View of Bp Ignacy Dec. Sweet Yoke and Light Burden. Retreat for Priests Preached in Przemysl, 6-9 July 2011

Pełen tekst

(1)R. E. C. E. N. Z. J. E. ROCZNIKI TEOLOGICZNE Tom LXI, zeszyt 12 – 2014. Bp Ignacy D e c. Sodkie jarzmo i lekkie brzemi. Rekolekcje dla kapanów wygoszone w Przemylu w dniach 6-9 lipca 2011 roku. widnica: Wydawnictwo Diecezji widnickiej 2013 ss. 132 + 2. ISBN: 978-83-63964-16-0. Autor prezentowanego zbioru konferencji rekolekcyjnych jest znany w caej Polsce m.in. jako profesor i rektor Papieskiego Wydziau Teologicznego we Wrocawiu, a od 2004 r. biskup widnicki. Jest wybitnym gosicielem sowa Boego, autorem 28 tomów homilii, kaza i konferencji z serii „Siejba sowa Boego” (1996-2014). Prezentowana nowa publikacja zawiera konferencje i homilie rekolekcyjne, które Ksidz Biskup wygosi do kapanów archidiecezji przemyskiej w dniach 6-9 lipca 2011 r. w kaplicy Wyszego Seminarium Duchownego w Przemylu. Trzeba zaznaczy , e publikowanie rekolekcji naley raczej do rzadkoci, tym bardziej rekolekcji kapa skich goszonych przez biskupa. Dlatego napenia radoci oryginalny pomys wydania takich rekolekcji. Tekst uzyskany z nagra , które w caoci sporzdzili klerycy wspomnianego Seminarium Duchownego (s. 10), autor odpowiednio zredagowa i autoryzowa, a ksik zadedykowa „Kapanom Archidiecezji Przemyskiej” (s. 5). Przedmow napisa ks. abp Józef Michalik, który m.in. stwierdzi: „Ks. Biskup widnicki Ignacy Dec, parafianin leajski, jest znanym sug sowa, wprost niestrudzonym kaznodziej i rekolekcjonist. To prawda, e otrzyma od Pana liczne talenty i zdolnoci, ale sta si niestrudzonym ordownikiem Boych spraw w swojej i w naszej diecezji, podejmujc róne posugi […]; troska o dusze ludzkie – jest pasj jego ycia. Rekolekcje dla kapanów przemyskich s tego przykadem jako jedna z jego kilkudziesiciu kaznodziejskich ksiek. Caym sercem dzikujemy za ten kolejny dar!” (s. 8). Pouczajce jest te „Sowo od autora”, który tak napisa o rekolekcjach: „S one wanym elementem formacji staej (formatio permanens), do której s zobowizani wszyscy kapani, biskupi i osoby ycia konsekrowanego” (s. 9). Ks. abp Michalik zaprosi ks. bpa Deca do wygoszenia rekolekcji, a ks. bp Dec t propozycj przyj jako wielki zaszczyt, zobowizanie i okazj do spacenia przynajmniej po czci dugu wdzicznoci wobec archidiecezji przemyskiej, z której pochodzi (s. 9)..

