Katowice, 04.06.2017 rok
Uniwersytet
Ekonomiczny
w Katowicach
dr hab. Włodzimierz Rudny, prof. DE w Katowicach
Katedra Zarządzania Przedsiębiorstwem
RECENZJA ROZPRAWY DOKTORSKIEJ
mgr
A g n ieszk i C zerw ińskiej-L ubszczykpt. Branżowa współpraca małych i średnich przedsiębiorstw
budowlanych województwa śląskiego w kontekście efektywności ich funkcjonowania
napisanej pod kierunkiem naukowym dr hab. inż., prof. nzw. Pol. Śl. Anny Michna
na Wydziale Organizacji
iZarządzania Politechniki Śląskiej
1. Uwagi wstępne
Przedstaw iona do recenzji rozprawa Pani mgr A gn ieszk i Czerwńńskiej-Lubszczyk pt.
Branżowa
współpraca małych średnich przedsiębiorstw^ budowlanych województwa śląskiego m’
kontekście
efektywności ich funkcjonowania liczy 2 1 2 stron (razem z załącznikam i). Obejm uje cztery rozdziały
poprzedzone w stępem i zw ień czo n e zakończeniem oraz w ym agane spisy. Zaw iera przypisy o dw ołujące się do 315 źródeł literaturowych, 19 źródeł internetow ych, 10 aktów i interpretacji praw nych oraz raportów statystycznych w liczb ie 24. Lektura recenzow anego tekstu pozw ala uznać, że rozprawę u m iejscow ić n ależy w d yscyp lin ie nauk o zarządzaniu. Z godnie z w ym aganiam i u staw ow ym i określonym i w ustaw ie z dnia 14 marca 2003 r. o stopniach naukow ych i tytule naukow ym oraz stopniach i tytule w zakresie sztuki (D z. U. z 2003 r. nr 65. poz. 595) pow inna ona stanow ić oryginalne rozw iązanie problem u naukow ego oraz w yL azyw ać ogólną w ied zę teoretyczną kandydata w danej d yscyp lin ie naukow ej, a także um iejętność sam od zieln ego prow adzenia pracy naukowej.2. Znaczenie podjętej tematyki
R ecen zow an a rozprawa m gr A gn ieszk i C zerw ińskiej-L ubszczyk pt. Branżowa współpraca małych
średnich przedsiębiorstw budowlanych województwa śląskiego w kontekście efektywności ich
funkcjonowania w pisuje się w obszar w ażnych zarów no z perspekty^wy' teoretycznej i praktycznej
problem ów zarządzania w sp ó łczesn y m i organizacjam i. W sp ółczesn a gospodarka stawia przed przedsiębiorstw am i coraz to n o w e w yzw ania. W w yniku zm ian w otoczeniu prz>jęte założenia strategiczne i stosow ane m od ele b izn eso w e p odm iotów gospodarczych poddaw ane są ciągłej w eiydikacji. K on sek w en cją tego stanu
rzeczy je st k on ieczn ość analiz decyzyjnych w różnych
przekrojach i z różnej perspektyw y. Jedną z nich w yznaczają zagadnienia efektyw ności funkcjonow ania przedsiębiorstw a i d ecyzji o w spółpracy z innym i podm iotam i w celu poprawy efek tyw n ości.N iew ątp liw ym w alorem rozpraw y je st aktualność i znaczenie podjętej tem atyki. Praw idłow e u jęcie problem atyki efek tyw n ości je s t nie do przecenienia w ramach system u podejm ow ania decyzji w każdej organizacji gospodarczej. Intencja analizy za leżn o ści p om iędzy w spółpracą branżową a efek tyw n ością przedsiębiorstw je s z c z e w yraźniej w spom niany w alor zaletę potęguje.
