Streptococcus pyogenes jako czynnik etiologiczny rzadkich zakażeń u dzieci

(1)

FORUM ZAKAŻEŃ 2018;92:7376

ELŻBIETA PIĄTKOWSKA | MARZENNA BARTOSZEWICZ

STREPTOCOCCUS PYOGENES JAKO CZYNNIK ETIOLOGICZNY

RZADKICH ZAKAŻEŃ U DZIECI

STREPTOCOCCUS PYOGENES AS AN ETIOLOGICAL AGENT OF RARE INFECTIONS IN CHILDREN

PRACA POGLĄDOWA

Katedra i Zakład Mikrobiologii Farmaceutycznej i Parazytologii Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu

} MARZENNA BARTOSZEWICZ

Katedra i Zakład Mikrobiologii Farmaceutycznej i Parazytologii, Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu, ul. Borowska 211a, 50-556 Wrocław, Tel.: 717840510, Fax: 717840674, e-mail: marzenna.bartoszewicz @umed.wroc.pl Wpłynęło: 05.03.2018 Zaakceptowano: 20.03.2018 DOI: dx.doi.org/10.15374/FZ2018006

STRESZCZENIE: Streptococcus pyogenes, należący do paciorkowców ropotwórczych grupy A, jest głównym czynnikiem wywołującym ostre zapalenie gardła i/lub migdałków podniebien-nych. Odpowiedzialny jest także za szereg innych inwazyjnych oraz nieinwazyjnych zakażeń występujących zarówno u dzieci, jak i u dorosłych. Jednym ze słabiej poznanych schorzeń są powierzchniowe infekcje skóry, obejmujące okolice krocza i odbytu, które często pozostają nie-prawidłowo zdiagnozowane i w związku z tym są nieskutecznie leczone.

SŁOWA KLUCZOWE: diagnostyka mikrobiologiczna, Streptococcus pyogenes, zakażenia okołoodbytowe

ABSTRACT: Streptococcus pyogenes belongs to group A Streptococcus and is the main cause of acute pharyngitis and/or tonsillitis. The strain is also responsible for a number of other invasive and non-invasive infections occurring in children and adults. One of the less known diseases are surface skin infections involving the perineum and anus, which are often incorrectly dia-gnosed and therefore treated without success.

KEY WORDS: microbiology diagnostics, perineal infection, Streptococcus pyogenes

WSTĘP

Streptococcus pyogenes WR JDWXQHN QDOHĪąF\ GR

EDNWH-ULL *UDPGRGDWQLFK R NXOLVW\P NV]WDáFLH ]DOLF]DQ\ GR SDFLRUNRZFyZ ]H Z]JOĊGX QD VSRVyE SRG]LDáX NRPyUHN L F]ĊVW\ EUDN LFK UR]áąF]DQLD VLĊ SR SRG]LDOH FR VSU]\MD WZRU]HQLX FKDUDNWHU\VW\F]Q\FK XNáDGyZ SU]\SRPLQDMą- F\FKáDĔFXV]NL1DSRGVWDZLHEXGRZ\DQW\JHQRZHMVZR-LVWHJRZLHORFXNUX&ZĞFLDQLHNRPyUNRZHM]DOLF]DQ\MHVW ZHGáXJNODV\¿NDFML/DQFH¿HOGDGRJUXS\VHURORJLF]QHM SDFLRUNRZFyZW\SX$DQJJURXS$Streptococcus±*$6

=JRGQLH ] QDMQRZV]ą NODV\¿NDFMą ¿ORJHQHW\F]Qą RSDUWą QDDQDOL]LHU51$S.

pyogenesQDOHĪ\GRJUXS\EOLVNRVSR-NUHZQLRQ\FK ]H VREą SDFLRUNRZFyZ URSRWZyUF]\FK > @ 1D]ZD WD RG]ZLHUFLHGOD MHJR SRWHQFMDá FKRURERWZyU-F]\ 2PDZLDQ\ SDFLRUNRZLHF SRVLDGD ]GROQRĞü V\QWHW\-]RZDQLDV]HUHJXHQ]\PyZLWRNV\QGHWHUPLQXMąF\FKMHJR ]GROQRĞü GR NRORQL]DFML RUJDQL]PX JRVSRGDU]D WZRU]H-QLD ELR¿OPX SHQHWUDFML WNDQHN L LQGXNFML SURFHVyZ ]D-SDOQ\FK1DOHĪąGRQLFKPLQELDáNR0ELDáNDZLąĪąFH ¿EURQHNW\QĊLNRODJHQLQZD]\Q\KLDOXURQLGD]DVWUHSWR- NLQD]DLLQQHVWUHSWROL]\Q\6L2F]\HJ]RWRNV\Q\SLUR-JHQQH63(RZáDĞFLZRĞFLDFKVXSHUDQW\JHQyZ=DREURQĊ SU]HGXNáDGHPLPPXQRORJLF]Q\PRGSRZLDGDMąQLH]DOHĪ- QLHF]\QQLNLGHJUDGXMąFHFKHPRNLQ\LáDĔFXFK\LPPXQR-JOREXOLQ>@

