Aldona Chmielowska
Wolbórz, woj. piotrkowskie.
Stanowisko 2
Informator Archeologiczny : badania 18, 179
- i7 Ö
-K octynuowono n a d гсчгу a r c h e o lo g l e t ne nad v s s e L k ie g o r o d z a ju p ra c a m i lie im y m l, wykonano k i l k a wykopów sondażow ych 1 p rze p ro w a d z o n o e r » re g p r a c ra to w n ic z y c h , ^ a d t o r y p o le g a ły n a o b s e r w a c ji wykopów, wykonywanych g łó w n ie x powodu rem ontów , m o d e r n iz a c ji i i n a t a l a c j i u r s ą d t e ń komu n a ln y c h ( g a z o c ią g u , c i e p ł o c i ą g u , p r a c budow lanych i t p . i t d . J , O b serw a cje t e z o s t a ł y udokumento wane o p iso w o , a w m ia rą p o t r z e b rysunkow o L f o t o g r a f i c z n i e .
Ogółem n a t e r a n i e S ta r e g o 1 Howego H i a s t a z a r e je s tr o w a n o 58 nowych m ie js c i n t e r w e n c j i a r c h e o lo g ic z n y c h l a t a ń do k o ń ca 1984 ro k u - 96) * f a k t e s i n t e r w e n c j i b y ł ró ż n o ro d n y . W 24 wypad k a c h wykopy n i e p r z e k r a c z a ł y g łę b o k o ś c i 120 cm od o b e c n e j p o w ie r z c h n i. N a jw ię k sz ą g łę b o k o ś ć o s i ą - g n l ą t o p rz y u l* F o d m irn ej 8 3 , W ynosiła ona 4 ,8 m, p rz y czym p o d k r e ś l i ć n a l e ż y , że n i e o s i ą g n i ę t o t u c a l c a . C a le c o s i ą g n i ę t o z a le d w ie w t r z e c h m ie js c a c h Z e sp o łu S ta r o m ie js k ie g o . W y stą p ił on ne r d in y c h g łę b o k o ś c ia c h 1 ta k p rz y u l , ż e g l a r s k i e j d na g łę b o k o ś c i 2 * 3 ,1 5 m, na u l . K o pernik« 20 i 22 n a g łę b o k o ś c i 2 ,3 m, a na tz w . n ied zy m u rzu zachodnim - 2 ,8 - 3 m. Nie o s i ą g n i ę t o c a l c a w k i l k u in n y c h w ykopach, g d z ie g łę b o k o ś ć n i e r a z p r z e k r a c z a ł a 3 at [n p . p rz y u l . P rzedzam cze 6a)
w sk a z u je na b a rd z o u ro z m a ic o n ą k o n f i g u r a c j e te r e n u w c z a s a c h p o w sta w an ia zabudowy m ie js k ie j* -
ortiM
?K^aïÆ^iÊL^m№’*ia&"BïS32asïs (а,^№/1№чь$8й*а‘н*пй*·
t r a f i o n o n a w arstw y k u ltu r o w e , k t ó r e moina by datow ać n a o k r e s w c z e sn o śre d n io w ie c z n y , m ino, i e w n i e k t ó r y c h wykopach s p o r a d y c z n ie p o ja w iły s i g u łam k i naczyń z te g o o k r e s u . S ch em aty czn ie ujmu j ą c s t r a t y g r a f i e Z e sp o łu S ta r o m i e j s k i e g o m oina p o w ie d z ie ć , i e z a s a d n ic z ą w arstw ę (w arstw y) k u l t u rową d a to w a ć n a le ż y n a p ó źn e ś r e d n io w ie c z e . Nad n i ą z a le g a w arstw a z czasów n ow ożytnych, w u k ł a d z i e s t r a t y g r a f i c z n y m p o s ia d a ona d o ść s p e c y fic z n y c h a r a k t e r . J e j m ią ż s z o ść z a s a d n ic z o n i e j e s t w ie lk a , a l e w w ie lu m ie js c a c h na s k u te k wkopów w w arstw ą p ó ź n o ś re d n io w ie c z n ą s ię g a d c znacznych g ł ę b o k o ś c i . P o d o b n ie p r z e d s ta w ia s i ę s y t u a c j a z w arstw am i w spółczesnym i* O s ią g a ją one n i e r a z g r u b o ś ć do 3 m i n aw et ponad n i ą , n a s k u te k wkopów, c z y n i w e l a c j i t e r e n u (n p . z a s y p a n ie fo s ) *N a sy c e n ie in w e n ta r z a ruchom ego w ró ż n y c h c z ę ś c i a c h Z e sp o łu S t a r o m ie js k ie g o j e s t r ó ż n e . N agrom adzenie d a ls z y c h o b s e r w a c j i u m o żliw i p e w n ie js i« i n t e r p r e t a c j e . Je d n a k ju ż o b e c n ie możne s t w i e r d z i ć , i e w ią c e j u ro z m a ic o n y i b o g a ts z y ruchomy m a t e r i a ł Źródłowy w y s tę p u je w o b r ą b ie S t a re g o M ia s ta .