(2) 196. RECENZJE. Pragn zaznaczy , e pisz o tych rekolekcjach równie jako ich uczestnik i suchacz, co tym bardziej wpywa na pozytywn ocen tych wicze . Podobne s gosy innych uczestników, gdy ksia zawsze chtnie suchaj nauk dowiadczonych rekolekcjonistów, do których naley ks. bp Dec. Sam tytu publikacji zaczerpnity zosta z Ewangelii i opiera si na sowach Chrystusa: „Albowiem sodkie jest moje jarzmo, a moje brzemi lekkie” (Mt 11, 30). Rozpoczynajc rekolekcje, ks. biskup cytuje te sowa Chrystusa i w pierwszej konferencji mówi: „Z pewnoci trudno by znale pikniejsze i waciwsze sowa na pocztek naszej drogi rekolekcyjnej ni to wezwanie, zapraszajce nas do przyjcia do Tego, który nas obdarzy powoaniem prezbiteratu, który wszczepi nas w swoje kapa stwo” (s. 11). Rekolekcje s czasem pokrzepienia i odnowienia komunii z Bogiem; ich program zawiera si w trzech sowach: wdziczno , uznanie poraek, modlitwa. Tak pojte wiczenia duchowe s lekarstwem przeciwko rutynie (s. 11-17). Biskup diecezjalny ze swego powoania jest ojcem i wychowawc kapanów, czsto spotyka si z nimi i bardzo zaley mu na poziomie ich duchowoci. Mona te powiedzie , e dobrze zna kapanów, ich problemy i potrzeby, wzloty i upadki, zwycistwa i poraki. Miuje kapanów jak ojciec i zwraca si do nich z przyjacielskim sowem, aby ich podnie na duchu i zapali do walki o Królestwo Boe. Jakie zatem jest to sowo, czym wyróniaj si rekolekcje kapa skie ks. bpa Deca? W konferencji II pasterz przyblia uczestnikom „Tajemnic powoania” (s. 19-27), w którym wyrónia powoanie do ycia, Kocioa i kapa stwa. Powoanie kapa skie jest darem i tajemnic, wymaga wyrzeczenia i wdzicznoci za to obdarowanie; powinno take odznacza si trosk o ycie i o ludzi chorych. Konferencja III dotyczy daru wiary (s. 29-39), któr trzeba cigle odnawia , gdy jest darem i zadaniem, tajemnic i zawierzeniem Bogu. Std wielkie znaczenie ma wiadectwo wiary, jej powszechno , ukazywanie, e prowadzi do niej wychowanie, droga kosmologiczna, antropologiczna i egzystencjalna. Kapan to wiadek wiary i wychowawca zatroskany o jej poziom w Kociele i narodzie. Konferencja IV dotyczy modlitwy (s. 41-46), a wielkie dla niej znaczenie ma przesanie liturgii sowa oraz przykad Chrystusa, wielkich kapanów i wybitnych ludzi. Zauway jednak naley, e tu po punkcie 2. nastpuje punkt 4. „Modlitwa podtrzymujca wiar” (s. 44-46). Prawdopodobnie jest to bd w numeracji, a nie brak treci punktu 3; raczej punkt 4 powinien mie nr 3. W konferencji V pt. „Wprowadzenie do koronki do miosierdzia Boego” (s. 47-53), autor omawia: 1. Trzy pory modlitwy; 2. Mio miosiern; 3. Etapy objawienia si miosierdzia Boego; 3. Odpowied czowieka na miosierdzie Boga. Konferencja VI pt. „Posuga sowa Boego” dotyczy: 1. Dewaluacji sowa ludzkiego; 2. Funkcji sowa Boego; 3. Obowizków kapana wzgldem Boego sowa; 4. Wypeniania sowa Boego; 5. Uwag praktycznych. W konferencji VII autor omawia sakramentaln posug kapana (s. 65-73), a w niej: Znaki dziaania Boga i Jego aski; Eucharysti i jej aspekty. Nauczajc za w konferencji VIII o sakramencie pokuty (s. 75-86), mówi o wezwaniu do nawrócenia, jego etapach oraz o ksidzu jako szafarzu i peni-.

(3) RECENZJE. 197. tencie tego sakramentu. Konferencja IX dotyczy „Zwycistwa nad zem moc Boego bogosawie stwa” (s. 87-93), w tym znaczenia modlitwy, obecnoci za w wiecie i potrzeby potwierdzania czynem goszonego sowa. Z kolei konferencje X-XII dotycz trzech rad ewangelicznych: ubóstwa (X, s. 95-101), czystoci (XI, s. 103111) i posusze stwa (XI, s. 113-123). Wskazujc na znaczenie tych rad w yciu kapana i na rodki potrzebne do ich wypeniania, ks. bp Dec zwraca take uwag na aktualne przeszkody w praktykowaniu tych cnót. Ko cowa, czyli XIII konferencja, stanowi „Podsumowanie rekolekcji” (s. 125131) i zawiera punkty: 1. Streszczenie ich programu; 2. Maryja wzorem kroczenia drog Pa sk, czego dowodzi Jej wiara i modlitwa oraz tytuy: suebnicy sowa, niewiasty Eucharystii, suebnicy bli nich, niewiasty rad ewangelicznych. Powicajc sporo uwagi Maryi, rekolekcjonista zaznacza, e jest ona szczególnie bliska kapanom: „Maryja, Matka kapanów, zawsze przy nas trwa” (s. 131). Nauki rekolekcyjne zamyka „Przesanie na dalsz drog kapa sk” (s. 130-131). Na ko cu ksiki zaczono 3 fotografie, w tym dwie, które przedstawiaj ks. bpa Deca podczas Zebrania Plenarnego Konferencji Episkopatu w Przemylu 14-16 pa dziernika 2011 r. Obfit tre rekolekcji mona by uj w nastpujce bloki tematyczne: powoanie, wiara, modlitwa, posuga sowa i sprawowanie sakramentów, a szczególnie Eucharystii i pokuty, zwycistwo nad zem, rady ewangeliczne, rola Maryi w yciu kapana. W nauczaniu ks. bpa Deca dominuj pozytywne treci, a w ich kontekcie wskazuje take na takie niewaciwe postawy lub zachowania, które zagraaj duchowoci wspóczesnego kapana, jak: rutyna, zaniedbywanie modlitwy, nieczysto , chciwo , brak pokory i posusze stwa. W nauczaniu ks. bpa Deca nie ma moralizatorstwa, przeciwnie – zawsze buduje duchowo na najgbszych fundamentach sowa Boego, a wnioski negatywne wyciga z lekcewaenia goszonego kerygmatu. Pragnie, aby kapani dzikowali za dary Boe, uznawali swoje przewinienia i poraki oraz gorco si modlili „o Boe wsparcie” (s. 13-15). Mona powiedzie , e jest to bardzo dobry wzór rekolekcji kapa skich, które zawieraj istotn i zawsze aktualn tematyk, ich tre jest zwiza, interesujca, dobrze uporzdkowana, podana w sposób jasny, przejrzysty i ciepy. Konferencje i homilie odznaczaj si gbi teologiczn i mdroci pastoraln, wskazuj na wielkie dowiadczenie yciowe i realizm autora, który nazywa rzeczy po imieniu, a chocia otwarcie wytyka wady i bdy, to zawsze budzi nadziej i podnosi na duchu. Ks. bp Dec czerpie treci z Pisma witego, z tekstów objawionych wyprowadza gówne myli, o czym wiadczy cho by ju sam tytu rekolekcji. Wan rol w tych wiczeniach odgrywaj take nauczanie Kocioa, teologia, wypowiedzi wybitnych osób oraz interesujce, trafne i aktualne przykady, podawane wszelako z umiarem. W ten sposób kaznodzieja wzmacnia swoj argumentacj i motywacj. W sumie jest to caociowe, pene, wielostronne i interesujce ujcie rekolekcji kapa skich. Mog by one pomocne dla tych, którzy podejmuj si tego dziea, aby wiedzieli, jak naley porusza tematyk, bez której trudno mówi o penych wicze-.

