170
R ece n zjep ro je k to w a ł też połączenie P e te rsb u rg a z W a rs z a w ą i granicą pruską. R ząd p rojekt G e rstn e ra b u d o w y tej lin ii p rz y ją ł dopiero w 1851 r. R oboty rozpoczęto w 1853 r., p rz e rw a ła je w o jn a krym ska, w zn ow iono p race w 1857 ¡r. D o użytku oddano linię w 1862 r.
Z. Br.
T E C H N I K A B U D O W N I C T W A S T A R O N O R W E S K IE G O
W nrze 12/1968 „T yg od n ik a Pow szechnego” A n to n i To k arczy k pisze o kościołach N o rw e g ii, p odając m.in., że w średniow ieczu ro z w ija ły się tam d w a ro d zaje kon strukcji b u d o w lan y ch : stav i lavt. T ech nik a ciesielska stała b a rd z o wysoko w tym k r a ju surow y ch zim, gdzie d rew no zn ajd o w ało jak najszersze zastosowanie w b u d o w nictw ie ze w zg lęd u na w a lo ry izolacyjne. Ś w iad czą o tym do dziś zachowane okazy średniow iecznych m ałych kościołów, zw an ych stavkyrkje. W przeciw ieństw ie do zrębo w ej konstrukcji lavt, w y sm ukłe b u d o w le w konstrukcji stav m iały szkielet, w zm ocniony siecią zastrzałów i o szalow any d e s k a m i U ży w a n o tu prostych pni sos now ych, im pregnow anych ta k znakomicie, że większość ich p rze trw a ła w zabytko w y c h kościołach przez 700 i w ięcej lat (b u d o w li takich zachow ało się do dziś 30). „Ich układan e w ry b ią łuskę gonty, filigran o w e wieżyczki' i pow ycin an e w kształcie smo czych łb ó w sterczyny dachow e od p ierw szego w e jrz e n ia p rzyw o d zą na m yśl w ysm u kłe okręty W ik in g ó w , i nic dziwnego — pochodzą z tej sam ej epoki”, dodaje autor. Stąd tytuł jego artyku łu Pod obn e do łodzi W ikingów .
Z. Br. '
Z C Z A S O P I S M Z A G R A N I C Z N Y C H
D Z IE J E A S T R O N A U T Y K I I L O T N I C T W A
K ie ro w n ik placów k i historycznej am erykańskiej O rgan izacji B a d a ń Lotniczych i Kosm icznych (N A S A ) E ugene M . Em m ę ogłosił w nrze 3/1968 k w a rta ln ik a „Techno log y and C u ltu re” artyku ł Aeronautics, Rocketry, and Astronautics, in form u jący o kilku konferen cjach n au k o w y ch n a -temat ro z w o ju lotnictwa, rakietnictw a i astro nautyki, które odbyły się w latach 1966— 1967.
W grud niu 1966 r. A m e ry k a ń sk i In sty tut L otn ictw a i A stron a u ty k i ( A I A A ) doroczne posiedzenie p ośw ięcił Procesow i postępu w technice lotniczej i kosm icz nej. W p ierw szym referacie ogólną problem atyką w y n a la zk ó w i in n o w acji tecznicz- n ych zajął się E. E. M orison, k tóry m.in. pow iedział: „Społeczeństwo zn ajd uje się pod takim gradem no w y ch koncepcji, n ow ych p rodu któw i n ow ych procesów p rze m ysłow ych, że nie jest w stanie p rz y s w a ja ć sobie tych zm ian” '(s. 437). P o d s ta w o w y zatem problem polega na tym, aby pogodzić zm iany w y n ik ające z n o w e j techniki
z potrzebą stabilizacji nieodzow nej d la zorganizow anej, w y d a jn e j pracy.
In n e referaty dotyczyły poszczególnych w y n alazk ó w , np. w ielokrotnie p o w ta rz a n ego w y n alazk u samolotu o zmiennym kącie odchylenia, oraz organizacyjn ych czyn n ik ó w wynalazczości.
W k w ietn iu 1967 r. doroczne posiedzenie O rganizacji A m ery k ań sk ich H istoryk ów poświęcono dziejom kosmicznego p rogram u „ M e rk u ry ”, ujętym już w oficjalnym w y d a w n ic tw ie This N e w O c e a n 1, które autor niniejszej notatki u w a ża za klasyczny
‘ L . S . S w a n s o n , J. M. G r i m w o o d, C. C, A l e x a n d e r , This N e w Ocean: A H istory o j P roject M ercu ry. W ashington 1966.
