Aleksandra Kubacka-Gorwecka
Charakterystyka zmodyfikowanego
egzaminu z języka polskiego po
kursie podstawowym : (stopień IV:
poziom podstawowy, progowy) w
SJPC UŁ
Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców 12,
109-112
K SZTA ŁC EN IE PO LO NISTYCZNE CUDZOZIEM CÓ W 12, 2002
A lek sa n d ra K u b a cka -G o rw ecka
C H A R A K T E R Y ST Y K A Z M O D Y F IK O W A N E G O E G Z A M IN U U S T N E G O Z J . P O L S K IE G O P O K U R SIE P O D S T A W O W Y M
(S T O P IE Ń IV: P O Z I O M P O D S T A W O W Y , P R O G O W Y ) W S J P C U Ł
Z e sp ó l N a u c z a n ia P o d sta w o w e g o , w z ak resie k o m p e te n c ji k tó re g o leży m ięd zy in n y m i o d p o w ie d zialn o ść za z in te g ro w a n e n a u c z a n ie ję z y k a p o lsk ie g o n a p o z io m ie p ro g o w y m , su k cesy w n ie p ra c u je n a d z m ia n ą fo r m u ły e g za m in u p o k u rs ie p o d staw o w y m .
Z m ie rz a ją c d o s ta n d a ry z a c ji i u n ifik ac ji n a u c z a n ia ję z y k a p o lsk ie g o ja k o o b c eg o w 1998 r. z m o d y fik o w a n o n a jp ie rw e g za m in p isem n y . W m ie jsce o d la t o b o w ią zu jąc e j re k o n s tru k c ji te k s tu czy tan e g o p rz e z le k to ra w p ro w a d z o n o te s t ro z u m ie n ia , te s t g ra m a ty c z n y , z a m ia n ę d ia lo g u n a te k s t i k r ó t k ą w y p o w ied ź p is e m n ą n a je d e n z trz e c h z a p ro p o n o w a n y c h te m a tó w . A b y zo b ie k ty w izo w a ć ocen ę, u s ta lo n o p u n k ta c ję i sk alę ocen.
N o w a p o s ta ć e g za m in u p o z w o liła d o k ła d n ie j, szerzej p rz y jrz e ć się k o m peten cji języ k o w ej stu d e n tó w . N ie o c e n ia n o , j a k w cześniej, ty lk o r o z u m ie n ia te k stu c zy tan eg o , k o m u n ik a ty w n o ści i p o p ra w n o śc i zap isu , a le te ż u m ie ję tn o ść p is a n ia k ró tk ie g o te k stu n a w y b ra n y te m a t, a d e k w a tn o ś ć le k sy k a ln ą i p o p ra w n o ść g ra m a ty c zn ą .
K o le jn y m e ta p e m p r a c z e s p o łu b y ło o p ra c o w a n ie r a m i m a te ria łu k o n ie c z n e g o d o p rz e p ro w a d z e n ia e g z a m in u u s tn e g o w e d łu g in n e g o n iż d o ty c h c za s sch e m a tu .
P u n k te m w yjścia by ło z ało że n ie (p o d o b n ie j a k w p rz y p a d k u e g z a m in u pisem nego), że o b ow iązujący jeszcze w m in io n y m ro k u ak ad em ick im reg u lam in e g zam in u b y ł ju ż p rz e sta rz a ły , a co w ażniejsze, n ie d a w a ł o k a z ji d o p e łn e g o z a p re z e n to w a n ia się stu d e n tó w p o d c za s eg zam in u .
E g z a m in te n sk ła d a ł się ty lk o z u stn ej re k o n s tru k c ji w y lo so w a n e g o te k stu i ro z m o w y n a te m a t zw iązan y z życiem c o d zien n y m s tu d e n tó w . M im o że re g u la m in w y ra ź n ie p recy zo w ał k ry te ria ocen y w y p o w ied zi s tu d e n ta (m iędzy innym i p ły n n o ść czy tan ia, sp ó jn o ść i ciągłość w ypow iedzi, p o p ra w n o ść g ra m a ty c z n ą i fo n e ty c z n ą), to je d n a k b ra k w y ra ź n ej p u n k ta c ji w d u żej m ierze rz u to w a ł n a nie zaw sze o b ie k ty w n ą ocenę.
110 Aleksandra Kubacka-Gorwecka
N ajw iększym je d n a k m in u sem p o p rz e d n io obow iązującej fo rm u ły egzam inu b y ł fa k t, że n ie w szy stk ie sp ra w n o śc i, k tó ry c h s tu d e n t n a b y w a ł w p ro cesie n a u c z a n ia p o d leg ały ocen ie p o d c za s eg zam in u .