Streptococcus pyogenes PRĪH Z\ZRá\ZDü UyĪQHJR W\SX

]DNDĪHQLD'RQDMF]ĊĞFLHMZ\VWĊSXMąF\FKQDOHĪąDQJLQDSD- FLRUNRZFRZDFKDUDNWHU\]XMąFDVLĊRVWU\P]DSDOHQLHPJDU-GáDLOXEPLJGDáNyZSRGQLHELHQQ\FKRUD]SáRQLFD( scarla-tina) 'R QLHLQZD]\MQ\FK LQIHNFML ]DOLF]D VLĊ WHĪ

]DSDOH-QLH ]DWRN XFKD ĞURGNRZHJR RUD] Z\ZRá\ZD]DSDOH-QLH URSQ\FK L QLHURSQ\FK ]PLDQ VNyUQ\FK RNUHĞODQ\FK RGSRZLHGQLR MDNROLV]DMHF]DNDĨQ\LUXPLHĔJX]RZDW\2PDZLDQ\JDWX-QHNSDFLRUNRZFDMHVWF]\QQLNLHPHWLRORJLF]Q\PUyĪ\( ery-

sipelas)LPRĪHSURZDG]LüGR]DNDĪHĔWNDQNLáąF]QHMSRG-VNyUQHM (cellulitis) URSQHJR ]DSDOHQLD ZĊ]áyZ FKáRQQ\FK

]DSDOHQLDPLĊĞQLLOXEVWDZyZSáXFRUD]]DNDĪHĔSRáRJR-Z\FKS.

pyogenesZ\ZRáXMHUyZQLHĪ]DNDĪHQLDXRJyOQLR-QH R FLĊĪNLP SU]HELHJX WDNLH MDN EDNWHULHPLD ]DSDOHQLH

Artykuł jest dostępny na zasadzie dozwolonego użytku osobistego. Dalsze rozpowszechnianie (w tym umieszczanie w sieci) jest zabronione i stanowi poważne naruszenie przepisów prawa autorskiego oraz grozi sankcjami prawnymi.

(2)

FORUM ZAKAŻEŃ 2018;92

RSRQ Py]JRZRUG]HQLRZ\FK RUD] ]ZLą]DQH ] SURGXNFMą WRNV\QSLURJHQQ\FK63(±SDFLRUNRZFRZ\]HVSyáZVWU]ą-VX WRNV\F]QHJR DQJ VWUHSWRFRFFDO WR[LF VKRFN V\QGURPH ± 6766 F]\ PDUWZLF]H ]DSDOHQLH SRZLĊ]L (fascitis necro-tisans) =DNDĪHQLH RPDZLDQ\P SDFLRUNRZFHP PRĪH PLHü

GOD RUJDQL]PX SDFMHQWD RGOHJáH Z F]DVLH VNXWNL XERF]QH 'R WDNLFK SRZLNáDĔ ± RNUHĞODQ\FK MDNR QLHURSQH QDVWĊS- VWZDRSRGáRĪXLPPXQRORJLF]Q\P]ZLą]DQH]ZF]HĞQLHM- V]\P]DFKRURZDQLHP±QDOHĪąJRUąF]NDUHXPDW\F]QDRE-MDZLDMąFD VLĊ PLQ MDNR ]DSDOHQLH PLĊĞQLD VHUFRZHJR OXE ]DSDOHQLHVWDZyZRUD]NáĊEXV]NRZH]DSDOHQLHQHUHNNWy-UHZ\QLND]RGNáDGDQLDVLĊNRPSOHNVyZLPPXQRORJLF]Q\FK XV]NDG]DMąF\FKWHQQDU]ąG>@ 2EHFQLHXZDĪDVLĊĪHS. pyogenesPRĪHE\üREHFQ\ZH ÀRU]HF]áRZLHNDEH]Z\ZRá\ZDQLDREMDZyZFKRURE\1R- VLFLHOVWZR]ZLą]DQHMHVW]REHFQRĞFLąSDFLRUNRZFDQDEáR- QDFKĞOX]RZ\FKJyUQ\FKGUyJRGGHFKRZ\FK>@=DND-ĪHQLHPRĪHUR]ZLQąüVLĊSRDNW\ZDFMLWDNLHJRV]F]HSXOXE Z\QLNDü]LQIHNFMLHJ]RJHQQHMGRNWyUHMGRFKRG]LQSGUR-JąNURSHONRZąSU]H]EH]SRĞUHGQLNRQWDNW]QRVLFLHOHPOXE ] ]DNDĪRQ\P SU]HGPLRWHP >@: JUXSLH G]LHFL ] SDFLRU- NRZFRZ\P]DSDOHQLHPJDUGáDRNRáRSR]RVWDMHQRVLFLH-OHPWHMEDNWHULLUyZQLHĪZRGE\FLHFKRüXZDĪDVLĊĪHQLH GRVWDMHVLĊRQDWDPGURJąSRNDUPRZąOHF]]RVWDMHSU]HQLH-VLRQDZLQQ\VSRVyE>@

