Marian Kochanowski
Białogarda, gm. Wicko, woj. słupskie
Informator Archeologiczny : badania 14, 140-141
- 140
Główne partie wału zostały zniwelowane. Na nieznacznym od cinku zaobserwowano ślady po rz ę d zie słupów pionowo wbitych, śred nicy 25-30 cm, pochodzące z konstrukcji wieńczących wał. N ie two rz y ły one jednak ostrokołu, le c z ra czej należy się lic z y ć tutaj ze zw ieńczeniem wzniesionym w rodzaju konstrukcji na tzw, łątkę za stępczą,
Na podstawie dotychczasowych badań ustalono, że zachodni od cinek wału sięgał około 16 m dłu gości,w ysokości je g o nie można je s z c z e o k reś lić ponieważ nie ukończono eksploracji nawarstwień,
Do zachodniego odcinka wału p rzylega fosa, obecnie praw ie cał k ow icie zasypana. Jej szerokość wynosi około 10 m. B rzeg wzm ocnio ny był rzęd em pionowo wbitych kołków o ra z wykładany faszyną. Dotych czas wypełnisko fosy wy eksplorowano na głębokość 2,2 m.
We wschodnim odcinku wału grodziska widoczne je s t zaklęśnięcie terenu, W m iejscu p rzerw y ram iona wału nie schodzą się, a odstają od siebie. Jedno z ram ion je s t nawet s z e r s z e . Wykopem objęto pół nocno-wschodnie ra m ię wału i czę ść zaklęśnięcia. Na odcinku tym . wyeksplorowano dotychczas 60 cm nawarstwień. Stwierdzono, że ba dany odcinek wału od strony w ewnętrznej, a także zaklęśnięcie z a kończone były konstrukcjami drewnianymi. C zęściow o były one p rz e palone, łą c zy ły się prawdopodobnie z relik tam i bramnym i. Do nich dochodziła droga o nawierzchni wzmocnionej kam ieniam i, częściow o odkryta także we wnętrzu grodu.
Zewnętrzna strona wału została zbudowana z gliny, zaś podsta wa je go obłożona była warstwą kamieni. Poniżej podstawy w row ie sondażowym, m etrow ej szerok ości, odkryto ślad po słupie średnicy 30 cm,
W nawarstwieniach wałów, a także p rzy fragm encie urządzenia bramnego i wjazdu odkryto m ateriał, na który składały s ię przede w szystkim skorupy naczyń w czesnośredniowiecznych, obtaczanych gó rą, , w m niejszej ilo ś c i obtaczane całkow icie. Dotychczas nie odnale ziono innych zabytków, na podstawie których można u ś c iślić chrono lo g ię obiektu.
Na podstawie dotychczas uzyskanych m ateriałów chronologię grodu o k reśla się na V III-X I wiek,
W toku dalszych badań palnym zadaniem będzie wyjaśnienie obecności członu II /jak wskazuje na to hipsom etria obiektu/ oraz funkcji członu I i II.
M ateria ły z badań znajdują s ię w WGAK we W rocławiu. Badania będą kontynuowane.
B IAŁO G AR D A, gm. Wicko w oj. Błupskie
141
Badania prowadził m gr Marian Kochanowski. Finansował W KZ w Słupsku. Szósty sezon badań. G rodzisko w czesnośredniowieczne
/X-XH1 w. /.
Obiekt usytuowany je s t na dużym cyplu naturalnego wyniesienia polodowcowego w centrum wsi. Zajm uje pow ierzchnię 1.300 m2, z te go konstrukcje zasadniczego grodu zajmowały obszar około 470 m2. Siady umocnień obronnych słabo czytelne, jedynie p rzeb ieg fosy od strony południowej je s t wyraźny.
W badaniach skoncentrowano się na wyeksplorowaniu warstw kulturowych w zachodniej partii grodu, nawiązując do w cześniejszych badań prowadzonych w c zę śc i centralnej.
Początkowo wytyczono jedynie dwa wykopy na osi E -W , które dochodziły do zachodniego zbocza grodziska. W następstwie odsłonię cia obiektu m ieszkalnego w północnej c zę ś c i wykopów wytyczono dwa kolejne.
Stw ierdzono, że pozostałością po grod zie je s t rozsypisko wału i warstwa kulturowa we wnętrzu grodziska, zalegająca pod około 30 cm warstwą humusu, W od ległości 7,8 m od obecnie istn ieją cej kraw ędzi zachodniej skarpy, na głębokości 45 cm, uchwycono zarys obiektu m ieszkalnego o wym iarach 450 x 395 m /dłuższy bok na osi N-S/, zachowanego w p artii spągowej o ogólnej m ią ższo ści około 60 cm. Tuż obok chaty, p rzylegając do północnej ściany znajdowała się ja ma odpadkowa o średn icy 160 cm i m ią żs zo śc i około 155 cm. Oprócz niej w niew ielkiej od ległości od chaty zaobserwowano kilka dalszych jam o b liżej nieokreślonej funkcji.
Ciekawych danych dostarczyła także analiza profilu południowego wykopu 2/80, gdzie na długości 280 cm zachował e ię p rze jrzy ś c ie przekrój boczny konstrukcji wału z zachowanymi fragm entam i bierw ion drewnianych w kontekście intensywnej spalenizny i sprażonej w ogniu gliny.
W trakcie eksp lora cji odkryto kilkaset fragmentów ceram iki, lic zn ie kości zw ierzę ce o ra z w yroby m etalow e: klucz żelazny, gw oź d zie i nożyk żelazny. Znaleziony m ateriał zabytkowy wskazuje, iż gród użytkowany był najwcześniej na p rzełom ie X/XI w ,, je go schy łek można o k reś lić na koniec X III wieku.
M ateria ł złożono w Muzeum w Lęborku, Badania będą kontynuowane. B Ł O T N IC A O PO LSKA, gm, S trzelce Opolskie w oj, opolskie patrz uzupełnienia 1979