Dodać n a l e ż y , i e w w ykopie zwiadowczym na t e r e n i e tz w , m iędzym orza z a c h o d n ie g o w y s tą p i ły u ła m k i n a c z y ń k u l t u r y ł u ż y c k i e j * Z n ajd o w ały s i ę one w n a j n i ż e j p o ło ż o n e j w arstew c e { z a le g a j ą c e j n a c a l c u ) . Warstwy t e j k u l t u r y w y d z ie lić je d n a k n i e można. Choć m a t e r i a ł c e ra m ic z n y k u l t u r y ł u ż y c k i e j b y ł t u d o m in u ją c y , t o je d n a k w w arstew c e t e j n a t r a f i o n o na k i l k a b a rd z o drobnych ułamków c e g i e ł g o t y c k i c h .
Z elem en tó w n ie ru c h o m y c h w ym ienić n a le ż y p rz e d e w szy stk im fra g m e n ty murów m i e j s k i c h , od
k r y ty c h n a u l . św, Ja k u b a 1 P i e r n i k a r s k i e j , fra g m e n ty muru (praw d o p o d o b n ie k o ś c i o ła św. Waw rz y ń c a ) w s ą s i e d z t w i e Pl* A r m ii'C z e rw o n e j, d w ie *s tu d n ie * i mury g o ty c k ie p r z y u l . K o p ern ik a 1 1-13 ( o d d z ie ln e s p r a w o z d a n ie ) r n a r o ż n ik b u d o w li d re w n ia n e j pod n u ram i g o ty c k im i p rz y u l . Pod- m u m ej S 3 , o r a z mury zabudowy k l a s z t o r n e j o ó f ra n c is z k a n ó w ( o d d z ie ln e sp ra w o z d a n ie ) .
HOLA PIEKARSKA, gm. D obra p a t r z
w o j. k o n i ń s k i e o k r e s wpływów rzy m sk ich
S ta n o w isk o 2
WOLBÓRZ Muzeum A rc h e o lo g ic z n e i E tn o g r a f ic z n e
woj* p i o t r k o w s k i e v Ł odzi
S ta n o w isk o 2
B a d a n ia p ro w a d z iła d r A ldona C hm ielow ska, F in a n so w a ł WKZ w P io trk o w ie T ry b u n a ls k im . C z w arty se zo n b a d a ń . M ia sto ś re d n io w ie c z n e i n o w o ży tn e.
Celem badań j e s t o d s z u k a n ie r e l i k t ó w , znanych ze ź r ó d e ł p i s a n y c h , g ro d u z XI w. B adania w y k o p alisk o w e kontynuow ano w okół ry n k u (n o sz ą c e g o o b e c n ie nazwę P la c u W ł. J a g i e ł ł y ) I r m ie js c a c h , g d z ie p o d c z a s w ie r c e ń Śwledrem g e o lo g ic z n y m z n a le z io n o u łam k i c e r a m ik i w c z e s n o ś re d n io w ie c z n e j, łło ż o n o i w yek sp lo ro w an o dwa wykopy.