1LHVąWRMHGQDNZV]\VWNLHPRĪOLZHNRQVHNZHQFMH]DND-ĪHĔZ\ZRá\ZDQ\FKSU]H]Streptococcus

pyogenes:QLH-NWyU\FKSXEOLNDFMDFKQDXNRZ\FKGRQRVLVLĊRPRĪOLZ\P ]ZLą]NX PLĊG]\ ]DNDĪHQLHP RPDZLDQ\P SDFLRUNRZFHP DQHXURORJLF]Q\P]HVSRáHP*LOOHVDGHOD7RXUHWWH¶DQD- ]\ZDQ\PFKRUREąWLNyZZSá\ZLHQDUR]ZyMLQQ\FKDX-WRLPPXQRORJLF]Q\FK ]DEXU]HĔ QHXURSV\FKLDWU\F]Q\FK RNUHĞODQ\FKVNUyWHP3$1'$6DQJSHGLDWULFDXWRLPPX- QHQHXURSV\FKLDWULFGLVRUGHUVDVVRFLDWHGZLWKVWUHSWRFRF-FDOLQIHFWLRQVF]\WHĪQDUR]ZyMFKRURE\$O]KHLPHUD> @:QLQLHMV]HMSUDF\SU]HGVWDZLRQH]RVWDQąPQLHM]QD-QH VWDQ\ FKRURERZH Z\ZRá\ZD@:QLQLHMV]HMSUDF\SU]HGVWDZLRQH]RVWDQąPQLHM]QD-QH SU]H]S. pyogenes

WD- NLHMDNSRZLHU]FKQLRZHLQIHNFMHVNyU\REHMPXMąFHRNROL-FHNURF]DLRGE\WXNWyUHPRJąSR]RVWDZDüQLHSUDZLGáRZR ]GLDJQR]RZDQHLZ]ZLą]NX]W\PQLHVNXWHF]QLHOHF]RQH

WYSTĘPOWANIE I CHARAKTERYSTYKA

ZAKAŻEŃ OKOŁOODBYTOWYCH

=DNDĪHQLD RNRáRRGE\WRZH QDMF]ĊĞFLHM VSRW\NDQH Vą XG]LHFLZZLHNX±ODW:WHMJUXSLHQDMZLĊNV]DOLF]- ED]DFKRURZDĔGRW\F]\SDFMHQWyZ]QDMGXMąF\FKVLĊZSU]H-G]LDOH ZLHNRZ\P ± URN Ī\FLD 1LH Z\NOXF]D VLĊ MHG- QDNĪHSRGREQHLQIHNFMHPRJąZ\VWĊSRZDüUyZQLHĪXOX-G]L PáRG\FK L RVyE VWDUV]\FK MHGQDN OLF]ED RSLV\ZDQ\FK ZOLWHUDWXU]HSU]\SDGNyZMHVWQLHZLHOND>@