3. Sformułowanie problemu badawczego oraz celów pracy
Problem badaw czy poruszony w pracy n ależy uznać za w ażn y zarów no z punktu w id zen ia teorii jak i praktyki zarządzania. K lu cz o w e g o problem u dysertacji upatruje się w konstatacji k onieczności u w zględ n ien ia w p ływ u w spółpracy m ięd zy organizacyjnej na efektyw ność funkcjonow ania przedsiębiorstw'. A naliza tej zależn ości je st c e lo w a i uzasadniona, gd yż efek tyw n ość funkcjonow ania je st jednym z k lu czow ych parametrów ocen y organizacji gospodarczych. Biorąc pod uw agę słabe zbadanie opisyw anej problem atyki - zarów no od strony teoretycznej jak i em pirycznej - dla przedsiębiorstw branży' budow lanej, uważam , iż problem atyka badaw cza wybrana przez Doktorantkę je st w łaściw a.
Autorka w e w stęp ie do dysertacji zadeklarow ała realizację celu głó w n eg o , któiy'm je st ustalenie relacji p om ięd zy w spółpracą a efek tyw n ością funkcjonow ania m ałych i średnich przedsiębiorstw budow lanych. D la tak sform ułow anego celu g łó w n e g o przyjęto cele badaw cze oraz praktycznych. W pierw szym z w y m ien ion ych obszarów m iejsce znalazły następujące:
1) w eryfikacja zb udow anego narzędzia badającego k om p lek sow o zależn ości pom iędzy w spółpracą a efek tyw n ością funkcjonow ania M SP budow lanych w warunkach polskich, 2) identyfikacja w ym iarów branżowej w spółpracy m ałych i średnich przedsiębiorstw
budow lanych
3 ) ustalenie istotności w p ływ u zm ieim ych kontrolnych na relację p om ięd zy branżową w spółpracą m ięd zy organizacyjną, a efek tyw n ością funkcjonow ania M ŚP budow lanych
4 ) porów nanie w ybranych aspektów branżowej w spółpracy na podstaw ie uzyskanych w'yników badafi em pirycznych przeprow adzonych w w'arunkach polskich i niem ieckich
O kreślając ce le badaw cze swojej pracy mgr A gn ieszk a C zerw ińska-L ubszczyk p osłu żyła się p ojęciem „ efek tyw n ość funkcjonow ania” . P ojęcie to nie zostało przez Autorkę jed n ozn aczn ie określone. W sposób pośrednio art>'kułowany, interpretacji dostarcza dopiero o góln e stw ierdzenie na str. 90, że je s t to p ojęcie niejednoznaczne i różnie interpretowane w naukach o zarządzaniu oraz deklaracja, że A utorka zd ecyd ow ała się na pod ejście w ielow ym iarow e do badanego zjaw iska. Tym bardziej - w kontekście uw ag dotyczących n iejednoznaczności i w ielow ym iarow ości tego pojęcia - c e lo w e byłob y p o św ięcen ie odrębnego fragm entu pracy zagadnieniu efek tyw n ości. Doktorantka jednak „konsekw entnie”, także w dalszych fragm entach dysertacji, nie definiuje tego pojęcia bezpośrednio. K on ieczn e w ięc w ydaje się uzyskanie od Doktorantki odpow iedzi na pytanie jak definiuje i jak interpretuje kategorię „efektyw'ność”? N a leż y d om niem yw ać, że intencją Doktorantki je st pośrednie zd efin iow an ie efek tyw n ości poprzez w ybór jej miar. Jeśli tak, to konieczne jest uzasadnienie wyboru określonych miar. W dysertacji w ybrano trzy w skaźniki efektyw ności: zm ianę liczb y pracow ników , zm ianę przychodów ze sprzedaży oraz rentow ność netto. Samo w sob ie ujęcie to n ie je st niepraw idłow e i znajduje u m ocow anie w literaturze przedm iotu. N iem niej jednak należy zau w ażyć, iż d w ie p ierw sze m iary efek tyw n ości - naw et przy u w zględnieniu w ielow ym iarow ości tej kategorii - są stosow ane rzadko i zazw yczaj w odniesieniu do efek tyw n ości rozw oju. Pytanie, czy Doktorantka utożsam ia efek tyw n ość funkcjonow ania z efekt> w nością rozwoju?