(4) 198. RECENZJE. niach. Ks. bp Dec jest mistrzem goszenia sowa Boego, przekazuje obfite treci w sposób odpowiednio zacieniony, dobrze podzielony, który jest wzorem przejrzystego i jasnego ich przekazywania. Wybiera bowiem najistotniejsze zagadnienia i ich aspekty, nie wdaje si w problemy peryferyjne, nie ulega pokusie wielowtkowoci i „wszystkoizmu”. Mona powiedzie , e kieruje si staroytn zasad retoryczn: Kto dobrze dzieli tre mowy, ten jasno mówi. Natomiast czowiek bez planu jest jak okrt bez steru. U podstaw dobrego kazania ley zawsze przejrzysta dyspozycja, która wskazuje na to, e mówca wie, co ma powiedzie , i to wanie mówi. Przeciwnie, wszelkie zagmatwanie w przekazie sowa Boego utrudnia jego percepcj ze strony suchaczy. Wspóczeni homileci powouj si nieraz na zdanie niemieckiego homilety Johanna Gottfrieda Herdera, który mówi do kaznodziejów: „Daruj chtnie wszystkie bdy, ale nigdy niedbaoci w opracowaniu planu” (W. Schütz, Probleme der Predigt, Göttingen 1981, s. 211). Ks. bp Dec jest mistrzem przejrzystego mówienia, czego dobitnym przykadem jest omawiany zbiór konferencji rekolekcyjnych i wszystkie kazania z serii „Siejba sowa”. Jego homilie, kazania i konferencje charakteryzuj si konsekwentnym podziaem problematyki, zawieraj zasadnicze punkty i podpunkty, a take wyodrbniony wstp i zako czenie. Ten ad uatwia wiernym suchanie i zapamitanie sowa Boego, a czytelnika szybko wprowadza w tok jednostki kaznodziejskiej. Prezentujc zebrane w ksice rekolekcje kapa skie, naley yczy Ksidzu Biskupowi dalszej twórczej dziaalnoci kaznodziejskiej dla dobra duchowie stwa i wiernych w Polsce i za granic. Niech ta rekolekcyjna „siejba sowa” przynosi „plon stokrotny” (Mt 13, 8. 23), wydaje owoce wiary, nadziei i mioci w yciu Kocioa, narodu i ojczyzny. Ks. Jan Twardy Wysze Seminarium Duchowne w Przemylu. Ks. Jerzy J a s t r z b s k i. Paragraf w sercu. Kardyna Stefan Wyszyski o mioci i sprawiedliwoci spoecznej. Kraków: Wydawnictwo UNUM 2014 ss. 431. ISBN: 978-83-7643-111-6 Autor ksiki, doktor homiletyki, kapan archidiecezji warszawskiej, niniejszym ogasza drukiem swoj rozpraw doktorsk pt. Troska Kocioa o mio i sprawiedliwo spoeczn w nauczaniu pasterskim kardynaa Stefana Wyszyskiego w okresie Wielkiej Nowenny (1957-1966), obronion w 2013 r. na Uniwersytecie Papieskim Jana Pawa II w Krakowie (352 ss. mps). Naukowe badania z historii kaznodziejstwa stanowi wany krok w rozwoju homiletyki, s zawsze pouczajce i aktualne. Tym ROCZNIKI TEOLOGICZNE 61 : 2014 z. 12.

(5)