1DMF]ĊVWV]\ ZL]XDOQ\ REMDZ ]DNDĪHQLD SDFLRUNRZFHP WR REHFQRĞü ]DF]HUZLHQLRQHM VNyU\ R Z\UDĨQLH RGJUDQL-F]RQ\PEU]HJXSU]\SRPLQDMąFHMUXPLHĔSRMDZLDMąFHMVLĊ ZRNROLF\RGE\WXF]\NURF]D6\PSWRPRPW\PPRĪHWR-ZDU]\V]\ü VáDER QDVLORQD Z\V\SND OXE SRMHG\QF]H Z\-NZLW\VNyUQH=PLDQ\VNyUQHPRJąE\üZLOJRWQHLOHNNR REU]ĊNQLĊWH MHGQDN Z LFK Z\QLNX QLH GRFKRG]L GR UR]-ZRMX ]DSDOHQLD WNDQNL áąF]QHM >@ =PLHQLRQD FKRURER-ZRVNyUDVWDMHVLĊZUDĪOLZDQDGRW\N3DFMHQFLRGF]XZDMą ĞZLąGSLHF]HQLHZRNROLF\RGE\WXF]HPXPRĪHWRZDU]\- V]\üEyOV]F]HJyOQLHSU]\RGGDZDQLXVWROFD>@:QLH- NWyU\FKSU]\SDGNDFKPRĪQD]DREVHUZRZDüREHFQRĞüOLF]-Q\FKV]F]HOLQRGE\WX=Z\NOH]PLDQ\RJUDQLF]RQHVąGR RNROLFRGE\WXMHGQDN±MDNVXJHUXMąQLHNWyU]\DXWRU]\PD-MąF\VW\F]QRĞü]W\PSUREOHPHP±QLHOHF]RQDLQIHNFMDPRĪH UR]V]HU]DüVLĊQDRNROLFĊNURF]DL]HZQĊWU]QHQDU]ąG\SáFLR- ZHSUąFLHVURPF]\WHĪSU]\F]\QLDüVLĊGRUR]ZRMX]DSDOH- QLDEáRQ\ĞOX]RZHMSRFKZ\XG]LHZF]\QHN>@8SRáR-Z\SDFMHQWyZSRMDZLDMąVLĊWDNĪH]DSDUFLDDXFKRU\FK ZNDOHREHFQDMHVWĞZLHĪDNUHZ%DGDQLX¿]\NDOQHPXPRJą WRZDU]\V]\üNUZDZLHQLHLZ\VLĊN>@ 8G]LHFLREMDZ\SU]HGáXĪDMąFHVLĊGR±PLHVLĊF\PRJą SURZDG]LüGRXF]XFLDG\VNRPIRUWX]DSDUüLXQLNDQLDWRDOH-W\FRPRĪHZLą]DüVLĊ]REQLĪHQLHPW\SRZHMZW\PZLHNX DNW\ZQRĞFL¿]\F]QHM>@ 3RZ\ĪV]H V\PSWRP\ QLH Vą FKDUDNWHU\VW\F]QH L GODWH-JRPRJąE\üP\ORQH]LQQ\PLMHGQRVWNDPLFKRURERZ\PL : SU]HSURZDG]RQ\FK SU]H] /HKPDQ L ZVS EDGDQLDFK DQ-NLHWRZ\FK OHNDU]\ SRQDG DQNLHWRZDQ\FK VWZLHUG]LáR ĪHZ\PLHQLRQHREMDZ\VXJHURZDá\REHFQRĞü]DUDĪHĔSDVR-Ī\WQLF]\FKRZVLNLOXEZ\VWĊSRZDQLH]DSDUüFRVNáDQLDáR GR ]DVWRVRZDQLD OHF]HQLD SU]HFLZSDVRĪ\WQLF]HJR OXE SU]H-SLV\ZDQLD SUHSDUDWyZ UR]OXĨQLDMąF\FK NDá ,QQL MDNR SRG-VWDZRZą WHUDSLĊ ]DVWRVRZDOLE\ OHF]HQLH ] Z\NRU]\VWDQLHP ĞURGNyZ ]QLHF]XODMąF\FK NRUW\NRVWHURLGyZ DQW\ELRW\NyZ OXE PLHMVFRZHM DQW\VHSW\NL &]ĊĞü ] OHNDU]\ VXJHURZDáD QDSRGVWDZLHZ\PLHQLRQ\FKREMDZyZREHFQRĞü]DNDĪHQLD JU]\ELF]HJRVWDQyZ]DSDOQ\FKMHOLWáRMRWRNRZHJR]DSDOHQLD VNyU\áXV]F]\F\DWRSRZHJR]DSDOHQLDVNyU\RUD]Z\V\SNL SLHOXV]NRZHM1LHZ\NOXF]DQRUyZQLHĪĪHSRGREQHV\PSWR-P\PRJąWRZDU]\V]\üQDGXĪ\FLRPVHNVXDOQ\P>@ 3LHUZV]\RSLVDQ\ZOLWHUDWXU]HSU]\SDGHNLQIHNFMLRNR- áRRGE\WRZHMZ\ZRáDQHMSU]H]SDFLRUNRZFDJUXS\$RSLVD- QRZURNX>@2EHFQLHZ\VWĊSRZDQLHWDNLFK]DND-ĪHĔRGQRWRZXMHVLĊXG]LHFLQDFDá\PĞZLHFLH,FKF]ĊVWRĞü MHVWMHGQDNWUXGQDGRRV]DFRZDQLDSRQLHZDĪPRJąE\üP\-ORQH]LQQ\PLVFKRU]HQLDPL]XZDJLQDIDNWĪH]QDMRPRĞü WHJR SUREOHPX QLH MHVW UR]SRZV]HFKQLRQD ZĞUyG OHNDU]\ ::LHONLHM%U\WDQLLW\ONR]QLFKZV\WXDFMLREVHUZDFML SRGREQ\FK REMDZyZ Z\NRQDáRE\ Z\PD] EDNWHULRORJLF]- Q\DVXJHUXMHVLĊĪHZSUDNW\FHMHGQHJROHNDU]DSRGVWDZR-ZHMRSLHNL]GURZRWQHMWDNLFKSU]\SDGNyZMHVW±URF]QLH

(3)

FORUM ZAKAŻEŃ 2018;92 75 © Evereth Publishing, 2018 6]DFXMHVLĊĪHZ6WDQDFK=MHGQRF]RQ\FKPQLHMZLĊFHMQD ZL]\WXSHGLDWU\UR]SR]QDMHVLĊMHGHQSU]\SDGHNLQIHN- FMLRNRáRRGE\WRZHM>@=NROHLLQQHĨUyGáDSRGDMąĪH]D-NDĪHQLHWRZ\VWĊSXMH]F]ĊVWRĞFLąRNRáR±SU]\SDGNyZQD W\VLĊF\ZV]\VWNLFK]JáDV]DMąF\FKVLĊSDFMHQWyZFRVWD- QRZLNURWQLHPQLHMV]HSUDZGRSRGRELHĔVWZRSDFLRUNRZ- FRZHMLQIHNFMLRNRáRRGE\WRZHMZSRUyZQDQLX]DQJLQąSD-FLRUNRZFRZą>@ :DUXQNLHPVSU]\MDMąF\PZ\VWĊSRZDQLX]DNDĪHĔRNROL- F\RGE\WXMHVWZF]HĞQLHMV]HSU]HE\FLHLQQ\FKVFKRU]HĔW\-SRZ\FKGODS.