Wykop p rz y P la c u N l . J a g i e ł ł y 18, w o g ró d k u na z a p le c z u p o s e s j i , we w sc h o d n ie j p i e r z e i r y n k u , usytuow any z o s t a ł w m ie js c u stw ie rd z o n e g o w sp ó łw y step o w an ia ułamków w c z e sn o śre d n io w ie c z n y ch n a c z y ń g l i n i a n y c h z drew nem , Na g ł ę b o k o ś c i o k o ło 60 cm od w s p ó łc z e s n e j p o w ie r z c h n i, w cie m n e j b r u n a t n e j z ie m i, n a t r a f i o n o na d o s k o n a le zachow ane poziom o le ż ą c e b e l k i i d r a n i c e b sd ą c e n a j p ra w d o p o d o b n ie j p o z o s t a ł o ś c i ą d re w n ia n e g o budynku o k o n s t r u k c j i zrębow ej? św ia d c z ą o tym m .in . s z c z e g ó ły k o n s t r u k c y j n e Ś c ia n y w s c h o d n ie j o b ie k tu z n a r o ż n ik ie m p ó łn o cn o -w sch o d n im . Pod w arstw ą d re w n a , s ta n o w ią c e g o zapew ne p o d ło g ę , o d k r y to p o p r z e c z n ie le ż ą c e lę g a r y wykonane z o k rą g la k ó w ; sp o c z y w a ły one n a j e s z c z e j e d n e j , d o ść l u ź n e j w a rs tw ie d re w n a , a m ia n o w ic ie n a u k o ś n ie le ż ą c y c h b ie r w io n a c h z a b e s p ie c z a ją c y c h c a ł ą k o n s t r u k c j ę budynku p rz e d g r z a ś n ię c ie m w mokrym p o d ło ż u .
Ц w a r s tw ie k u l t u r o w e j , s i ę g a j ą c e j do g ł ę b o k o ś c i ponad 100 cm od d z i s i e j s z e j p o w ie rz c h n i z ie m i, z n a l e z i o n o o p ró c z k o ś c i z w ie rz ę c y c h u ła m k i n aczy ń g l i n i a n y c h - k i l k a w c z e sn o śre d n io w ie c z n y c h , w p r z e w a ż a ją c e j je d n a k m a sie p ó ź n o ś re d n io w ie c z n e i n o w o ży tn e.
D ru g i wykop w y ty czo n o w o g r o d z ie U rzędu Gminy w W olborzu z n a jd u ją c y m s i ę za budynkiem te g o ż U rz ę d u , w p ó łn o c n e j p i e r z e i ry n ku'. N w a rstw ie k u ltu ro w e j o g r u b o ś c i o k o ło 90 cm z n a l e z io n o ułom ki p ó ź n o ś re d n io w ie c z n y c h i now ożytnych n a c z y ń g l i n i a n y c h , Ż u il e ż e la z n e i k i l k a n i e o k r e ś lo n y c h p rz e d m io tó w ż e la z n y c h . \
P o n a d to p rze p ro w a d z o n o m c z e g d ło w e b a d a n ia p o w ie rz c h n io w e w p o ïu d n io v o rw a c h o d n ie j e z e i - c l W o lb o rz a , na o b s z a r z e tz w . -M łyn K o z ia · , g d z ie w 1927 r . o d k r y ta przypadkow o 2 i e l a z n e to p o - r v bodowe z XI w. P o d czae p e n e t r a c j i p o w ie rz c h n io w e j z n a le z io n o u ła n k i n aczy ń ή 1L nianych * 2 « z « & S n ï o w ï ; c X p d i M d n l â w i S c z n e i n o w o ly tn e . ï b l o r y z n a j d u j ą a i e v Kuzezni A rc h e o lo g ic z n y * 1 E tn o g r a f ic z n y * w Ł o d z i.
