedzeniem, pozwalającym na dokonanie wyboru
najkorzystniej-szych złóż dla projektowania i planowania górnicze-go. Perspektywy udokumentowania nowych złóż wę gla kamiennego istnieją tylko w Gń<rnośląskim i Lu-belskim Zagłębiu Węglow;yTil. Dolnośląskie Zagłębie Węglowe należy uznać za nieperspektywiczne.
Prognozy powiększania bazy zasobowej węgla energety,cznego do głęb. 1000 m przedstR\viają się ko-rzystnie na obszarze obu zagłębi. Będą to jednak w większości zasoby złóż zalegających pod nadkła dem 200-900 m, charakteryzujące się podwyższoną zawartością siarki i wysokim udziałem węgli wyso-kozapopielonych. Zasoby te występują w pokładach
o miąższoś.oiach na ogół nie przekra1czających 1,5 m. Natomiast przyrosty zasobów dobrej jatkości węgla koksującego typu 35 mogą być osiągnięte wyłącznie w południowej i zachodniej części GZW, . w wyniku rozpoznania prowadzonego do głęb. 1500 m zarówno w obszarach nowych złóż, jak i w obszara,ch górni-czych kopalń. Zagospodarowanie tych zasobów może jednak napotkać znaczne trudności techniczne (ciś nienie górotworu, wysokie ~temperatury) i powinno być poprzedZione ·OpracQwaniami technologicznymi i
SUMMARY
The ec.onomic development of the country after the world war II required dy1namic reconsf,ruction of coal mining industry. This was achieved thanks to appropriate geological knotwledge of hard coal deposits. Proven economic resources of hard c·oals mainly include energeti,c coals of the types 31-33 (72%). Perspective resources of these raw materials occurring at depths smaller than 1500 m equal about
135,000 mln. t.
The paper presents the history of geologieal-pros-pecting works carried out in two main coal basins in P.oland: Upper Silesia and Lublin. The current knowledge of geology of these basins, their econo-mic and perspective coal reserves and planned de-velopments in studies in the years 1979-2000 are also dis·cussed.
zapewniającymi bezpieczeństwo eksploatacji na tych głębokościach. Konieczna jest również ochrona przed zniszczeniem pokładów wyżej zalegających.
Perspektywy przygotowania złóż dla potrzeb pro-jektowania i budowy nowych kopalń oraz ro·zbudo;vvy zakładów czynnych należy wiązać zarówno z zaso-bami złóż obecnie udokumentowanych w kategocriach C2 i C1, jak i z zas·obami złóż, które zamier.za się
rozpoznać w latach 1978-2000 w obszara.ch perspek-tyw:kznych. Złoża te będą rozpoznane w kategorr·iach niezbędnych dila budowy i rozbudowy kopalń w o.b-szarach GZW d LZW.
W latach 1978-2000 zamierza się prowadzić bada-nia ge01logiczne, lktó:rych realizacja powtnna umożli wić:
udokumentowanie w kategorii C2 ok. 16 mld t zasobów no1wych ·złóż, w tym w GZW - 10 mld t i w LZVv- 6 mld t,
- zwiększeni.e stopnia rozpoznania złóż i pr.zekla-syfikowanie do kategorii B
+
C1 zasobów w ilościok. 11 mld t, w tym w obszarze GZW - 8 mld t węgli energetycznych i koksujących, w LZW - 3
mld t węgl.i, głównie energetycznych,
-- bardziej szczegółową ocenę perspektyw zasobo-wych oraz rozpoznanie waruników geo1og.i~czno-górni czy~ch złóż zalegających poniżej głęb. 1000 m.