Uw'zględniając stan faktyczny i strukturę pracy, m ożna dom niem yw ać, że drugi i trzeci z w y m ien ion ych c eló w badaw czych przyjętych przez Autorkę są przez N ią traktow'ane jako cele n iższeg o rzędu służące konceptualizacji u sz c z eg ó ło w io n eg o m odelu zależn ości p om iędzy branżową w spółpracą, a efek tyw n ością funkcjonow'ania m ałych średnich przedsiębiorstw budow lanych Jest to zam ierzen ie trudne i sam o w sob ie w yczerpujące oczekiw ania odnośnie recenzow anej dysertacji.
D o c e ló w praktycznych dysertacji Doktorantka zaliczyła: opracow anie narzędzia b adaw czego diagnozującego relację p om ięd zy branżową w'spółpracą m ałych średnich przedsiębiorstw budow lanych, a efek tyw n ością ich funkcjonow ania oraz przygotow anie rekom endacji zw iązanych z branżową w'spółpracą dla w ła śc ic ie li oraz m enedżerów , w kontekście poprawy efek tyw n ości funkcjonow ania m ałych i średnich przedsiębiorstw budow lanych, ze szczególn ym uw'zględnieniem w spółpracy z n iem ieckim i partnerami. Treść drugiego celu praktycznego skłania m nie do refleksji, czy m ożna „rekom endow ać” form y w spółpracy w kontekście efek tyw n ości funkcjonow ania. A b y to było m o żliw e m usiałaby istnieć w yraźna zależn ość staty^styczna p om ięd zy określoną formą w spółpracy a m ierzalnym w'zrostem efek tyw n ości. Skłania to do refleksji, czy w- przypadku stw ierdzenia istnienia takiej za leżn o ści, przedsiębiorcy będą skłonni do zm iany dotych czasow ych form w'spółpracy?
Poprawność budowanego modelu powinna potwierdzać się nie tylko na gruncie literatury
przedmiotu, ale także w przełożeniach praktycznych. Za takie „potwierdzenie” uznaje się podjęcie
realizacji pierw'Szego z celów praktycznych, to jest opracowanie narzędzia badawczego
diagnozującego relację pomiędzy branżową współpracą małych i średnich firm budowlanych a
efek tyw n ością ich funkcjonow ania. Drugi cel, deklarow any przez Autorkę, prowadzi w zasadzie do w eryfikacji o sią g n ięcia pierw szego.
K onkludując ro zb ija n y w ątek i konfrontując deklaracje mgr A gn ieszk i C zerw ińskiej-L ubszczyk ze sz c z e g ó ło w ą lekturą rozprawy, stwierdzam , że ce le w niej przyjęte są poprawne, aczkolw iek bardziej wy raźne w y zn a czen ie kierunków badań m o g ło b y b yć osiągnięte poprzez np. hierarchizację c eló w . N ie zm ienia to jednak ogólnej ocen y, że przyjęte cele są dobrze skorelow ane ze strukturą zarów no c z ę śc i teoretycznej rozprawy jak i c z ę śc i em pirycznej.
A utorka staw ia w pracy trzy głów n e hipotezy:
H .l B ranżow a w spółpraca m ałych średnich przedsiębiorstw budow lanych je st zjaw iskiem w ielow ym iarow ym
H .2. B ranżow a w spółpraca m ałych i średnich przedsiębiorstw budow lanych w p ływ a p ozytyw n ie na efek tyw n ość ich funkcjonow ania
H .3. Siła w p ływ u branżowej w spółpracy m ałych i średnich przedsiębiorstw budow lanych na efek tv w u o ść ich funkcjonow ania zależy od zm iennych kontrolnych (um iędzynarodow ienie d ziałaln ości, liczba zatrudnionych pracow ników ).