W y m ie n io n e p o w y ż ej p rz y c zy n y by ły w y sta rc z a ją c e , a b y o p ra c o w a ć n o w e z a ło ż e n ia e g za m in u u stn eg o .
E g z a m in sk ła d a się te ra z z n a stę p u ją c y c h części: - u stn ej re k o n s tr u k q i te k s tu p isan e g o ,
- d ia lo g u sy tu ac y jn e g o stero w an e g o p rz e z e g z a m in a to ra , - o p o w ia d a n ia h isto ry jk i o b ra z k o w ej,
- ro z m o w y n a te m a t z w iąz a n y z życiem co d zien n y m s tu d e n ta . Z a p ro p o n o w a n o w ięc d w a n o w e elem en ty , k tó re z d a n ie m p rz y g o to w u ją c y c h r e g u la m in i m a te ria ły eg zam in acy jn e zn ac z n ie u ła tw ią w sz e c h stro n n e z ap re z e n to w a n ie się s tu d e n tó w i p o z w o lą precyzyjniej o cenić ich k o m p e te n cję ję z y k o w ą .
C zęść p ierw sza eg za m in u s ta w ia p rz e d zd ając y m z a d a n ie p rz e c z y ta n ia k ró tk ie g o , fa b u la rn e g o te k stu z aw ierająceg o o k o ło 150 słów , z ro z u m ie n ie go i z re d a g o w a n ie 6 -7 p y ta ń d o te k s tu (pisem nie). N a stę p n ie n a p o d s ta w ie ty lk o ty c h p y ta ń stu d e n t, p o gło śn y m p rz e c z y ta n iu fr a g m e n tu te k stu , u stn ie g o re k o n s tru u je .
K o le jn y d ru g i e ta p eg za m in u to d ia lo g sy tu ac y jn y , k tó ry o d b y w a się m ię d z y zd ający m a e g z a m in a to re m . S tu d e n t lo su je p o lecen ie p ro w o k u ją c e g o d o o k re ślo n eg o z a c h o w a n ia języ k o w eg o . O p ra c o w a n o 60 p o le c eń s ta w ia ją cy c h s tu d e n ta w sy tu ac ji k o m u n ik a c y jn ej, n p .: J e s t p a n (-i) n a p o czcie.
C hce p a n (-i) k u p ić k a r tk ę ( w id o k ó w k ę ) i zn a c z e k . N a u c z y c ie l g ra rolę u r zę d n ik a na p o czcie. L u b : Jest pa n (-i) u leka rza , bo je s t p a n (-t) chory{-a). P ro szę p o w ied zieć m u o sw oich dolegliw ościach. N a u c z y c ie l gra rolę lekarza.
L u b : Z g u b il(-a ) p a n (-i) leg ity m a cję s tu d en c k ą . M u s i p a n (-i) m ie ć now ą.
P ro szę p o ro zm a w ia ć n a ten te m a t w sek c ji studenckiej. N a u c z y c ie l g ra rolę p ra co w n ik a sekcji. Albo: W grupie je s t now a k o le ża n k a , k tó ra się p a n u (-i) b a rd zo nie p o d o b a . P ro szę p o r o zm a w ia ć n a ten te m a t z in n y m ko leg ą . N a u c z y c ie l g ra rolę ko legi. C zy le ż : Chce p a n (-i) w ynająć p o k ó j w hotelu. N a u c z y c ie l gra rolę recepcjonisty.
Z a d a n ie m n a u cz y c ie la w tej części e g za m in u je s t w cielenie się w ro lę u c z e s tn ik a d ia lo g u i ta k ie k ie ro w a n ie ro z m o w ą , a b y s tu d e n t u d z ie la ł o cze k iw a n y ch o d p o w ie d zi lu b sam z a d a w a ł p y ta n ia w sk a z u ją ce n a zro z u m ie n ie s y tu ac ji, w k tó re j n ib y się znalazł.
W trzeciej części e g za m in u s tu d e n t p o w in ie n o p o w ied zieć h is to rię p rz e d s ta w io n ą n a 3 ry su n k a c h p o łączo n y ch w lo giczną całość. Is to tn y m p ro b le m e m te g o e ta p u e g za m in u je s t to , czy zd ając y z ro z u m ia ł z a w a rtą n a ry s u n k a c h a n e g d o tę , w y ch w y cił p o in tę lu b ż a rt. C zy p o tr a f i z re d a g o w a ć d łu ż sz ą w y p o w ied ź (b e z p o m o c y n au czy ciela), n a zw a ć czy n n o ści, em o cje, p rz e d m io ty , re la c je p rz e strz e n n e i p rzy czy n o w o -sk u tk o w e .
