Ścierność skał w aspekcie prognozowania zużycia noży kombajnowych
Głównym celem pracy było opracowanie laboratoryjnej metody wyznaczania wskaźnika ścierności skał, jak również ustalenie zależności pomiędzy wartością wskaźnika ścierności a wytrzymałością skały na jednoosiowe ściskanie i zawartością SiO2. Metodę opracowano w aspekcie doboru odpowiedniej ochrony części roboczej noży kombajnowych, zwiększającej ich trwałość. Metoda polega na ocenie masowego zużycia ściernego, wzorcowego stalowego próbnika i próbki skalnej oraz wyznaczeniu wskaźnika ścierności Wz badanej skały, jako stosunek masowego ubytku próbnika domasowego ubytku próbki skalnej. W pracy zamieszczono plan i metodykę badań, charakterystykę nowo zaprojektowanego i wykonanego stanowiska laboratoryjnego oraz opis poszczególnych etapów opracowywania nowej metody wraz z analizą wyników i ich interpretacją. Jednakże najważniejszą część pracy stanowi wykorzystanie opracowanej metody do oceny ścierności skał występujących w aktualnie drążonych wyrobiskach korytarzowych polskich kopalń węgla kamiennego. Dodatkowo w ramach pracy opracowano propozycję klasyfikacji skał pod względem wytrzymałości skały na jednoosiowe ściskanie oraz jej właściwości ściernych, która pomoże użytkownikowi (kopalni) wybrać rodzaj noża z odpowiednią ochroną części roboczej, jaki powinien zostać dobrany do urabiania danej skały.
Rock abrasivity in terms of forecasting the abrasive wear of cutting picks
The main purpose of the work was to develop a laboratory method for determining the abrasivity index of rocks, as well as to determine the relationship between the value of abrasivity index, rock uniaxial compressive strength and SiO2 content. The method was developed in terms of selecting the appropriate protection of the working part of the cutting picks, increasing their durability. The method is based on the assessment of the mass abrasive wear of a standard steel pin and rock sample, and the determination of the abrasivity index Wz of the tested rock, as the ratio of the massloss of the steel pin to the mass loss of the rock sample. The work includes a plan and methodology of research, the characteristics of a newly designed and made laboratory test stand as well as a description of each stage of the development of the new method together with the analysis of the results and their interpretation. However, the most important part of the work is the use of the developed method for assessing the abrasivity of rocks collected from Polish underground black coal mines. In addition, as part of the work, a proposal was made to classify rocks in terms of uniaxial compression strength of rocks and its abrasive properties, which will help the user (mine) to choose the type of cutting pick with appropriate protection of its working part.