P rz\jęte h ip otezy, w kontekście c eló w badaw czych, zostały p ostaw ione w sposób praw idłow y. O czekuję jednak, iż Doktorantka rozw inie dwa w ątki. Pierw szy, to dobór zm iennych kontrolnych w' prezentow anym m odelu badaw czym . C elow a byłaby pogłęb ion a argumentacja uzasadniająca wy'bór tych w ła śn ie zm ieim ych (tj. liczb y zatrudnionych pracowników' oraz um iędzynarodow ienia) spośród w ielu zm iennych oddziałujących na relację m ięd zy w spółpracą a efektyw nością. Druga w ątp liw ość dotyczy’ zapisu w hipotezie nr 2, iż „w spółpraca w p ływ a na efek tyw n ość” . M ożna jed yn ie dom niem yw ać, gd y ż n ie je st to w yraźnie w yartykułow’ane, iż chodzi o pozyty^wną zależn ość. Traktuję to jednak ja k o sw o iste ..niedopatrzenie”, które nie w p ły w a na m erytoryczną zasadność hipotezy'. W n iesion e uw agi nie px)dważają pozytyw nej o cen y popraw ności hipotez postaw ionych w pracy
4. Merytory czna ocena pracy
Praca składa się z czterech rozdziałów poprzedzonych w stępem i zw ień czon ych zakończeniem . W rozdziale pierw szym o m ó w io n o strukturę i zn aczen ie sektora M SP budow lanych w P olsce. Drugi rozdział od zw iercied la przede w szystkim w yniki analiz przeprow'adzonych przez Autorkę w' zakresie piśm ierm ictw a zw iązan ego z wybranym obszarem badaw czym . W rozdziale trzecim opisano m etodyAę badań em pirycznych. R ozd ział czw arty zaw iera analizę danych em pirycznych oraz ocen ę zależn ości m iedzy branżową w'spółpracą a efekty^wuością funkcjonow ania przedsiębiorstw .
Rozdział pierwszy
je s t p o św ięco n y analizie znaczenia m ałych i średnich przedsiębiorstw budow lanych w P olsce. Doktorantka trafnie w yek sp on ow ała cech y w yróżniające przedsiębiorstw sektora M ŚP oraz poddała o cen ie bariery' rozw oju tych przedsiębiorstw . W konkluzji stwierdziła, iż przedsiębiorcy najbardziej obaw iają się barier prawnych, adm inistracyjnych i problemów' zpłatnościam i. O dnosząc się do k w estii wsf)ółpracy m iędzyorganizacyjnej przedsiębiorstw budow lanych Autorka podkreśliła, iż cechą wyTÓżniającą je s t nastaw ienie na projekty. O cena struktury badanego sektora p o zw o liła na k o n k lu g ę . iż w porównaniu ze średnią unijną sektor M M SP je st
w
wńększym stopniu zd om in ow an y przez m ikroprzedsiębiorstw a. W kolejnym podrozdziale zw rócono uw'agę na zn aczen ie sektora M ŚP i branży' budow lanej, w szcze g ó ln o ści w' kontekście tw orzenia m iejsc pracy oraz udziału w PK B. Autorica przeprow adziła rów nież w n ik liw ą analizę koniunktury' M ŚP budow lanych, w skazując, iż następuje system atyczna poprawa, m im o iż w skaźniki m akroekonom iczne nie osiągnęły je s z c z e w artości z okresu przedkry'zysowego. D o analiz przeprow adzonych w ty'm rozdziale w'y’korzy'stano dużą ilo ść danych em pirycznych. W kom pilacji i ew aluacji tych danych Autorka w’ykazała się dużą stararmością i w y so k im p oziom em znajom ości branży. R ozd ział stanow i dobrą podstaw ę do prow adzenia dalszych rozważań pośw ięcon ych om aw ianem u zagadnieniu.Rozdział drugi
