Zygmunt Ziątek
"Powstanie styczniowe w
pamiętnikarstwie chłopskim i
ludowym", Krzysztof
Dunin-Wąsowicz, "Przegląd
Humanistyczny", T. 16 (1972), nr 2 :
[recenzja]
Biuletyn Polonistyczny 15/45, 1861972
/11/ TfHECKI J e rz y : Kraków i P o le s ie . Krakowskie studia
/1095-1895/ Tadeusza K ic iń s k ie g o w św ie tle jego korespon
d e n c ji. "Prace P o lo n is ty c z n e " . S. 28:1972 s . 127-153«
Artykuł, oparty na nie drukowanej korespondencji Miciń- skiego z jego narzeczoną Marią Dobrowolską, przedstawia wi dzianą oczami pisarza atmosferę kulturalno-polityczną ówczes nego Kxakovja. Jest też próbą uchwycenia procesu ścierania się w świadomości Kicińskiego /oraz odbicia w jego decyzjach ży
ciowych i twórczości/ wpływów te j atmosfery z doświadczeniami wyniesionymi z kontaktów z postępowymi kołami in te lig e n c k ie j młodzieży warszawskiej /m.in. z Ignacym Radlińskim/ i z od działywaniem ideowym środowiska poleskiego, z jego specyficz nymi opozycjami i kontrastami kulturalnymi. Zestawienie z do świadczeniami ideowymi Radlińskiego wyniesionymi z tych sa mych środowisk pozwoliło autorowi na uchwycenie i wyekspono wanie tego, co indywidualne w doświadczeniach Kicińskiego.
EP/45/83 H.F.
/11/ DUNIN-WĄSOWICZ Krzysztof: Powstanie styczniowe w pa rnię tnikarst wie chłopskim i ludowym. "Przegląd Humanisty czny” R. 16:1972 nr 2 s. 35- 66.
Lektura pamiętników chłopskich pozwala autorowi stw ier d zić, że powstanie styczniowe było ważnym momentem dla rozwo ju świadomości narodowej powstaniowego i popowstaniowych po koleń wsi p olsk iej. Cztery zachowane we fragmentach i odpi sach pamiętniki chłopów - uczestników wojny partyzanckiej - świadczą o rozumieniu przez nich celów powstania, choć - zgodnie z typem ludowego paraiętnikarstwa - odznaczają się pow ściągliw ością w przedstawianiu uczuć i przeżyć autorów. Pew na obojętność na tradycję powstańczą w pokoleniu następnym, tłumacząca się niechęcią do szlachty i tra d y c ji "pańskich", je s t przejściowa - znika po podjęciu przez samodzielny ruch ludowy a k cji uświadamiania politycznego.