W stę p e m d o p rz y g o to w a n ia h is to ry je k o b ra z k o w y c h było z re d a g o w a n ie m in i-sc e n ariu sz y ja s n o p re c y zu jąc y c h te m a ty k ę ry s u n k ó w i n a w iąz u ją c y ch w swej treści d o sy tu ac ji z n a n y c h stu d e n to m np .:
1. C h ło p ie c sto i o b o k b u d k i z lo d a m i - S p rz e d a w c a d a je m u lo d y , o n placi - L o d y o d b ie ra in n y c h ło p ie c, te n pierw szy płacze.
2. P a s a ż e r z d u ż ą t o r b ą k u p u je bilet n a d w o rc u - W sia d a d o p o c ią g u , też z to r b ą — W y sia d a n a d w o rc u W ro c la w G łó w n y z d zie w c z y n ą , a le bez to rb y .
3. M ęż c zy z n a c z y ta o g ło sze n ia p ra s o w e z n ag łó w k ie m „ P r a c a ” - R o z m a w ia p rz e z te le fo n — P rac u je .
4. D z iew c z y n a w y ch o d zi z d o m u , świeci sło ń ce, o n a je s t le k k o u b ra n a - S p o ty k a się p rz e d k in em z c h ło p a k ie m - W y c h o d z ą z k in a , p a d a d eszcz, k ry ją się p o d k u r tk ą c h ło p a k a . N a p o d s ta w ie ta k o p ra c o w a n y c h d y sp o zy cji p rz y g o to w a n o ju ż ry s u n k i, k tó re u k ła d a ją się w 28 h is to ry je k o b ra z k o w y c h . O sta tn im e ta p e m e g za m in u je s t ro z m o w a , k tó re j te m a t i tre ść m u si n a w iąz y w a ć d o p ro b le m a ty k i życia s tu d e n ta - p y ta n ia o r o d z in ę , k ra j, z a in te re s o w a n ia itp . Z e sp ó ł o p ra c o w u ją c y p ro p o z y c ję n o w ej fo rm y e g za m in u u stn eg o z a p ro p o n o w a ł, a b y t a część n ie b y ła o b o w ią z k o w a , a ty lk o u z u p e ł nieniem eg zam in u w sytuacji, w k tó re j k o m isja eg za m in a c y jn a m a w ątpliw ości ja k o sta te c z n ie o c en ić sp ra w n o ść ję z y k o w ą s tu d e n ta .
C zło n k o w ie k o m isji e g zam in acy jn y ch o c e n ia ją c w y p o w ied zi s tu d e n tó w m u s z ą b ra ć p o d u w a g ę n a stę p u ją c e u m ie ję tn o śc i i sp raw n o ści:
- p o p ra w n o ś ć z re d a g o w a n ia p y ta ń , - p ły n n o ś ć c z y ta n ia ,
- s p ó jn o ść i ciąg ło ść w y p o w ied zi, - a d e k w a tn o ś ć le k sy k a ln ą i te m a ty c z n ą , - k o m u n ik a ty w n o ś ć w y p o w ied zi, - p o p ra w n o ść g ra m a ty c z n ą i fo n ety czn ą.
Poszczególnym częściom eg zam in u p rzy p isan o m a k sy m a ln ą liczbę p u n k tó w : 1. R e k o n s tru k c ja te k stu : 20 p.
2. D ia lo g sy tu acy jn y : 30 p.
3. O p o w ia d a n ie h is to rii p rze d sta w io n e j n a ry s u n k a c h : 30 p. 4. R o z m o w a : 20 p.*
R az e m : 100p.
* Jeżeli komisja postanowi zrezygnować z czwartej części egzaminu (rozmowy), wtedy maksymalna liczba punktów wynosi 80 i należy uwzględnić inną skalę ocen:
73-80 p. - bdb. 64-72 p. - db. 56-63 p. - dst.
112 Aleksandra Kubacka-Gorwecka O ceny: 9 1 -1 0 0 p . - b d b . 8 1 - 90 p . - d b . 7 0 - 80 p. - dst. O p ra c o w a n y p rz e z Z e sp ó l N a u c z a n ia P o d sta w o w e g o n o w y re g u la m in i m a te ria ły egzam inacyjne zostały przed staw io n e nauczycielom ję z y k a polskiego w II sem estrze u b ieg łeg o ro k u . O so b y , k tó re z a p o z n a ły się z n im i, z a a k c e p to w a ły p o m y sł, c h o c ia ż w n io sły ta k ż e u w ag i. W ięk szo ść su g estii z o sta ła u w z g lę d n io n a w p ra c a c h n a d o s ta te c z n ą p o s ta c ią re g u la m in u i m a te ria łó w e g zam in acy jn y ch .
