Kilka uwag o stanie geologicznego rozpoznania i o wykorzystaniu świętokrzyskich surowców mineralnych

charakterystykach - nalriy ro.zwaiye celowo~

zor-ga~ania jedneto zaruadu 6ksploatacji wezyst!kich surowc6w. zWllaszc.za surowc6w budowlanych na Ob-Bzarach 'WGj.ew6dztwa kieleckiego. Przyciyni siQ to takZe i do poprawy wskuni'k6w ekonomicznych elks-ploatacj1. w tym i eksploatacji ru-d Zelaza. piaskow-c6w kwarcytowycb itd. Dlatego Jest ceIawe opraco-wanie kompIeksowego i 6zczeg61:0WegO pIanu prze-strZJennego zagospodarowania zl6i sU'l"owc6w. zwlasz-cza tych przew.i-dzi8ID.ych do odkrywkoweJ eksploa-,tacji. 'Dlatego

tez

·naleZy zobo~zae zaklady

eksplo-atu'j~ce zloza surowc6w mineralnYt:h do rOZl)oznania

gl~bszych partfl zasob6w, ai do sp~gu, a przy·naJ-mniej do glQbokoAci pra:k:tycznie osiualnycb wsp61-C'Z.eSnym1 moZl.iw~ciami technicznymi. iPO!WiQkszanie powierzcbni odkrywkowych wyrobisk moZe bye spo-wodowane prze.de wBzystklm pogarsZ8ltliem s.i~ Ja-ko§ci surowca ku '9Pagowi zloza.

RacJonalne zago!l)odarowanie bazy surowcow mf-neralnych Kielecczyzny 'WY,maga kon6ekwentnego roz-budowywania w niej siecl limii kolejowych, w tym Unit: Kielee - l..ag6w - Opat6w - Sandomierz; Busko - 2a;bno; l..ag6aw - Wa6n16w - Kun6w (J.U!b Ostrowiec) - Sienno - IJipSko - SOlec Sandomier-.ski - Lulblin.

Wrdku Ibie~cyro naleZy uczcie julbileusze rNY'bit-nego, jeszcze w ospos6b ·konkre'trny dzialajllcego, pro:f. Edmunda MaSoBal3k:ieeo. Jedn~ ~ form uczczenia moze 'bye udzielenie wymienionemu pomocy w oIbchodach przypadajllcych w ubieglym rdku !l"ocmic powstania

Swi~tdkrzy'Bkiego Parku Narodowego i ochrony P'l"Z.y-rody w Kie1ecczytnie w og61e.

Kie'lecczyzna jest

to

obszar, nie tylko spelniaJllcy ra-IQ Ibazy .bU'dowlanych surowc6w mineralnych dla

SUMMARY

'Variety of occurence forms of mmeral raw roa-teria!18 found

to

occur in the KieIce vOivodship forces to make a complex cataloguing of the sites of their exploitation to

sum

up Ithe real amounts of

reser-ves.

Attention should be paid not only to ·the large reserves of the minerald &posits used in mass pro-duction of building moQterla~, but also

to

,the mine-ral raw materIals lIlecessary in produetion of folk ceramics and

none

fancy articles. I

The author anggests also to use on a larger scale the mineral raw materials which &C'Company the main minerals; to organize an explo:l.tation havj:ng in view various cODSumers;' and

to

expose toobnlca1 monuments in :the Kielce region.' .

centralnych i p61nocnych prowlncji :k:ra·ju, ale i ob-szar 0 wielk1cll tradycjach, kt6re powinny bye od-powiednio eksponow8!Qe, ponieawai chll!bnle 6wiadcZll o da~o§cl IPOlskiej myo§1i g6rniczej i metalurgicznej w tym o·bszarze. Dlatego na.IezalOby apobiegae nisz-czeniu unikalnych w PoIlsce, a takie i w iEuropie §1adOw dawnej technlcznej dzialalnotci w Kie1ecczyt. Illie, a ZW'hiezocza w:

- dd1.inie BOIbrzy, gdzie zllOlk:a1i7lOwano w ~6'10 r. pierwBZY zesp61 wielkopiecowy ·na ziemiach polskich. jaok

to

sugeruje w jednym fUi! swych opracowa:6 dr anz. S. Miezul'9ki z Oddziaru PAN fW Kra!k:owie;

- obezarach: OroJ\sko - ilia - Ostrowiec

-~8twi.chOBf;. gdzie znajdujll ale stare zroby eksploata-cjl w paleolicie krzemieni pasiastych;

- obszarach: Macbory - lMaleniec - Sie1p1a 'Wielka; Drzewica - Przy-sucha - Jaobronica - Cbae-wfska - Szyc:Rowiec; Bia'l:acz6w - Kod'S'kie - Nie-klad - BlUyn - Bzin - Suchedni6w - , MOIrtki _ Parsz6w - 'Wllchock - starachowice - Nlettillfiko - Ostrowiec - Bodzech6w - otar6w - ZawiC'host, gdzie znajdujll :Si~ liczne zroby rudne ! zaobytkowe dbiekty dawnych zakllad6w hutniczych i przer6b-czYt:b.

Obiekty

te

powinny 'bye .jak najoszy:bciej przys:po.. soblone do eksponCIWania, 'W tyro powinny bye za-znaczone IW terenie znalkaomi; o'biekty zabezpieczone przed dUZll deVlsstaejll i poddane kOnkretnym ople-'ktmom, za2dadom pr.zemyslowym i S'tIowarzyszeniom naukowym. 'Powinny iby pasiadae odpowiednie naz-wy, np. szlak od Bialaczowa do Zawichostu naletalo-by nazwa~ sz1akiem imlenla Mieczyslawa Radwana znakomitego bistoryka teclmiki i me'talurga.·

PE310ME

B . KenE!l:tltOK BOeBO~CTBe H3BecTHO 6om.moe Bi).lDf-'1eC'l'BO 116C'l'O"p01K,Zlemdt non:e3IRhIX KCKOIIaet.!hIX pa3_

HOro 'l'HIIa. B CBII3M C 9'.t'HM He06xoA'HMo upoB6Cm BCeC'l'OpoHHee . HCcn:e~8HHe MeeT HX paCIrPOC'l'PBHe-mm M ~051oAH c qe.m.JO axTy'aJIl>HlOro Y'leTa 3aIIaCOB. HaPRM c KlPy.n;HI>lIIIJ! 3alIacaMH 'I'aKiHX BH,l{OB

lIOJIea-HhIX HClOOmleMhIX, KBK C'l'POHTe1IhHhIe Ma'fe'PHllJIhl,

cn:emreT 06paTH'l'D Bm!I\oIaBJfe 'M Ha Cb1phe ~ :u:epa-M'H'IecKHX H3,l{e.JWfi:, IIOAeJro<IHhIe X8M:HH M

m>.

Amop 3aTpamBa8'l' 'I'801CKe onpo5JIeMhI' 60~ IIDq)O-Koro JfCDOJII.3OBamor Cooy"I'C'l'Byro~ lIOJIe3IILIX HCKonaeMhlX, JI;rmzeA opraHH3~ ~oI5hI'm ChIPhIl ,n;JIII pa3.HbIX 1II000000000en:eA OK JJe06XO,n;HMOCTh

lIany-n:1IPH3~ MC'OO'plAecKHX ropHO-py~