pyogenes'R]DNDĪHĔáDWZLHMPRĪHGRFKR-G]Lü Z REUĊELH URG]LQ\ QS SRPLĊG]\ URG]HĔVWZHP SRG- F]DVZVSyOQ\FKNąSLHOL>@2GQRWRZXMHVLĊUyZQLHĪVH-]RQRZRĞü]DFKRURZDĔNWyUH±SRGREQLHMDNZSU]\SDGNX DQJLQ\±F]ĊĞFLHMZ\VWĊSXMąZPLHVLąFDFK]LPRZ\FKLZLR-VHQQ\FK >@ 'RQRVL VLĊ UyZQLHĪ ĪH ]DNDĪHQLD RNRáRRG-E\WRZHPRJąPLHüFKDUDNWHUPLHV]DQ\FR]ZLą]DQHMHVW]H ZVSyáZ\VWĊSRZDQLHP Z ]PLHQLRQ\P FKRURERZR PLHMVFX SDFLRUNRZFD URSRWZyUF]HJR ] LQQ\PL SDWRJHQDPL QS ]H Staphylococcus aureus>@

DIAGNOSTYKA I LECZENIE

3RGVWDZRZ\PEDGDQLHPSR]ZDODMąF\PQDRFHQĊXG]LD-áXS. pyogenes Z SRZVWDá\FK ]PLDQDFK FKRURERZ\FK MHVW

SREUDQLH Z\PD]X ]H ]PLHQLRQ\FK ]DSDOQLH RNROLF RGE\WX QDZ\PD]yZNĊ]ZLOĪRQąMDáRZąVROą¿]MRORJLF]Qą3UR- FHGXUĊWDNąZ\NRQXMHVLĊZJDELQHFLHOHNDUVNLP:SU]\- SDGNXEUDNXPRĪOLZRĞFLGRVWDUF]HQLDPDWHULDáXGRODERUD-WRULXPZWUDNFLHGZyFKJRG]LQRGSREUDQLDSRZLQLHQE\ü RQ SU]HVáDQ\ QD Z\PD]yZFH ] SRGáRĪHP WUDQVSRUWRZ\P GRJRG]LQZWHPSHUDWXU]HSRNRMRZHM:ODERUDWRULXP PDWHULDáMHVWVWDQGDUGRZRSRVLHZDQ\QDSRGáRĪHZ]ERJD- FRQH]GRGDWNLHPNUZLLLQNXERZDQ\SU]H]JRG]L-Q\ Z WHPSHUDWXU]H & QDMOHSLHM Z ZDUXQNDFK PLNUR-DHUR¿OQ\FK2SRGHMU]HQLXREHFQRĞFLStreptococcus pyoge- nesZEDGDQ\PPDWHULDOHSRGREQLHMDNZSU]\SDGNXGLD-JQRVW\NLZ\PD]X]JDUGáDĞZLDGF]\SRMDZLHQLHVLĊNRORQLL RWRF]RQ\FKFKDUDNWHU\VW\F]QąVWUHIą]SU]HMDĞQLHQLHPSRG- áRĪDZVND]XMąFąQDZ\VWąSLHQLHFDáNRZLWHMKHPROL]\NUZL-QHN W]Z KHPROL]\ ȕ >@ 3RWZLHUG]HQLHP LGHQW\¿NDFML WHJRJDWXQNXEDNWHULLMHVWEUDN]GROQRĞFLGRSURGXNFMLNDWD-OD]\GRGDWQLZ\QLNWHVWX3<5ZUDĪOLZRĞüQDEDF\WUDF\QĊ XMHPQ\ Z\QLN WHVWX &$03 RUD] Z\VWąSLHQLH SR]\W\ZQHM UHDNFML]VXURZLFąJUXSRZą$ZODWHNVRZ\FKWHVWDFKDJOX-W\QDF\MQ\FK>@0RĪQDZ\NRU]\VWDüUyZQLHĪNRPHUF\MQH ]HVWDZ\GRLGHQW\¿NDFMLJDWXQNRZHMSU]H]QDF]RQHGODSD-FLRUNRZFyZ:\KRGRZDQLHS. pyogenesXPRĪOLZLDWHĪZ\-NRQDQLH R]QDF]HQLD MHJR OHNRZUDĪOLZRĞFL -HVW WR V]F]H- JyOQLHX]DVDGQLRQHZSU]\SDGNXJG\XSDFMHQWDQLHPRĪ-QD ]DVWRVRZDü DQW\ELRW\NyZ EHWDODNWDPRZ\FK D WU]HED

Z\NOXF]\ü REHFQRĞü PHFKDQL]PX RSRUQRĞFL 0/6% QD PRĪOLZHGR]DVWRVRZDQLDPDNUROLG\LOLQNR]DPLG\

Wykonanie wymazu bakteriologicznego wskazane jest nie tylko w celu izolacji S.

pyogenesOHF]WDNĪHZFHOXZ\- NOXF]HQLDĪHSRGREQHREMDZ\VąZ\ZRáDQHSU]H]LQQHEDN-WHULHWDNLHMDNQSStaphylococcus

aureus=DUyZQRV]F]H-S\ PHW\F\OLQRRSRUQH DQJ PHWKLFLOOLQUHVLVWDQWS. aureus

±056$MDNLPHW\F\OLQRZUDĪOLZHDQJPHWKLFLOOLQVHQ-VLWLYHS.