stanow i cz ęść teoretyczną pracy. W rozdziale tym Doktorantka, w oparciu o przegląd literatury przedm iotu, zd efin iow ała p od staw ow e pojęcia, które zostały wy'korzystane w d alszych fragm entach pracy, w sz czeg ó ln o ści ja k o punkt odniesienia dla prac nad narzędziem badaw czym . Jednoznacznie pozy'ty'w'nie należy' o cen ić dobór źródeł do rozważań prow adzonych w ty'm rozdziale. Autorka dokonała obszernego przeglądu literatury krajowej i zagranicznej. Godna podkreślenia je st k o m p lek so w o ść i w n ik liw o ść analizy struktury’ i zaw artości publikacji p ośw ięcon ych w spółpracy przedsiębiorstw' w kontekście efekty'wności ich funkcjonow ania. Bazując na w yodrębnianych w literaturze przedm iotu rodzajach relacji m iędzy organizacyjnych. Autorka sform ułow ała wykorzy'sty'wane w pracy d efinicje w'spółpracy oraz w'spółpracy branżowej. Źródłem uw ag p olem iczn ych m o że być teza, iż jx)jęcia takie jak w spółpraca, w spółdziałanie oraz kooperacja m ogą b yć stosow an e zam iennie. A nalizując determ inanty w'spółpracy Doktorantka w ykazała się bardzo dobrą zn ajom ością om awianej problem atyki. W yprow adzone w n iosk i są wsparte cytow aniem badań em pirycznych prow adzonych zarów no w kraju jak i zagranicą. K orzyści w spółpracy nie w'ykluczają istnienia uwarunkow'ań ją utrudniających, na co słu szn ie zw rócono uw agę w końcow ym fragm encie w sp om n ian ych rozw ażań. R ozd ział je st zw ień czo n y kom pleksow ą oceną publikacji prezentujących w yniki badań empiTy’cznych pośw 'ięconych w'spółpracy przedsiębiorstw w kontekście efek tyw n ości ich funkcjonow ania. K onstrukcja rozdziału kształtuje szeroką perspektyw ę przyw ołującą W' sposób przekrojowy' k lu czow e w sp ó łcz eśn ie koncepcje form w spółpracy przedsiębiorstw'. O ceniając teoretyczną czę ść pracy n ależy stw ierdzić, że m a ona wartość systematy'zującą dotychczasowy' stan w'iedzy na tem at w'spółpracy przedsiębiorstv.-. N a le ż y tu docenić duży' w'ysiłek Doktorantki w dotarciu i przestudiow'aniu tak w ielu an glojęzyczn ych opracowań naukow ych. O dczuw a się jednak pew ien (subiektyw ’ny) n ied osyt zw iązany z tym . że Doktorantka posługując się w ielokrotnie terminem „efek ty w n o ść” nie precyzuje jak interpretuje to zło żo n e i niejednoznaczne pojęcie. W yrażam przekonanie, iż z w a ż y w szy na tytuł dysertacji, tudzież ce le i postaw ione hipotezy, odrębny fragment pracy pow inien być pośw 'ięcony prezentacji i analizie problem atyki efekty'wności. Brak takiegood n iesien ia traktuję jednak jak o śwńadomy w yb ór D ok toran tk i dla której zagadnienie w spółpracy m iędzyorganizacyjnej nosi znam iona priorytetu badaw czego. Fakt relatyw nie mniej w n ik liw ego potraktowania przez Doktorantkę problem atyki e fe k ty w n o śc i m oże być w yznacznikiem potencjalnych kierunków przyszłych badań. Z tej perspektywy traktuję recenzow aną dysertację jako inspirację do dalszych eksploracji naukow ych.
W rozdziale trzecim
przedstaw iona została m etodyka badań. Z definiow ano głó w n y cel pracy jakim je st określenie za leżn o ści p om ięd zy branżow ą w'spółpracą m afych i średnich firm a efek tyw n ością ich funkcjonow ania. Sprecyzow ano c e le badaw cze oraz utylitarne, oraz postaw iono h ip otezy badaw cze. Z aprezentow any został m od el badawczy'. P ozytyw n ie n ależy ocen ić dobór m etodyki badań. D o realizacji badań wykorzy'Stano m etody ilo śc io w e , co zgodne je st z prezentowaną w literaturze krajowej i zagranicznej praktyką badania zależn ości pom iędzy w spółpracą a efek tyw n ością. Badania zOstały przeprow adzone przy użyciu strukturalizowanego kw estionariusza ankiety jako narzędzia b adaw czego. P opraw ność konstrukcji teg o narzędzia nie budzi zastrzeżeń. D o przygotow ania teg o narzędzia Doktorantka w yk orzystała obszerną literaturę zagraniczną. N ie budzi zastrzeżeń c z ęść kw estionariusza dotycząca w spółpracy. D yskusji natom iast należałoby poddać dobór w sk aźn ik ów efek ty w n o ści funkcjonow ania.W