Przyjmując, że planowane w latach 1978-2000
przyrosty zasobów zostaną uzyskane zgodnie z prze-widywaniami, a plany rozwoju wydobycia zostaną do 1995 r. zrealiZiO.wane, można stwierdzić że prze-widywany stan bazy zasobowej węgla kamiennego na początku 1996 r .umożliwi utrzymanie wydobycia na poziomie 1995 r. jeszcze przez okres 90-100 lat. Należy podkreślić, że już w najbliższych 20 latach warunki geologiczno-górnicze eksploatacji ulegną po-gorszelliiu. Nieuniknione będ22ie objęcie planami za-gospodarowania górniczego poz;iomów wydobywczych kopalń czy;nnych, a także nowych złóż o gorszych przeważnie parametrach geologicznych i technologi-czno-jakościowy.ch. Niewątpliwie będą wzrastać ko-szty udostępniania złóż i wy:doby!Cia węgla, ze wZJglę du na: przechodzenie z ek&,ploatacją na większe głę bokości, znac1zną materiałochłonność procesów wy-dobywczych, wzrastające zanieczyszczenie urobku przerostami skał płonnych itp. Wielopokładowość złóż węgla kamiennego stwarza dodatkowe trudnoś·ci w prowadzeniu gospodarki złożem.
Vl tej sytuacji tym istotniejsze staje się racj-o-nalne i oszczędne gospodawwanie zasobami węgla kamiennego oraz konsekwentne dążenie do optymal-nego wyikorzystania zas·obów czynnych kopalń. .Nie-zbędne jest ograniczenie "do minimum strat substan-cji węglowej ~zarówno w procesie udostępniania i ekspl·oa,tacji złoża, jak i wzbogacania i transportu
urobku pod ziemią i na powierzchni.
Realizacja optymalnego Wjllkorzystania zasobów złoża jest najslmteczniejsza na etaiPie pr·ojektowania in:westycji górniczej. Właśdwe zaprojektowanie spo-S·obu udostępniania złoża i wybór najkorzystniejszego systemu ekspl·oatacji w dostosowaniu do określonych w dokumentacji geologicznej parametrów geologicz-no-g6rniczych złoża, stwarza korzystne warunki za-pobiegania strat.om w zasoba1ch w procesie eksploa-tacji.
PE3IOME
ITocJieBOeHHoe 3KOHOMM'{ecKoe pa3BMTMe Hame:ił CTpaH:&r Tpe6oBaJio ,n;MHaMJi1-qecKoro BoccTaHOBJieHH.H yroJI:&HOM rrpoM:&IIIIJieHHOCTM. OHo 6:&mo ,n;ocrnrHyTo 6Jiaro,n;ap.H orrTMI\.:IaJibHOM reoJiorMqecKo:M: pa3Be,n;;Ke MecTopo:m:,LĘeHMM KaMeHHoro yrJIH. B ,n;oKyMeHTMpo-BaHH:&rx 6aJiaHCOB:&rx 3arracax KaMeHHOro yrJIH rrpe-o6Jia,n;aroT 3arrac:&r 3HepreTMqecKoro yrJI.H THIIa 31-33 (720/o). IIepcrreKTMBH:&Ie 3aiiMCM sToro c:&rp:&H ,n;o rJiy-6MH:&r 1500 M paBHbi OKOJIO 135 MJI,ll; T.
CTaT:&H co.r~ep:m:MT MCTOpM:ro reoJiorH'łeCKMX noHc-KOBo-pa3Be,I:\O'iHnrx pa60T B ,I:\BYX TJiaBHbiX IIOJibCKHX yroJI:&H:&IX 6accet1Hax - BepxHeCMJie3CKOM 11 Jiro-6eJI:&CKOM. llpe,n;cTaBJieHO TaK:m:e COBpeMeHHOe COCTOH-HJ1e reoJior:vrqecKo:ił pa3Be,n;KM 3TMX 6acce11HoB, HX 6aJiaHcOB:&re M rrepcrreKTI1BH:&re 3arracbi, a TaK:m:e rrpe.r~ BM,n;aHHOe pa3BJ1TJ1e J!ICCJie):\OBaHMM 3a rrepMO,I:\ 1979-2000 r.