aureus±066$PRJąZVSyáZ\VWĊSRZDü]SDFLRU-NRZFDPLJUXS\$ZWHJRURG]DMX]DNDĪHQLDFK>@ 2EHFQLH QLH PRĪQD VWZLHUG]Lü F]\ Z\NRQ\ZDQH Z JD-ELQHWDFK OHNDUVNLFK V]\ENLH WHVW\ LPPXQRFKURPDWRJUD¿F]- QHZ\NU\ZDMąFHDQW\JHQ\SDFLRUNRZFDJUXS\$ZZ\PD-]DFK ] QRVRJDUGáD E\á\E\ UyZQLH ZLDU\JRGQH Z SU]\SDG-NXZ\PD]yZ]RNROLF\RGE\WX=HZ]JOĊGXQDWRĪHQLHMHVW WRVWDQGDUGRZ\UHNRPHQGRZDQ\PDWHULDáGRW\FKEDGDĔQLH ZLDGRPRF]\X]\VNLZDQHZ\QLNLQLHE\á\E\IDáV]\ZLHGR- GDWQLHOXEXMHPQH:\PD]]QRVRJDUGáDPRĪQDZ\NRQDüGR-GDWNRZRXSDFMHQWyZ]REMDZDPL]DNDĪHQLDRNROLF\RGE\WX ZFHOXSRWZLHUG]HQLDOXEZ\NOXF]HQLDQRVLFLHOVWZDWHMEDNWH- ULL1LHMHVWWRMHGQDNQLH]EĊGQHSRQLHZDĪ&OHJJLZVSZ\-ND]DOLĪHZ\VWĊSRZDQLHSDFLRUNRZFDQDEáRQDFKĞOX]RZ\FK JDUGáDXRVyE]LQIHNFMąRNRáRRGE\WRZąZ\QRVLáR!1LH MHVWW\ONRSHZQHNWyUH]PLHMVF]RVWDáRSLHUZRWQLHVNRORQL-]RZDQHDNWyUHMHVWZ\QLNLHPZWyUQHMLQIHNFML>@ ,VWRWQ\PEDGDQLHPGLDJQRVW\F]Q\PZVND]XMąF\PQD]D-NDĪHQLHS. pyogenesMHVW]Z\NOHR]QDF]DQLHSR]LRPXSU]HFLZ- FLDáVNLHURZDQ\FKSU]HFLZNRVLOQLHLPPXQRJHQQHMVWUHSWROL-]\QLH2ZVXURZLF\NUZLRGF]\Q$62RUD]QDUDVWDQLHLFK PLDQDZNROHMQ\FKR]QDF]HQLDFK:\GDMHVLĊMHGQDNĪHZ]D-NDĪHQLDFK VNyU\ QLH GRFKRG]L GR Z\VRNLHM SURGXNFML SU]H-FLZFLDáDQW\VWUHSWROL]\QVNLHURZDQ\FKSU]HFLZWHPXELDáNX SRQLHZDĪMHVWRQRKDPRZDQHQLHRGZUDFDOQLHSU]H]IRVIROLSL-G\LOLSRSURWHLQ\EĊGąFHVNáDGQLNLHPSRZáRNVNyU\>@ 3RGVWDZąSUDZLGáRZHJROHF]HQLDMHVWZáDĞFLZDGLDJQR-VW\ND]PLDQFKRURERZ\FK-HM]DQLHFKDQLHPRĪHSURZDG]Lü GR EáĊGQ\FK UR]SR]QDĔ L SRGMĊFLD QLHZáDĞFLZHJR OHF]H-QLDNWyUHSRF]ąWNRZR]PLQLPDOL]XMHREMDZ\FKRURE\DOH Z GáXĪV]HM SHUVSHNW\ZLH EĊG]LH VNXWNRZDáR SRMDZLDQLHP VLĊMHMQDZURWyZ>@

Streptococcus pyogenesMHVWMHGQ\P]QLHZLHOXJDWXQNyZ

EDNWHULL FKRURERWZyUF]\FK GOD F]áRZLHND NWyUH ZFLąĪ SR- ]RVWDMąZUDĪOLZHQDSHQLF\OLQĊRUD]LQQHDQW\ELRW\NL]JUX-S\EHWDODNWDPyZ>@:SXEOLNDFMDFKSRGHMPXMąF\FKWHPDW ]DNDĪHĔRNRáRRGE\WQLF]\FKZVSRPLQDVLĊWHĪRVWRVRZDQLX DPRNV\F\OLQ\>@6XJHUXMHVLĊMHGQDNĪHZOHF]H-QLXZLĊNV]ąVNXWHF]QRĞüZ\ND]XMHDPRNV\F\OLQD]NZDVHP NODZXODQRZ\PZWHUDSLLGRXVWQHMSU]H]±GQL>@-HG-Qą]SUDZGRSRGREQ\FKSU]\F]\QWDNLFKZ\QLNyZPRĪHE\ü ZVSyáZ\VWĊSRZDQLHS. pyogenesZPLHMVFXLQIHNFML]GURE- QRXVWURMDPLSURGXNXMąF\PLSHQLF\OLQD]\±HQ]\P\UR]NáD-GDMąFHWĊJUXSĊOHNyZ'RWDNLFKPLNURRUJDQL]PyZQDOHĪ\

