Konferencja Polityka energetyczna dla Europy
Warszawa, 12.02.2007
Wydarzenia ostatnich miesiêcy spowodowa³y, ¿e zagadnienia zwi¹zane z zaopatrzeniem w energiê i surowce energetyczne s¹ w Europie czêstym tematem dyskusji publicznych. Jako wa¿ny g³os w debacie mo¿na potrakto-waæ og³oszony 10 stycznia br. w Brukseli dokument Komi-sji Europejskiej Europejska polityka energetyczna,
zawieraj¹cy zarys programu Unii Europejskiej w tej dzie-dzinie. Okazj¹ do szerszej prezentacji tego raportu by³a konferencja Polityka energetyczna dla Europy zorganizo-wana przez Fundacjê Instytut Studiów Wschodnich, która jest te¿ organizatorem Forum Ekonomicznego w Krynicy. Sesjê plenarn¹ otworzy³ Jerzy Buzek, pose³ do Parla-mentu Europejskiego. G³ównym punktem konferencji by³o wyst¹pienie Andrisa Piebalgsa — komisarza Unii Europej-skiej ds. energii, który przedstawi³ najistotniejsze za³o¿e-nia nowej polityki energetycznej UE. Jako najwa¿niejsze zadania wymieni³ przeciwdzia³anie zmianom klimatycz-nym, ograniczenie zale¿noœci od importu noœników energii oraz wspieranie zatrudnienia i wzrostu gospodarczego. Cel zwi¹zany ze zmianami klimatu znalaz³ siê na pierwszym miejscu, poniewa¿ Unia Europejska podjê³a zobowi¹zanie, ¿e do 2020 r. zredukuje emisjê gazów cieplarnianych o 20% w porównaniu ze stanem z 1990 r. Nastêpnym etapem bêdzie ograniczenie emisji o 30% do 2030 r. Koniecznoœæ zmniejszenia uzale¿nienia od importu wynika z faktu, ¿e obecnie 50% surowców energetycznych zu¿ywanych w Unii Europejskiej pochodzi spoza UE, w tym 82% ropy nafto-wej i 57% gazu ziemnego. Obecne tendencje wzrostu zapotrzebowania pozwalaj¹ s¹dziæ, ¿e w 2030 r. a¿ 93% ropy i 84% gazu bêdzie sprowadzane z zewn¹trz, co nega-tywnie wp³ynie na nasze bezpieczeñstwo energetyczne. Zagro¿enia wynikaj¹ nie tylko z czynników politycznych, tj. celowego dzia³ania producentów, którzy mog¹ wstrzy-maæ lub ograniczyæ dostawy. Mog¹ to byæ równie¿ czynni-ki ekonomiczne w postaci braku inwestycji gwarantuj¹cych zaspokojenie rosn¹cego œwiatowego zapotrzebowania na energiê.
Jednym z podstawowych elementów nowej strategii ma byæ utworzenie jednolitego rynku energetycznego, przy czym du¿y nacisk k³adzie siê na rozdzielenie pro-dukcji energii od jej dystrybucji i transgraniczny handel energi¹. W tym kontekœcie w programie wymieniono po³¹czenia miêdzy Niemcami, Polsk¹ i Litw¹ jako przyk³ad inwestycji wymagaj¹cych przyspieszenia. Dzie-dzin¹, w której Unia Europejska chce utrzymaæ pozycjê lidera jest energia odnawialna — do 2020 r. udzia³ energii odnawialnej w ca³oœci energii wykorzystywanej w Euro-pie ma siê zwiêkszyæ do 20%.
W promowaniu technologii wytwarzania energii o niskiej emisji CO2i innych gazów cieplarnianych program
Komisji Europejskiej wa¿ne miejsce przypisuje energetyce j¹drowej. Obecnie na terenie Unii Europejskiej znajduj¹ siê 152 reaktory, które produkuj¹ ok. 30% energii elek-trycznej.
Andris Piebalgs podkreœli³, ¿e sama Unia Europejska nie jest w stanie osi¹gn¹æ celów dotycz¹cych energii i zmian klimatycznych, musi wspó³pracowaæ zarówno z krajami rozwiniêtymi, jak i rozwijaj¹cymi siê, i z odbiorcami ener-gii, i z jej producentami. Jednoczeœnie musi opracowaæ skuteczne mechanizmy solidarnoœciowe, aby radziæ sobie z kryzysami w dostawach energii.
Rz¹d polski reprezentowa³ minister gospodarki Piotr WoŸniak, który ustosunkowa³ siê do niektórych proble-mów zawartych w wyst¹pieniu komisarza Andrusa Pie-balgsa. Z zadowoleniem przyj¹³ zapowiedŸ dzia³añ Unii Europejskiej na rzecz wspólnego stanowiska w polityce energetycznej. Wœród priorytetowych inwestycji UE nie znalaz³ siê jednak ruroci¹g Odessa-Brody, jest tylko gazo-ci¹g Nabucco. Piotr WoŸniak wyrazi³ pogl¹d, ¿e zasady liberalizacji rynku (TPA — Third Party Access — dostêp strony trzeciej) powinny byæ odmienne w przypadku rynku gazu ziemnego i rynku energii elektrycznej. Jednoczeœnie polemizowa³ z tezami Komisji Europejskiej o konieczno-œci szybkiej prywatyzacji tych sektorów. Jeœli chodzi o dywersyfikacjê dostaw ropy i gazu, to za modelowe roz-wi¹zanie uzna³ rynek niemiecki, gdzie g³ówne kierunki dostaw stanowi¹ 1/3 ca³oœci.
W drugiej czêœci konferencji odby³y siê dyskusje pane-lowe w 3 grupach:
Energia elektryczna dla Europy;
Noœniki energii: bezpieczeñstwo, konkurencyjnoœæ, efektywnoœæ;
Polityka i rynek energii w Europie.
W dyskusjach brali udzia³ pos³owie i senatorowie RP, sze-fowie firm z polskiego sektora energetycznego i przedsta-wiciele uczelni i instytutów naukowych. W konferencji uczestniczyli te¿ delegaci z Litwy i S³owacji.
Zadania omawiane na konferencji s¹ dla Unii Europej-skiej wielkim wyzwaniem, a jego podjêcie bêdzie wyma-ga³o nadzwyczajnych dzia³añ. Przeszkody mog¹ wynikaæ z odmiennego podejœcia do zagadnieñ energii, np. w Niem-czech, Hiszpanii i we Francji, mechanizmów funkcjono-wania organów Unii Europejskiej i sprzecznoœci pomiêdzy wdra¿aniem technologii niskoemisyjnych oraz zwiêksza-niem udzia³u energii odnawialnej i utrzymazwiêksza-niem konku-rencyjnoœci gospodarki europejskiej, poniewa¿ w obec-nym stanie techniki wszystkie te nowe metody s¹ znacznie dro¿sze.
Jerzy Zagórski
192
Przegl¹d Geologiczny, vol. 55, nr 3, 2007