sz c zeg ó ln o śc i doty'czy to w ie lk o ści zatrudnienia oraz p rzychodów netto. M ian' te pojaw iają się, sporadycznie, w badaniach dokumentow'anych w' literaturze przedm iotu. Ich w ybór je st, z punktu w'idzenia m etodyki badań je s t jak najbardziej dopuszczalny. N iem niej jednak należy podkreślić, iż badań takich je st n iew iele.W
literaturze przedm iotu dom inuje standardowa percepcja efek tyw n ości jak o relacji pomiędzy' nakładami a efektam i. D obór m ierników dokonany przez D oktorantkę należy' traktować jako dążenie do w'zbogacenia nurtu teorio- p ozn aw czego w badaniach p o św ięco n y ch problematy^ce efek tyw n ości. P ozytyw n ie oceniam dążenie do oryginalności prow adzonych badań. O czekuję jednak od pow iedzi na pytanie o kryteria doboru w spom nianych w sk aźn ik ów ocen y efek tyw n ości.W rozdziale czwartym
przeprow adzono analizę zebranych danych em pirycznych. Przy w ykorzystaniu analizy czynnikow ej w y zn a czo n o em p iiyczn e wymiary' w spółpracy, a następnie zbadano zw'iązki zach od zące p om ięd zy nim i. D o ocen y siły korelacji wykorzy'stano w spółczynnik korelacji Pearsona.W
kolejnej cz ę śc i dysertacji Doktorantka podjęła problem zależn ości pom iędzy branżową w spółpracą a efek tyw n ością funkcjonow ania.W
celu ustalenia charakteiy'styki tej za leżn o ści zastosow ano analizę korelacji oraz analizę regresji w ielorakiej. Potknięciem o charakterze strukturalnym je s t brak zak oń czen ia podrozdziału 4.2. Krótkie podsumow'anie tego podrozdziału uczy’Riłoby w sp om n ian y fragm ent bardziej przcjrzy'sty'm i czytelnym . D o o cen y efektyw ności funkcjonow ania w ykorzystano trzy w skaźniki: liczb ę pracow m ków , przy-chody ze sprzedaży oraz rentow ność netto. A n alizy przeprow'adzone w tym rozdziale wieńfczy obszerne porów'nanie wy'branych aspektów branżowej w spółpracy w warunkach polskich i niem ieckich. N arzędzia analizy zostały dobrane i w'ykorzystane poprawnie. Autorka w uporządkow any i konsekw entny sposób rozwiązuje problem badaw czy. Doktorantka w yk azała się tu nie tylko um iejętnością zbierania danych, alerów n ież ich analizy przy użyciu od p ow ied n iego i szerokiego warsztatu statystycznego. P ozytyw nie oceniam sposób prezentacji w yn ik ów badań. Z ostały one dobrze udokum entow ane w treści rozprawy, a także w d ołączon ych do niej załącznikach, w których zostały zawarte dokum enty wykorzy stane w p rocesie badaw czym .
W ażnym fragm entem dysertacji je st jej
zakończenie,
w którym Autorka przedstaw iła syntetycznie w n iosk i płynące z przeprow^adzonych badań, konfrontując j e z ustaleniam i innych badaczy' i określając tym sam ym w kład dysertacji w d yscyp lin ę nauk o zarządzaniu. N a fxxlstaw'ie zebranego materiału em pirycznego sform ułow ane zostały interesujące w n ioski. Pozyty'wnie zw eryfik ow an o hipotezę nr 1, ze sz cze g ó ło w y m w skazaniem na wymiary' w spółpracy branżow'ej oraz za leżn o ści p om ięd zy nim i. Z realizow any został cel głów n y pracy, jednakże pow iązana z nim hipoteza nr 2 została zw eryfikow ana je d y n ie c z ę śc io w o . N ie w ykazano statystycznie istotnej zależności p om ięd zy branżow ą w spółpracą a efek tyw n ością funkcjonow ania przedsiębiorstw . K onkluzja ta m oże b yć w sk azów k ą dla ew entualnych dalszych badań; być m oże takich, w których efektyw