(4)

FORUM ZAKAŻEŃ 2018;92

76 © Evereth Publishing, 2018

PLQ ZLĊNV]RĞü V]F]HSyZStaphylococcus aureus 1D WDNą

PRĪOLZRĞüZVND]XMąEDGDQLDSU]HSURZDG]RQHSU]H]%RRQD L%HDOH¶DQDP\V]DFKZNWyU\FKZ\ND]DQRĪH]GROQRĞüGR eliminacji S.

pyogenes]UDQ\SU]H]DPRNV\F\OLQĊOXEDPRN- V\F\OLQĊ]NZDVHPNODZXODQRZ\P]DOHĪQDMHVWRGREHFQR-ĞFLS. aureus V\QWHW\]XMąFHJR ZVSRPQLDQ\ URG]DM HQ]\PX

>@ 0RĪOLZRĞü ]DVWRVRZDQLD DQW\ELRW\NX QLHZUDĪOLZH-JRQDG]LDáDQLHSHQLF\OLQD]OXE]DZLHUDMąFHJRMHGQRF]HĞQLH LQKLELWRU W\FK HQ]\PyZ QS NZDV NODZXODQRZ\ ]ZLĊN- V]DVNXWHF]QRĞüOHF]HQLD>@6XJHUXMHVLĊUyZQLHĪĪHQLH-SRZRG]HQLD WHUDSLL PRJą PLHü ]ZLą]HN ] Z\VWĊSRZDQLHP V]F]HSyZ SDFLRUNRZFyZ ]GROQ\FK GR SHQHWUDFML NRPyUHN QDEáRQNRZ\FK:QLNDMąFGRLFKZQĊWU]DPRJąVNXWHF]QLH FKURQLüVLĊSU]HGGRVWĊSHPDQW\ELRW\NyZNWyUHG]LDáDMąZ\-áąF]QLH]HZQąWU]NRPyUNRZRMDNQSEHWDODNWDP\>@'R LQQ\FKJUXSDQW\ELRW\NyZNWyUHPRĪQD]DVWRVRZDüZWHUD- SLL]DNDĪHĔRNRáRRGE\WRZ\FKQDOHĪąPDNUROLG\VXJHURZD- QDNODU\WURP\F\QDSU]H]±GQLLOLQNR]DPLG\QSNOLQ-GDP\F\QD7U]HEDSDPLĊWDüĪHRPDZLDQ\JDWXQHNEDNWHULL MHVWQDWXUDOQLHRSRUQ\QDNRWULPRNVD]RODDPLQRJOLNR]\G\ QLHZ\ND]XMąZ]JOĊGHPQLHJRDNW\ZQRĞFL>@ 6WRVRZDQLH Z\áąF]QLH PLHMVFRZHM DQW\ELRW\NRWHUDSLL DWDNĪHOHNyZVWHURLGRZ\FKLDQW\VHSW\NyZXZDĪDVLĊ]DQLH- Z\VWDUF]DMąFH1LHNWyU]\DXWRU]\VXJHUXMąMHGQDNĪHPRĪ- QDMHZáąF]\üGROHF]HQLDMHĞOLDQW\ELRW\NSRGDMHVLĊRJyO-QRXVWURMRZR : SU]\SDGNX SRGMĊFLD V]\ENLHM WHUDSLL DQW\-ELRW\NLHPSRSUDZĊREVHUZXMHVLĊMXĪZWUDNFLHSLHUZV]\FK GQLD]DQLNREMDZyZ±GRW\JRGQLRGUR]SRF]ĊFLDOHF]H- QLD>@1DZURW\PRJąMHGQDNZ\VWĊSRZDüQDZHWXOH-F]RQ\FKDPRNV\F\OLQą'ODWHJRWHĪSR]DNRĔF]HQLXWHUDSLL ZVND]DQDMHVWREVHUZDFMDSDFMHQWDZ\NRQDQLHNRQWUROQ\FK Z\PD]yZRUD]PRQLWRURZDQLHSUDF\QHUHNQDSRGVWDZLHED-GDĔ PRF]X WDN E\ Z V\WXDFML Z\VWąSLHQLD SRZLNáDĔ V]\E-NR MH ]GLDJQR]RZDü 6]DFXMH VLĊ ĪH ]GDU]HQLD QLHSRĪąGD-QHPDMąPLHMVFHXRNRáRQLHGROHF]RQ\FKSU]HZOHNá\FK OXEQDZUDFDMąF\FKLQIHNFMLJDUGáDRUD]VNyU\>@:SU]\- SDGNXEUDNXWHUDSLLQLHMHVWZ\NOXF]RQHĪHLQIHNFMD]RVWD-QLHSU]HQLHVLRQDQDRNROLF]QHF]ĊĞFLVNyU\QDLQQHZVSyOQLH ]DPLHV]NXMąFHRVRE\ZW\PURG]HĔVWZROXE±ZU]DGNLFK SU]\SDGNDFK±GRSURZDG]LGRZ\VWąSLHQLDSRZLNáDĔWDNLFK MDNáXV]F]\FDJUXGNRZDF]\NáĊEXV]NRZH]DSDOHQLHQHUHN

KONFLIKT INTERESÓW: nie zgłoszono.