ność funkcjonow ania byłaby oceniana przy p om ocy innych w skaźników . N a leży d om niem yw ać, iż zgodnie z w y jścio w y m i supozycjam i Doktorantki, zach od zi pozytyw na za leżn ość pomiędz>' w spółpracą a efek tyw n ością funkcjonow ania przedsiębiorstw , jednakże duża liczba czynników opisujących obie zm ienne utrudnia w istotnym stopniu pom iar i kw antyfikację zależn ości pom iędzj' nim i. Poz\ty'W'nie zw eryfikow'ano hipotezę 3 w'skazując na istnienie różnic w sile relacji pom iędzy branżową w'spółpracą a efek tyw n ością funkcjonow ania M ŚP budow lanych m ierzoną zm ianam i zatrudnienia oraz rentow ności netto.Z perspektyw y aplikacyjnej intencją Doktorantki było prz\'gotow anie rekom endacji w skazujących na preferow ane form y w spółpracy branżow ej, p ozytyw n ie w p ływ ające na efekty-wność funkcjonow ania przedsiębiorstw . W obec stw ierdzenia braku statystycznie istotnej zależn ości p om ięd zy ty'mi zm iennym i, rekom endacje zastąpiono interesującym i w nioskam i o charakterze p ozn aw czym . W nioski te w znaczącym stopniu rekom pensują brak rekom endacji i m ogą stanow ić inspirację dla w ła ścic ieli i m enedżerów do konstruktywnej w eiyfrkacji form w spółpracy
Podsum owując, wartość naukową rozprawy oceniam wysoko.
Doktorantka zrealizow ała p ostaw ion e w pracy c ele , a prezentow ane w pracy rozw ażania oparte są na szerokich i w'm'kliwych studiach literaturow'ych oraz wartościow'ych badaniach empirv'cznych.D o o sią g n ięć naukow ych Doktorantki należy zaliczyć:
- dokonanie sz c z e g ó ło w e g o przeglądu literatur)' przedm iotu od n oszącego się do współpracy m iędzyorganizacyjnej i efek tyw n ości z perspektyw y tej w spółpracy,
- opracow anie autorskiej m etodyki badań, w tym m odelu badaw czego, - opracow anie autorskiego narzędzia badaw czego,
5. Strona warsztatowa opiniowanej rozprawy
Warsztat pisarski mgr Agnieszki C;s!rwińskiej-Lubs
2
czyk zasługuje na pozytyw ną ocenę. Doktorantka posługiwała się języ kiem poprawnym od strony stylistycznej i komunikatywnej. Liczne rysunki i tabele obrazujące istotę prowadzonych analiz podnoszą wartość merytoryczną i esfótyczaą rozdziałów. D o nielicm ych usterek formalnych można zaliczyć w ydzielanie w tekście f r a ^ e m ó w nie stanowiących podrozdziatów. W pracy występują nieliczne b ł ^ y edytorskie.Na uwypuklenie zasługuje imponujący nakład pracy Autorki. Cteena ta jest aktualna zarówno w odniesieniu do studiów literaturowych jak i badań empirycznych. R ów nie istotna dla końcowej oceny rozprawy jest wzmiankowana wcześniej konsekwencja zamysłu b a d a w c^ g o i uporząlkowana prezentacja uzyskiwanych wyników.
6. Wnioski końcowe
Analiza całości recenzowanej rozprawy mgr A gnieszki C zerw ińsld^ L ubszczyk pozwala aa scwiwdzenie. iż stenowi cata mterssujące studiiHH badawcze. Aumrka kon^ kw «ataie zrealizowała podjęte zadanie korz>'stając przy tym z opr^X3wanych przez siebie n arad zi. Udowodnifa, ze porusza się swobodnie w wyferanym obszarze wiedzy' i zna sferę praktyki gospodarczej. Rozprawa nie jest pozbawiona mankamentów i niektóre jej fragmenty budzą pytania i zastrzeżeń i ą które podniesione z o s t ^ powyżej. N ie zm ienia to jednak faktu, że recenzowana dysertacja stenowi oryginalne rozwiązanie problemu naukowego, wskazuje na wysoki poziom w ied zy teoretycznej Doktorantki, a także umiejętność samodzielnej pracy naukowej.
Stwierdzam, ż® recenzowana rozprawa doktorska mgr A gnieszki Czerwińskiej-Lubszczyk p t