PIŚMIENNICTWO

1. Cunningham MW. Pathogenesis of group A streptococcal infections. Clin Microbiol Rev 2000;13(3):470–511.

2. Szewczyk EM. Ziarenkowce Gram-dodatnie. In: Szewczyk EM (ed.). Diagnostyka Bakteriologiczna. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2013, pp. 30–40. 3. Szczypa K, Wilemska J, Hryniewicz W, Sitkiewicz I. Mechanizmy wirulencji

Streptococcus pyogenes. Post Mikrobiol 2012;51(1):3–15.

4. Fiedler T, Köller T, Kreikemeyer B. Streptococcus pyogenes bioﬁlms – formation, biology and clinical relevance. Front Cell Infect Microbiol 2015;5:15. 5. Szczypa K, Wilemska J, Hryniewicz W, Sitkiewicz I. Epidemiologia zakażeń

Streptococcus pyogenes, struktura klonalna populacji i antybiotykooporność.

Post Mikrobiol 2013;52(3):223–232.

6. Wong SS, Yuen KY. Streptococcus pyogenes and re-emergence of scarlet fever as a public health problem. Emerg Microbes Infect 2012;1(7):e2.

7. Martin J. The Streptococcus pyogenes carrier state. In: Ferretti JJ, Stevens DL, Fi-schetti VA (eds.) Streptococcus pyogenes: Basic Biology to Clinical Manifestations. University of Oklahoma Health Sciences Center, Oklahoma City, 2016, pp. 1–13. 8. Rasi A, Pour-Heidari N. Association between plaque-type psoriasis and

pe-rianal streptococcal cellulitis and review of the literature. Arch Iran Med 2009;12(6):591–594.

9. Lewin PK. Streptococcal disease, Tourette’ syndrome and Alzheimers. BMJ 2004;329:1356.

10. Esposito S, Bianchini S, Baggi E et al. Pediatric autoimmune neuropsy-chiatric disorders associated with streptococcal infections: an overview. Eur J Clin Microbiol Infect Dis 2014;33(12):2105–2109.

11. Clegg HW, Giftos PM, Anderson WE, Kaplan EL, Johnson DR. Clinical perine-al streptococcperine-al infection in children: epidemiologic features, low symptoma-tic recurrence rate after treatment, and risk factors for recurrence. J Pediatr 2015;167(3):687–693.

12. Heath C, Desai N, Silverberg NB. Recent microbiological shifts in perianal bac-terial dermatitis: Staphylococcus aureus predominance. Pediatric Dermatology 2009;26(6):696–700.

13. Tonkovic-Capin V, Fleming MG, Kleven-Kranz K, Lund MR. Vulvovagini-tis and perianal celluliVulvovagini-tis due to group A Streptococcus in an adult woman. Ach Dermatol 2005;141(6):790–792.

14. Stricker T, Navratil F, Sennhauser FH. Vulvovaginitis in prepubertal girls. Arch Dis Child 2003;88:324–326.

15. Lehman R, Pinder S. Streptococcal perianal infection in children. BMJ 2009;338:b1517.

16. Kokx NP, Comstock JA, Facklam RR. Streptococcal perianal disease in children. Pediatrics 1987;80(5):659–663.

17. Hryniewicz W, Albrecht P, Radzikowski A. Rekomendacje postępowania w po-zaszpitalnych zakażeniach układu oddechowego. Narodowy Instytut Leków (online) 2016; http://www.antybiotyki.edu.pl/pdf/Rekomendacje2016.pdf, pp. 230.

18. Cianciara J, Juszczyk J. Choroby Zakaźne i Pasożytnicze. Wydawnictwo Czelej, Lublin, 2012.

19. Spellerberg B, Brandt C. Laboratory diagnosis of Streptococcus pyogenes (gro-up A streptococci). In: Ferretti JJ, Stevens DL, Fischetti VA (eds.) Streptococcus

pyogenes: Basic Biology to Clinical Manifestations. University of Oklahoma

He-alth Sciences Center, Oklahoma City, 2016.

20. Olson D, Edmonson MB. Outcomes in children treated for perineal group A be-ta-hemolytic streptococcal dermatitis. Pediatr Infect Dis J 2011;30(11):933–936. 21. Boon RJ, Beale AS. Response of Streptococcus pyogenes to therapy with amoxicil-lin or amoxicilamoxicil-lin-clavulanic acid in a mouse model of mixed infection caused by

Staphylococcus aureus and Streptococcus pyogenes. Antimicrob Agents Chemother

1987;31(8):1204–1209.

22. Herbst R. Perineal streptococcal dermatitis/disease: recognition and manage-ment. Am J Clin Dermatol 2003;4(8):555–560.